OLECHOWSKI Jan

Urodzony 1 stycznia 1917 w Zwiahlu (obecnie Nowogród Wołyński) na Ukrainie w rodzinie inteligenckiej, która po rewolucji rosyjskiej 1917 przeniosła się do Polski. Wcześnie stracił ojca. Dzieciństwo spędził w Piórkowie pod Opatowem, gdzie od 1919 matka pracowała jako nauczycielka. Po zdaniu matury w gimnazjum w Lublinie podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, których nie ukończył. W czasie studiów debiutował w 1934 wierszem pt. Rachunek sumienia, ogłoszonym w miesięczniku księży pallotynów „Rodzina Polska” (nr 10). W tym czasie przystąpił do Organizacji Narodowo-Radykalnej „Falanga” i współpracował jako publicysta literacki z organami tego ruchu „Przebój” (1935) i „Przełom” (1938). Rozwijając twórczość literacką, ogłaszał wiersze i artykuły w czasopismach „Wielka Polska” (1935), „Kultura” (1936), „Sprawy Otwarte” (1939) i przede wszystkim „Prosto z mostu” (1939). Na początku 1939 wraz z muzykiem Bronisławem Kopczyńskim założył i współredagował dwutygodnik literacki „W natarciu”, w którym także publikował swoje utwory. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 w stopniu plutonowego podchorążego. Aresztowany przez wojska radzieckie w październiku 1939, spędził dwa lata w więzieniach i łagrach pod Murmańskiem i w okolicach Archangielska, skąd dwukrotnie podejmował próby ucieczki. Po zwolnieniu w 1941 na mocy układu Sikorski-Majski, dotarł do formującej się w Kazachstanie Armii Polskiej i wraz z nią przeszedł na Bliski Wschód. Był dowódcą działonu w 6. batalionie 2. Korpusu Polskiego, oficerem oświatowym oraz w 1943 w Tel Awiwie redaktorem działu literackiego „Dziennika Żołnierza”. W kampanii włoskiej 1943-44 walczył w stopniu podchorążego w 2. Brygadzie Strzelców Karpackich; brał udział w bitwie o Monte Cassino. Powstałe w tym czasie wiersze i artykuły literackie drukował w prasie wydawanej na szlaku wojennej wędrówki, m.in.: „Ku wolnej Polsce” (Palestyna-Egipt, 1942), „Kurier Polski w Bagdadzie” (1943), „Dziennik Żołnierza APW” [Armii Polskiej na Wschodzie] (Tel Awiw-Kair-Włochy, 1943-44), „Goniec Karpacki” (Irak-Palestyna-Włochy, 1943-44), „Orzeł Biały” (Buzułuk-Jangi Jul-Irak-Iran-Palestyna-Włochy, 1943-45), „Ochotniczka” (Palestyna-Egipt-Rzym, 1944), „Na szlaku Kresowej” (Włochy, 1945). Po zakończeniu działań wojennych pracował w Oddziale Kultury i Oświaty Armii Polskiej w Rzymie. Podjął studia polonistyczne i rusycystyczne na tamtejszym uniwersytecie. W tym okresie ożenił się. Wiersze oraz przekłady z poezji obcej publikował we włoskim czasopiśmie „Iridion” (1945-46) oraz londyńskich „Wiadomościach” (1946-48). W 1947 przeniósł się do Londynu, gdzie kontynuował studia rusycystyczne w School of Slavonic Studies. W 1950 wraz z poetą Czesławem Bednarczykiem zainicjował działalność wydawnictwa Oficyna Poetów i Malarzy. W 1952 przeprowadził się z rodziną do Nowego Jorku. Od 1954 pracował jako dziennikarz i komentator polityczny Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Artykuły i recenzje literackie ogłaszał w londyńskim „Życiu” (1953) oraz paryskiej „Kulturze” (1954). Zmarł 1 kwietnia 1956 w Nowym Jorku.