BIO

Urodzony 1 sierpnia 1946 w Krakowie; syn Stanisława Nyczka, inżyniera elektryka, i Marii z domu Bajer, prawniczki. W 1960-65 uczęszczał do Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie. Po zdaniu matury studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim; w 1970 uzyskał magisterium. W 1970/71 kontynuował studia na wydziale reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. Od 1969 uprawiał stale publicystykę literacką, teatralną, a także z zakresu plastyki; za swój debiut uważa artykuł pt. Ta nienawistna miłość (E. Bryll: poezja – dramatyczność – teatr), opublikowany w „Twórczości” (1969 nr 2). Od tegoż roku współpracował z czasopismem „Student”, w którym do 1970 zamieszczał stały felieton literacki, a w 1971-77 prowadził działy kulturalny i literacki. Publikował artykuły także w „Życiu Literackim” (od 1970) i w dzienniku „Echo Krakowa” (od 1973; tu do 1980 stały felieton literacki). Zajmował się działalnością teatrów studenckich, towarzyszył im w podróżach zagranicznych (w 1973 był z Teatrem Kalambur w Austrii, w 1974 z Teatrem STU w Holandii, w 1976 z teatrem Pleonazmus we Francji i Niemczech). W 1975-79 był współkierownikiem literackim Teatru im. J. Kochanowskiego w Opolu. Od 1975 należał do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (SDP; do zawieszenia Stowarzyszenia w 1981). W 1977 otrzymał nagrodę Pióra w dziedzinie krytyki przyznaną przez Zarząd Główny Socjalistycznego Związku Studentów Polskich (SZSP). W 1977-79 publikował liczne recenzje i artykuły w „Miesięczniku Literackim”, współpracował też z „Dialogiem” (od 1980; w 1984-87 stały felieton). Od 1980 był członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W tymże roku założył wspólnie z Janem Polkowskim i Andrzejem Sulikowskim nielegalne Wydawnictwo ABC, które po ogłoszeniu stanu wojennego w grudniu 1981 przestało istnieć. W 1981 był jednym ze współzałożycieli miesięcznika „Pismo”, w którym pełnił funkcję sekretarza redakcji; w tymże roku został także współredaktorem czasopisma „Sztuka”. W tym też roku otrzymał nagrodę Klubu Krytyki Teatralnej SDP. W 1982-89 był redaktorem niezależnego czasopisma „Arka”, ogłaszał tu do 1992 także artykuły (pod pseudonimami Rayska w wydaniu krajowym i Woyski w wydaniu paryskim). W 1983 pracował w charakterze kierownika galerii w Teatrze STU w Krakowie. W 1984 założył wraz z Maciejem Szybistem i następnie razem z nim prowadził galerię sztuki Inny Świat (do 1992). Publikował recenzje teatralne w „Przeglądzie Powszechnym” (1985-87). W 1987 przebywał przez pół roku w Australii. W 1988 ożenił się z Dorotą Kaźmierską, historykiem sztuki. W 1989 otrzymał nagrodę literacką im. B. Sadowskiej. Współpracował od 1989 z „Gazetą Wyborczą”; od 1995 prowadził stały felieton pt. Lektury obowiązkowe w jej dodatku „Książki”. W 1992-97 był kierownikiem literackim Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie. Od 1996 publikował w czasopiśmie „Znak” cykl pt. Kroniki krakowskie. W 1997 został dyrektorem artystycznym firmy PRO ARTE, zajmującej się produkcją programów telewizyjnych. W 1996-97 oraz w 1999-2000 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie. Wyróżniony Złotą Odznaką SZSP (1975) i odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1977). W 2000 otrzymał Nagrodę im. K. Wyki za całokształt twórczości eseistycznej, krytyczno-literackiej oraz teatralnej. Mieszka w Krakowie.

Twórczość

1. Bolesław Leśmian. [Szkic]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1976, 37 s.

2. Teatr „Pleonazmus. [Monografia]. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1979, 109 s.

3. Pełnym głosem. Teatr studencki w Polsce 1970-1975. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980, 299 s.

Zawartość

Zawiera części: Z lotu ptaka; Festiwale; Od Spadania do Delirium Tremens; Z perspektywy.

4. Lakierowanie kartofla i inne teksty teatralne. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1985, 245 s.

Zawartość

Prolog; Oni u nas [S. Mrożek: Dom na granicy. Kraków, Teatr Groteska]; Akwarium [Sofokles: Król Edyp. Opole, Teatr im. J. Kochanowskiego]; Życie grać [Dziesięć portretów z czajką w tle według Antoniego Czechowa. Kraków, Stary Teatr]; Cosi fan tutte [W. Bogusławski: Cud mniemany, czyli Krakowiacy i górale. Gdynia, Teatr Muzyczny]; Everyman z teczką [i Dekameron według Giovanniego Boccaccia. Warszawa, Teatr Narodowy]; Niedobór [T. Różewicz: Przyrost naturalny. Wrocław, Teatr Współczesny]; Auto da fé [Odzyskać przepłakane lata. Studencki Teatr Jedynka przy Radzie Uczelnianej Socjalistycznego Związku Studentów Polskich Uniwersytetu Gdańskiego]; Frontem do mas [Trzeci program (prawie rewia). Warszawa, Teatr Syrena]; Sen trupa [B. Urbankowski: Mochnacki – sny o Ojczyźnie. Poznań, Teatr Polski]; Voluptas ujarzmiona [Heracles y Hebe. Kraków, Teatr Muzyczny, Wrocławski Teatr Pantomimy]; Pierwsza opowiada, trzecia pisze [J. Piekarska według B. Leśmiana: Cudowna lampa Aladyna. Rabka, Teatr Lalek „Rabcio”]; Nieadekwatny [J. Stwora: Nadspodziewany początek bankietu. Warszawa, Teatr Horyzont]; Notatnik jurora [dot. VI Cieszyńskich Spotkań Teatrów Małych Form]; Duchy w pokoju; Wieczór autorski Miłosza [Zielona Góra, Lubuski Teatr im. L. Kruczkowskiego]; Malarz kwestarzem [K. Wojtyła: Brat naszego Boga. Kraków, Teatr im. J. Słowackiego]; Kawalery i chamy [E. Chudziński, K. Jasiński: Donkichoteria. Kraków, Teatr STU]; Lakierowanie kartofla [E. Bryll: Kolęda-nocka. Gdynia, Teatr Muzyczny]; Wieża Babel [S. Mrożek: Pieszo. Warszawa, Teatr Dramatyczny]; Tak zwana panorama, czyli epilog.

5. Powiedz tylko słowo. Szkic o poezji „Pokolenia 68”. Warszawa: Wydawnictwo Przedświt* 1985, 233 s. Wyd. pt. Powiedz tylko słowo. Szkice literackie wokół „Pokolenia 68”. [Londyn:] Polonia 1985, 148 s.

Zawartość

Zawiera szkice z lat 1971-1981: Świat przedstawiony (I): Świat przedstawiony (I) [poezja pol. 1968-1975]; To, co jest, i to, czego nie ma [J. Kornhauser, A. Zagajewski: Świat nie przedstawiony]. – Język w świecie: W płonącej windzie słów [dot. K. Karaska]; Grudzień 1977...; Komunikaty, listy, wyznania [dot. A. Zagajewskiego]; Daliśmy się złapać na lep poezji [dot. J. Kornhausera]; Ucieczka od wolności [dot. J. Kornhausera]; Druga cegiełka do tematu T. Nyczek. [dot. S. Stabro]. – Świat w języku: W czas powodzi, czas oczyszczenia [dot. R. Krynickiego]; Głos z planety Fantasmagorii [dot. R. Krynickiego]; Wolność słowa [dot. S. Barańczaka]. – Język kontra świat: Co słychać w Polsce [J. Polkowski: To nie jest poezja]. – Etyka i kultura: Dziesięć lat później [dot. A. Zagajewskiego]; Etyka życia, etyka literatury [dot. S. Barańczaka]. – Świat przedstawiony (II): [o poezji 2. połowy lat siedemdziesiątych].

6. Emigranci. [Szkice literackie]. [Kraków:] Oficyna Literacka 1988, 245 s. Wyd. równoległe: Londyn: Aneks 1988, 146 s.

Zawartość

Od autora. – Bach na dachu Łubianki (Aleksander Wat); Od egzystencji do esencji (Jan Kott); Obrona tradycji (Sławomir Mrożek); Kot w mokrym ogrodzie (Adam Zagajewski); Strony obcości (Stanisław Barańczak).

7. Zdzisław Beksiński. [Album]. Warszawa: Arkady 1989, 142 s. Wyd. 2 tamże 1992.

Przekłady

angielski

[Przeł.] J.A. Bałdyga. Warszawa 1992.

niemiecki

[Przeł.] J. Kawecki. Warszawa 1992.

8. Rozbite lustro. (Teksty przy teatrze). [Felietony i recenzje teatralne]. Warszawa: Czytelnik 1991, 249 s.

Teksty w większości drukowane w „Piśmie” (1983), „Dialogu” (1983-1987), „Przeglądzie Powszechnym” (1984-1986).

9. Jerzy Nowosielski. [Album]. [Współautorzy:] J. Madeyski, D. Kaźmierska-Nyczek. Warszawa: Arkady 1992, 125 s.

10. Pióra orle, pawie, gęsie. [Szkic w:] S. Wyspiański: Wesele. Lekcja literatury z Tadeuszem Nyczkiem. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1996, s. 5-37.

11. [Dwadzieścia dwa razy] 22 x Szymborska. Poznań: a5 1997, 166 s.

Analizy wybranych wierszy.

12. Plus nieskończoność. Trzy tercety krytyczne na poezję, teatr i malarstwo oraz solo na głosy mieszane. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1997, 239 s.

Zawartość

Zbigniew Bieńkowski (1913-1994); Miłobędzka: pokrewne, osobne; Zagajewski: ogień i wiatr; Konstanty Puzyna (1929-1989); Grabowski: sarmacka awangarda; Lupa: udręka, ekstaza i złe sny; Jerzy Stajuda (1936-1992); Lebenstein: historia świata; Beksiński: fotografie wewnętrzne; Waniek: wędrówki Hermesa.

13. Alfabet teatru dla analfabetów i zaawansowanych. Warszawa: Ezop 2002, 195 s.

Słownik pojęć teatralnych utrzymany w żartobliwej formie.

14. Kos. O Adamie Zagajewskim. [Studium]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2002, 211 s.

15. Lektury obowiązkowe. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 2005, 207 s.

Felietony na tematy literackie.

16. Tyle naraz świata. 27 x Szymborska. Kraków: a5 2005, 308 s.

Analizy wybranych wierszy.

Przekłady i adaptacje

1. G. Chaucer: Opowieści kanterberyjskie. Przeł. H. Pręczkowska. Adaptacja: T. Nyczek. Wystawienie: Opole, Teatr im. J. Kochanowskiego 1976.
2. L. Tołstoj: Śmierć Iwana Iljicza. Przeł. J. Iwaszkiewicz. Adaptacja: T. Nyczek. Telewizja Polska 1980.
3. M. Krleža: Bankiet w Blitwie. Przeł. M. Krukowska. Adaptacja pt. Blitwo, ojczyzno moja: T. Nyczek. Telewizja Polska 1992.
4. A. Ostrowski: Nasz człowiek. Przeł. T. Nyczek. Wystawienie: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1994; Telewizja Polska 1996.

Prace redakcyjne

1. Humps and wings. A selection of Polish poetry since '68. [Oprac.:] T. Nyczek. [Przeł.] B. Rostworowski. [Ilustracje] J. Sawka. San Francisco, Los Angeles: Red Hill Press 1982, 79 s.
2. Teatr STU. Analizy, interpretacje, konteksty, świadectwa odbioru, autobiografia, autokomentarze, dokumentacja, ikonografia. Red.: E. Chudziński, T. Nyczek. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1982, 208 s.
Tu T. Nyczek: Rewolta, sen, pożegnanie młodości, s. 29-50; Kawalery i chamy, s. 77-87; STU w obrazach, s. 131-139.
3. S. Mrożek: Małe prozy. [Wstęp, wybór oraz układ tekstów i grafik:] T. Nyczek. Kraków: Oficyna Literacka 1990, 163 s.
4. J. Kott: Pisma wybrane. Wybór i układ [oraz wstęp]: T. Nyczek. T. 1-3. Warszawa: Krąg 1991, 334 + 422 + 485 s.
T. 1. Wokół literatury; T. 2. Teatr czytany; T. 3. Fotel recenzenta.
5. Określona epoka. Nowa Fala 1968-1993. Wiersze i komentarze. Antologia poezji. Wybrał, ułożył i skomentował T. Nyczek. Kraków: Oficyna Literacka 1994, 479 s.
6. J. Kott: Szekspir współczesny 2. Płeć Rozalindy i inne szkice. Wybór, układ, wstęp: T. Nyczek. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, 287 s.
7. S. Mrożek: Varia. Wybór, wstęp i oprac.: T. Nyczek. T. 1-3. Warszawa: Noir sur Blanc 2003-2005, 234 + 297 + 184 s.
T. 1. Życie i inne okoliczności; t. 2. Jak zostałem filmowcem; s. t. 3. Jak zostałem recenzentem.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1989, 1998.

Wywiady

Wolność, nierówność, niedowiarstwo. Rozm. W. Wierzchowska. W tejże: Sąd nieocenzurowany, czyli 23 wywiady z krytykami sztuki. Łódź 1989.
Nie skaczę po brzuchu. Rozm. A. Rudnicka. Rzeczpospolita 1997 nr 166.

Ogólne

Artykuły

S. Barańczak: Krytyka jeszcze istnieje. „Zapis”* 1977 nr 4 [rec.: świat jeszcze istnieje].
W. Mischke: Inny świat. Sztuka 1986 nr 2 [dot. galerii sztuki współczesnej T. Nyczka i M. Szybista w Krakowie].
J. Sieradzki: Nyczek i „szkoła eseistów. Dialog 1991 nr 7.

Pełnym głosem

M. Klecel: Wzloty i upadki teatru studenckiego. Nowe Książki 1981 nr 13.
M. Szpakowska: Nyczek jaki był. Dialog 1981 nr 6, przedruk w tejże: Teatr i bruk. Warszawa 2006.
G. Zlatkes: Głos za późno wydany. Więź 1981 nr 6.

Lakierowanie kartofla

L. Bugajski: Lakier trzyma, kartofel zgnił. „Pismo Literacko-Artystyczne1986 nr 8.
M. Jodłowski: Kartofel bez mundurka. Opole 1987 nr 10.

Powiedz tylko słowo

• [W. Bolecki] J. Malewski: Powiedzieć tylko słowo. „Kultura Niezależna”* 1985 nr 11-12.
• [K. Rutkowski] A. Rembowski: Głosy z planety fantasmagoria. Kontakt”, Paryż 1986 nr 1.
L. Szaruga: Pokolenie. „Obecność”* 1986 nr 13.

Emigranci

T. Komendant: Bramy raju. Twórczość 1989 nr 4.
W. Ligęza: Inni emigranci. Arka 1989 nr 25.
E. Morawiec: Emigranci” – odejścia i powroty. Tygodnik Powszechny 1989 nr 3.

Rozbite lustro

P. Gruszyński: Ciężkie życie fachowca. Res Publica 1991 nr 11/12.

22 x Szymborska

P. Łuszczykiewicz: 22 stop-klatki. Nowe Książki 1998 nr 4.

Plus nieskończoność

J. Mayer: Włożyłem kapelusz do klatki i wyszedłem w ptaku na głowie. Teatr 1997 nr 5.
E. Morawiec: Jak tancerz. Nowe Książki 1997 nr 6.

Alfabet teatru dla analfabetów i zaawansowanych

H. Baltyn: Historia buffo. Nowe Książki 2002 nr 6.
J. Rochowiak: Teatr, jaki jest... PAL Przegląd Artystyczno-Literacki 2002 nr 5/6.
W. Szymborska: Nuda i cuda. W tejże: Nowe lektury nieobowiązkowe. Kraków 2002.
M. Zielińska: Do SPATiF-u, czyli na wódkę. Res Publica Nowa 2002 nr 12.

Kos. O Adamie Zagajewskim

A. Czabanowska-Wróbel: Sny nie zostały zbadane. Dwie książki o poezji Adama Zagajewskiego. Teksty Drugie 2002 nr 5 [dot. też: Jarosław Klejnocki Bez utopii?].
M. Kisiel: Opowieść o Przyjacielu. Nowe Książki 2002 nr 11.

Lektury obowiązkowe

S. Buryła: Niebezpodstawna nadzieja. Nowe Książki 2006 nr 1.

Tyle naraz świata. 27 x Szymborska

Z. Król: Tyle naraz. Tygodnik Powszechny 2006 nr 13.

Humps and wings

B. Carpenter. „World Literary Today”, Oklahoma 1983 nr 3.

Określona epoka

J. Drzewucki: Nowej Fali przygoda z poezją i polityką. Twórczość 1995 nr 5, przedruk w tegoż: Smaki słowa. Kraków 1999.
L. Szaruga. „Kultura”, Paryż 1995 nr 5.
M. Wyka: Pewne pokolenie. Tygodnik Powszechny 1995 nr 10, przedruk w tejże: Punkty widzenia. Kraków 2000.