NIEWIAROWICZ Roman

Urodzony 15 stycznia 1902 we Lwowie; syn Tadeusza Niewiarowicza, inżyniera, i Heleny z Miłowskich, śpiewaczki operetkowej (występowała pod nazwiskiem Miłowska). Był uczniem III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie, szkołę średnią ukończył w 1919 we Lwowie. Przez dwa semestry studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Odbywał służbę wojskową w 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich, prawdopodobnie przez jakiś czas przebywał w szkole kawalerii w Grudziądzu. W czerwcu 1921 rozpoczął pracę aktorską w Teatrze Małym we Lwowie. W tym samym roku przeniósł się do Krakowa i do 1923 występował w Teatrze im. J. Słowackiego, ucząc się gry aktorskiej u Józefa Sosnowskiego. W następnych sezonach występował głównie na scenach lwowskich i krakowskich, m.in. w 1925-31 ponownie w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie, w 1931/32 i 1936/37 w Teatrach Miejskich we Lwowie, w 1932/33 w Teatrze Polskim w Warszawie, w 1933/34 w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy, w 1937-39 w Teatrze Letnim w Warszawie. Współpracował także z teatrem Polskiego Radia. Od 1927 był również reżyserem teatralnym. Debiutował jako dramatopisarz w 1928 komedią pt. I co z takim zrobić (pod pseudonimem F. Decrès). Pisał także recenzje teatralne w „Wileńskim Przeglądzie Artystycznym” (1936-37). Był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. Ożenił się z Ewą Mochnacką. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej 1939, walcząc w 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich, następnie przeszedł wraz ze swoim oddziałem na Węgry. W końcu 1939 przedostał się z powrotem do Warszawy, gdzie mieszkał w czasie okupacji niemieckiej. Brał udział w działalności konspiracyjnej; był kierownikiem brygady kontrwywiadu Komendy Okręgu Warszawa Miasto Związku Walki Zbrojnej, a od 1942 Komendy Obszaru Warszawa Armii Krajowej. Kierował m.in. akcją wykonania wyroku za kolaborację na aktorze Igo Symie. W uzgodnieniu z władzami zwierzchnimi pracował równocześnie jako główny reżyser w warszawskim jawnym Teatrze Komedia (1940-42). Jego sztuki były wielokrotnie wystawiane w teatrach jawnych (także w reżyserii autora), a także w teatrach jenieckich. Aresztowany w maju 1943, początkowo był więziony na Pawiaku, a następnie w więzieniu na ulicy Łąckiego we Lwowie. Skazany na karę śmierci, po zmianie wyroku został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen. W obozie przygotował w 1944 inscenizację Jasełek polskich Andrzeja Wydrzyńskiego. Ostatnie miesiące wojny przebywał w obozie w Leitmeritz. Po wojnie mieszkał w Krakowie. Za działalność w jawnych teatrach w czasie wojny został, mimo protestów części środowiska teatralnego i byłych współpracowników działalności konspiracyjnej, pozbawiony przez sąd weryfikacyjny Związku Artystów Scen Polskich prawa zajmowania w teatrze stanowisk artystycznych na trzy lata i uprawnień organizacyjnych na rok. Jednak już w sezonie 1945/46 reżyserował w Teatrze Miejskim we Wrocławiu, a w następnych sezonach na scenach krakowskich. Związany był przede wszystkim z Teatrem im. J. Słowackiego, w którym był zatrudniony na etacie reżysera do przejścia na emeryturę w 1968. Reżyserował także w Polskim Radiu i Telewizji. Występował też jako aktor (m.in. w filmie), głównie w rolach komediowych i charakterystycznych. Był autorem scenariuszy filmowych. Sporadycznie publikował w „Tygodniku Powszechnym” i „Przekroju”. W 1959 został reaktywowany w prawach członka Związku Literatów Polskich. W 1968 przeniósł się do Warszawy. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1956), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1967). Zmarł 22 lipca 1972 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.