Print

BIO

Urodzony 24 marca 1903 w Białowieży; syn Mikołaja Abramowa, oficera armii rosyjskiej, i Teresy z domu Newerly, nauczycielki. Do 1915 mieszkał w Jabłonnie, następnie, uchodząc przed armią niemiecką, wyjechał w głąb Rosji, do Penzy. W 1920 ukończył gimnazjum w Symbirsku. Od 1918 pracował we Wszechzwiązkowym Leninowskim Komunistycznym Związku Młodzieży (Komsomoł), z którego w 1921 wystąpił. Od 1921 studiował prawo na uniwersytecie w Kijowie. Należał w tym czasie do organizacji Młodzież Socjaldemokratyczna, co w 1923 spowodowało jego aresztowanie pod zarzutem działalności kontrrewolucyjnej i przerwanie studiów. W więzieniu przebywał kilka miesięcy, po zwolnieniu otrzymał nakaz zamieszkania w Odessie, gdzie przebywał do jesieni 1923. Pod koniec 1924, w trakcie powrotu do Polski, został aresztowany przez polską policję pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i osadzony w więzieniu w Ostrogu, skąd po około dwóch tygodniach został zwolniony na skutek interwencji wuja, Jana Newerlego. Następnie krótko przebywał pod Pułtuskiem, w połowie 1925 zamieszkał w Warszawie. Przez pewien czas był bezrobotny, po czym pracował krótko jako stenograf, a w 1926 został sekretarzem Janusza Korczaka. W 1928-30 prowadził roboty ręczne w Domu Sierot przy ulicy Krochmalnej i w sierocińcu Nasz Dom na Bielanach. W 1930-32 studiował na Wydziale Nauk Społecznych Wolnej Wszechnicy Polskiej. W 1930 ożenił się z Barbarą Jarecką. W czerwcu 1930 przejął od J. Korczaka redakcję „Małego Przeglądu” (dodatek „Naszego Przeglądu”), który redagował do 1939. Był kierownikiem grupy literackiej WoTuM oraz współredagował jej pismo „Wolna Trybuna Młodych” (1937). Około 1938 rozpoczął twórczość powieściopisarską, pisząc powieść pt. Nurt pod chłopskim brzegiem (zaginęła). W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Warszawie i pracował początkowo jako szklarz w Społecznym Przedsiębiorstwie Budowlanym. Od 1940 był prezesem Spółdzielni Zabawkarsko-Stolarskiej przy Robotniczym Towarzystwie Przyjaciół Dzieci (RTPD). W styczniu 1943 został aresztowany przez gestapo, był więziony na Pawiaku, następnie w obozach na Majdanku, w Oświęcimiu, Oranienburgu i Bergen-Belsen. Po oswobodzeniu przez wojska alianckie 15 kwietnia 1945, przebywał w Bordowick pod Lüneburgiem, gdzie uruchomił warsztaty stolarskie dla potrzeb gminy polskiej. W listopadzie 1945 powrócił przez Szczecin do Warszawy. Od grudnia pracował w Zarządzie Głównym RTPD w Warszawie, na którego polecenie zorganizował i prowadził do 1947 Instytut Produkcji (sprzętu szkolnego). W 1946-47 redagował czasopismo „Świat Przygód”. Od 1946 należał do Polskiej Partii Socjalistycznej (od 1948 do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, PZPR). W 1946 był współzałożycielem i do 1966, z przerwami, przewodniczącym Komitetu Korczakowskiego; przygotowywał czterotomowy Wybór pism J. Korczaka (wyd. 1957-58). Debiutował jako prozaik w 1948 opowiadaniem pt. Kolęda ludowa, które otrzymało III nagrodę w konkursie radiowym, a następnie zostało opublikowane w antologii Siedemnaście opowiadań; w tymże roku opublikował w „Walce Młodych” powieść dla młodzieży pt. Chłopiec z Salskich Stepów (nr 9-29). Od tego czasu zajmował się wyłącznie pracą literacką. W 1950 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP); był wieloletnim opiekunem Koła Młodych oraz członkiem Zarządu Głównego, a od 1964 przez dwie kadencje prezesem Oddziału Warszawskiego Związku. W 1966, w proteście przeciw usunięciu z partii Leszka Kołakowskiego, wystąpił z PZPR. W 1980 wszedł w skład Zarządu Głównego ZLP. W 1979 za książki poświęcone J. Korczakowi otrzymał nagrodę Prezesa Rady Ministrów oraz Międzynarodową Nagrodę Literacką im. H.Ch. Andersena, w 1986 nagrodę kulturalną Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność przyznaną przez Komitet Kultury Niezależnej, a w 1987 nagrodę im. J. Korczaka przyznaną przez towarzystwo jego imienia w Giessen (RFN). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1953), Krzyżem Komandorskim (1959) oraz Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (1982) Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1954), a także medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1983), przyznanym przez Instytut Pamięci Narodowej Yad Vashem w Jerozolimie. Zmarł 19 października 1987 w Warszawie; pochowany tamże na cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Twórczość

1. Nurt pod chłopskim brzegiem. Powieść. Powst. 1939. Rękopis zniszczony. [Informacja autora].

2. Chłopiec z Salskich Stepów. [Powieść]. Polskie Radio ok. 1948. Druk „Walka Młodych” 1948 nr 9-29. Wyd. osobne Warszawa: Czytelnik 1948, 217 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1949, wyd. 3 1951, wyd. 4-6 1952, wyd. 7 1954, wyd. 8 1956, wyd. 9 1957, wyd. 10 1958, wyd. 11 1960, wyd. 12 1962, wyd. 13-14 1964, wyd. 15 1967, wyd. 16 1968 [właśc. 1967], wyd. 17 1970, wyd. 18 1972, wyd. 19 1974, wyd. 20 1977, wyd. 21 1979, wyd. 22 1982; Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1982; wyd. 22 [!] Warszawa: Czytelnik 1988, [wyd. 24] 1997.

Od wyd. 19 z posłowiem I. Newerly: Prawdziwe przygody autora i bohatera tej opowieści.

Przekłady

białoruski

Chlopec z Sal’skich Stèpaů. [Przeł.] S. Michal’čuk. Minsk 1964.

bułgarski

Momčeto ot Salskite Stepi. [Przeł.] V. Smohovska-Petrova. Sofiâ 1955.

czeski

Chlapec ze Salskych stepí. [Przeł.] J. Kravčik. Praha 1952.
Chlapec ze Salskych stepí. [Przeł.] H. Teigová. Praha 1963.

hebrajski

Ha-naar me-arvor ha-Kozakim. [Przeł.] I. Rabi. Tel Awiw 1964.

litewski

Vaikinas iš Salsko stepiu. [Przeł.] J. Pajauis. Vilnius 1959.

łotewski

Zens no Salskas stepem. [Przeł.] J. Laganovskis. Rīgā 1958.

mołdawski

Vladimir din stepa Salskuluj. [Przeł.] A. Kozmesku. Kišinèu 1960, wyd. nast. 1975.

niemiecki

Der Junge aus der Salzsteppe. [Przeł.] K. Harrer. Berlin 1952, wyd. nast. tamże pt. Der Junge aus der Salsker Steppe: wyd. 2 1959, [wyd. 3] 1970.

rosyjski

Paren’ iz Sal’zkich Stepej. [Przeł.] Z. Šatalova. Moskva 1957, wyd. nast.: Moskva 1958, Irkutsk 1959, Rostov 1959, Moskva 1966.

rumuński

Bǎiatul din Stepele Salice. [Przeł.:] S. Velea, A. Ştefǎnescu-Medeleni. Bucureşti 1962.

słowacki

Chlapec zo salskych stepi. [Przeł.] M. Babiaková-Bajová. Bratislava 1955, wyd. 2 tamże 1974.

tadżycki

Čavone az daštchoi Sal’sk. [Przeł.] B. Nasriddinov. Dušanbe 1966.

tatarski

[Przeł. z rosyjskiego] G. Giljazov. Kazan’ 1960.

turkmeński

[Przeł. z rosyjskiego] N. Agamyradov. Ašchabad 1961.

tuwiński

[Przeł. z rosyjskiego] M. Idam-Sjurjun. Kyzyl 1961.

ukraiński

Chlopěyna z Sal’s’kych Stepiv. [Przeł.] V. Zachidnyj. Kiïv 1965.

uzbecki

Rus doktori. [Przeł.] Ch. Ruzimatov. Taškent 1960.

węgierski

A puszták fia. [Przeł.] G. Kerényi. [Budapest] 1955.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: A. Lisowska-Niepokólczycka. Polskie Radio 1978.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

3. Archipelag ludzi odzyskanych. Opowieść historyczna z roku 1948. Warszawa: Czytelnik 1950, 315 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1951, wyd. 3 1951, wyd. 4 1952, wyd. 5 1952, wyd. 6 1953, wyd. 7 1954, wyd. 8 1955, wyd. 9 1965, wyd. 10 1967, wyd. 11 1968.

Nagrody

Państwowa Nagroda Literacka III stopnia w 1950.

Przekłady

czeski

Šouostroví zachráněnych. [Przeł.] J. Mazáková. Praha 1953.

niemiecki

Archipel der wiedergewonnenen Menschen. [Przeł.:] A. Flierl, R. Flierl. Berlin 1951.

węgierski

Visszanyert emberek szigete. [Przeł.] G. Kerényi. Budapest 1952 [właśc. 1953].

Adaptacje

teatralne

pt. Mazurska historia. W: Ziemie Zachodnie. Materiały repertuarowe. Warszawa 1959.

Wyd. osobne fragmentów pt. Obrona placówki Plusk. Warszawa: Czytelnik 1950, 65 s.

4. Pamiątka z Celulozy. Powieść. Druk pt. Pamiętnik z Celulozy. „Twórczość” 1951 nr 10-12, 1952 nr 1-5. Wyd. osobne pt. Pamiątka z Celulozy. Warszawa: Czytelnik 1952, 518 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1952, wyd. 3 1952, wyd. 4 1953, wyd. 5-7 1953, wyd. 8 1955; Wilno: Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej 1955; wyd. 9 Warszawa: Czytelnik 1959, tamże wyd. 10 1961, wyd. 11 1963, wyd. 12 1966, wyd. 12 [właśc. 13] 1967, wyd. 14 1970, wyd. 15 1973, wyd. 16 1975, wyd. 17 1979, wyd. 18 1988; wyd. 18 [!] Warszawa: Alfa 1988. Por. poz. ↑.

Nagrody

Państwowa Nagroda Literacka I stopnia w 1952; w 1955 powieść znalazła się na liście dziesięciu najlepszych książek 10-lecia.

Przekłady

angielski

A night of remembrance. [Przeł.] I.R. Sues. Warszawa 1957.

bułgarski

Spomen ot „Celuloza”. [Przeł.] K. Georgieva. Sofiâ 1953.

chiński

I ke żen-ti tao lu. [Przeł.] Fu Wei yi. Pekin 1958.

chorwacki

Celuloza. [Przeł.] W. Nowińska. Zagreb 1958.

czeski

Št’astny Bída. [Przeł.] H. Teigová. Praha 1953, wyd. nast. tamże 1960, adaptacja radiowa: [Przeł.] O. Rafaj. Polskie Radio (Praha) 1971.

jidysz

[tytulatura polska:] Droga towarzysza Bigdy. [Przeł.] L. Olicki. Warszawa 1954.

niemiecki

Eines Menschen Weg. [Przeł.:] A. Flierl, R. Flierl. Berlin 1953, wyd. 2 tamże 1959.

rosyjski

Pod frigijskoj zvezdoj. [Przeł.] V. Rakovskij. Moskva 1955.
Pod frigijskoj zvezdoj. [Przeł.] E. Hessen. Moskva 1977.

rumuński

Amintiri de la „Celuloza”. [Przeł.] . Popescu. [Bucureşti] 1955.

słowacki

Pamiatka z Celulózky. [Przeł.] Ž. Jablonská. Bratislava 1953.

słoweński

Zeta zorenja. [Przeł.] F. Vodnik. Ljubljana 1961.

ukraiński

Pamijatka z fabryky „Celjuloza”. [Przeł.] M. Pryhara. Kiïv 1954.

węgierski

Egy boldog élet. [Przeł.] G. Kerényi. Budapest 1953, wyd. nast. tamże: 1955, 1958, 1962, 1975.

wietnamski

Ky niêm vê nkà máy xen-luy lô. [Przeł.] Hoàng Tuê. [Hanoi] 1962.

włoski

Il diario di Scesny. [Przeł.] A. Nivenstein. Roma 1955.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

5. Celuloza. Scenariusz filmowy. [Współautor: J. Kawalerowicz]. [Warszawa:] Wytwórnia Filmów Fabularnych w Łodzi [1953], 206 k., powielone Ekranizacja pt. Cz. 1. Celuloza. Cz. 2. Pod gwiazdą frygijską. 1954. Por. poz. ↑.

Wydano anonimowo.

6. Leśne morze. Powieść. Powst. 1954-1957. Pierwodruk pt. Szu-hai. „Żołnierz Polski” 1956 nr 1-20, 1957 nr 1-14. Wyd. osobne pt. Leśne morze. Pisownię nazw i wyrazów chińskich oprac. A. Jabłońska. Warszawa: Czytelnik 1960, 502 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1961, wyd. 3 1964, wyd. 4 1976, wyd. 5 1984; wyd. 6 uzupełnione Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989; Warszawa: Czytelnik 1997.

Przekłady

czeski

Lesní moře. [Przeł.] H. Teigová. Praha 1964.

niemiecki

Das Waldmeer. [Przeł.] H. Bereska. Berlin 1969, wyd. nast. tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1982, wyd. 4 1987.

rosyjski

Lesnoe more. [Przeł.] M. Abkina. Moskva 1963.

ukraiński

Prisowe more. [Przeł.] S. Kovganjuk. Kiïv 1962.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: M. Komorowska. Polskie Radio 1976.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

7. Lenin w Polsce. Jak w jednym miasteczku. [Scenopis; współautor:] E. Gabrilowicz. Trzecia redakcja. Łódź: [b.w.] 1960, 208 k. powielone.

8. Samorząd uczniowski w systemie szkolnym Korczaka. [Autorzy:] I. Newerly, A. Kamiński, W. Żelazko. Warszawa: Nasza Księgarnia 1962, 230 s.

Tu esej I. Newerly'ego: Testamenty, s. 7-50.

9. Żywe wiązanie. [Wspomnienia o J. Korczaku]. Warszawa: Czytelnik 1966, 410 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1967, wyd. 3 1971, wyd. 4 1978, [wyd. 5] 2001.

Przekłady

czeski

Odkaz starého doktora. [Przeł.] H. Teigová. Praha 1970.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

10. Rozmowa w sadzie piątego sierpnia. [Opowieść o J. Korczaku]. Warszawa: Czytelnik 1978, 115 s. Wyd. nast. wspólnie z: O chłopcu z bardzo starej fotografii. [Wspomnienie]. Warszawa: Czytelnik 1984, 123 s. [Wyd. 2] tamże 2003.

Nagrody

Nagroda Prezesa Rady Ministrów I stopnia w 1979.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

11. Zostało z uczty bogów. (Prawie całość utworu). [Opowieść autobiograficzna]. [Wstęp:] A. Mencwel: Inne korzenie. „Meritum” 1981 nr 2 s. 2-226. Wyd. osobne Paryż: Instytut Literacki 1986, 320 s. Wyd. nast.: Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1986; [wersja ocenzurowana]. Posłowie: A. Mencwel. Warszawa: Czytelnik 1988, 456 s., wyd. nast. tamże: 2 1989; wyd. 3 uzupełnione 1996.

Nagrody

Nagroda kulturalna „Solidarności” w 1986.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

12. Za Opiwardą, za siódmą rzeką. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1985, 442 s. Wyd. 2 tamże 1991.

Nagrody

Nagroda w plebiscycie Warszawskiej Premiery Literackiej [Miesiąca] w 1985, nagroda Funduszu Literatury oraz czasopisma „Odra” w 1986.

Zawartość

Hasło wywoławcze; Żejma; Wyspa dwojga samotnych; Nierentowna miłość; Jak dobrze czasem być wrogiem; Kasztelanka; Zniemożenie; Spojrzenie zza rzeki; Kolęda ludowa; Moja załoga, różne szlaki i przygody; Auf Wiedersehen, Tschlowiek!; Opowieści z Dzikiego Zachodu; Mazurska historia.

Przekłady

rosyjski

V minuty rokovyje. [Przeł.] E. Gessen. Moskva 1991.

Adaptacje

filmowe

opowiadania Kasztelanka: Adaptacja: M. Nowicki. Ekranizacja 1983.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

13. Wzgórze błękitnego snu. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1986, 502 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1987; wyd. 3 Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1994; [wyd. 4] Warszawa: Czytelnik 1999.

Nagrody

Nagroda im. J. Iwaszkiewicza wydawnictwa Czytelnik oraz nagroda w plebiscycie Warszawskiej Premiery Literackiej [Miesiąca] w 1987.

Przekłady

niemiecki

Der Hügel vom blauen Traum. [Przeł.] H. Schumann. Berlin 1990.

rosyjski

Sopka golubogo sna. [Przeł.] E. Gessen. Moskva 1989.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Przekłady

1. E. Gjurupa: Ulica Anny Rudenko. Sztuka w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Dzieci Warszawy 1949.

Prace redakcyjne

1. J. Korczak: Wybór pism. Wybór i wstęp: I. Newerly. T. 1-4. Warszawa: Nasza Księgarnia 1957-1958, 448 + 542 + 429 + 632 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
2. Memoriał Newerlego. [Komitet red.: I. Newerly, A. Braun, P. Hertz]. [Powst. 1965]. Publikacja towarzysząca wystawie „Żywe wiązanie”. Stulecie urodzin Igora Newerlego zorganizowanej w Bibliotece Narodowej 1 kwietnia – 17 maja 2003 roku. Oprac. i wstępem poprzedził J. Zieliński. Warszawa: Biblioteka Narodowa 2003, 57 s.
Tekst dot. sytuacji literatury i polityki kulturalnej; powstał z inicjatywy lgora Newerlego, zredagowany na podstawie materiałów dostarczonych przez członków warszawskiego środowiska pisarskiego.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 1966, 1978.

Autor o sobie

• Jak pracowałem nad „Pamiątką z Celulozy”. [Wypowiedź na zebraniu Sekcji Prozy Związku Literatów Polskich 13 III 1952 i na Kursie Korespondentów Poradni Literackiej w Oborach 23 V 1952]. „Życie Literackie” 1952 nr 15.
• Intymna sprawa. [Autobiografia]. Do druku podał J. Zieliński. „Rzeczpospolita” 2003 nr 81 dod. „Rzecz o Książkach”.

Wywiady

• Rozmowa z Igorem Newerlym. Rozm. S. Marynowicz. „Pismo Literacko-Artystyczne” 1984 nr 3.
• Rozmowa z Gorią po siedemdziesięciu latach. Rozm. J. Jastrzębowski. „Tygodnik Powszechny” 1987 nr 47.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1965.
• H. Gosk: Igor Newerly. W: Literatur Polens 1944 bis 1985. Berlin 1990.
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (W. Maciąg).

Ogólne

Książki

• H. Zaworska: O twórczości Igora Newerlego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 75 s. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich.

Artykuły

• W. Maciąg: Przygoda i nauka życia. „Życie Literackie” 1962 nr 38.
• W. Maciąg: Igor Newerly. „Tygodnik Kulturalny” 1964 nr 8.
• M. Hłasko: Piękni dwudziestoletni. „Kultura”, Paryż 1965 nr 11, 12, przedruk w tegoż: Piękni dwudziestoletni. Paryż 1966 i wyd. nast.
• W. Maciąg: Proza Igora Newerlego. W: Autorzy naszych lektur. Wrocław 1965, przedruk w tegoż: Nasz chleb powszedni. Kraków 1966.
• T. Burek: Poemat pedagogiczny. „Tygodnik Kulturalny” 1966 nr 38.
• J. Szczypka: Żywe wiązania. W tegoż: Powtórka z polskiego. Warszawa 1969.
• P. Roguski: Proza Igora Newerlego. „Literatura” 1972 nr 31.
• I. Maciejewska: Żyć aktywnie, żyć dla innych. „Literatura” 1975 nr 49.
• N. Bogomolova: Igor Newerly. W: Pisateli narodnoj Pol’ši. Moskva 1976.
• H. Gosk: Pytania stawiam ludziom... „Literatura” 1978 nr 22.
• I.D. Molnár: Die ungarische Romangestalt von Igor Newerly. „Slavica”, Debreczyn 1979 t. 16.
• Z. Machwitz. „Kino” 1980 nr 1 [dot. filmu Celuloza].
• A. Mencwel: Żywe wiązanie. „Literatura” 1980 nr 45, przedruk w tegoż: Spoiwa. Warszawa 1983.
• R. Matuszewski: Prawdy i mity Igora Newerlego. W tegoż: Z bliska. Kraków 1981.
• K. Dębnicki: Ludzie mojego życia. Warszawa 1986 [dot. m.in. J. Korczaka i I. Newerly'ego], passim.
• M. Boni: Ostatnie książki Igora Newerlego. „Przegląd Katolicki” 1987 nr 47.
• Z. Dolecki: Igo Newerly. „Kierunki” 1987 nr 46.
• H. Gosk: Pisarz, który wierzy w człowieka. „Miesięcznik Literacki” 1987 nr 4.
• B.S. Kunda: O Igorze Newerlym. „Zdanie” 1987 nr 11.
• R. Matuszewski: Zmyślenie i prawda w prozie Igora Newerlego. „Tygodnik Kulturalny” 1987 nr 11.
• A. Mencwel: Pan Igor. „Polityka” 1987 nr 44.
• T. Miłkowski: Igor Newerly (1908-1987). „Kultura” 1987 nr 44.
• A. Braun: Igor Newerly (1903-1987). „Więź” 1988 nr 3.
• B. Noworolska: Wiązanie jednostki i społeczeństwa w twórczości Igora Newerlego. „Człowiek i Światopogląd” 1988 nr 8.
• J. Termer: Zesłańcy. Warszawa 1990, passim.
• T. Winek: „Ucieczki z niebiańskich wzgórz...”, czyli o twórczości Igora Newerlego. „Studia o Sztuce dla Dziecka” 1994 nr 8.
• A. Czyżak: Igor Newerly — zawsze nauczyciel. W tejże: Życiorysy polskie 1944-1989. Poznań 1997.
• Z. Ziątek: Głód autentyzmu. W tegoż: Wiek dokumentu. Warszawa 1999.
• J. Zieliński: [Józef] Mackiewicz o Newerlym. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork 2004 nr z 27 II dod. „Przegląd Polski”.

Chłopiec z Salskich Stepów

• A. Świerczyńska: Walory wychowawcze lektury „Chłopiec z Salskich Stepów”. „Polonistyka” 1963 nr 3.
Go back to position Wróć do pozycji

Pamiątka z Celulozy

• M. Krupiński. „Przegląd Powszechny” 1952 nr 12.
• A. Lam: O „Pamiątce z Celulozy” Newerlego. „Po Prostu” 1952 nr 49.
• P. Matuszewska. „Zeszyty Wrocławskie” 1952 nr 3.
• A. Nofer: O „Pamiątce z Celulozy” i innych powieściach Igora Newerlego. „Polonistyka” 1952 nr 5.
• J. Kott: Wielka powieść Igora Newerlego. W tegoż: Szkice o literaturze współczesnej. Warszawa 1954.
• J. Łukasiewicz: Pisarstwo mądrego nauczyciela. „Dziś i Jutro” 1954 nr 35.
• R. Matuszewski: Książka, która pozostanie. W tegoż: Szkice krytyczne. Warszawa 1954.
• Z. Lichniak: O sprawach ludzkich po ludzku. W tegoż: Obrachunki ze współczesnością. Warszawa 1955.
• W. Maciąg. „Życie Literackie” 1962 nr 8.
• A. Pisarew: Formirovnie charaktera revoljucionera v romane Igor Newerly „Pod frigijskoj zvezdoj”. W: Narod i revoljucija v literature i ustnom tvorčestve. Ufa 1967.
• W. Nawrocki: Pamiątka po czasach, które minęły. „Kultura” 1969 nr 9, przedruk w tegoż: Klasa, ideologia, literatura. Poznań 1976.
• M. Baranowska: W perspektywie korepetycji. „Teksty” 1973 nr 4.
• A. Wasilewski: Ludowy epos. W: O literaturze polskiej. Warszawa 1976.
• J. Marx: Człowiek z papieru. „Kultura” 1989 nr 14.
Go back to position Wróć do pozycji

Leśne morze

• H. Bereza. „Argumenty” 1960 nr 40.
• M. Danilewiczowa: Zaduma nad „Leśnym morzem”. „Wiadomości”, Londyn 1960 nr 44.
• K. Koźniewski: Propozycje wychowawcze. „Polityka” 1960 nr 39.
• W. Sadkowski: W swoim żywiole. „Nowe Książki” 1960 nr 20.
• Z. Żabicki: Pod urokiem tradycji. „Nowa Kultura” 1960 nr 35, przedruk w tegoż: Tradycja, styl, obyczaj. Warszawa 1963, polemika: K. Koźniewski: Nieporozumienie? „Nowa Kultura” 1960 nr 39; S. Żółkiewski: Rzeczywiście nieporozumienie. „Tamże” nr 39.
• B. Czeszko: Robinson z Mandżurii. „Przegląd Kulturalny” 1961 nr 1.
• Z. Macużanka: Piękna książka Newerlego. „Polonistyka” 1961 nr 2.
• L. Ivanova. „Inostrannaâ Literatura”, Moskwa 1963 nr 7.
• Z. Żabicki: Epos natury. W: Proza... proza... Warszawa 1966.
• J. Gałuszka: Obrachunek Newerlego z socrealizmem, czyli o „Leśnym morzu”. W: Presja i ekspresja. Szczecin 2002.
Go back to position Wróć do pozycji

Żywe wiązanie

• B. Cywiński: Niepokorni. „Znak” 1966 nr 12.
• T. Drewnowski: Trochę zażyłości z utopistami. „Polityka” 1966 nr 32.
• H. Kirchner: Newerly o Korczaku. „Współczesność” 1966 nr 16.
• S. Pawłowicz: Dla nas ta „partytura”. „Życie Literackie” 1966 nr 33.
• J. Preger: Idea bez uniformu. „Twórczość” 1966 nr 11.
• Z. Żabicki: Igora Newerlego pamiętnik liryczny. „Miesięcznik Literacki” 1966 nr 1.
• H. Zaworska: Człowiek i „homo rapax”. „Twórczość” 1967 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Rozmowa w sadzie piątego sierpnia

• J. Maruszewski. „Nowe Książki” 1978 nr 24.
• A. Sobolewska. „Twórczość” 1984 nr 11 [dot. też O chłopcu z bardzo starej fotografii].
Go back to position Wróć do pozycji

Zostało z uczty bogów

• M. Stępień. „Zdanie” 1982 nr 7.
• A. Michnik: Ginąć odświętnie. „Aneks”, Uppsala, Londyn 1984 nr 33, przedruk w tegoż: Polskie pytania. Paryż 1987.
• W. Odojewski. „Archipelag”, Berlin Zachodni 1986 nr 12, przedruk pt.: Newerly odpowiada, co zostało z uczty bogów, w tegoż: Raptularz krytyczny. Lublin 1994.
• [B. Rogatko] Quidam: Polityka jest losem. „Miesięcznik Małopolski”* 1987 nr 18.
• [J.J. Szczepański] J. Pawłowski: Dzieje wielkiego rozczarowania. „Kultura Niezależna*” 1987 nr 29.
• [A. Nasiłowska] A.N.: Młodzieńczy głód. „Almanach Humanistyczny”* 1988 nr 13.
• [M. Pieczara] J. Podlaski. „Wezwanie*” 1988 nr 13.
• A. Werner: Portret komunisty z lat młodości. „Puls” 1988 nr 36.
• A. Barcikowski: Z perspektywy Newerly'ego. „Nowe Drogi” 1989 nr 11.
• H. Gosk: Smak przygody zwanej życiem. „Miesięcznik Literacki” 1989 nr 5.
• A.S. Kowalczyk: Wizerunek własny adepta rewolucji. „Znak” 1989 nr 2/3.
• J. Łukasiewicz: Co zostaje z uczty bogów. „Nowe Książki” 1989 nr 2.
• J. Marx: Słowo o wyprawie Igora Newerlego do krainy młodości. „Kultura” 1989 nr 23.
• E. Starosta. „Twórczość” 1989 nr 7.
• A. Mencwel: W sprawie książki lgora Newerlego „Zostało z uczty bogów”. „Twórczość” 1990 nr 6.
• K. Orłoś: Pamiątka z uczty bogów. „Rzeczpospolita” 1993 nr 147.
• J. Rurawski: Ostatnia książka Newerlego. W tegoż: Nie tylko o literaturze... Piotrków Trybunalski 1998.
• H. Gosk: O „pojemności” biografii, „dostępności” historii oraz związanych z nimi „terapiach” naszych codziennych. (Na przykładzie „Zostało z uczty bogów” Igora Newerlego, „Kosmosu” Witolda Gombrowicza i nie tylko. „Przegląd Humanistyczny” 2004 nr 5.
Go back to position Wróć do pozycji

Za Opiwardą, za siódmą rzeką

• M.A. Kowalski: To, co minęło. „Tygodnik Kulturalny” 1985 nr 49.
• J. Majcherek: „A rzeka płynie wzdłuż minionych brzegów ...” „Twórczość” 1985 nr 9.
• M. Warneńska: Księga życia Igora Newerlego. „Fakty” 1985 nr 33.
• A. Drawicz: W znaku ukośnego krzyża. „Powściągliwość i Praca” 1986 nr 1.
• W. Odojewski. „Archipelag”, Berlin Zachodni 1986 nr 1/2.
• T. Walas: Wędrowiec. „Odra” 1986 nr 3.
• T. Miłkowski: Opowieści włóczywiosła. W tegoż: Literatura i kryzys. Warszawa 1989.
Go back to position Wróć do pozycji

Wzgórze błękitnego snu

• B. Czeszko: Za siedmioma rzekami, za siedmioma górami... „Nowe Książki” 1986 nr 12.
• R. Bieniecki: Zawiłości błękitnego snu. „Nurt” 1987 nr 4.
• J. Majcherek: O dobrych ludziach i zwierzętach. „Twórczość” 1987 nr 3.
• M. Stępień. „Zdanie” 1987 nr 2.
• L. Żuliński: Błękitny sen o życiu. „Literatura” 1987 nr 3.
• E. Gessen. „Sovremennaâ Chudožestvennaâ Literatura za Rubežom”, Moskva 1988 nr 6.
• J. Czarnomorska: Syberia sacra. O arkadyjskiej problematyce powieści Igora Newerlego „Wzgórze błękitnego snu”. W: Dwór mający w sobie osoby i mózgi rozmaite. Poznań 1991.
• W. Masiarz: Prawda i fikcja w powieści Igora Newerlego „Wzgórze błękitnego snu”. „Zesłaniec” 1999 nr 4.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO