BIO
Urodzona 7 marca 1892 w Warszawie; córka Stanisława Wydżgi, rejenta, później przemysłowca, i Marii z domu Szlenkier. Do 1906 uczyła się prywatnie. Następnie wyjechała do Szwajcarii, gdzie uczęszczała przez rok do gimnazjum w Lozannie. W 1906 opublikowała list otwarty przeciw szerzeniu wśród dzieci wydawnictw sensacyjnych i kryminalnych, który (podpisany fikcyjnym nazwiskiem), ukazał się w piśmie „Feuille d’Avis de Lausanne”. Ukończyła dwuletnie seminarium nauczycielskie we Fryburgu, wybierając jako specjalność literaturę francuską i niemiecką. Zimę 1909/10 spędziła jako nauczycielka chorej młodszej siostry w Egipcie. W 1910 zdała maturę licealną w Krakowie, a w 1911 jako ekstern, maturę ośmioklasową rosyjską w Warszawie, gdzie w 1912 uzyskała patent nauczycielski i zdała dodatkowo egzamin z języka greckiego. Przez rok uczyła się w szkole gospodarczej. Debiutowała w 1913 wierszami pt. Bezsilność, Das ende vom Lied, Blade królewny, Dziwne chwile, opublikowanymi w miesięczniku „Sfinks” (nr 11; podpisana Maria Wydżdżanka). W tymże roku rozpoczęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, przerwane wybuchem I wojny światowej. Pierwszy rok wojny spędziła na Polesiu, a w 1915-18 przebywała w Kijowie. Jako członek Związku Młodzieży Polskiej Zet kierowała pracą samokształceniową organizacji studenckiej Polonia, pracując jednocześnie na placówce pomocy wysiedleńcom, zorganizowanej przez Polskie Towarzystwo Pomocy Ofiarom Wojny na dworcu kijowskim. Później, ukończywszy kurs sanitarny Polskiego Czerwonego Krzyża, szkoliła harcerzy w ratownictwie i opracowywała dla nich podręcznik pt. Samarytanin. W 1918 wyszła za mąż za Wacława Niklewicza, instruktora oświatowego i pełnomocnika na okręg wołyński z ramienia Polskiego Komitetu Obywatelskiego i wyjechała wraz z nim do Żytomierza. W 1919 powróciła do Warszawy. W 1920 została członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich). W następnych latach rozwijała twórczość literacką, publikując wiersze, opowiadania, artykuły i korespondencje w „Prosto z mostu” (1935-36), „Bluszczu”, „Kurierze Warszawskim” (tu stała rubryka Matki między sobą), „Kobiecie Współczesnej”, „Świecie Kobiecym” (tu powieść). W 1937-39 redagowała w Warszawie pisemka dla dzieci pt. „Młody Polak” i „Dzwonki”. W czasie okupacji niemieckiej przebywała nadal w Warszawie. Po upadku powstania i kilkumiesięcznym pobycie pod Bochnią, zamieszkała w Krakowie. W 1945-52 pracowała jako bajarka w Domach Kultury (głównie Pod Baranami); podejmowała się też opowiadania bajek chorym dzieciom w szpitalach. Kontynuowała twórczość literacką, publikując m.in. wiersze w „Przekroju” (1946-47; podpisana Ewa Getko) i powieści kryminalne w „Echu Krakowa”. W 1949-50 zamieszczała artykuły o tematyce pedagogicznej w miesięczniku „Matka i Dziecko”. Opowiadania oraz wiersze publikowała w pismach dla dzieci „Świerszczyk Iskierki” (1951-55), „Świerszczyk” (1955/56, 1971-74, 1985-86, z przerwami, podpisana też M.N.). Przez kilka lat zajmowała się pisaniem recenzji wewnętrznych z książek dla młodzieży na użytek Ministerstwa Oświaty. Zmarła 2 lipca 1985 w Krakowie.
Twórczość
1. To wszystko działo się naprawdę. Powieść dla wszystkich dzieci i dla niektórych dorosłych. Warszawa: Perzyński, Niklewicz 1921, 94 s.
2. Opowiadanie o urwisie Antku i o Szkrabie, morskim chłopcu, oraz inne dziwne historie. Warszawa: Perzyński, Niklewicz 1922, 62 s.
Zawartość
3. Taniec poezji. [Wiersze]. Warszawa: Perzyński, Niklewicz 1922, 173 s.
Zawartość
4. Niewolnica. Powieść. T. 1-2. Warszawa: Stanisław Cukrowski 1935, 128 s. + s. 129-256.
5. Pan Roman. Wspomnienia o Romanie Dmowskim. Powst. 1944-1945. Red.: T. Wituch. Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku 2001, 388 s.
6. Let’s be friends. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1948, 20 s.
7. Dam sobie radę. Powieść dla dziewcząt. Kraków: Wydawnictwo Książek Popularnych 1949, 182 s.
8. Wróbel czarodziej. [Opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, 68 s. Wyd. 2 tamże 1960.
Zawartość
Przekłady
angielski
9. Dary zajęczego króla. [Opowiadania dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1967, 52 s.
Zawartość
10. Hetman Kuba. Powieść dla młodzieży. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1967, 381 s. Wyd. 2 z podtytułem: Powieść historyczna z XVII w. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1986.
11. Pamiętnik. Powst. 1953-1967. T. 1-6. Druk fragmentów: „Za i Przeciw” 1967 nr 31-33, 35, 52/53; „Życie Literackie” 1969 nr 11.
12. Wrócimy razem. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1970, 266 s. Wyd. 2 tamże 1985.
13. Dlaczego woda morska jest słona. Na podstawie ludowych wątków skandynawskich. [Opowiadanie]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1980, 14 s.
14. O Bogdynku. Baśń staropolska. [Wiersz]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1986, 72 s.
15. Baśnie dla dzieci i niektórych dorosłych. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1988, 126 s.
Zawartość
Adaptacje
radiowe
16. Deszcz słów. [Wiersze]. Konsultacje literackie, wybór i układ: M.J. Kawałko. Zamość: Nauczycielski Klub Literacki 1991, 24 s.
Drobne utwory literackie
Ilustrowane książeczki dla dzieci z pojedynczymi wierszykami M. Niklewiczowej wydane w 1949 przez Wydawnictwo Książek Popularnych w Krakowie:.
Słuchowiska radiowe, m.in.
Utwory zaginione
(wg informacji M. Niklewiczowej z 1966) powieści, których nie odnaleziono, drukowane w czasopismach:.
Przekłady
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1966.
• Informacje rodziny 1997.