NOWAK Zbigniew

Urodzony 23 maja 1927 we Lwowie; syn Stanisława Nowaka, aspiranta Policji Państwowej, i Malwiny z domu Łazórko. W czasie II wojny światowej po włączeniu Lwowa do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich został w 1940 deportowany do Kazachstanu. W 1946 w ramach tzw. akcji repatriacyjnej przyjechał do Krzeszowic, gdzie w 1946-48 uczęszczał do gimnazjum. W 1948 zamieszkał w Krakowie i kontynuował naukę w Liceum Bibliotekarsko-Księgarskim. Po zdaniu matury studiował w 1950-53 polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1953 ożenił się z Kingą Cieślą, farmaceutką. Po ukończeniu studiów I stopnia w 1954, podjął pracę w Bibliotece Miejskiej w Gdańsku (od 1955 Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk; PAN). Równocześnie od 1955 kontynuował studia magisterskie w zakresie filologii polskiej na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (UMK); w 1958 uzyskał dyplom. Debiutował w tymże roku artykułem pt.Sprawa kaszubska na Kongresie Słowiańskim w Pradze w 1848 roku, opublikowanym na łamach czasopisma „Kaszëbë” (nr 13). W 1962 uzyskał tytuł bibliotekarza dyplomowanego. W 1966 na podstawie edycji Kontrreformacyjna satyra obyczajowa w Polsce w XVII w. (promotor prof. Bronisław Nadolski) uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na UMK. Artykuły, rozprawy i recenzje publikował m.in. w „Roczniku Gdańskim” (1962-97, od 1981 zastępca redaktora naczelnego) i w roczniku Biblioteki Gdańskiej PAN „Libri Gedanensis” (od 1967; w 1968-75 członek redakcji, od 1992 przewodniczący komitetu redakcyjnego). W 1968 został członkiem I Wydziału Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, w którym pełnił funkcję zastępcy sekretarza generalnego (1973-93), przewodniczącego Międzywydziałowego Komitetu Wydawniczego (1973-93), redaktora „Sprawozdań Gdańskiego Towarzystwa Naukowego” (1974-93). W 1969 został członkiem Stronnictwa Demokratycznego (1981-84 wiceprzewodniczący Miejskiego Komitetu i przewodniczący Koła Oświaty i Kultury). Kontynuował pracę w Bibliotece Gdańskiej, od 1974 był kierownikiem Działu Zbiorów Specjalnych, w 1981 objął stanowisko wicedyrektora i w tymże roku dyrektora. W 1974 podjął pracę dydaktyczną w Zakładzie Nauki o Książce na Uniwersytecie Gdańskim (UG). W 1977 uzyskał stopień doktora habilitowanego na UG, na podstawie pracy pt. Początki sztuki drukarskiej na Pomorzu w XV wieku. W 1978 otrzymał stanowisko docenta w PAN. W 1981 wszedł w skład komitetu redakcyjnego Słownika biograficznego Pomorza Nadwiślańskiego (wyd. od 1992; wiceprzewodniczący, od 1991 przewodniczący); od 1984 należał też do komitetu redakcyjnego „Roczników Bibliotecznych” i Słownika polskich towarzystw naukowych (wyd. od 1978). W 1980 otrzymał nagrodę im. H. Radlińskiej za osiągnięcia w zakresie bibliotekoznawstwa, w 1984 nagrodę Sekretarza Naukowego PAN za udział autorski w Historii Gdańska (t. 2). W 1990 otrzymał tytuł naukowy profesora. W 1998 przeszedł na emeryturę. Został uhonorowany nagrodą im. A. Krawczyńskiego za współpracę ze Stowarzyszeniem Księgarzy Polskich. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1978), Krzyżem Kawalerskim (1986) i Krzyżem Oficerskim (1996) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 27 sierpnia 2015 w Gdańsku; pochowany tamże na Cmentarzu Łostowickim.