BIO
Urodzony 7 lipca 1904 w Krakowie; syn Władysława Natansona, fizyka i historyka nauki, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ), i Elżbiety z Baranowskich; ojciec Jacka Natansona↑, prozaika, poety. Uczęszczał do Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie. W 1922-26 studiował prawo na UJ. Około 1923 zaczął ogłaszać pierwsze recenzje teatralne. W 1926 opublikował w krakowskiej „Gazecie Literackiej” artykuł pt. Adam Mickiewicz a pacyfizm (nr 21). Był działaczem, a także w 1925-26 przewodniczącym akademickiego Związku Pacyfistów. W 1928 uzyskał na UJ doktorat z prawa, na podstawie pracy pt. Kontynentalizm i regionalizm międzynarodowy a Liga Narodów. Następnie po ukończeniu Podchorążówki Piechoty w Zaleszczykach, kontynuował w 1929 studia w zakresie prawa i filologii francuskiej na Sorbonie w Paryżu. W 1931-34 pracował w Wydziale Samorządowym Krakowskiego Urzędu Wojewódzkiego. Pisywał do czasopism prawniczych. Od 1932 zajmował się głównie krytyką teatralną i literacką, publikując liczne recenzje w dzienniku „Czas”. W 1934 zamieszkał w Warszawie. W tymże roku ożenił się z Kazimierą Zaczkiewicz, aktorką. Kontynuował (do 1939) stałą współpracę z „Czasem” (też pod pseudonimami: Jan Rochowicz, W.N., Wojc. Nat.); kierował m.in. działem literackim oraz w 1935-36 prowadził stały dział pt. Warszawskie wieczory teatralne. Współpracował z pismem „Kino” (1936-39; podpisany też: Jan Rochowicz, N., W.N.). Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej 1939 jako oficer rezerwy w 33. Pułku Piechoty; uczestniczył m.in. w obronie Brześcia i w walkach na Lubelszczyźnie. Podczas okupacji niemieckiej przebywał nadal w Warszawie. Brał udział w działalności konspiracyjnej, pracując m.in. w 1941-44 w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej. Po upadku powstania warszawskiego przebywał od grudnia 1944 w Krakowie. Po wojnie był w 1945-46 kierownikiem literackim Starego Teatru w Krakowie i profesorem Studia Dramatycznego przy tym teatrze, oraz redaktorem pisma „Afisz Starego Teatru”. Redagował też pismo „Listy z Teatru” (1946-50). W 1945 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (w 1946-47 członek Zarządu Głównego; od 1949 Związek Literatów Polskich, ZLP). Współpracował z Polskim Radiem jako autor felietonów literackich (1945-51). Rozwijał działalność pisarską, publikując liczne recenzje teatralne, literackie, artykuły, felietony i tłumaczenia z literatury francuskiej, m.in. w „Głosie Narodu” (1945; tu m.in. cykle felietonów pt. Z rozważań teatralnych, Z życia kulturalnego), „Dzienniku Polskim” (1945-47; podpisane też: N., (nat.), W.N., W. Nat., Woj. N.), „Odrodzeniu” (1945-50; tu m.in. cykl pt. Kronika francuska podpisany W.N.), „Tygodniku Powszechnym” (1945-48; podpisane też W.N.), „Odrze” (1946-50, 1958-68; podpisane też W. Nat.), „Teatrze” (od 1946; podpisane też: J.R., L.B., Ludwik Baranowski, W.N.), „Twórczości” (1946-83; podpisane też: J.R., L.B., L.W., W., W.N., WN), „Dzienniku Literackim” (1947-49; podpisane też: -W-, W.N.), „Ilustrowanym Kurierze Polskim” (1947-69; podpisane też W.N.), „Kurierze Codziennym” (1947-53; podpisane też: W.N., (W.N.)), „Nowinach Literackich” (1947-48). W 1948-49 pracował w Spółdzielni Wydawniczej Wiedza oraz pełnił funkcję redaktora pisma „Scena i Widownia Warszawska”. W 1949 został kierownikiem literackim Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego w Katowicach, a w 1950-52 prowadził katowickie Studium Dramatyczne. W 1952 zamieszkał w Warszawie, podjął pracę w redakcji dwutygodnika „Teatr”, początkowo na stanowisku sekretarza, a w 1969-71 zastępcy redaktora naczelnego (tu też liczne artykuły i recenzje do 1981, m.in. cykl not z życia kulturalnego pt. Pokrótce). Publikował też w licznych programach teatralnych i czasopismach, m.in. w „Życiu Literackim” (1951-89, podpisany też W.N.; tu w 1961, 1965 cykl pt. Nowiny teatralne), „Życiu Warszawy” (1951-89; podpisany też: (WN), (W.N.), W.N., (wn), (W. Na.), W.W.), „Tygodniku Demokratycznym” (1953-57), „Nowej Kulturze” (1954-63; podpisany też: W.N., Wojnat), „Orce” (1957-60; podpisany też: (W.N.), (WN)), „Nowych Książkach” (1958-94; stała współpraca od 1989), „Stolicy” (1958-78, z przerwami; podpisany też: L.B., (W.N.), W.N.), „Teatrze Ludowym” (1962-69; podpisany też: L.B., W.N., (wn)), „Kulturze” (1964-74; podpisany też W.N.), „Przeglądzie Humanistycznym” (1964-76), „Roczniku Literackim” (1958-60, 1965-80: Dramat, 1958-60, 1963-66: Teatralia), „Za i Przeciw” (1964-86; podpisany też: ELBE, W.N.), „Odgłosach” (1966-72; podpisany też: (W.N.), W.N., (wn), W.W.). Równocześnie w 1954-55 wykładał historię teatru powszechnego w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. W 1956-61 był kierownikiem literackim Teatru Ludowego w Warszawie. Brał czynny udział w działalności Polskiego PEN Clubu (1962-76 członek Zarządu Głównego) oraz ZLP (1967-70 prezes Głównego Sądu Honorowego, 1970-73 członek Głównej Komisji Rewizyjnej). W 1967 został sekretarzem generalnym Polskiego Oddziału Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC), którego był współtwórcą, a w 1971 członkiem międzynarodowej Rady Wykonawczej tej instytucji. W 1968 wszedł w skład komitetu redakcyjnego pisma „Bulletin des Livres Nouveaux et Pièces de Théâtre”, na którego łamach w 1969 publikował recenzje, wspomnienia i artykuły (podpisane też W.N.). W 1970-71 był kierownikiem działu literatury francuskiej w miesięczniku „Literatura na Świecie” (tu do 1981 artykuły i tłumaczenia podpisane też W.N.), następnie wchodził w skład zespołu konsultacyjnego tego pisma. W 1971-88 jako członek Międzynarodowej Rady Wykonawczej SEC odbywał podróże zagraniczne do Włoch, Holandii, Republiki Federalnej Niemiec, Niemieckiej Republiki Demokratycznej, Grecji. Liczne felietony i recenzje drukował na łamach „Słowa Powszechnego” (1971-86; podpisany też: (N)., (N.), (N.W.), (W.N.), (WN)), „Kierunkach” (1974-89), „Polonistyce” (1975-89), „Wrocławskim Tygodniku Katolickim” (1979-81; tu w 1980-81 cykl felietonów pt. Punkt widzenia), „Scenie” (1981-86). Otrzymał w 1973 nagrodę im. W. Pietrzaka, w 1985 za twórczość publicystyczną nagrodę im. W. Kętrzyńskiego, w 1986 za przekłady z literatury francuskiej odznaczenie francuskie Chévalier des Arts et des Lettres, a w 1989 nagrodę m.st. Warszawy. W 1985-91 był kierownikiem literackim w Teatrze Rozmaitości w Warszawie. W 1992 zrezygnował z przynależności do ZLP. W 1995 otrzymał nagrodę im. A. Bocheńskiego. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1956), odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1970), Krzyżem Oficerskim (1967) i Krzyżem Komandorskim (1974) Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1982). Zmarł 2 sierpnia 1996 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Służewskim (starym).
Twórczość
1. Kontynentalizm i regionalizm międzynarodowy a Liga Narodów. Powst. Kraków 1928. Druk fragmentów pt.: Przystąpienie Stanów Zjednoczonych do stałego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze. „Czasopismo Prawnicze” 1931; odbitka Kraków 1931, 20 s.; Traktaty lokarneńskie. Warszawa: Wydawnictwo „Przegląd Polityczny” 1932, 18 s.
2. Chwyty i zachwyty. [Recenzje teatralne]. Kraków: S.A. Krzyżanowski 1934, 262 s.
3. Ludwik Solski. [Zarys monograficzny; współautor:] J. Macierakowski. Warszawa: Sztuka 1954, 39 s.
4. Karol Adwentowicz. [Zarys monograficzny]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 49 s.
5. Szkice teatralne. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1955, 214 s.
Zawartość
6. Aleksander Zelwerowicz. [Zarys monograficzny; współautor:] J. Macierakowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 119 s.
7. Do trzech razy sztuka. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1958, 266 s.
Zawartość
8. Mieczysława Ćwiklińska. [Zarys monograficzny; współautor:] J. Macierakowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 89 s.
9. Godzina teatru. [Szkice]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1962, 258 s.
Zawartość
10. Adam Mickiewicz a scena polska. Wybór tekstów cz. 2: W. Renikowa. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1964, 177 s.
11. Artyzm Wyspiańskiego. Wybór tekstów cz. 2: W. Renikowa. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1964, 174 s.
12. Stanisław Wyspiański. Próba nowego spojrzenia. [Monografia]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1966, 243 s. Wyd. 2 tamże 1969.
13. Morstin. [Zarys monograficzny]. Warszawa: Agencja Autorska 1967, 58 s.
14. Godzina dramatu. Eseje o teatrze i literaturze. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1970, 277 s.
Zawartość
15. Stefana Żeromskiego droga do teatru. [Studium]. Warszawa: Czytelnik 1970, 233 s. Wyd. 2 uzupełnione Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1976.
16. Szaniawski. [Zarys monograficzny]. Warszawa: Agencja Autorska, Dom Książki 1970, 84 s.
Przekłady
francuski
17. Z różą czerwoną przez Paryż. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1970, 293 s. Wyd. 2 tamże 1975.
Zawartość
18. Świat Jerzego Szaniawskiego. [Monografia]. Łódź : Wydawnictwo Łódzkie 1971, 310 s.
19. Moje przygody literackie. [Recenzje]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1972, 335 s.
20. Stanisław Wyspiański. [Monografia]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1976, 150 s. Wyd. 2 tamże 1982.
21. Uśmiech i poezja Jana Sztaudyngera. [Monografia]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1976, 175 s. Wyd. 2 tamże 1984.
Nagrody
22. Boy-Żeleński. Opowieść biograficzna. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1978, 384 s. Wyd. 2 uzupełnione tamże 1983.
23. Szczęście Syzyfa. [Monografia]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980, 175 s.
24. Sekrety fredrowskie. [Monografia]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1981, 184 s. Wyd. 2 tamże 1984.
25. Słowacki w oczach krytyka. [Recenzje teatralne]. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury 1983, 152 s.
26. Hierarchie i sylwety. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1985, 226 s.
Zawartość
Przekłady
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1957, 1978, 1988.
• Inf. rodziny 1998.
