ORTWIN Ostap

Urodzony 23 listopada 1876 w Tłumaczu we wschodniej Galicji; syn Henryka Katzenellenbogena, inżyniera, dyrektora cukrowni, i Marii z Katzenellenbogenów. Uczęszczał do ośmioklasowej Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie. Po zdaniu matury w 1894, studiował prawo i nauki polityczne początkowo na Uniwersytecie Lwowskim, a w 1896/97 w Wiedniu, skąd nadsyłał drobne korespondencje pt. Listki wiedeńskie do „Echa Muzycznego, Teatralnego i Artystycznego” (1896 nr 47, 49, 1897 nr 4, 10 drukowane anonimowo lub podpisane O.K.). Następnie kontynuował studia prawnicze ponownie we Lwowie. Brał aktywny udział w działalności Kółek Czytelni Akademickiej: Filozoficznego i Literackiego (w 1898/99 przewodniczący). Należał do Stowarzyszenia Kształcącej się Młodzieży Zjednoczenie. Debiutował jako krytyk w 1899 studium pt. Maurycy Zych, opublikowanym na łamach organu samokształceniowego ruchu promienistych „Promień” (nr 6). Należał do skupionej wokół domu Maryli Wolskiej tzw. Zaświecia grupy młodzieży artystycznej Płanetnicy (Leopold Staff, Józef Ruffer, Antoni Stanisław Mueller). Po ukończeniu studiów w 1900, odbywał praktykę adwokacką w Stanisławowie i we Lwowie. W 1904-06 studiował ponownie na Uniwersytecie Lwowskim filozofię i historię literatury. Rozwijał też działalność krytyczną, wygłaszając liczne odczyty w Związku Naukowo-Literackim i współpracując z czasopismami, m.in. z „Krytyką” (1902-04, 1907; też pod pseudonimem Ost.Ort.), warszawskim „Przeglądem Tygodniowym” (1902 cykl Ze Lwowa podpisany Ostap). W 1903 redagował tygodnik „Małpie Zwierciadło”, w którym publikował (pod pseudonimem (20)) stały felieton pt. Glosy teatralne. Od tego roku uczestniczył w lwowskim ruchu wydawniczym, współpracując z firmą Księgarnia Polska Bernarda Połonieckiego początkowo jako recenzent wewnętrzny, a od 1905 jako kierownik działu wydawniczego; doprowadził m.in. do druku dzieł Stanisława Brzozowskiego i realizacji serii przekładów z pogranicza krytyki i filozofii pod redakcją Leopolda Staffa „Symposion” (25 tomów do 1915). W 1907-08 był recenzentem teatralnym lwowskiego organu Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej „Głos”, a w 1908 nadto współpracownikiem tygodnika „Nasz Kraj”. W tymże roku ożenił się z Różą Frenkel. W 1908-09 występował w obronie Stanisława Brzozowskiego, oskarżanego o współpracę z rosyjską ochraną. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do wojska austriackiego i pracował w sądzie polowym kolejno w Morawskiej Ostrawie i we Lwowie. W listopadzie 1918 zgłosił się do Wojska Polskiego i został przydzielony do pracy w Sądzie Wojskowym we Lwowie. Po przejściu do rezerwy w 1922 kierował biurem propagandy prasowej Międzynarodowych Targów Wschodnich; za zasługi w organizowaniu Targów otrzymał w 1930 Złoty Krzyż Zasługi. Równocześnie kontynuował działalność krytycznoliteracką i odczytową. W 1921-22 redagował założony przez siebie dodatek „Kuriera Lwowskiego” pt. „Tydzień Literacki” (tu też ogłosił kilka artykułów i wiersze pod pseudonimem Jacek Hoplita). Współpracował z „Przeglądem Warszawskim” (1922-24). Za działalność sprawozdawczo-krytyczną otrzymał w 1925 nagrodę Związku Wydawców Polskich. W następnych latach koncentrował się przede wszystkim na pracy badawczej, przygotowując monografię Leopolda Staffa i wybory poezji Jana Kasprowicza i Kazimierza Przerwy-Tetmajera do serii Biblioteka Narodowa (prac tych nie ukończył), a później zajmując się teoretycznymi i metodologicznymi problemami krytyki. Od 1934 uczestniczył w konwersatorium prowadzonym na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie przez prof. Romana Ingardena i w zebraniach sekcji estetyki Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Brał czynny udział w organizowaniu życia literackiego i kulturalnego jako członek lwowskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP; 1920-25 członek zarządu, 1925-31 wiceprezes, a następnie prezes); organizował wieczory dyskusyjne, tzw. poniedziałki (ok. 200), na których m.in. wygłaszał odczyty. Od 1934 był wiceprezesem Zarządu Głównego ZZLP. W 1935 otrzymał Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury. Po wybuchu II wojny światowej pozostał we Lwowie i, działając jako prezes ZZLP, starał się zorganizować pomoc dla pisarzy. Po rozwiązaniu Związku przez władze radzieckie, nie uczestniczył w życiu literackim. Podczas okupacji niemieckiej nie chciał się ukrywać. W kwietniu 1942 został aresztowany przez gestapo i zastrzelony (dokładna data śmierci nie jest znana).