BIO
Urodzony 15 sierpnia 1915[P] w Zwoleniu pod Kielcami w rodzinie robotniczej; syn Wojciecha Oleksika i Marianny z Kwiatkowskich. Po ukończeniu w 1932 szkoły podstawowej w Zwoleniu, pracował przez krótki okres kolejno na poczcie, jako posłaniec w kancelarii adwokackiej, jako pomoc biurowa i w szpitalu we Włodawie. W tym czasie, wspólnie z kolegą Klemensem Kowalskim, wydawał w rękopisie pisemko pt. „Dzwon Zwolenia”; ogłaszał tu swoje młodzieńcze wiersze, felietony oraz niedokończoną powieść pt. Czarna ręka. W 1935-37 odbywał nowicjat w klasztorze Księży Misjonarzy Świętej Rodziny w Górce Klasztornej. Publikował wiersze i opowiadania na łamach wydawanego tam miesięcznika „Posłaniec Świętej Rodziny”. W 1937 przeniósł się do Warszawy, gdzie pracując dorywczo m.in. jako korepetytor, goniec, sprzedawca gazet, uczęszczał na kursy maturalne F. Asta i uzyskał małą maturę. Ogłaszał utwory dla dzieci w „Małym Kurierze”. W czasie II wojny światowej przebywał w Zwoleniu. Kontynuował naukę na tajnych kompletach, równocześnie sam był nauczycielem i pracował w spółdzielni rolniczej. Brał udział w działalności konspiracyjnej jako żołnierz Batalionów Chłopskich, a od 1945 Armii Krajowej, przez pół roku był w partyzantce w oddziale „Huragan”. Wydawał wtedy pisaną przez siebie w całości gazetkę oddziału „Podchorążak”, w której drukował m.in. teksty piosenek. Po wojnie początkowo mieszkał nadal w Zwoleniu i uzupełniał naukę w zakresie gimnazjalnym. Po otrzymaniu w 1946 świadectwa dojrzałości, wydanego przez Komisję Kwalifikacyjną w Kielcach, rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Poznańskim (nieukończone). Równocześnie pracował zarobkowo i kontynuował twórczość literacką. Wiersze i opowiadania drukował m.in. na łamach czasopisma „Ilustrowany Kurier Polski” (1945-46, 1948-51), „Wieś” (1945-53), „Głos Wielkopolski” (1947-48, 1950-51), „Płomyk” (1947-49), „Płomyczek” (1949-50, 1959, 1961-62, 1966, 1968, 1970). Od 1948 był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich (ZLP), do rozwiązania Związku w 1983; w 1950-52 opiekun Koła Młodych przy Oddziale Poznańskim). W 1952-54 mieszkał w Warszawie, a następnie w Wiartlu na Mazurach, gdzie m.in. pracował jako drwal. W 1957 roku przeniósł się na stałe do Olsztyna i do 1960 jako autor słuchowisk, felietonów i reportaży współpracował z redakcją literacką Polskiego Radia. W 1956-77 ogłaszał liczne wiersze, artykuły i opowiadania w dwutygodniku „Warmia i Mazury”; w 1959-63 był członkiem kolegium redakcyjnego. W 1957 redagował w „Słowie na Warmii” kolumny poetyckie oraz (pod pseudonimem Jacek Zwoleń) pisał artykuły o młodych poetach olsztyńskich tego pisma. W 1957-63 pełnił funkcję sekretarza Oddziału Olsztyńskiego ZLP i był sekretarzem Ogólnopolskiego Komitetu Obchodów Setnej Rocznicy urodzin Michała Kajki. W 1959 otrzymał nagrodę literacką Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie. W 1963-83 pełnił funkcję sekretarza Klubu Literatury Regionalnej przy ZLP. Był członkiem Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”. W 1974 otrzymał nagrodę „Warmii i Mazur” za wybitne osiągnięcia w twórczości artystycznej i kulturalnej. W 1981-83 pełnił funkcję wiceprezesa Oddziału Olsztyńskiego ZLP. Od 1985 współpracował z dwutygodnikiem „Posłaniec Warmiński”. Był laureatem regionalnej nagrody im. M. Lengowskiego ufundowanej przez Stowarzyszenie „Pax”, przyznanej za całokształt twórczości literackiej. W 1989 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Wyróżniony m.in. złotą odznaką honorową „Zasłużony dla Warmii i Mazur” (1962), Odznaką Honorową „Pojezierza” (1966), Złotym Krzyżem Zasługi (1968), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1975), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1976), papieskim medalem „Benemerenti” przyznanym przez Stolicę Apostolską (1989). Zmarł 28 sierpnia 1992 w Olsztynie; pochowany tamże na cmentarzu komunalnym.
Twórczość
1. Spalone mosty. (Powieść z ostatnich lat). „Dziennik Powszechny” 1946 nr 149-210; „Wola Ludu” 1946 nr 260-301, 1947 nr 1-11.
2. Zbrodnia Pawła Zadury. (Powieść o słabości i bohaterstwie człowieka). „Dziennik Powszechny” 1946 nr 261-296.
3. Wiersze. Warszawa: Samopomoc Chłopska 1948, 46 s.
4. Zbudowali miasto duże. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, 31 s.
5. Powołanie Daniela. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1953, 194 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1954; wyd 2 [!] rozszerzone Warszawa: Iskry 1961, 294 s.
6. Czarownica znad Bełdan. [Baśnie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1959, 171 s. Wyd. nast.: wyd. 2 rozszerzone tamże 1968, 212 s.; wyd. 2 [!] Olsztyn: Pojezierze 1984; Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989.
Nagrody
Zawartość
Adaptacje
radiowe
7. Dobre i złe przygody parobka Roztropka. [Baśń]. „Płomyczek” 1959 nr 11 s. 298-303. Wyd. osobne Olsztyn: Pojezierze 1962 [właśc. 1963], 31 s. Przedruk zob. poz. ↑ [wyd. 2].
8. Ma Agata gęś Siodłatą. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1959, 46 s.
9. Drzewo życia. [Wiersze]. Olsztyn: Pojezierze 1961 [właśc. 1962], 66 s.
Zawartość
10. Książę złotej muszli. (Baśń mazurska). [Współautor:] E. Bernstein. Prapremiera: Olsztyn, Teatr im. S. Jaracza 1961. Druk „Warmia i Mazury” 1962 nr 6 s. 7-13.
11. Legenda o diamentowym pierścieniu. [Baśń]. Olsztyn: Pojezierze 1963, 32 s. Przedruk zob. poz. ↑ [wyd. 2].
12. Cmentarz w lesie. Powieść. Olsztyn: Pojezierze 1964, 148 s. Wyd 2 łącznie z Krzak jałowca zob. poz. ↑.
13. Spalony. Powieść. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1967, 201 s. Wyd. nast. Olsztyn: Pojezierze 1981.
14. Notatnik reszelski. Piórkiem: piórkiem H. Skurpski, piórem: K. Oleksik, S. Połom. Olsztyn: Pojezierze 1968, [8] k.
15. Pięć poematów. Olsztyn: Pojezierze 1970, 44 s.
Zawartość
16. Wywołaj mnie z lasu. [Powieść]. Olsztyn: Pojezierze 1973, 129 s.
17. Krzak jałowca. [Powieść]. Olsztyn: Pojezierze 1977, 125 s. Wyd. 2 łącznie z poz. ↑ pt. Krzak jałowca tamże 1984, 227 s.
18. Naszyjnik księżniczki Warmy. Baśń sceniczna w 3 aktach. Fragmenty. [Współwyd. z:] S. Srokowski: Kroki. Dramat w 2 aktach. Fragmenty. Wstęp: J. Segiet. [Olsztyn:] Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie. [1978], [16] s. Wkładka do „Warmii i Mazur” 1978 nr 8.
Nagrody
19. Krewni mojej matki. [Opowiadania]. Olsztyn, Białystok: Pojezierze 1982, 112 s.
Zawartość
20. Pył tamtych dróg. [Wiersze]. Reprodukcje prac B. Stefanówa. Olsztyn: Pojezierze 1984, 76 s.
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1953, ok. 1968, 1975, 1978, 1988.
