Nowakowski Marek

BIO

Urodzony 2 kwietnia 1935 w Warszawie w rodzinie nauczycielskiej; syn Antoniego Nowakowskiego i Stanisławy z Jabłońskich. Do 1955 (z krótkimi przerwami) mieszkał we Włochach pod Warszawą, gdzie uczęszczał do szkoły powszechnej i gimnazjum. Przez kilka miesięcy uczył się też w gimnazjum w Ursusie. Podczas nauki w szkole średniej należał do Związku Młodzieży Polskiej (ZMP). Po ukończeniu X klasy, w 1951 przerwał naukę na rok i w tym czasie pracował w Polskich Liniach Lotniczych LOT na Okęciu w Warszawie. W 1952 był etatowym pracownikiem ZMP. Następnie ponownie uczęszczał do szkoły we Włochach; w 1953 zdał maturę. W tymże roku podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego (UW). Po drugim roku studiów, przez pewien czas pracował jako pomocnik cieśli w kopalni Marcel w Radlinie. W 1957 opublikował na łamach „Nowej Kultury” (nr 31) opowiadanie pt. Kwadratowy, które uważa za właściwy debiut literacki. W 1958 ukończył studia prawnicze na UW. W tym samym roku ożenił się z Jolantą Zabarnik, adwokatem. Zajmował się pracą literacką, publikował liczne nowele i opowiadania w wielu czasopismach, m.in. w „Nowej Kulturze” (1957-59, 1961-62), „Współczesności” (1958-62, 1965), „Twórczości” (1958-78, z przerwami), „Polityce” (1960-74, z przerwami), „Więzi” (1961-81, z przerwami), „Tygodniku Kulturalnym” (1962-74, z przerwami), „Kulturze” (1963-66) oraz „Światowidzie” (1963-67, 1969; tu cykle prozatorskie: w 1965 pt. Afryka, a w 1967 pt. Notatki z Goa). W 1965, jako scenarzysta Filmu Polskiego, wraz z ekipą Zespołu Filmowego Kadr odbył trzymiesięczny rejs frachtowcem do Afryki Zachodniej, a w 1967 ponad czteromiesięczny rejs do Indii i Pakistanu, przyznany mu przez Polską Żeglugę Morską za powieść Marynarska ballada (wyd. 1966). W 1968 dwukrotnie wyjeżdżał jako stypendysta do Jugosławii. W tymże roku otrzymał nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie. Od 1969 należał do Związku Literatów Polskich (ZLP; do rozwiązania Związku w 1983; od grudnia 1980 wchodził w skład Zarządu Głównego). W 1970 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1972 przebywał w USA na stypendium International Writing Program w Iowa City. Kontynuując twórczość literacką, publikował prozę, scenariusze filmowe oraz teksty dramatyczne, m.in. w paryskiej „Kulturze” (1969-72, 1976-77 pod pseudonimem Seweryn Kwarc), „Tygodniku Powszechnym” (1969-73, 1976-80, 1985), „Dialogu” (1972-74) i „Literaturze” (1973-76, 1981). W 1976 należał do sygnatariuszy Memoriału 101, wyrażającego protest przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL), oraz innych, kierowanych do władz apeli o przestrzeganie swobód obywatelskich i twórczych, w następstwie czego jego twórczość została objęta zakazem druku. W 1977 był jednym z założycieli niezależnego kwartalnika literackiego „Zapis” oraz członkiem jego redakcji. W tymże roku otrzymał nagrodę Internationales Kurzgeschichten Colloquium, a w 1983 nagrodę kulturalną Solidarności za 1981-82. W marcu 1984 został aresztowany i oskarżony o działalność na szkodę interesów PRL, we współpracy z zagranicznymi ośrodkami propagandowo-dywersyjnymi. Przeciw jego aresztowaniu protestowało 120 polskich pisarzy w liście do Prezesa Rady Ministrów PRL oraz zagraniczne stowarzyszenia literackie: Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie, PEN Cluby w Niemczech, Danii i Holandii, jury francuskiej nagrody Prix de la Liberté oraz paryski Klub Helsiński. Po zakończeniu śledztwa, w czerwcu 1984 uchylono areszt tymczasowy, a akt oskarżenia został wniesiony przez Wojskową Prokuraturę Garnizonową w Warszawie do Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego; dalsze postępowanie procesowe zostało uchylone na mocy amnestii, a w 1990 Najwyższy Sąd Wojskowy uchylił akt oskarżenia z braku dowodów winy. W 1984 otrzymał nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku, a w 1988 wyróżnienie honorowe Solidarności Pracowników Wydawnictw za twórczość po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. Powstałe w latach osiemdziesiątych utwory prozą oraz artykuły literackie ogłaszał głównie w prasie emigracyjnej, m.in. w „Kulturze” (Paryż, od 1982 pod własnym nazwiskiem; m.in. w 1982 cykl pt. Zapiski na gorąco), „Pulsie” (Londyn, 1983-84, 1986-88) i „Zeszytach Literackich” (Paryż, 1985-86), a także w wydawanych w kraju poza cenzurą czasopismach „Arka” (1983), „Kultura Niezależna” (1985-88), „Krytyka” (1986) i „Obecność” (1986). W 1989 uczestniczył w zjeździe założycielskim Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i został wybrany na członka Zarządu Głównego. Od 1990 należał do Porozumienia ponad Podziałami. W 1993-94 publikował w „Życiu Warszawy” cykl felietonów pt. Widziane z dołu, a w 1997 cykl pt. Słowa-klucze. (Mały słownik PRL) w „Rzeczypospolitej”. Fragmenty prozy oraz teksty o charakterze literackim i publicystycznym ogłaszał m.in. w „Rzeczpospolitej” (1996-2005), „Gazecie Polskiej” (1996-2006) i „Nowym Państwie” (2002-04). W 2003 za całokształt twórczości otrzymał nagrodę literacką im. W.S. Reymonta, ufundowaną przez Związek Rzemiosła Polskiego. Odznaczony w 2006 Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski z okazji trzydziestolecia powstania KOR oraz Złotym Medalem Zasłużony Kulturze — Gloria Artis, przyznawanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zmarł 16 maja 2014. w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

1. Ten stary złodziej. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1958, 166 s. Wyd. 2 łącznie z poz. ↑ pt. Ten stary złodziej; Benek Kwiaciarz tamże 1983, 380 s.

Zawartość

W komisariacie; Drewniaki... albo dziewczyna kapusia; Ten stary złodziej; Umierający paser; Porachunki garbusa; Tapeta; Ożenili...; Fujara, czy jak go tam; W wolny wieczór; Cela osiemdziesiąta ósma; Trzyczwartak; Powrót; Kwadratowy; Przymałe buty.

BIO

Twórczość

Zawartość

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Zawartość

Adaptacje

radiowe

filmowe

Przekłady

czeski

Zawartość

Zawartość

Adaptacje

telewizyjne

Zawartość

Zawartość

Nagrody

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Zawartość

Adaptacje

filmowe

Przekłady

niemiecki

Adaptacje

radiowe

Zawartość

Adaptacje

radiowe

filmowe

Zawartość

Adaptacje

teatralne

Zawartość

Adaptacje

teatralne

Zawartość

Adaptacje

telewizyjne

Zawartość

Przekłady

niemiecki

Nagrody

Przekłady

niemiecki

Zawartość

Nagrody

Nagrody

Zawartość

Zawartość

Przekłady

angielski

francuski

japoński

niderlandzki

niemiecki

norweski

serbsko-chorwacki

szwedzki

Adaptacje

radiowe

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Zawartość