BIO

Urodzona 1 września 1926 w Wilnie; córka Wiktora Piotrowicza, urzędnika państwowego, specjalisty do spraw wyznaniowych, i Jadwigi z Wokulskich, nauczycielki, doktora filozofii. Do szkoły powszechnej uczęszczała w Wilnie. Po wybuchu II wojny światowej i włączeniu Wilna do Państwa Litewskiego rozpoczęła naukę w Państwowym Gimnazjum im. E. Orzeszkowej. W okresie Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej uczęszczała do Państwowego Gimnazjum Polskiego, a w czasie okupacji niemieckiej kontynuowała naukę na tajnych kompletach gimnazjalnych i licealnych. Po wojnie, w maju 1945 zdała maturę. Jesienią tegoż roku w ramach tzw. akcji repatriacyjnej przyjechała wraz z matką do Poznania, gdzie w 1945-47 studiowała polonistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. W 1947 wyszła za mąż za aktora Konrada Leszka Ostrowskiego i przeniosła się do Gdyni. Debiutowała w 1948 opowiadaniem pt. Itka Fejgus, nagrodzonym II nagrodą w ogólnopolskim konkursie literackim Polskiego Radia i opublikowanym w czasopiśmie „Radio i Świat” (nr 31). W 1950-52 oraz 1953-55 pracowała w rozgłośni gdańskiej Polskiego Radia, początkowo jako redaktor audycji literackich, a następnie kierownik redakcji literackiej. Od 1954 była redaktorem radiowego kabaretu literackiego pt. Oberża pod Neptunem. Na antenie radiowej ogłaszała liczne słuchowiska, recenzje teatralne, felietony i opowiadania. Od 1953 należała do Związku Literatów Polskich (w różnych okresach wchodziła do zarządu Oddziału Gdańskiego). W 1956 była redaktorem w gdańskim oddziale czasopisma kulturalnego „Ziemia i Morze” wydawanego w Szczecinie. W 1956 otrzymała nagrodę literacką Gdańska za całokształt twórczości. W 1957-60 prowadziła redakcję gdańskiego przedstawicielstwa bydgoskiego pisma kulturalnego „Pomorze”; tu też w 1955-64 (z przerwami) publikowała prozę oraz artykuły i recenzje teatralne, prowadziła stały felieton pt. Kluka znad Bałtyku (podpisany Kołodziej) oraz w 1958 cykl gawęd pt. Drodzy sąsiedzi. W 1957-59 pracowała również w Wydawnictwie Morskim jako recenzentka i konsultantka. W 1960-62 pełniła funkcję kierownika literackiego Teatru Wybrzeże. W 1960-68 pisała felietony przedpremierowe do „Głosu Wybrzeża”. W 1962 przebywała na czteromiesięcznym stypendium we Francji. W 1963 zamieszkała w Gdańsku-Wrzeszczu; część roku spędzała we Wdzydzach na Kaszubach. Związała się z Klubem „Pomerania” przy Zrzeszeniu Kaszubsko-Pomorskim; publikowała fragmenty prozy w piśmie regionalnym „Kaszëbë”. W 1963-69 ponownie była kierownikiem literackim Teatru Wybrzeże; ze stanowiska tego została zwolniona za poparcie udzielone protestującym studentom w wypadkach marcowych 1968. Za działalność teatralną została nagrodzona regionalnymi wyróżnieniami: Orderem Stańczyka (1965) i Medalem Stolema (1969). Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1965). Zmarła 23 marca 1975 w Gdańsku; pochowana tamże na Cmentarzu Srebrzysko.

Twórczość

1. Premiera. [Opowiadania]. Warszawa: Iskry 1956, 253 s.

Zawartość

Dziesięcioro przykazań siostry Imeldy; Premiera; Ornat.

2. Wyspa. [Powieść]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1960, 207 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1961, wyd. 3 1965, wyd. 4 1972, wyd. 5. Gdańsk: Instytut Kaszubski 2005.

Nagrody

Nagroda literacka Gdyni w 1961.

Przekłady

czeski

Ostrov zapomnǎní. [Przeł.] H. Stachová. Praha 1972.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: R. Ostrowska. Polskie Radio 1974.

3. Bedeker kaszubski. [Współautor:] I. Trojanowska. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1962, 346 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 poszerzone i uzupełnione 1974, wyd. 3 z suplementem 1978 [właśc. 1979].

4. Siódme piętro. [Opowiadania]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1964, 114 s.

Zawartość

Niebieski kapelusz; Pewien obiad; Kroki „Ondiny”; Opowiadanie Wandy; Patrz Kościuszko na nas z nieba; Filip, czyli kropla krwi.

5. Mój czas osobny. Red.: A. Walczak. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1977, 186 s.

Książka uznana za „Gdańską Książkę Roku 1977” w plebiscycie ogłoszonym przez Klub Krytyki Literackiej przy Oddziale Związku Literatów Polskich w Gdańsku.

Zawartość

Mój czas osobny [niedokończona powieść, nad którą autorka pracowała w latach 1972-1973; pierwotny tytuł: Wołczynki]; Notatki i inne materiały [związane z pracą nad powieścią], – oraz: O Róży wspomnienia przyjaciół: L. Bądkowski: Fragment portretu; Z. Florczak: O Różyczce; J. Goliński: Ochrzcili ją Różą; M. Słomczyński: [incipit:] „Wieczór/Wilcze oczy świeczek na cmentarzu...” [wiersz]; Z. Szymański: Ty mnie już nigdy nie zaprosisz w gości... [wiersz]; I. Trojanowska: Róży strona wdzydzka; W. Woroszylski: W blasku.

Utwory niepublikowane, niedatowane

Świat na opak wywrócony. [Utwór dramatyczny]. Rękopis [inf. rodziny].
Utwór opary na tekstach polskiej poezji barokowej z XVII wieku.

Adaptacje

K. Makuszyński: Przygody Koziołka-Matołka. Adaptacja: R. Ostrowska i J. Morawska. Prapremiera: Gdańsk, Teatr Aktora i Lalki „Miniatura 1958.
J. Tuwim: Kwiaty polskie. Adaptacja sceniczna: R. Ostrowska, K. Łastawiecki. Prapremiera: Sopot, Teatr Wybrzeże 1962.
W. Broniewski: To ja – dąb. [Wieczór poezji]. Oprac. dramaturgiczne: R. Ostrowska. Prapremiera: Sopot, Teatr Wybrzeże 1963.
E. Hemingway: Komu bije dzwon. Tłum. B. Zieliński. Adaptacja: R. Ostrowska, J. Goliński. Prapremiera: Gdańsk, Teatr Wybrzeże 1964.

Przekłady

słowacki

Komu zwoní umieráčik. [Przeł.] J. Vdovják. Bratislava 1965, powielony.

węgierski

[inf. autorki].
Anonim Gdański: Tragedia o bogaczu i Łazarzu. Oprac. dramaturgiczne: R. Ostrowska, T. Minc. Prapremiera: Gdańsk, Teatr Wybrzeże 1968.
S. Żeromski: Przedwiośnie. Prapremiera: Gdańsk, Teatr Wybrzeże 1969.
Adaptacja została wystawiona pod nazwiskiem Zbigniewa Florczaka, gdyż autorkę dotykały wówczas represje po wypadkach marcowych [inf. rodziny].

Prace redakcyjne

1. S. Kujawa: Spacerkiem po głębinach. Oprac. literackie: R. Ostrowska. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1965, 170 s.
Popularny album o florze i faunie morskiej.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1974.

Informacje rodziny 1975.

Wywiady

Z Różą Ostrowską rozmawia Ryszard Wasita. Panorama Północy 1960 nr 32.

Słowniki i bibliografie

• „Rocznik Literacki 1975” wyd. 1978 (J. Chudek).
Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1978 (F. Lichodziejewska).
M. Bukowska-Schielmann: Róża Ostrowska. W: Słownik polskich krytyków teatralnych. T. 1. Warszawa 1994.

Ogólne

Artykuły

W. Sadkowski: Ciekawa zapowiedź. Trybuna Ludu 1956 nr 256.
L. Bądkowski: Róża Ostrowska. Pomerania 1975 nr 2.
I. Trojanowska: Związał nas „Bedeker kaszubski. Ziemia Gdańska 1975 nr 110.
W. Woroszylski: Jeszcze powroty i rozstania. „Więź1975 nr 6, przedruk w tegoż: Na kurczącym się skrawku i inne zapiski z kwartalnym opóźnieniem. Londyn 1984 [dot. R. Ostrowskiej i A. Słuckiego].
L. Bądkowski: Była z nami. Pomerania 1976 nr 4.
W. Cegłowski: Jej czas osobny. Punkt 1980 nr 10.
E. Kochanowska: Róża Ostrowska. W tejże: Odeszli w cień. Gdańsk 1981.
J. Bachórz: O pisarstwie Róży Ostrowskiej. (Rozmyślanie); M. Czermińska: Autobiografizm w twórczości Róży Ostrowskiej i Zbigniewa Żakiewicza. W: Literatura Gdańska i Ziemi Gdańskiej w latach 1945-1975. T. 2. Gdańsk 1986.
M. Bukowska: Świat teatru Róży Ostrowskiej. Gdański Rocznik Kulturalny 1987 t. 10. Przedruk w tejże: Tymczasowa rzeczywistość. Gdańsk 2004.
R. Witkowski: Motyw wileński w twórczości Róży Ostrowskiej. Autograf 1989 nr 6/8.

Premiera

B. Dudziński: Pierwsze próby. Kronika 1956 nr 14.
F. Fornalczyk: Czy nowa książka gdańskiej pisarki?Ziemia i Morze1956 nr 10.

Wyspa

K. Meloch: Róża o miłości. Współczesność 1960 nr 12.
H. Zaworska: Powieść o zakochaniu. Nowe Książki 1960 nr 8.
B. Danek: Opowieść o przegranej bohatera. Twórczość 1961 nr 1.
F. Fornalczyk: Wyspa dobrych ludzi. W tegoż: Znaki życia. Poznań 1961.
Z. Dolecki: Arkadia inna niż w legendzie. Kierunki 1968 nr 11.
J. Bachórz: Izolda z Wyspy. (O „Wyspie” Róży Ostrowskiej. Fragmenty impresji). Punkt 1978 nr 1.

Bedeker kaszubski

L. Bądkowski: Próba nowej literatury pomorskiej. Pomorze 1962 nr 17.
J. Makowski. „Pomorze1962 nr 19.
D. Żmij. „Nowe Książki1962 nr 12.
B. Czeszko: Cudze chwalicie, swego nie znacie. Nowe Książki 1975 nr 6.

Siódme piętro

K. Łastawiecki: Melancholijne „Siódme piętro. Litery 1964 nr 8.
S. Pestka: Inny Paryż. Pomorze 1964 nr 17.

Mój czas osobny

T. Żółciński: Życie do tyłu. Zwierciadło 1977 nr 50.
L. Bądkowski: Czas przeszły. Życie Literackie 1978 nr 1.
M. Seler: Intymnie. Literatura 1978 nr 24.
T. Skutnik: Jej czas osobny. Odra 1978 nr 10.
M. Woźniak: Szukanie tamtej ziemi. Punkt 1979 nr 8.