BIO

Urodzony 29 grudnia 1909 w Warszawie; syn Jana Nowickiego, adwokata, i Zofii z domu Gawin-Niesiołowska. Od 1920 uczęszczał do Szkoły Mazowieckiej w Warszawie. W 1930 zdał maturę w gimnazjum męskim Towarzystwa Szkoły Mazowieckiej. Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. W 1931-33 studiował prawo, a następnie do 1935 polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Równocześnie od 1930 współpracował z tygodnikiem satyrycznym „Cyrulik Warszawski”, był także zastępcą redaktora tego pisma. Należał do Grupy Satyryków Cyrulika, brał udział w wieczorach autorskich Grupy, także w okresie gdy formalnie przestała istnieć po zamknięciu tygodnika we wrześniu 1934 i kontynuowała działalność na łamach dodatku literackiego „Kuriera Porannego”. W grudniu 1935 wraz ze Zbigniewem Mitznerem i Erykiem Lipińskim założył tygodnik satyryczny „Szpilki” i do 1938 był członkiem jego redakcji; zamieszczał tu do 1939 wiersze i opowiadania (m.in. w 1934 podpisany Andrzej Smutny). Publikował również w 1935 w pismach „Kurier Poranny” (felietony z cyklu Duby smalone) i „Prosto z mostu”. Współpracował z Polskim Radiem jako autor słuchowisk humorystycznych i satyrycznych (częściowo wspólnie z Zuzanną Ginczanką), pisał także teksty dla warszawskich kabaretów, m.in. dla teatrzyku 13 Rzędów i Café Club. Ożenił się z Marią Fiderer (rozwiedzeni w 1956). Po wybuchu II wojny światowej w 1939, brał udział w kampanii wrześniowej. 6 października dostał się do niewoli niemieckiej i do lutego 1945 przebywał w obozach jeńców wojennych kolejno w Weilburgu, Osterode i Woldenbergu. Uczestniczył w obozowym życiu kulturalnym. W Weilburgu z Jerzym Michałowskim, Henrykiem Rostworowskim i Kazimierzem Rudzkim współorganizował jeniecki kabaret literacki. W Woldenbergu był współzałożycielem grupy Zaułek Literacki, która wydawała arkusze poetyckie i urządzała wieczory autorskie. Powstałe w obozie wiersze jego autorstwa, m.in. Kriegsgefangenenpost, Warszawa krążyły jako utwory anonimowe wśród jeńców i w okupowanym kraju. Były też drukowane (podpisany głównie: Novus, O.F., OF), m.in. na łamach antologii Oflag IX B wydawanej w 1939-40 w obozie w zeszytach oraz w czasopismach „Za drutami” (Arnswalde, 1940-41) i „Poradnik dla Świetlic Żołnierskich” (Wielka Brytania, 1942-43). Po powrocie do kraju, w lutym 1945, zamieszkał w Łodzi i nawiązał współpracę z dziennikiem „Rzeczpospolita” i tygodnikiem „Szpilki”. Objął na pewien czas funkcję kierownika literackiego Teatru Żołnierza w Warszawie. W 1945 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich). Od października 1945 do 1948 przebywał w Londynie jako korespondent agencji prasowej Polpress (od 1946 Polska Agencja Prasowa, PAP). Następnie pozostał na emigracji. W 1956 powrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie. Podjął ponownie pracę w „Szpilkach,” do przejścia na emeryturę w 1979 był stałym członkiem redakcji tego tygodnika, zamieszczał tu do końca życia liczne wiersze satyryczne, tłumaczenia wierszy i prozę (w 1966 też pod pseudonimem Jędrzej Novus). Wiersze i prozę publikował również na łamach tygodnika „Świat” (1956-66, z przerwami; tu w 1956 cykl Wiersze londyńskie). W 1957 ożenił się z Ireną z Wasilewskich Zynsową. Współpracował z Polskim Radiem jako autor utworów satyrycznych, słuchowisk i adaptacji (także dla dzieci i młodzieży). Został kilkakrotnie wyróżniony nagrodami Komitetu do Spraw Radia i Telewizji w dziedzinie twórczości radiowej (1960, 1963, 1965). Dla Telewizji Polskiej przygotował m.in. cykl Bajki dla dorosłych (nagroda Radiokomitetu i Złoty Ekran w 1977). Zajmował się także pracą przekładową. Wyróżniony m.in. złotą odznaką Za Zasługi dla Warszawy (1966), Krzyżem Kawalerskim (1966) i Krzyżem Oficerskim (1976) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1976). Zmarł 9 kwietnia 1986 w Warszawie.

Twórczość

1. Przygody pana Piorunkiewicza. [Scenariusz filmowy; współautor:] S.E. Cękalski, S. Dygat wg pomysłu T. Dołęgi-Mostowicza. Powst. przed 1939.

Realizację filmu przerwał wybuch wojny. Informacja: S. Janicki: Polskie filmy fabularne. Warszawa 1990 s. 135.

2. Warszawska szopka polityczna. [Autorzy:] S. Karpiński, J. Minkiewicz, A. Nowicki, J. Pomianowski. Maski: J. Zaruba. Prapremiera: Warszawa, Teatr Artystów „Cricot 1939.

Grane 7 IV-30 VIII 1939.

3. Jajko Kolumba. Komedia muzyczna w 5 aktach. [Współautor:] S. Flukowski, L. Natanson, A. Nowicki, H. Rostworowski. Powst. 1941. Prapremiera: Woldenberg, Zespół Oflagu II C 1941. Wystawienie w wersji przerobionej: Kraków, Stary Teatr 1946. Druk fragmentów aktu I „Dziennik Polski” 1946 nr 34 s. 6-7.

4. Jasełka jenieckie. Prapremiera: Woldenberg, Oflag II C, Teatr kukiełkowy 1942. [Inf. autora].

5. Mały. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Woldenberg, Zespół Oflagu II C 1942.

Nagrody

I nagroda w konkursie dramatycznym ogłoszonym w 1941 w Oflagu II C w Woldenbergu.

6. Obóz jeńców II C. [Fraszki]. Woldenberg: Wyd. staraniem Polskiego Young Men's Christian Association 1943, [8] k.

Autor podpisany: Andrzej Siła-Nowicki.

7. Podróż do świętej ziemi. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1945, 47 s.

Zawiera wiersze powstałe w 1939-1945 w obozie jenieckim.

8. Warsztat. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1957, 170 s.

Zawartość

Zawiera wiersze w cyklach: 1930-1939; 1939-1945; 1945-1957, oraz przekłady wierszy: T.S. Eliota, E. Leara, L. Carrolla, P.J. de Berangera.

9. Pan Anatol szuka miliona. [Scenariusz filmowy; współautor:] K.T. Toeplitz. Ekranizacja 1959.

10. Ballady i anse. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1965, 128 s.

Zawartość

Cykle: Ballady i anse; Ballady kapitańskie, – oraz radiową komedię muzyczną: Cyrk zakochanych.

11. Zemsta korsykańska. Scenariusz telewizyjnego widowiska lalkowego. [Współautor:] J. Wilińska. Telewizja Polska 1972.

W cyklu pt.Refleksje na dobranoc”.

12. Zabawa w słowa. Wybór satyr z lat 1933-1973. Warszawa: Czytelnik 1975, 120 s.

13. Dobranoc dla dorosłych. [Satyry; autorzy:] J. Wilińska, F. Derecki, A. Nowicki. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1977, 213 s. Wyd. 2 tamże 1979.

Nagrody

Tu A. Nowickiego: Sarenka; Sieroca dola; Królewskie znamię; O ciekawym królu; Szewczyk Połatajko; Kariera pięknej dziewczyny; Prawo wyboru; Nowy nabytek; Bohater mimo woli; Oślepiająca piękność. — Wspólnie z J. Wilińską: Księżniczka na grochu; W jesienną noc; Odcięta placówka; Jubileusz; Tajemnice haremu; Lekarskie sumienie; Król i astrolog; Nagroda; Pieniążek; Wczasy na jachcie; Straszliwa niepewność; Głupstwo; Czarodziejski kufer; Rozpieszczone bóstwo.

14. Okrągły rok. [Wiersz dla dzieci]. Studzianki: Arka 1987, [12] s.

15. Płaczący żubr. [Wiersz dla dzieci]. Studzianki: Arka 1987, 12 s.

Przekłady

bułgarski

Plačeščijat bizon. [Bułgaria po 1990].

Słuchowiska radiowe, m.in.

Oryginalne (słuchowiska adaptowane zob. Przekłady poz. , , , , , ).

Woltyżerka. (Dropsy, Mops). Polskie Radio 1938.
Cyrk zakochanych. Polskie Radio 1957. Druk „Dialog” 1957 nr 8 s. 64-77.
Nieznośna melodyjka. Polskie Radio 1957.
O trzech miłościach. Polskie Radio 1957.
Antrakt. Polskie Radio 1958.
Bumbarajo. Polskie Radio 1958.
Krzyżówka. Polskie Radio 1959.
Potentat. Polskie Radio 1959.
Droga do sławy. Polskie Radio 1960.
Mechaniczne panienki. Polskie Radio 1960.
Scenki urlopowe. Polskie Radio 1960.
Zabawa w tragedię. Polskie Radio 1960.
Ząb szczęścia. Polskie Radio 1960.
Bajka o bajce. Polskie Radio 1962.
Dziadek kolejowy. Polskie Radio 1962.
Arkanda. Polskie Radio 1963. Druk „Dialog” 1963 nr 10 s. 39-44.
Reżyser prywatny. [Współautor:] J. Wilińska Radio 1963.
Stary antyczny zegar. Dialog 1963 nr 10 s. 44-48.
Szantaż. [Współautor:] J. Wilińska. Polskie Radio 1963.
Historia zamierzchła. [Współautor:] J. Wilińska. Polskie Radio 1964.
Państwo stugłowe. Polskie Radio 1966.
Zbuntowana bajka. Polskie Radio 1966.
Trzej chłopcy. Polskie Radio 1968.
Demeter i Persefona. Polskie Radio 1974.
Wyprawa po złote runo. Polskie Radio 1975.
Dedal i Ikar. Polskie Radio 1976.
Dwa śmiechy. [Współautor:] J. Wilińska. Polskie Radio 1980.

Przekłady i adaptacje

1. K. Grahame: Wspomnienia z krainy szczęścia. Wybór opowiadań. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 149 s.
2. Księga nonsensu. Rozsądne i nierozsądne wierszyki wymyślone po angielsku przez E. Leara, L. Carrolla, H. Grahama, J.H.P. Belloca, W. de la Mare’a, A.A. Milne a i T.S. Eliota napisane po polsku przez A. Nowickiego i A. Marianowicza. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958, 139 s. Wyd. nast.: wyd. 2 zmienione Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1975, wyd. 3 tamże 1986.
3. J.J. Osborne: Music-hall. [Utwór dramatyczny]. Tłumaczenie: A. Nowicki, K. Tarnowska. Wystawienie: Warszawa, Teatr Współczesny 1958.
4. D. Thomas: Pod mlecznym lasem. [Utwór dramatyczny]. [Tłumaczenie: A. Nowicki, K. Tarnowska.]. Dialog 1958 nr 4 s. 49-78. Wystawienie: Warszawa, Teatr Powszechny 1959.
5. W. Saroyan: Zabawa jak nigdy. [Utwór dramatyczny]. Tłumaczenie: A. Nowicki, K. Tarnowska. „Dialog1959 nr 8 s. 50-94. Wystawienie: Gdańsk, Teatr Wybrzeże 1960. Telewizja Polska 1965.

Wystawienia następne

Wystawienie: Poznań, Teatr Nowy 1976.
6. E. Linklater. Wiatr z księżyca. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 231 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1965, wyd. 3 1971.

Adaptacje

radiowe

pt. Przygody Dory i Flory. Adaptacja: A. Nowicki. Polskie Radio 1970.
7. S.N. Ghose: Skaczące gazele. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1961, 185 s.

Adaptacje

radiowe

pt. Chłopiec i słoń. Adaptacja: A. Nowicki. Polskie Radio 1967.
8. G. Greene: Ustępliwy kochanek. [Utwór dramatyczny]. Tłumaczenie: A. Nowicki, K. Tarnowska. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ateneum 1961. Telewizja Polska 1973.
9. A. Judach: Tomek z dziurą w bucie. [Powieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1961, 89 s. Wyd. 2 tamże 1973.
10. E. Lear: Dong, co ma świecący nos i inne wierszyki pana Leara Edwarda. Warszawa: Nasza Księgarnia 1961, 58 k. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1973; [wyd. 3] Warszawa: Drzewo Babel 1999.
11. C. Macinnes: Zupełnie początkujący. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Książka i Wiedza 1961, 242 s.
12. J. Steinbeck: Zagubiony autobus. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1961, 398 s.
13. J. Steinbeck: Pastwiska niebieskie. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1962, 283 s. Wyd. 2 tamże 1966.
14. W. Tennessee: Orfeusz w wężowej skórze. [Utwór dramatyczny]. Tłumaczenie: A. Nowicki, K. Tarnowska. Wystawienie: Kraków, Stary Teatr 1962.
15. J. Whiting: Demony. [Utwór dramatyczny]. Tłumaczenie: A. Nowicki, K. Tarnowska. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ateneum 1963.
Adaptacja powieści A. Huxleya pt. The devils in London.
16. J.M. Falkner: Diament Mohuna. [Powieść]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1964, 263 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1968; wyd. 3 Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991.
17. E.W. Hildick: Ptaszek Jones. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1966, 134 s.
18. E. Morris: Drewniany talerz. [Sztuka w 2 aktach, 4 obrazach]. Tłumaczenie: A. Nowicki, K. Tarnowska. Adaptacja: J. Bartkowski. Telewizja Polska 1968. Wystawienie: Wrocław, Teatr Rozmaitości 1962. Druk „Scena” 1983 nr 9-12.

Wystawienia następne

Wystawienie: Kraków, Teatr Ludowy 1975.
Wystawiane też pt. Drewniana miska.
19. S. Bellow: Korzystaj z dnia. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1969, 186 s. Wyd. 2 tamże 1978.
20. R. Graves: Mity starożytnej Grecji. Warszawa: Nasza Księgarnia 1969, 132 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1972, 1994, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2002.
21. T.S. Eliot: Wiersze o kotach. Warszawa: Nasza Księgarnia 1970, 16 k.

Adaptacje

radiowe

pt. Koty pana Eliota. Adaptacja: A. Nowicki. Polskie Radio 1982.
22. E.W. Hildick: Tropiciele. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1970, 136 s.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: A. Nowicki. Polskie Radio 1972.
23. A. Proysen: Maleńka pani Flakonik. [Opowiadania dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1970, 145 s.

Adaptacje

radiowe

pt. Przygody pani Flakonik. Adaptacja: A. Nowicki. Polskie Radio 1971.
24. A. Proysen: Pajacyk i stare zabawki. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1971, 20 s.
25. G.B. Shaw: Cezar i Kleopatra. [Utwór dramatyczny]. Tłumaczenie: A. Nowicki, K. Tarnowska. Telewizja Polska 1972.
26. E.W. Hildick: Wzywam Czterech Tropicieli. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1973, 120 s.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: A. Nowicki. Polskie Radio 1974.
27. M. De Jong: Sydraczek. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1973, 150 s.
28. S. Joslin: A co ty byś wtedy zrobił? (Podręcznik etykiety dla młodych pań i panów, który służyć może jako przewodnik w codziennym życiu towarzyskim). Warszawa: Nasza Księgarnia 1975, 24 s.
29. C. Sloan: Pan Plamka i jego kot. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1975, 16 s.
30. A. Moorehead: Australijski dramat. [Szkice podróżnicze]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1976, 292 s.
31. M. Burkett: Lato borsuka. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1979, 139 s.
32. A. Proysen: Znowu pani Flakonik. [Opowiadania dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1979, 120 s.
33. Przygody dobrego wojaka Szwejka. Libretto operetki wg utworu J. Haśka: A. Nowicki. [Współautor:] J. Rowiński. Muzyka: R. Sielicki. Prapremiera: Gliwice, Operetka Śląska 1980.
34. E. Lear: Opowieści pana Leara. [Utwór dramatyczny]. Lublin, Teatr Lalki i Aktora im. H.Ch. Andersena 1987.
35. E. Lear: Takie Coś. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987, 41 s.
36. E. Lear, A. Milne: Dżamble. [Utwór dramatyczny]. Tłumaczenie: A. Nowicki, A. Marianowicz. Adaptacja: K. Kobyłka, G. Kwieciński. Wystawienie: Opole, Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki 1989.
37. Czarny humor dla dzieci. [Wiersze]. [Autorzy:] A. Marianowicz, A. Nowicki]. Warszawa: GiG 1990, [24] s.
Tu wiersze A. Nowickiego wg E. Leara.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN ok. 1958, 1978.

Wywiady

Rozmowa z Andrzejem Nowickim miłośnikiem Warszawy. [Rozm.] L. Gradstein. Stolica 1958 nr 5.
Historia jednej piosenki. [Rozm.] A. Kornacka. Express Wieczorny 1982 nr 211.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.

Ogólne

Artykuły

M. Piwińska: Wokół słuchowisk Andrzeja Nowickiego. Dialog 1963 nr 10.
R. Matuszewski: Do Andrzeja Nowickiego. (Zagajenie wieczoru autorskiego). W tegoż: Z bliska. Kraków 1981.
R. Groński: Stary Poeta. Polityka 1986 nr 16.
R. Matuszewski: O Andrzeju Nowickim (1909-1986). Tygodnik Powszechny 1986 nr 18.

Podróż do świętej ziemi

P. Hertz: Wiersze Andrzeja Nowickiego. Kuźnica 1945 nr 17.
J. Zagórski: W bursztynie. Tygodnik Powszechny 1946 nr 44.