Nałkowska Zofia – Słownik Pisarzy i Badaczy XX i XXI w.

BIO

Born on 10 November 1884 in Warsaw; daughter of the geographer, columnist and teacher Wacław Nałkowski, and of the teacher and geography textbook author Anna, née Šafrán; sister of the sculptor Hanna Nałkowska. In 1885-86, she lived in Leipzig with her parents before returning to Warsaw. From 1895 until the sale of the property in 1937, she also lived periodically at the family home "na Górkach" (on the hills) near Wołomin. She was initially taught at home, receiving private tuition between 1898 and 1901 from Aniela Hoene in Warsaw. She also attended courses offered by the underground Flying University. She kept a diary from 1896 almost until the end of her life. The earliest surviving entry dates from 8 September 1899. She began writing poetry in 1896, with the short volumes Pierwociny (First fruits) and Nastroje i obrazki (Moods and images) surviving from that period. She made her debut in 1898 with the poetic work Pamiętam (I remember), which appeared in "Przegląd Tygodniowy" (no. 41). She also published poetry until 1911 in periodicals including "Gazeta Warszawska" (1900-01), "Głos" (1901-04), "Tygodnik Ilustrowany" (1902, 1904, 1905, and 1907-08), "Ogniwo" (1903-04), "Prawda" (1903-04), "Chimera" (1904 and 1907), and "Krytyka" (1904). While receiving private tuition she also earned a living through part-time work, including contributing entries for Wielka encyklopedia powszechna ilustrowana (The Great General Illustrated Encyclopaedia), writing reviews, and producing translations. Her first prose piece, the short story Orlica (Female eagle), appeared in 1903 in "Ogniwo" (no. 12). That year, her translations from the French of Adrien de Gerlache's Fifteen months in the Antarctic (Polish: Piętnaście miesięcy na Oceanie Antarktycznym) and from the Russian of Nikolai Kariev's Pointers for Self-Education (Polish: Wskazówki do samokształcenia. She also worked on her first novel, Kobiety (The Women; published in 1906). She married the poet, prose writer and educator Leon Rygier in 1904. They lived in Kielce from 1906 before divorcing around 1913. She published in the short-lived periodicals "Dzwoniec Polski" and "Młodość" (1905), while also collaborating with "Echa Kieleckie" (1906-07), which was edited by her husband. She was active in the Society for Courses for the Illiterate (Stowarzyszenie Kursów dla Analfabetów). In 1906, she travelled to Vienna and Abbazia (today: Opatija, Croatia). She returned to Warsaw in 1907. She gave a speech during the First Congress of Polish Women. Her short stories, articles and translations appeared in the periodicals "Krytyka"(1907-09), "Tygodnik Ilustrowany" (1907-08, 1922, 1924, 1926-28, and 1931-32), "Sfinks" (1908, 1913, and 1915-17), "Świat (Romans i Powieść)" (1908, 1911, 1913-20, 1923, 1925, 1927-28, 1930-31, and 1935). During the 1909 trial of the philosopher and literary critic Stanisław Brzozowski, she and her father were involved in defending the author. During this period, she became acquainted with Karol Irzykowski↑. She separated from her husband in 1909 and subsequently spent a year in Krakow. In spring 1910, she travelled around Italy. Between 1911 and 1914, following the death of her father, she lived with her mother and sister at the property "na Górkach". During this period, she published literary pieces in periodicals including "Nowa Gazeta" (1913-14). Following the outbreak of World War I, she lived in Warsaw; from November 1915 she gave a preparatory course for potential university students in the history of Polish literature. Following the restoration of Polish independence, she worked between 1920 and 1922 at the department of publications at the Office of International Propaganda of the Praesidium of the Council of Ministers. She was involved in discussions on copyright legislation. In 1920, she was involved in setting up the Polish Writers' Trade Union (ZZLP), serving on its Board until 1921. After 1928, she served several terms as chair or deputy chair of the Union. In 1922, she married the lieutenant colonel Jan Tomasz Jur-Gorzechowski (they separated in 1929). She lived with him in Zameczek near Wilno (today: Vilnius, Lithuania), then in Grodno (now in Belarus), where he was commander of the third division of the military police. She was involved in the activities of the local Association for Prisoner Welfare (Towarzystwo Opieki nad Więźniami), which was under the patronage of the Warsaw branch, as a trustee of Grodno jail. In 1925, she spent two months with her husband at the Swiss spa resort Leysin-Feydey From 1926, she lived in Warsaw. She participated in the International Copyright Congress. That year, she was appointed deputy chair of the Polish PEN Club, later serving as chair. She remained active as a writing, publishing prose pieces and articles in periodicals including "Tygodnik Ilustrowany" (1922, 1924, 1926-28, and 1931-32), "Kobieta Współczesna" (1923-31), "Wiadomości Literackie" (1925-38), and "Głos Prawdy" (1926-29). She organized a literary salon. She was involved in protests against the repression of left-wing activities, national minorities and the political opposition. In 1928 and 1929, she travelled to France and Italy. During a stay in Zakopane in 1930, she became acquainted with the composer Karol Szymanowski. Between 1930 and 1932, she travelled to Yugoslavia, Czechoslovakia and Estonia in connection with the international premieres of her plays, while in 1931 she also visited Greece. That year, she published Listy z podróży (Travel Letters) in the newspaper "Express Wieczorny". In February 1932, she became acquainted with the Croatian writer Miroslav Krleža, who was in Warsaw at the time in connection with a planned staging of his play Baroness Lenbach (Polish: Baronowa Lenbach) that Nałkowska was translating. She was in Paris from November 1932 to March 1933 where she continued work on her novel Granica (English translation: Boundary) and met Krleža again. She was a member of the Polish Academy of Literature (PAL) and the Przedmieście (Suburb) Literary Group from 1933. The following year, she participated in the PEN Club congress in Edinburgh. She was awarded the State Literary Prize in 1935 and the PAL Golden Laurel the following year. During this period, she collaborated with the weekly "Oblicze Dnia" (1936), while co-editing alongside Bogusław Kuczyński – with whom she was in a relationship – the literary monthly "Studio" (1936-37; here she published short literary and theatre reviews as: a.a., A.A., jb.). Following the outbreak of World War II, she left Warsaw in September 1939 before returning following a month-long journey eastwards. She earned a living during the German occupation by running a tobacco store and from advances for works including the novel Węzły życia (Bonds of Life). These were paid by Zbigniew Mitzner, representing the publishing house Wisła, which was to start operations after the war. She was involved in underground literary life. She occasionally visited her friend Zofia Villaume-Zahrtowa in Adamowizna, near Grodzisk Mazowiecki. She was also there during the 1944 Warsaw Uprising. During this period, she developed a close friendship with the prose writer and dramatist Jerzy Zawieyski↑. He was later nominated trustee of her literary estate. She moved to Lodz in February 1945 and joined the editorial board of the weekly "Kuźnica". She was involved in the Central Commission for the Investigation of German Crimes in Poland. She was elected a representative to the new parliament, the State National Council, in May 1945. She chaired the Polish-French Friendship Society, spending the period from January to April 1946 as a representative in Paris. In 1946/47, she travelled to Czechoslovakia, then Yugoslavia and Moscow, as part of a delegation of Polish writers. She remained active in the ZZLP (which in 1949 became the Polish Writers' Union – ZLP) and the Polish PEN Club, where she was again appointed deputy chair. She published prose excerpts in periodicals including "Przekrój" (1947-48), "Nowa Kultura" (1950-54) and "Twórczość" (1950 and 1953). In 1947, she was elected representative to the Legislative Sejm. She participated in the 1948 World Congress of Intellectuals in Defence of Peace in Wroclaw and was later active in the Committee for the Defense of Peace. In 1949, she was appointed chair of the League for the Struggle against Racism. She lived in Warsaw from 1950. She was again elected to the Sejm in 1952, serving on the Commission for Culture and Art. She was also involved in the Commission for Promoting Reading (Komisja Upowszechniania Książki) at the Ministry of Education. She was awarded the State Prize in recognition of her lifetime achievement in 1953. She received numerous honours including the Officer's Cross of the Order of Polonia Restituta in 1930, the Order of the Standard of Labour, 1st class, in 1949, and the Commander's Cross with Star of the Order of Polonia Restituta in 1952. She died on 17 December 1954 in Warsaw and is buried in the Avenue of the Distinguished at the city's Powązki Cemetery. She was posthumously awarded the Grand Cross of the Order of Polonia Restituta. The Zofia Nałkowska Museum was opened in Grodno in 1989, while 1992 saw the opening of the Zofia and Wacław Nałkowski Museum in the "na Górkach" house near Wołomin.

Twórczość

1. Kobiety. Powieść. [Cz.] 1. Lodowe pola; [Cz.] 2. W czerwonym ogrodzie; [Cz.] 3. Pieśń miłości. Warszawa: Księgarnia Powszechna 1906, 272 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Kraków: Książka 1912; wyd. 3 [cz.] 1 pt. Lodowe pola. Warszawa: J. Mortkowicz 1927, 109 s. Przedruk całości zob. poz. ↑ [1]. Wyd. nast.: Warszawa: Prószyński Media 2010, 220 s.

Pierwodruk Lodowe pola: „Prawda” 1904 nr 5-13.

Przekłady

angielski

Women. [Przeł.] M.H. Dziewicki. New York 1920.

rosyjski

Ženščiny. [Przeł.] E. Grigorovič. Moskva 1907.

słowacki

Ženy. [Przeł.] M. Babiaková-Bajová. Bratislava [1935].

See Studies

2. Książę. Powieść. Warszawa: Gebethner i Wolff 1907, 298 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Kraków: Książka 1912; wyd. 3 Warszawa: Gebethner i Wolff 1929. Przedruk zob. poz. ↑ [2].

Pierwsza wersja pt. Dalecy. (Kilka listów). [Współautor:] L. Rygier. „Młodość” 1905 nr 1, 1906 nr 2-3.

Przekłady

niemiecki

Der Prinz. [Przeł.] L. Goldscheider. Wien 1908.

słowacki

Knieža. [Przeł.] S. Mečiar. Turčiansky Svätý Martin 1935.

3. Rówieśnice. Powieść. „Sfinks” 1908 z. 3-8, 10-12. Wyd. osobne Warszawa: Kasa Przezorności i Pomocy Warszawskich Pomocników Księgarń, Gebethner i Wolff 1909, 388 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1911; Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978. Przedruk zob. poz. ↑ [10].

See Studies

4. Koteczka, czyli białe tulipany. [Opowiadania]. Lwów: Księgarnia B. Połonieckiego, Warszawa: E. Wende i sp. 1909, 193 s. Przedruk zob. poz. ↑,↑ [13].

Zawartość

Koteczka, czyli białe tulipany; Cudzoziemiec; Majorka; W szklanej trumnie; Małżeństwo; Zielone wybrzeże; Cierpienie; Dusze izolowane; Sclavae; Dzień ten; Właściciel zamku; Inne; Cnota; Rzeczywistości.

See Studies

5. Narcyza. Powieść. Kraków: Książka 1910, 350, XXXV s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże [ok. 1910]; wyd. ze wstępem H. Kirchner. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1967, wyd. 2 [!] tamże 1976. Przedruk zob. poz. ↑ [12].

See Studies

6. Noc podniebna. Nowela. Warszawa: Książnica Literacka 1911, 48 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑.

Przedruk też pt. Porachunki.

7. Lustra. Nowele. Kraków: Książka [1913], 154 s. Wyd. nast. Warszawa: M. Arct 1919. Przedruk zob. poz. ↑ [13].

Zawartość

Powróć do domu swego; Noc podniebna (scena malowana en grisaille) [poz. ↑]; Róża Palatynu; Motywy (scena anachroniczna).

See Studies

8. Węże i róże. Powieść. „Sfinks” 1913 nr 1-12. Wyd. osobne Kraków: Książka 1915, 304 s. Przedruk zob. poz. ↑ [4].

Przekłady

czeski

Hadi a růže. [Przeł.] A. Balajková. Praha 1983.

See Studies

9. Moje zwierzęta. Opowiadania. Warszawa: J. Mortkowicz 1915, 58 s.

Pierwotny tytuł: Moje zwierzęta: powieść dla dużych dzieci. Druk: „Literatura i Sztuka” 1914 nr 3-5.

See Studies

10. Tajemnice krwi. [Opowiadania]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1917, 146 s. Przedruk zob. poz. ↑ [13].

Zawartość

Rękawice; Kochanka; Pour prendre congé; Motywy [poz. ↑]; Tajemnice krwi; Tym żywi, że umrzeć nie mogą.

See Studies

11. Hrabia Emil. Romans nowoczesny. „Świat” dodatek „Romans i Powieść” 1918 nr 1-41. Wyd. osobne Warszawa, Kraków: Towarzystwo Wydawnicze 1920, 258 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1921. Przedruk zob. poz. ↑ [3].

See Studies

12. Charaktery. Warszawa: Ignis 1922 [antydatowane 1921], 72 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Lwów: Książnica–Atlas [1938]. Przedruk pt. Charaktery dawne zob. poz. ↑, ↑ [13].

Zawartość

Kamil albo marzycielstwo; Mężczyzna; Starość zgryźliwa; Marcja albo młoda dziewczyna; Malwina albo zrezygnowana; Dzieciństwo; Krzysztof albo sybaryta; Emilia albo roztargnienie losu; Rufin, czyli że trudno jest poznać samego siebie; Sylwia albo niedelikatność; Albin; Elwira albo młoda kobieta; To, co pociąga kobiety; Matylda albo sumienie sytych; Jacek; Janowa; Wiench; Cyryl albo niepewność; Sława; Złamane serce; Bezinteresowna; Manswet albo o wpływie ciała na duszę; Chawa, czyli niemądra przysługa; Bazyli; Wawrzyniec; Agenor albo starość przykładna.

Wyd. łącznie z Medaliony [poz. ↑]; Charaktery ostatnie [poz. ↑] pt. Charaktery; Medaliony. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1995, 126 s.

See Studies

13. Na torfowiskach. [Powieść]. Warszawa: Biblioteka Dzieł Wyborowych [1922], 68 s.

Pierwsza wersja Dom nad łąkami [poz. ↑].

14. Romans Teresy Hennert. Powieść dzisiejsza. „Świat” dodatek „Romans i Powieść” 1923 nr 1-30. Wyd. osobne Warszawa: Ignis 1924, 235 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Gebethner i Wolff 1927; wyd. 3 z przedmową S. Żółkiewskiego Łódź: Książka 1947; toż wyd. 4 Warszawa: Książka i Wiedza 1949; wyd. 5 Warszawa: Czytelnik 1954; Kraków: Wydawnictwo Literackie [1956]; wyd. 6 [!] Warszawa: Czytelnik 1965, wyd. 6[!]-11 tamże 1970-1986; wyd. 12 Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza 1992; [wyd. 18] Oprac. [i wstęp:] E. Wiegandt. Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 2001, XCII, 190 s. Biblioteka Narodowa, I, 302; Posłowie: Ł. Badula. Kraków: Zielona Sowa 2005. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ [9].

Przekłady

angielski

The romance of Teresa Hennert. [Przeł.:] M. Thomas, E. Małachowska-Pasek. DeKalb, IL 2014, wyd. nast.: Chicago 2016.

czeski

Teresin román. [Przeł.] E. Čech. Praha 1928.

niemiecki

Die Affäre der Teresa Hennert. [Przeł.] K. Kelm. Leipzig 1989.

rosyjski

Roman Terezy Gennert. [Przeł.] E. Gonzago. Moskva 1926.

rumuński

Dragostea Teresei Hennert. [Przeł.] O. Zaicik. Bucureşti 1979.

słowacki

L'úbost' Terézie Hennertovej. [Przeł.] R. Turňa. Bratislava 1961.

ukraiński

Roman Terezi Gennert. [Przeł.] V. Strutins'kij. Kiïv 1957, wyd. nast. tamże łącznie z przekł. Granica [poz. ↑] pt. Roman Terezy Gennert; Meža. Romani. [Przeł.] V. Strutins'kij. Kiïv 1978, wyd. nast. tamże1985.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: K. Radowicz. Reżyseria: W. Maciejewski. Polskie Radio 1961.

Adaptacja: Z. Zawadzka. Reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1968.

Adaptacja: I. Wiśniewska-Salamon, A. Celmer-Zajączkowski. Reżyseria: M. Kulesza. Polskie Radio 1986.

filmowe

Scenariusz i reżyseria: I. Gogolewski. Ekranizacja 1978.

telewizyjne

Adaptacja i reżyseria: O. Szaniawska, L. Tychowa. Telewizja Polska 1960.

Adaptacja: H. Okraskowa. Reżyseria: A. Szafiański. Telewizja Polska 1963.

Wyd. łącznie z Granica [poz. ↑] pt. Romans Teresy Hennert; Granica. Warszawa: Spółka Wydawniczo-Księgarska 1995, 427 s. [Wyd. 2] Posłowie: B. Smoleń. Warszawa: Świat Książki 2001.

See Studies

15. Dom nad łąkami. Powieść. Warszawa: W. Czarski 1925, 160 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Lwów: Książnica–Atlas [1937]; wyd. 3 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1947, wyd. 4 tamże 1953; wyd. 6 Warszawa: Czytelnik 1986. Przedruk zob. poz. ↑, ↑↑].

Rozszerzona wersja Na torfowiskach [poz. ↑].

Przekłady

czeski

Dům nad loukami. [Przeł.] H. Stachová. Wyd. łącznie z przekł. Medaliony [poz. ↑] pt. Dům nad loukami; Medailóny. Praha 1984.

rosyjski

Dom nad lugami. [Przeł.] J. Živova. W: Z. Nałkowska: Izbrannoe. Moskva 1979.

słowacki

Dom nad lúkami. [Przeł.] M. Babiaková-Bajová. [Turčianský Svätý Martin] 1948.

See Studies

16. Małżeństwo. Nowele. Warszawa: Biblioteka Dzieł Wyborowych 1925, 156 s.

Zawartość

Narzeczeni [poz. ↑ pt. Koteczka, czyli białe tulipany]; Niedoszły mezalians [poz. ↑ pt. Powróć do domu swego]; Małżeństwo [poz. ↑]; Cnota [poz. ↑]; Dzień ten [poz. ↑]; Porachunki [poz. ↑ pt. Noc podniebna]; Macierzyństwo [poz. ↑ pt. Róża Palatynu]; Rozstanie [poz. ↑ pt. Motywy].

See Studies

17. Choucas. Powieść internacjonalna. „Tygodnik Ilustrowany” 1926 nr 3-36. Wyd. osobne Warszawa, Kraków: Gebethner i Wolff 1927, 233 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Lwów: Książnica–Atlas [1937]; Warszawa: Czytelnik 1960, tamże wyd. 2 [!] 1968 [właśc. 1967]. Przedruk zob. poz. ↑ [8].

Przekłady

angielski

Choucas. An international novel. [Przeł.] U. Phillips. DeKalb, IL 2014.

francuski

Choucas. [Przeł.:] F. Wyleżyńska, J. de France de Tersant. Paris [1936].

hiszpański

Invierno en los Alpes. Una novela internacional. [Przeł.] K. Olszewska Sonnenberg. Madrid 2017.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja i reżyseria: K. Sznerr-Mierzejewska. Polskie Radio 1979.

telewizyjne

Adaptacja: J. Wilczek. Reżyseria: A. Szafiański. Telewizja Polska 1961.

See Studies

18. Księga o przyjaciołach. [Autorki:] Z. Nałkowska, J.M. Wielopolska. Warszawa, Kraków: Gebethner i Wolff 1927, 178 s.

Zawartość

Tu Z. Nałkowskiej: Górki; Mały zając; Kania; Blutek i Kania; Duży zając; W namiocie; Diana; Sarna. Przedruk zob. poz. ↑ , ↑ [13].

See Studies

19. Niedobra miłość. Romans prowincjonalny. „Świat” dodatek „Powieść i Nowela” 1928 nr 1-17, 19-31, 33-34. Wyd. osobne Warszawa: Gebethner i Wolff 1928, 276 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1930; wyd. 3 Lwów: Książnica–Atlas 1938; wyd. 4 Warszawa: Wiedza 1946; wyd. 5 Warszawa: Książka i Wiedza 1952, wyd. 2 [!] tamże 1975. Przedruk zob. poz. ↑ (wyd. 2), ↑ [7]. Por. poz. ↑.

Nagrody

Nagroda miasta Łodzi w 1929.

Przekłady

bułgarski

Obič. [Przeł.] V. Genovska. Sofiâ 1948.

niemiecki

Verhängnisvolle Liebe. [Przeł.] A. von Guttry. Hamburg 1936.

Ungute Liebe. [Przeł.] E. Däbritz. Berlin 1958.

serbsko-chorwacki

Zla lûbav. [Przeł.] Z. Marković. Zagreb 1932.

słowacki

Planá láska. [Przeł.] R. Žatko. Bratislava 1950.

włoski

L'amore cattivo. [Przeł.:] M. Rakowska, E. Fabietti. Milano 1944.

Adaptacje

radiowe

Cz. 1-3. Adaptacja: K. Kraśniewska. Reżyseria: A. Zakrzewski. Polskie Radio 1986.

telewizyjne

Reżyseria: A. Łapicki. Telewizja Polska 1999.

See Studies

20. Dom kobiet. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: A. Przybyłko-Potocka. Warszawa, Teatr Polski 1930; radiowa: Polskie Radio 1932; telewizyjna: Reżyseria: I. Kanicki. Telewizja Polska 1966. Wyd. Warszawa: Gebethner i Wolff 1930, 156 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Lwów: Książnica–Atlas 1937. Przedruk w: Antologia dramatu polskiego 1918-1978. T. 1. Warszawa 1981 oraz poz.↑ , ↑ [15].

Wystawienia następne

Informacja na stronie internetowej: Zob. link.

Przekłady

czeski

Dům žen. [Przeł.] B. Vydra. Wystawienie: Reżyseria: M. Svoboda. Praha, Stavovské divadlo 1930.

Dům žen. [Przeł.] H. Teigová. Praha 1979. Wystawienia: Praha, Teatr Rokoko 1979; Telewizja (Czechosłowacka Republika Socjalistyczna) 1987.

duński

Enkehuset. [Przeł.] A. Bock. Wystawienie: Reżyseria: G. Kamban. Kopenhagen, Kongelige Teater 1931.

estoński

Naiste maja. [Przeł.] B. Linde. Wystawienie: Reżyseria: L. Reiman. Tartu, Vanemuine Teater 1932.

francuski

La Maison des Femmmes. [Adaptacja i tłum.] J. Kukułczanka. Paryż, Telewizja ORTF 1968.

niderlandzki

Het vrouwenhuis. [Przeł.:] L. Trevers, K. Guttmann. Wystawienie: Reżyseria: K. Guttmann. Rotterdam, Theater Rotterdam, Schouwburg 1957.

niemiecki

Haus der Frauen. [Przeł.] V. Mika. Berlin [1974].

Landhaus mit Damen. [Przeł.] Ch. Vogel. Berlin [1977]. Telewizja (Republika Federalna Niemiec, Saara) 1977.

norweski

Radio (Oslo) 1932.

rosyjski

Vdovy. [Przeł.] Z. Šatalova. Moskva 1976.

rumuński

Casa femeilor. [Przeł.] O. Zaicik. Wystawienie: Reżyseria: S. Coroama-Stanca. București, Teatru Ion Vasilescu 1981.

serbsko-chorwacki

Kuća žena. [Przeł.] J. Benešić. Wystawienie: Reżyseria: T. Strozzi. Zagreb, Malo Kazalište 1930.

słowacki

Dom žien. [Przeł.] M. Stano. Bratislava 1957, wyd. nast. Bratislava 1974.

włoski

La casa delle donne. [Przeł.] S. Aleramo. Pisa [2018].

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: H. Nagórska. Polskie Radio 1933.

Oprac. fragmentów: J. Lorentowicz. Polskie Radio 1936.

Adaptacja: K. Salaburska. Reżyseria: W. Maciejewski. Polskie Radio 1970.

Adaptacja: K. Szof. Reżyseria: H. Rozen. Polskie Radio 2004.

filmowe

Haus der Frauen. Reżyseria: K. Zanussi. Ekranizacja (Republika Federalna Niemiec) 1977.

telewizyjne

Adaptacja i reżyseria: M. Łazarkiewicz. Telewizja Polska 1987.

Scenariusz i reżyseria: W. Adamek. Telewizja Polska 2016.

See Studies

21. Dzień jego powrotu. Dramat w 3 aktach. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: E. Chaberski. Warszawa, Teatr Narodowy 1931; telewizyjna: Reżyseria: I. Kanicki. Telewizja Polska 1962. Wyd. Warszawa: Gebethner i Wolff 1931, 176 s. Przedruk zob. poz. ↑ [15].

Wystawienia następne

Informacja na stronie internetowej:Zob. link.

Przekłady

angielski

The day of his return. [Przeł.] M.C. Słomczanka. Wystawienie: Reżyseria: M. Wray, Birmingham, The Birmingham Repertory Theatre 1931. Wyd. London 1933.

estoński

Tema tagasituleku päev. [Przeł.] B. Linde. Wystawienie: Reżyseria: A. Särev. Tallin, Estonia Teater 1940.

niderlandzki

Den dag van de thuiskomst. [Przeł.] F.V. Toussaint van Boelaere. [Brugge 1934].

serbsko-chorwacki

Dan njegova povratka. [Przeł.] J. Benešić. Wystawienie Zagreb, Malo Kazalište 1932.

See Studies

22. Ściany świata. [Opowiadania]. Warszawa: Gebethner i Wolff [1931], 238 s. Przedruk zob. poz. ↑ [13].

Zawartość

Rodzina Marcji; Zależności; Krzyk niesłyszany; Złoczyńcy; Ukojenie; Szczęście; Kobiety tam.

See Studies

23. Między zwierzętami. [Opowiadania]. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych 1934, 121 s. Wyd. nast. pt. Między zwierzętami. Opowiadania, fragmenty. [Wybór i opracowanie: H. Kirchner]. Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal 2013, tamże 2015. Przedruk zob. poz. ↑ [13].

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal [2013], plik EPUB, PDF.

Zawartość

Zawiera z poz. ↑: Mały zając; Kania; Blutek i Kania; Duży zając; Diana; Sarna, – nadto: Półmordek; Boy; Morus; Sens życia; Rodzeństwo; Czy Bogutek rozumie życie; Hamilkar; Błędy Morusa; Pies i kot; Nierozsądek Boya; Wunia; Konfrontacja; Wojaż; Jeż; Rozstanie; Zając i królik; Diana i Joke; Nasza przyjaźń; Jej zwyczaje; Nida; Powrót Diany; Przy kominku.

Przekłady

rosyjski

w wyborze: Moi zveri. [Przeł.] G. Âzykova. W: Z. Nałkowska: Izbrannoe. Moskva 1979.

24. Granica. Powieść. Warszawa: Gebethner i Wolff [1935], 390 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1936, wyd. 3 1936, wyd. 4 1939; wyd. 5 [Warszawa:] Czytelnik 1945, wyd. 6-22 tamże 1948-1971; Oprac. W. Wójcik. Warszawa: Wydawnictwo Ossolineum 1971, XCV, 322 s. Biblioteka Narodowa I, 204; wyd. 23 z posłowiem R. Matuszewskiego Warszawa: Czytelnik 1972, toż wyd. 24-26 tamże 1975-1978; wyd. 27 z posłowiem H. Kirchner Warszawa: Książka i Wiedza 1982, wyd. 29 tamże 1986; wyd. 28 [!] z posłowiem R. Matuszewskiego Warszawa: Czytelnik 1988; Bydgoszcz: Arcanum [1991]; wyd. 31 Warszawa: Jota 1991; wyd. 32 z posłowiem R. Matuszewskiego Warszawa: Czytelnik 1993; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1993; ze wstępem H. Kirchner Warszawa: Kama 1994; Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1998; [wyd. 38] Wrocław: Siedmioróg 1997; Warszawa: Prószyński i S-ka 2000; Kraków: Zielona Sowa 2005, tamże 2007, [2009]; Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa 2010; Kraków: Wydawnictwo Greg 2011, tamże: 2012, 2014, 2016, 2017; Wstęp i opracowanie: H. Kirchner. Wyd. 2. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 2018, CLXXVII, [1], 338 s. Biblioteka Narodowa I, 204. Przedruk zob. poz. ↑ [11]; Kraków: Wydawnictwo Greg 2018, 2019, 2020, 2021, 2022. Lektura.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta: M. Konopczak. Warszawa: Agencja Artystyczna MTJ 2010, 1 płyta CD; Czyta: T. Sobczak. [B.m.w.]: Biblioteka Akustyczna Lektury 2019.

Wyd. jako dokument elektroniczny: Wrocław: Ossolineum [2020], plik w formacie EPUB, MOBI.

Pierwotny tytuł: Schematy.

Przekłady

angielski

Boundary. [Przeł.] U. Phillips. DeKalb, IL 2016; wyd. jako dokument elektroniczny: Ithaca, NY 2020].

bułgarski

Granica. [Przeł.] M. Metodiev. Sofiâ 1971, wyd. 2 tamże 1981.

czeski

Hranice. [Przeł.] J. Minařiková. Praha 1937, wyd. 2 [1938].

Hranice. [Przeł.] A. Balajková. Praha 1978, wyd. 2 tamże 1978.

estoński

Piir. [Przeł.] L. Skomorovska. Tartu 1937.

litewski

Riba. [Przeł.] P. Juodelis. Vilnius 1960.

niderlandzki

De grens. [Przeł.] E. Hart. Amsterdam 2006.

niemiecki

Die Schranke. [Przeł.] C. Rymarowicz. Berlin 1958, wyd. nast. Leipzig 1966.

rosyjski

Granica. [Przeł.] E. Živova. Moskva 1960, przedruk w: Z. Nałkowska: Izbrannoe. Moskva 1979.

rumuński

Graniţa. [Przeł.] E. Timofte. Bucureşti 1975, wyd. nast. tamże 1978.

serbsko-chorwacki

Granica. [Przeł.] D. Perovič. Subotica 1956.

słowacki

Hranica. [Przeł.] M. Babiaková-Bajová. Bratislava 1946.

Hranica. [Przeł.] J. Gazdík. Bratislava 1977.

słoweński

Meja. [Przeł.] S. Šali. Maribor 1965.

ukraiński

Meža. [Przeł.] V. Strutyns'kij. Kiïv 1957, wyd. nast. tamże łącznie z przekł. Romans Teresy Hennert [↑] pt. Roman Terezy Gennert; Meža. Romani. Kiïv 1978, wyd. nast. tamże1985.

Adaptacje

teatralne

Adaptacja: B. Winnicka. Reżyseria: J. Kuszewski. Wystawienie: Koszalin, Słupsk, Bałtycki Teatr Dramatyczny 1974.

Adaptacja: B. Winnicka. Reżyseria: J. Błeszyński. Wystawienie: Bydgoszcz, Teatr Polski 1975.

Adaptacja: Z. Żelisławski. Reżyseria: S. Kaczmarek. Wystawienie: Poznań, Teatr Polski 2014.

radiowe

Adaptacja: Z. Zawadzka. Reżyseria: W. Maciejewski. Polskie Radio 1959.

Adaptacja: Z. Zawadzka. Reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1968.

Scenariusz i reżyseria: J. Warmiński. Polskie Radio 1970.

Adaptacja (cz. 1-21): A. Borkowska. Reżyseria: W. Markiewicz. Polskie Radio Bis 2001.

filmowe

Scenariusz: Z. Nałkowska, J. Lejtes, S. Urbanowicz, K. Severin-Zelwerowiczowa. Reżyseria: J. Lejtes. Ekranizacja 1938, wyd. jako dokument audiowizualny z napisami w języku angielskim: The border = Granica. Sarasota: Polart Video 2011, 1 kaseta DVD.

Scenariusz: J. Hen. Reżyseria: J. Rybkowski. Ekranizacja 1978.

telewizyjne

Adaptacja i reżyseria: O. Szaniawska, L. Tychowa. Telewizja Polska 1960.

Scenariusz i reżyseria: J. Warmiński. Telewizja Polska 1970.

Scenariusz (część I-III): J. Błeszyński, Z. Śliwowa. Reżyseria: J. Błeszyński. Telewizja Polska 1984.

Wyd. łącznie z Romans Teresy Hennert [poz. ↑ pt. Romans Teresy Hennert; Granica. Warszawa: Spółka Wydawniczo-Księgarska 1995, 427 s. Wyd. nast.: Posłowie: B. Smoleń. Warszawa: Świat Książki 2001.

See Studies

25. Noce Teresy. [Słuchowisko]. Polskie Radio 1935. Reżyseria: M. Melina.

See Studies

26. Renata Słuczańska. Sztuka w 3 aktach na tle powieści „Niedobra miłość”. Warszawa: Gebethner i Wolff 1936, 173 s. Prapremiera pt. Niedobra miłość: Reżyseria: R. Ordyński. Warszawa, Teatr Narodowy 1936. Por. poz. ↑. Przedruk zob. poz. ↑ [15].

See Studies

27. Niecierpliwi. Powieść. „Gazeta Polska” 1938 nr 221-296. Wyd. osobne Lwów: Książnica–Atlas 1939, 343 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Wiedza 1946; wyd. 2 [!] Warszawa: Czytelnik 1958, wyd. 3 tamże 1964; [wyd. 7] Wstęp i oprac.: K. Jakowska. Kraków: Universitas 2001. Przedruk zob. poz. ↑ (wyd. 2), 35 [6].

Przekłady

francuski

Les impatients. Roman. [Przeł.] F. Laurent. [Przedmowa:] S. Chwin. Strasbourg 2016.

niemiecki

Die Ungeduldigen. [Przeł.] U. Kiermeier. [Posłowie:] W. Bolecki. Frankfurt am Main 2000.

See Studies

28. Węzły życia. Powieść. Warszawa: Czytelnik 1945-1968.

Przekłady

słowacki

Životné križovatky. [Przeł.] M. Krošková. Bratislava 1980.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja i reżyseria: K. Sznerr-Mierzejewska. Polskie Radio 1978.

Adaptacja: K. Kraśniewska. Reżyseria: J. Kukuła. Polskie Radio 1987.

[T. 1]. „Odrodzenie” 1945 nr 13-37. Wyd. osobne [Warszawa:] Czytelnik 1948, 283 s. Wyd. 2 tamże 1950.

T. 2. „Twórczość” 1953 nr 11 s. 41-86, nr 12 s. 17-67. Wyd. osobne jako wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1954, 138 s.

Wyd. łączne: wyd. 3 Warszawa: Czytelnik 1962, 451 s., wyd. 4 tamże 1968. Przedruk zob. poz. ↑ (wyd. 2), ↑ [14].

See Studies

29. Medaliony. [Opowiadania]. [B.m.w.] 1946, 87 s. Wyd. nast.: wyd. 2 [Warszawa:] Czytelnik 1949, tamże wyd. 3-17 1952-1978; wyd. 18 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1982; wyd. 17 [właśc. 19] Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1984; wyd. 20 Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988; wyd. 18 [!] Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1990; wyd. 2 [!] Warszawa: Kama 1993, wyd. nast. tamże 1994; Warszawa: Morex 1993; wyd. 2 Warszawa: Kama [1997]; Wrocław: Siedmioróg 2004; Kraków: Zielona Sowa 2005, tamże: 2007, 2009; Kraków: Wydawnictwo Greg 2011, tamże: 2014; wyd. łącznie z przekł. francuskim: Médaillons = Medaliony. Édition bilingue. [Przeł.] A. Grudzinska. Paris: Institut d'études slaves 2014, 129 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ [13]; Kraków: Wydawnictwo Greg 2015-2019.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków : Zielona Sowa [b.d.], plik w formacie EPUB, MOBI.

Wyd. 15-17 [właśc. 19] 1976-1984 z posłowiem M. Sprusińskiego.

Zawartość

Profesor Spanner; Dno; Kobieta cmentarna; Przy torze kolejowym; Dwojra Zielona; Wiza; Człowiek jest mocny; Dorośli i dzieci w Oświęcimiu.

Przekłady

angielski

Medallions. [Przekł. i wstęp] D. Kuprel. Evanston, IL 2000.

czeski

Medailóny. [Przeł.] H. Teigová. Praha 1950, wyd. nast. łącznie z przekł. Dom nad łąkami [poz. poz.↑NAŁKOWSKA Zofia: Dom nad łąkami. Powieść. Warszawa: W. Czarski 1925, 160 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Lwów: Książnica–Atlas [1937]; wyd. 3 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1947, wyd. 4 tamże 1953; wyd. 6 Warszawa: Czytelnik 1986. Przedruk zob. poz. ↑NAŁKOWSKA Zofia: Pisma wybrane. Wstępem poprzedził W. Mach. Warszawa: Czytelnik 1954, 782 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże: Wyboru dokonał i przedmową opatrzył W. Mach. Komitet red.: T. Breza, B. Kuczyński, W. Mach, J. Zawieyski. T. 1-2 . 1956, 700 + 776 s., ↑↑NAŁKOWSKA Zofia: Dzieła. Warszawa: Czytelnik 1976-1990.]] pt. Dům nad loukami; Medailóny. Praha 1984.

esperanto

Medalionoj. [Przeł.] T. Hodakowski. [Wstęp:] H. Bereza. Varsovio 1957.

francuski

opowiadania pt. Przy torze kolejowym: Pres de la voie ferrée.[ Przeł.] I. Elster. Paris 2009.

Médaillons = Medaliony. Édition bilingue. [Przeł.] A. Grudzinska. Paris 2014, wyd. nast. tylko w języku francuskim: Paris 2019.

hebrajski

Medalyŵniym. [Przeł.:] R. Ginŵsar, D. Waynpeld. Ḃney ḃaraq [2017].

hiszpański

Medallones. [Przeł.:] B. Zaboklicka, F. Miravitlles. Barcelona 2009.

japoński

opowiadania Przy torze kolejowym. W: Sekai tanpen bungaku zenshū. [Vol.] 10, Hokuō tōō bungaku. Tōkyō 2000.

Medarion = Medaliony. [Przeł.] A. Katō. Kyōto 2015.

macedoński

Medaljoni. [Przeł.] S. Rozka. Ljubljana 1963.

Medaljoni. [Przeł.] T. Nikolovski. Bitola 1978.

niderlandzki

Medaillons. [Przeł.] M. Hulsenboom. 's-Hertogenbosch 1994, wyd. nast.: tamże 2006; Amsterdam 2011, tamże 2017.

niemiecki

Medaillons. [Przeł.] H. Bereska. Berlin 1956, wyd. nast. Frankfurt am Main 1968.

norweski

Medaljonger. [Przeł.] J. Wiedlocha. Oslo 2022.

perski

opowiadania Przy torze kolejowym: Dar bândâm. W: Bedorud ey sarzamin-e moqaddas. [Przekł.] K. Behruzkiyâ. Tehrân [1991].

rosyjski

Medal'ony. [Przeł.] G. Âzykova. W: Sovremennye pol'skie povesti. [T. 1]. Moskva 1974, przedruk w: Z. Nałkowska: Izbrannoe. Moskva 1979.

rumuński

Profesorul Spanner; Medalioane. [Przeł.:] D. Telemac, C. Ţoin. Bucureşti 1956.

Medalioane. [Przeł.] S. Vajdełł. Bucureşti 1999.

serbsko-chorwacki

Medaljoni. [Przeł.] J. Benešić. Zagreb 1948.

słowacki

Medailony. [Przeł.] M. Babiaková-Bajová. Bratislava 1949.

słoweński

Medaljoni. [Przeł.] S. Rozka. Ljubljana 1963.

szwedzki

Medaljonger. [Przeł.] E-S. Zawall. Stockholm 2017.

turecki

Madalyonlar. [Przeł.] O.F. Baş. Istanbul 1998.

węgierski

Vallomás. [Wybór]. [Przeł.] I. Mészáros. Budapest 1965.

wietnamski

Nhũ'ng bú'c phù điêu. Hà-nôi 1964.

włoski

I ragazzi di Oswiecim. [Przeł.] B. Meriggi. Roma 1955.

Senza dimenticare nulla. [Przeł.] B. Meriggi. Napoli 2006.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: L. Budrecki, I. Kanicki. Reżyseria: I. Kanicki. Polskie Radio 1965.

Adaptacja: K. Strzałka. Reżyseria: Z. Rakowiecka. Polskie Radio 1979.

telewizyjne

opowiadania Przy torze kolejowym: Scenariusz filmu telewizyjnego i reżyseria: A. Brzozowski. Realizacja 1963, premiera: Telewizja Polska 1992.

opowiadania Profesor Spanner (łącznie z wierszami T. Różewicza) pt. Sprawa profesora Spannera: Adaptacja i reżyseria: A. Hanuszkiewicz. Telewizja Polska 1965.

Wyd. łącznie z Charaktery [poz. ↑]; Charaktery ostatnie [poz. ↑] pt. Charaktery; Medaliony. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1995, 126 s.

See Studies

30. Charaktery dawne i ostatnie. [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy 1948, 131 s. Wyd. nast. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka i Wiedza” 1968. Przedruk zob. poz. 32 (wyd. 2), 35 [13].

Zawartość

Seria 1 [poz. ↑]. – Seria 2 [częściowo drukowana w „Przekroju” 1947]: Błażej albo człowiek bezbronny; Polikarp albo roztropna młodość; Weronika albo starość niepoważna; January albo mądrość uciążliwa; Eutyfron albo obrzydliwość; Kamilla; Człowiek niewesoły; Gorycze twórczości; Zenobia; Niezgoda na siebie; Klemens albo nieporozumienie; Macierzyństwo z wyboru; Placyd albo złudne pozory; Teodozja albo wrażliwość serca; Dydak albo krytyk nieuprzedzony; Lia albo córka miłująca; Niedobre poranki; Dionizy albo człowiek staroświecki; Joanna albo jedno życie niepowrócone, – od wyd. 2 z poz. ↑ dodane: Ramzes; Erwin; Romualda .

Wyd. łącznie z Charaktery [poz. ↑]; Medaliony [poz. ↑] pt. Charaktery; Medaliony. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1995, 126 s.

See Studies

31. Mój ojciec. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, 55 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1955, wyd. 3 1959. Przedruk pt. Życie wznowione zob. poz. ↑ (wyd. 2).

Praca dla młodzieży o Wacławie Nałkowskim.

See Studies

32. Dzienniki. Powst. 1896-1954. Wyd.: Oprac., wstęp i komentarz: H. Kirchner. Warszawa: Czytelnik 1975-2001, Z prac Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy (t. 3-4): Czyta: B. Kutyłowska. [B.m.w. ]: Wydawnictwo ZNiW [b.d. ], plik w formacie mp3.

Rękopis dzienników pisanych w 1896-1954 (z wyjątkiem okresu od VI 1905 do II 1909) znajduje się jako depozyt w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Zaginęły lub zostały zniszczone fragmenty za lata 1896-1898, 30 V 1902-27 II 1903, jesień 1942.

Adaptacje

teatralne

pt. Niezasłużone róże. Adaptacja i reżyseria: K. Łastawiecki. Gdynia, Teatr Dramatyczny 1977.

Scenariusz i reżyseria: M. Bączewska. Wystawienie: Warszawa, Teatr na Targówku, Sala Kameralna 1986.

pt. Salon Zofii Nałkowskiej. Adaptacja i reżyseria: J. Juszkiewicz. Wystawienie: Warszawa-Sydney, Teatr Kropka 2010.

radiowe

fragmentów t. 5 pt. Wyznania. Adaptacja: Z. Zawadzka. Reżyseria: Z. Rakowiecka. Polskie Radio 1972. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1973 nr 1 s. 91-98.

pt. Życie w dziwnym złudzeniu. Adaptacja: H. Szof. Reżyseria: R. Bobrowska. Polskie Radio 1992.

telewizyjne

adaptacja fragmentów t. 5 pt. O tożsamości twórcy. Adaptacja: J.M. Hohensee. Telewizja Polska 1984.

fragmentów t. 5 pt. Urywki swego losu. Adaptacja: M. Pałłasz. Reżyseria: J. Majewski. Telewizja Polska 1972. Druk „Teatr Polskiej Telewizji” 1972 nr 2 s. 77-90.

[T.] 1. 1899-1905. 1975, 442 s.

[T.] 2. 1909-1917. 1976, 511 s.

[T.] 3. 1918-1929. 1980, 495 s.

[T.] 4. 1930-1939. Cz. 1 (1930-1934), cz. 2 (1935-1939). 1988, 482 + 511 s.

[T. 5]. Dzienniki czasu wojny [1939-1945]. 1970, 505 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 poprawione i uzupełnione 1972, 522 s., wyd. 3 1974; [wyd. zmienione i poprawione] [T.] 5. Dzienniki. 1939-1944. 1996, 700 s.

Wyd. fragmentów: Oprac.: T. Olszewski. Warszawa: Doświadczalna Oficyna Graficzna. Pracowni Sztuk Plastycznych 1989, [8] s.

[T.] 6. 1945-1954. Cz. 1 (1945-1948), cz. 2 (1949-1952), cz. 3 (1953-1954). 2000-2001, 594 + 693 + 652 s.

See Studies

33. Pisma wybrane. Wstępem poprzedził W. Mach. Warszawa: Czytelnik 1954, 782 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże: Wyboru dokonał i przedmową opatrzył W. Mach. Komitet red.: T. Breza, B. Kuczyński, W. Mach, J. Zawieyski. T. 1-2 . 1956, 700 + 776 s.

Zawartość

Ulice dawnych dni: Ulice dawnych dni (z powieści „Książę”) [poz. ↑]; Narzeczeni (z tomu „Koteczka, czyli białe tulipany”) [poz. ↑]; Odwiedziny (z powieści „Narcyza”) [poz. ↑]; Mały zając (z tomu „Moje zwierzęta”) [poz. ↑], – Czasu istnienia jeszcze mostów nadwiślańskich (z tomu „Tajemnice krwi”) [poz. ↑]: Pour prendre congé; Rękawice, – Romans Teresy Hennert [poz. ↑], – Charaktery dawne [poz. ↑] : Bezinteresowna; Chawa, czyli niemądra przysługa; Albin; Kazik albo dzieciństwo [wcześniej pt. Dzieciństwo]; Janowa; Wiench, – Dom nad łąkami [poz. ↑], – Ściany świata [poz. ↑]: Rodzina Marcji (fragmenty); Kobiety tam; Ukojenie, – Choucas (fragment) [poz. ↑], – Dom kobiet [poz. ↑.

W wyd. 2 nadto w t. 1: Noc podniebna [poz. ↑], — Róża Palatynu (z tomu Lustra) [poz. ↑], — Nauczanie (z powieści „Rówieśnice") [poz. ↑ ], — Tajemnice krwi (z tomu „Tajemnice krwi”) [poz. ↑], — Żelawa (z powieści „Hrabia Emil”) [poz.↑ ], — Charaktery dawne [poz.↑ ]: Mężczyzna; Starość zgryźliwa; Malwina albo zrezygnowana; Rufin, czyli że trudno jest poznać samego siebie; Sylwia albo niedelikatność; Albin; Matylda albo sumienie sytych; Janowa; Wiench; Cyryl albo niepewność; Chawa, czyli niemądra przysługa; Bazyli; Agenor albo starość przykładna, — Między zwierzętami [poz. ↑]: Półmordek; Hamilkar; Konfrontacja; Wojaż; Jeż; Kania; Blutek i Kania; Duży zając; Diana [pod wspólnym tytułem: Diana; Diana i Joke; Nasza przyjaźń]; Sarna, — Niedobra miłość [poz.↑ ], — Niecierpliwi [poz. ↑]. — W t. 2: Charaktery ostatnie [poz. ↑], pominięto: Eutyfron albo obrzydliwość, dodano: Ramzes; Erwin; Romualda], — Węzły życia. T. 1-2 [poz. ↑], — Życie wznowione [poz. ↑ uzupełniona o fragmenty nie drukowane], — Półwiecze: Z myśli o pisaniu.

See Studies

34. Widzenie bliskie i dalekie. Komitet red.: T. Breza, B. Kuczyński, W. Mach, J. Zawieyski. Warszawa: Czytelnik 1957, 516 s.

Tom przygotowany przez Z. Nałkowską w 1954 zawiera artykuły, szkice literackie, recenzje literackie i teatralne oraz wywiady.

Zawartość

O sobie: W obronie stylu; O sobie; Koń i ślizgawka; Pięćdziesięciolecie; Pisarze wobec dziesięciolecia; Z wypowiedzi prasowych – Jak zacieśnić współpracę z prasą codzienną. – O pisaniu: Widzenie bliskie i dalekie; Obrona słów; Pisana rzeczywistość; O wiedzy pisania; Pisarze polscy a Rosja Sowiecka; O pisaniu; Pisarz i krytyk; Mechanizm natchnienia; Nowe żądania; Zwierzenia; W związku z Wrocławskim Kongresem Intelektualistów; Powstanie sekcji twórczych Związku Literatów Polskich; O dzisiejszych za...; Życie i papier. – O innych: Kobieta w dziełach [Aleksandra] Świętochowskiego; O grzechu naśladowania; Szczęście [Tomasza Manna]; O Karin Michaelis; Romans hrabiny d'Agoult; Moralność [Stanisława] Przybyszewskiego; Tam, gdzie żyła i tworzyła Eliza Orzeszkowa; Przemówienie Zofii Nałkowskiej delegatki Polskiego Klubu Literackiego na uroczystości odsłonięcia pomnika Elizy Orzeszkowej w Grodnie; Słowo wstępne do zbiorowego wydania dzieł Elizy Orzeszkowej; Miłość w „Lalce” [Bolesława Prusa]; Przemówienie w Konstancinie na uroczystości przemianowania ulicy Witolda na Aleję Stefana Żeromskiego; Maria Baszkircew i Guy de Maupassant; Wspomnienie [o Františku Halasie]. – O książkach [20 recenzji literackich]. – O teatrze [16 recenzji teatralnych oraz:] Różne teatry [dot. wystawień sztuk Zofii Nałkowskiej przez różne teatry]; O słuchowiskach. – Dawne sprawy [dyskusja na łamach „Krytyki” w 1908]: Uwagi o etycznych zadaniach ruchu kobiecego, polemika: W. Miklaszewski: Kobieta wyzwolona a miłość, M. Turzyma: O miłość, I. Moszczeńska: W kwestii miłości, W. Miklaszewski: Jeszcze w sprawie „miłości”, Z. Nałkowska: Konkluzja. – Wspomnienia: W domu Jana i Jadwigi Dawidów; Sprawa St. Brzozowskiego; Wspomnienia o sprawie Brzozowskiego; Wspomnienie o [Karolu] Szymanowskim. – Klamra: Mała ojczyzna; Znaki na wodzie; W namiocie; Grodno; Nad Niemnem; Między Dunajcem i Kamienicą; Spalone miasto; Odwiedziny; Na dawnym miejscu życia; Klamra; Z miasta mojego dzieciństwa. – Moje drogi: Wspomnienie z Nicei; Ludzie Zagrzebia; Pracownia Ivana Mestrovicia; Samotne wody; Wzdłuż dalekiego brzegu; Przed wyjazdem; Jaskółki wiedeńskie i wiedeński pocałunek; Zagrzeb; Na dziedzińcu klasztoru w Dubrowniku; Ateny w górze i w dole; Osiołki ateńskie. Bieg maratoński; Kobiety w Atenach; Znowu Zagrzeb; Tallin; Narva i Tartu; Droga morzem; Kraj na wyspie. Londyn i Edynburg; Wokoło morza; Drobiazgi o Czechosłowacji; Notatki z Moskwy. – Publicystyka [krótkie artykuły i wypowiedzi prasowe]. – Wywiady [z lat 1926-1950]: Autorka „Niedobrej miłości” o Zjeździe Literatów, Poznaniu i P.W.K. [Powszechnej Wystawie Krajowej]. Rozm. A. Galis; Co mówi Zofia Nałkowska o kobietach. Rozm. K. Alberti; O „Niedobrej miłości” i dobrej krytyce rozmowa. Rozm. M.J. Wielopolska; Rozm. S. Gel; Godzina z Nałkowską. Rozm. DR H.S.; W krainę strąconych bogów. Rozm. WŁ.P.; Rozmowa z Zofią Nałkowską. Rozm. K. Ożarowska; Rozm. M. Gołaszewska; Literatura w nowej Polsce; Wywiad radiowy.

See Studies

35. Dzieła. Warszawa: Czytelnik 1976-1990.

[1]. Kobiety. 1976 [właśc. 1977], 209 s. Zob. poz. ↑.

[2]. Książę. 1976, 169 s. Zob. poz. ↑.

[3]. Hrabia Emil. 1977, 235 s. Zob. poz. ↑.

[4]. Węże i róże. 1977, 242 s. Zob. poz. ↑.

[5]. Dom nad łąkami. 1978, 130 s. Zob. poz. ↑.

[6]. Niecierpliwi. 1978, 256 s. Zob. poz. ↑.

[7]. Niedobra miłość. 1979, 219 s. Zob. poz. ↑.

[8]. Choucas. Powieść internacjonalna. 1980, 152 s. Zob. poz. ↑.

[9]. Romans Teresy Hennert. 1980, 206 s. Zob. poz. ↑.

[10]. Rówieśnice. 1981 [właśc. 1982], 285 s. Zob. poz. ↑.

[11]. Granica. 1982, 315 s. Zob. poz. ↑.

[12]. Narcyza. 1982, 292 s. Zob. poz. ↑.

[13]. Opowiadania. [Cz. 1-3]. 1984, 1986, 1989, 256 + 117 + 259 s.

Zawartość

[Cz. 1:] Koteczka, czyli Białe tulipany [poz. ↑, poz. ↑, poz.↑ ]; Lustra [poz. ↑, poz. ↑]; Tajemnice krwi [poz. ↑, poz. ↑]. – [Cz. 2:] Księga o przyjaciołach [poz. ↑]; Między zwierzętami [poz.↑; pominięte: Rozstanie; Zając i królik; Diana i Joke; Nasza przyjaźń]. – [Cz. 3:] Charaktery dawne i ostatnie [poz.↑, ↑]; Ściany świata [poz. ↑]; Medaliony [poz. ↑].

[14]. Węzły życia. 1984, 347 s. Zob. poz. ↑.

[15]. Utwory dramatyczne: Dom kobiet; Dzień jego powrotu; Renata Słuczańska. Red. i nota wydawnicza: Z. Mycielska-Golik. 1990, 429 s. Zob. poz. ↑, ↑, ↑.

36. Róża Palatynu. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1982, 143 s.

Zawartość

Noc podniebna [poz. ↑]; Róża Palatynu [poz.↑]; Rodzina Marcji [poz.↑ ]; Kobiety tam [poz. ↑], Profesor Spanner [poz.↑ ]; Przy torze kolejowym [poz.↑].

37. Między Dunajcem i Kamienicą. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydawnicza Wojewódzkiego Ośrodka Kultury 1984, 30 s. Zob. poz. ↑.

38. Przy torze kolejowym. [Współwyd. z: ] T. Borowski: Proszę państwa do gazu pt. Przy torze kolejowym; Proszę państwa do gazu. Całość zaadaptowała i opracowała: A. Tambor. [Tłum. na język angielski K. Krysta, tłum. na język niemiecki A. Bethke]. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2011, 114 s. Czytaj po polsku: materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Edycja dla średnio zaawansowanych (poziom B1/B2), t. 8; Podręczniki i Skrypty Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 179. Wyd. nast. tamże: 2014, 2016, 2019. Zob. poz. ↑.

Tekst częściowo równolegle w językach: polskim, angielskim, niemieckim.

Listy

1. „Niesie mnie rzeka smutku...”. Korespondencja Zofii Nałkowskiej i Jerzego Zawieyskiego 1943-1954. Oprac. i przypisami opatrzyła M. Kluźniak. Wstęp: H. Kirchner. Warszawa: Biblioteka Narodowa 2000, 277 s.

Wybory utworów literackich w przekładach

• Izbrannoe. [Przedmowa:] Â. Stanûkovič. [Przekł.] E. Živova [i inni]. Moskva 1979.

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

angielski

• Russian and Polish women's fiction. [Przeł. i red.] H. Goscilo. Knoxville, TN 1985.

• Treasury of classic Polish love short stories. In Polish and English. [Przeł. i red.] M. Lipinski. New York 1997.

azerski

• Polša hekajèlèri. [Przeł.:] E. Mehdijeva, M. Mirkisijev, J. Nasirli. Baku 1978.

hiszpański

• Antología del cuento polaco contemporáneo. [Przeł.] S. Pitol. México 1967.

• Cuentos poloneses. Antología. Bogota 1974.

• El cuento polaco. Antología. [Przeł.] A. Bugajski. México [1974].

• Cuentos polacos. [Wybór] M. Kania. La Habana 1978.

• Elogio del cuento polaco. [Wybór:] S. Pitol, R. Mendoza. México 2012.

japoński

• Sekai tanpen bungaku zenshū. [Vol.] 10, Hokuō tōō bungaku. [Red.:] Y. Ozaki, S. Kimura. Tōkyō 1963.

• Bungaku-no okurimono. Tōchūō bungaku ansorojī. [Red.] M. Kohara. Tōkyō 2000.

niemiecki

• Polnische Prosa des 20. Jahrhunderts. Ein Lesebuch. [Wybór:] K. Dedecius. München 1969. Wyd. nast. tamże: 1971, 1981 (t. 1-2).

• Ballade vom schönen Tag. Liebesgeschichten polnischer Autoren. [Oprac.:] D. Łukawska, B. Olszańska. [przeł.:] R. Lachmann, C. Rymarowicz, K. Staemmler. Hamburg 1972.

• Im Westen fliesst die Oder. Moderne Prosa über die polnischen Westgebiete. [Wybór:] K. Kelm. Berlin 1973.

• Aspasia. 40 polnische Erzählungen. [Wybór:] G. Koziełek. Leipzig 1976.

• Polnisches Lesebuch des zwanzigsten Jahrhunderts. [Red.:] K. Dedecius. München [1978].

• Hiob 1943. Ein Requiem für das Warschauer Getto. [Wybór i oprac.:] K. Wolff. Berlin 1984.

• Frauen in Polen. Erzählungen und Gedichte. [Wybór:] O. Mannheimer. München 1994.

• Pointen. [Red. i przekł.] K. Dedecius. Zürich 1997.

• Prosa. [Wybór:] K. Dedecius. [przeł.] J.P. d'Ardeschah [i inni]. Zürich 1997.

• Polskie pasaże = Polnische Passagen. [Red. i tłum.] K. Dedecius. München 2000.

norweski

• Polen forteller. Polske noveller. [Przekł.] J. Brodal. Stabekk 1991.

perski

• Bedorud ey sarzamin-e moqaddas. [Przekł.] K. Behruzkiyâ. Tehrân [1991].

portugalski

• Contos polacos. [Przekł.] J. Saramago. Lisboa 1977.

rosyjski

• Sovremennye pol'skie povesti.V dvuch tomach. [Wybór:] V. Borisov, V. Chorev. Moskva 1974.

serbsko-chorwacki

• Antologija poljske pripovijetke XX stoljéca. [Red. i przekł.] Z. Malíc. Sarajevo 1984.

szwedzki

• Polska berättare. En antologi sammanst. [Przeł.] C. Berg. Stockholm 1996.

węgierski

• Huszadik századi lengyel novellák. [Przekł.] J. Cservenits [i inni]. Budapest 2007.

włoski

• Viaggio sulla cima della notte. Racconti polacchi dal 1945 a oggi. [Red. i przeł.] P. Statuti. Roma 1988.

• Racconti dalla Polonia. Narratori polacchi contemporanei. [Red.] A. Zieliński. [Przeł.] G. Bertone-Zieliński. Milano 1991.

Przekłady i adaptacje

1. A. de Gerlache: Piętnaście miesięcy na Oceanie Antarktycznym. Warszawa: „Naokoło Świata” 1903, 294 s.

2. M. Karejew: Wskazówki do samokształcenia. T. 1. Warszawa: Drukarnia P. Laskauer 1903, 189 s.

3. M. Haberlandt: Nauka o ludach. Warszawa: M. Arct 1907, 184 s. Wyd. nast. tamże 1913.

4. M. Krleža: Baronowa Lenbach. Dramat w 2 aktach. Wystawienie: Reżyseria W. Biegański. Warszawa, Teatr Mały 1933.

5. J. Giraudoux: Judyta. Tragedia w 3 aktach. Wystawienie: Reżyseria L. Schiller. Warszawa, Teatr Nowy 1936.

6. H. Clerc: Le Beau métier. [Utwór dramatyczny]. Przekł. powst. 1938.

Przekład zaginiony. Według informacji w Dziennikach z dnia 14 II 1938.

7. A. Josset: Królowa Elżbieta, kobieta bez mężczyzny. Sztuka w 5 obrazach. Wystawienie: Reżyseria H. Szletyński. Warszawa, Teatr Kameralny 1939.

8. Pani Bovary. 27 obrazów według Gustava Flauberta w przeróbce scenicznej Zofii Nałkowskiej. Wystawienie: Reżyseria K. Severin-Zelwerowicz. Warszawa, Teatr Malickiej 1939.

Omówienia i recenzje

Wywiady

Zob. też Twórczość poz. ↑.

• Sztuka bez mężczyzn. Zofia Nałkowska o swej sztuce Dom kobiet. „Kurier Czerwony” 1929 nr 272.

• Ewenement. [Wywiad]. [Rozm.] M.J. Wielopolska. „Kurier Poranny” 1930 nr 80 [dot.: Dom kobiet].

• „Dzień jego powrotu”. Wywiad z Zofią Nałkowską. [Rozm.] Cz. Wojeńska. „Kobieta Współczesna” 1931 nr 8.

• Po premierze „Niedobrej miłości”. Rozmowa z Zofią Nałkowską. [Rozm.] W. Pietrzak. „Pion” 1936 nr 7.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.

• J.Z. Brudnicki: Zofia Nałkowska. 1884-1954. Poradnik bibliograficzny. Warszawa 1965, 44 s. Biblioteka Narodowa Instytut Bibliograficzny. Wyd. 2 poprawione i rozszerzone tamże 1969, 58 s.

• H. Bergander: Zofia Nałkowska. 1884-1954. Poradnik bibliograficzny. Wybór i oprac.: H. Bergander. Wrocław: WiMBP [Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna] 1984, 25 s.

• M. Gamdzyk-Kluźniak: Archiwum Nałkowskich w zbiorach Biblioteki Narodowej. „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” 1995 [nr] 2.

• Polski słownik biograficzny. T. 22 cz. 3 z. 93. Wrocław 1997 (H. Kirchner).

• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (H. Kirchner).

Ogólne

Książki

• Z. Kloberówna: Zofia Nałkowska. Próba charakterystyki dzieł i autorki. Stryj: „Kwartalnik Nauczycielski” 1937 [antydatowane 1936], 53 s.

• E. Korzeniewska: Zofia Nałkowska. Łódź: „Polonista” 1949, 19 s.

• Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej. Warszawa: Czytelnik 1965, 348 s.

Zawartość

Zawiera: W. Barcikowski: Fragmenty wspomnień o Zofii Nałkowskiej; K. Beylin: Domy kobiet; M. Bibrowski: Ona i Jej dom, czyli nasza tradycja; T. Breza: Wspomnienia o „Węzłach życia”; H.M. Dąbrowolska: Spojrzenie wstecz; N. Drucka: Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej; J. Gebethner: Autorka i jej wydawca; P. Gojawiczyńska: Wspomnienie o Zofii Nałkowskiej, przedruk w tejże: Szybko zapomniane. Warszawa 1974; J. Kott: Rozmowy Zofii Nałkowskiej, przedruk w tegoż: Aloes. Warszawa 1966; M. Kuncewiczowa: Nałkowska jaką pamiętam; W. Leopold: Wspomnienie o Nieznajomej; W. Mach: Myśli o Nieobecnej, przedruk w tegoż: Szkice literackie. T. 1. Warszawa 1971; W. Melcer: Kolor przeszłości; S. Podhorska-Okołów: Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej; E. Szelburg-Zarembina: Między człowiekiem i człowiekiem jest ciemność, przedruk pt. Spotkanie z Nałkowską w tejże: Nie tylko słowa. Zofia Nałkowska 1925-1975. Warszawa 1977; H. Zatorska: O Zofii Nałkowskiej wspomnienie; J. Zawieyski: O Zofii Nałkowskiej, przedruk w tegoż: Dobrze, że byli. Warszawa 1974; J. Żylińska: Wspomnienie o Zofii Nałkowskiej].

• W. Wójcik: Zofia Nałkowska. Warszawa: Wiedza Powszechna 1973, 432 s.

• E. Frąckowiak-Wiegandtowa: Sztuka powieściopisarska Nałkowskiej. (Lata 1935-1954). Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1975, 148 s. PAN Oddział w Krakowie. Prace Komisji Historycznoliterackiej.

• E. Pieńkowska: Zofia Nałkowska. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1975, 375 s. Biblioteka Polonistyki.

• B. Rogatko: Zofia Nałkowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1980, 193 s.

• S. Musienko: Tvorčestvo Zof'i Nalkovskoj. Minsk: Nauka i Tehnika 1989, 203 s.

• Zof'e Nalkovskoj posvjaščaetsja. Materialy naučnoj konferencii 16-18 maja 1989 goda, Grodno, SSSR. [Red.:] S. Musienko, S. Gabrusevič. Minsk: Polymja 1991, 176 s.

• E. Kraskowska: Zofia Nałkowska. Poznań: Rebis 1999, 165 s.

• A. Chałupnik: Sztandar ze spódnicy. Zapolska i Nałkowska o kobiecym doświadczeniu ciała. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego 2004, 194 s.

• W. Wójcik: Powrót do Nałkowskiej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2004, 100 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 2194.

• Tvorčasc' Zof'ì Nalkoŭskaj ì slavânskìâ kul'tury. Matèryâly mìžnarodnaj navukovaj kanferèncyì, 17-18 maâ 2004 g., Grodna. [Pod red. S. Musìenkì]. Grodna: GrDU 2005, 403 s.

• M. Jaworska: Postać, człowiek, charakter. Modernistyczna personologia w twórczości Zofii Nałkowskiej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2007, 407 s. Modernizm w Polsce. Studia nad nowoczesną polską literaturą, sztuką, kulturą i myślą humanistyczną;, 20.

• H. Kirchner: Nałkowska albo życie pisane. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B. 2011, 893 s. Fortuna i Fatum. Wyd. nast.: Warszawa: Wydawnictwo W.A.B. – Grupa Wydawnicza Foksal 2015.

• Kto się boi Zofii Nałkowskiej. [Zespół red.: W. Wydra, M. Jaworski, P. Śniedziewski]. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2013, 270 s.

Zawartość

E. Kraskowska: Kto się boi Zofii Nałkowskiej? Sama wśród mężczyzn: E. Kraskowska: Zofia Nałkowska jako instytucja życia literackiego w międzywojennej Polsce; E. Graczyk: Stać się sobą. O „Narcyzie”; A. Galant: Śmierć króla i chustka Teodory; L. Magnone: Spotkanie w pół drogi. O Marii Konopnickiej i Zofii Nałkowskiej (z Katherine Mansfield w tle); A. Zawiszewska: Glosa o narcyzmie na marginesie „Lodowych pól” Zofii Nałkowskiej; P. Krupiński: Świat metafor owadzich w „Dziennikach czasu wojny” Zofii Nałkowskiej; A. Gajewska: Przyjaźń u Nałkowskiej (na przykładzie powieści „Narcyza”, „Hrabia Emil”, „Niedobra miłość”); B. Helbig-Mischewski: Nałkowska i Komornicka, czyli kto zawinił.

• Horevskie čteniâ. Sbornik naučnyh rabot. Vypusk 2, Pamât' kul'tury: Grodno v žizni i tvorčestve Zof'i Nalkovskoj. T. 1. [Red. S.F. Musienko]. Grodno: ÛrSaPrint 2015, 291 s. [tu m.in. M. Graban-Pomirska: Pisząca pensjonarka – młodzieńczy dziennik Zofii Nałkowskiej].

• Granice Nałkowskiej. Praca zbiorowa. Pod red. A. Zawiszewskiej. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego; Warszawa: Wydawnictwo Feminoteki 2015, 344 s.

Zawartość

A. Zawiszewska: Zofia Nałkowska i granice; A. Godzińska: Nowa kobieta; K. Ziewiec: Samobójstwo w powieściach Zofii Nałkowskiej; B. Zielińska: „Romans Teresy Hennert”: z ukosa, na wprost; P. Krupiński: „Dom nad szczurami”. O „Granicy” Zofii Nałkowskiej; A. Zawiszewska: Służąca jako nagie życie; A. Seniów: Zofii Nałkowskiej praca nad językowo-stylistycznym kształtem „Granicy”; J. Krajewska: „Jestem inna niż oni…”. „Granica” i Zofii Nałkowskiej poszukiwanie siebie w autokomentarzach i recepcji; S. Karolak: Granica w nauczaniu języka polskiego; U. Phillips: Granice przekładu: „Granica” Zofii Nałkowskiej jako tekst feministyczny; S. Panek: „Wybiła godzina kryzysu dyskrecji”. Krytyk o pisarce; E. Graczyk: „Nie tylko słowa”. O inny obraz modernizmu w Polsce; D. Dąbrowska: Istnieć w sobie, żyć w historii. O „Dziennikach” Zofii Nałkowskiej; L. Magnone: „Codzienny modernizm”. O diarystyce Zofii Nałkowskiej i Anais Nin; M. Tomczok (Cuber): „Krew i dymy holokaustów”. „Węże i róże” wobec kwestii żydowskiej w twórczości Zofii Nałkowskiej; R.F. Brenner: Zofia Nałkowska: Milczenie i Słowo w relacji świadka Holokaustu; M. Marszałek: Granice świadectwa w prozie Zofii Nałkowskiej (kilka uwag o „Medalionach”); A. Kondracka-Zielińska: Komu jest potrzebna dzisiaj Nałkowska? Twórczość pisarki w nowej podstawie programowej języka polskiego szkoły ponadgimnazjalnej.

• I. Kienzler: Nałkowska i jej mężczyźni. Zwolenniczka wolnej miłości i praw kobiet. Warszawa: Bellona 2015, 334 s.

Artykuły

• [W. Feldman] W.F.: Zofia Rygier-Nałkowska. „Krytyka” 1910 t. 2.

• Z. Brodzki: Bajkowe nastroje. (Powieści Zofii Rygier-Nałkowskiej). W tegoż: Szkice społeczne i literackie. Warszawa 1913.

• K. Irzykowski: Powieści Nałkowskiej („Kobiety” – „Książę” – „Biała koteczka” – „Rówieśnice” – „Narcyza”). W tegoż: Czyn i słowo. Warszawa 1913, przedruk w tegoż: Pisma. [T. 6]. Kraków 1980.

• J. Lorentowicz: Współczesne autorki polskie. Zofia Nałkowska. „Pani” 1924 nr 12, 1925 nr 1.

• C. Walewska: Zofia Nałkowska. Jej trzy książki ostatnie, jej typy kobiece. „Bluszcz” 1925 nr 47-49 [dotyczy książek: Romans Teresy Hennert, Dom nad łąkami, Małżeństwo].

• Z. Dębicki: Zofia Nałkowska-Gorzechowska. W tegoż: Portrety. Seria II. Warszawa 1928.

• C. Wojeńska: Zofia Nałkowska. „Kobieta Współczesna” 1928 nr 25-26.

• S. Podhorska-Okołów: Twórczość Zofii Nałkowskiej. „Bluszcz” 1929 nr 22.

• I. Berman: Idea względności w powieściach Nałkowskiej. „Chwila” 1930 nr 3928, przedruk w: Z. Nałkowska: Dzienniki 1930-1939. [T.] 4. Cz. 1. Warszawa 1988.

• J. Dąbrowski: Zofia Nałkowska. „Pamiętnik Warszawski” 1930 z. 7.

• K.L. Koniński: W tajnikach wybaczenia. „Myśl Narodowa” 1931 nr 26, przedruk w tegoż: Szkice krytyczne. Kraków 2007.

• Z. Hierowski: Zofia Nałkowska – zapomniana poetka. „Kurier Literacko-Naukowy” 1933 nr 35.

• H. Naglerowa: Zofia Nałkowska. „Kobieta Współczesna” 1934 nr 2.

• W. Gombrowicz: O stylu Zofii Nałkowskiej. „Świat” 1936 nr 5, polemika: Z. Norblin-Chrzanowska: Co nas bardziej interesuje dzieło czy twórca. Tamże nr 9, W. Grubiński: I tak i nie. O literaturze, czytelnikach i krytykach. „Kurier Warszawski” 1936 nr 41, W. Gombrowicz: Grube nieporozumienie. „Świat” 1936 nr 11, Z. Norblin-Chrzanowska: Zakończenie dyskusji. Tamże. Przedruk łącznie z polemiką w tegoż: Dzieła. T. 12. Kraków 1995.

• W. Turno: Od „Niedobrej miłości” do „Granicy”. „Prosto z Mostu” 1937 nr 32.

• K.W. Zawodziński: Nałkowska na nowym etapie. W tegoż: Blaski i nędze realizmu powieściowego w latach ostatnich. Warszawa 1937.

• T. Breza: Doskonałość Nałkowskiej. „Wiadomości Literackie” 1938 nr 20.

• S. Podhorska-Okołów: Zofia Nałkowska. W tejże: Kobiety piszą. Warszawa 1938.

• K. Troczyński: Zmierzch Nałkowskiej. „Tęcza” 1938 nr 4.

• W. Pietrzak: Refleksje nad twórczością Nałkowskiej. „Dziś i Jutro” 1947 nr 25-26, przedruk pt. Nałkowska w tegoż: Rachunek z dwudziestoleciem. Warszawa 1955, wyd. nast. tamże 1972.

• W. Mach: O twórczości Zofii Nałkowskiej. „Nowa Kultura” 1951 nr 39, przedruk w tegoż: Pisma wybrane. Warszawa 1956, Szkice literackie. T. 1. Warszawa 1971.

• J. Wilhelmi: Obrachunek z epoką imperializmu. (50 lat twórczości Zofii Nałkowskiej). „Wieś” 1952 nr 24-25.

• D. Danielewicz: Dziwność świata i ludzi w utworach Zofii Nałkowskiej. „Prace Polonistyczne” Seria 11: 1953.

• W. Maciąg: Zofia Nałkowska o Polsce przedwrześniowej. „Życie Literackie” 1953 nr 31.

• W. Mach: 4 czerwca 1952. (Jubileusz Zofii Nałkowskiej). W tegoż: Doświadczenia i przypadki. Warszawa 1954.

• A. Rowicka: Determinizm w konstrukcji bohaterów Zofii Nałkowskiej; Pisarz i krytyk. „Dziś i Jutro” 1954 nr 1, 29.

• Z. Lichniak: Złote gody wielkiej pisarki. (W pięćdziesięciolecie twórczości Zofii Nałkowskiej). W tegoż: Obrachunki ze współczesnością. Warszawa 1955.

• Z. Irzyk: Szarganie świętości. „Współczesność” 1957 nr 4.

• Z. Pędziński: Poprzez trudny, ludzki konflikt. W tegoż: Dalecy i bliscy. Poznań 1957.

• W. Leopold: O dramatach Nałkowskiej. „Dialog” 1958 nr 8.

• J. Szychowa: Analiza opowiadania Zofii Nałkowskiej „Wspomnienia z dzieciństwa”. „Polonistyka” 1959 nr 2.

• U. Kowalska: O dramatach Zofii Nałkowskiej. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F” 1961 t. 16.

• S. Pawłowicz: Zofia Nałkowska. W: Autorzy naszych lektur. Wrocław 1965.

• W. Chylicka: Zofia Nałkowska w spojrzeniu współczesnego czytelnika. „Więź” 1966 nr 1.

• D. Zawistowska: Intelekt i uczucie w twórczości Zofii Nałkowskiej. „Życie i Myśl” 1966 nr 6.

• D. Zawistowska: Witalizm w neoromantycznej twórczości Zofii Nałkowskiej. „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Naukowych Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 1966 nr 10.

• H. Kirchner: Modernistyczna młodość Zofii Nałkowskiej. „Pamiętnik Literacki” 1968 z. 1.

• M. Kuncewiczowa: Zofia Nałkowska. (Z cyklu Polscy klasycy w Chicago). „Za i Przeciw” 1968 nr 5, 6.

• D. Zawistowska: Elementy psychologizmu w neoromantycznej prozie Zofii Nałkowskiej. „Roczniki Humanistyczne” 1968 z. 1.

• J. Zawieyski: Zofia i Stanisław [Brzozowski]; Trudny portret; Droga polskiego losu. W tegoż: Korzenie. Warszawa 1969 [tu także 62 listy Zofii Nałkowskiej do Jerzego Zawieyskiego z lat 1943-1950].

• Z.J. Adamczyk: Nałkowska w „Echach Kieleckich”. „Przegląd Humanistyczny” 1972 nr 2.

• H. Kirchner: Dostojewski i literatura radziecka w twórczości Zofii Nałkowskiej. W: Po obu stronach granicy. Wrocław 1972.

• W. Wójcik: Psychologia, realizm, poetyka – Zofia Nałkowska. W: Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Warszawa 1972.

• H. Kirchner: Nałkowska i Krleža. „Literatura na Świecie” 1973 nr 1, przekład serbsko-chorwacki: „Zbornik za Slavistiku”, Novi Sad 1980 nr 19.

• J. Śliziński: Więzy Zofii Nałkowskiej z Czechami. „Przegląd Humanistyczny” 1973 nr 3.

• T. Walas: Wyznawanie rzeczywistości. „Literatura” 1974 nr 10.

• K. Jakowska: Ewolucja narracji w międzywojennych powieściach Zofii Nałkowskiej. „Acta Universitatis Nicolai Copernici”1975 nr 66.

• W. Wójcik: Uwagi o kompozycji powieści Zofii Nałkowskiej. „Prace Humanistyczne” 1975 nr 4.

• S. Mijas: Echa kieleckie. (Zofia Nałkowska i Leon Rygier). W tegoż: Ojczyzna w ojczyźnie. Łódź 1976.

• J.J. Pluta: Trzy lekcje historii – Zofia Nałkowska, Adolf Rudnicki, Tadeusz Borowski. „Rocznik Komisji Historycznoliterackiej” 1976.

• W. Lubaś: Kwiaty Nałkowskiej. W: Opuscula Polono-Slavica. Wrocław 1979.

• K. Narutowicz (A. Grajewska): Nałkowska. W tejże: Konstelacje. Warszawa 1980.

• G. Matuszek: O modernistycznych wierszach Zofii Nałkowskiej. „Pamiętnik Literacki” 1981 z. 3.

• W. Wójcik: Zofia Nałkowska o mitach politycznych II Rzeczypospolitej; Uwagi o kompozycji powieści Zofii Nałkowskiej. W tegoż: Estetyzm, realizm, polityka. Katowice 1981.

• K. Jakowska: Zofia Nałkowska (Narrator autorski funkcją stylistyki i kompozycji). W tejże: Powrót autora. Wrocław 1983.

• W. Wójcik: Le rayonnement des lettres françaises. (Zofia Nałkowska et le roman français). W: Le renouvellement des techniques romanesques dans la littérature française 1920-1940. Katowice 1983.

• J. Kolbuszewski: „Mały wysoko leżący horyzont...”. (Zakopiańsko-tatrzański epizod Zofii Nałkowskiej) [w 1909]. „Podtatrze” 1984 nr jesień-zima.

• G. Rubanova: U pošukah ístini pro lûinu ta suspíl'stvo. (Zofia Nałkowska). „Problemi Slov'ânoznavstva”, Lwów 1984 nr 29.

• A. Łaszowski: Młodość Zofii Nałkowskiej; Nałkowska a sztuka życia. W tegoż: Literatura i styl życia. Warszawa 1985.

• B. Rogatko: Świat Zofii Nałkowskiej. W tegoż: Linie przerywane. Łódź 1988.

• G. Rubanova: Osoblivosti romannogo stilju Zof'i Nalkouskaj. „Problemi Slov'janoznavstva”, Lwów 1988 nr 37.

• K. Walc: Modliszki, pantery, suki. „Życie Literackie” 1988 nr 17.

• J. Katz-Hewetson: Moje życie fakira.... „Puls” 1989 nr 42/43.

• S. Musijenko: Nowe materiały z grodzieńskiego okresu Zofii Nałkowskiej. „Literatura Radziecka” 1989 nr 3.

• M. Wyka: Jak się czuje sławę? W tejże: Głos różnych pokoleń. Kraków 1989, przedruk w tejże: Niecierpliwość krytyki. Kraków 2006.

• G. Herling-Grudziński: Nekrofiliacje sanacyjne. W tegoż: Wyjścia z milczenia. Warszawa 1993, przedruk w tegoż: Eseje. (Pisma wybrane. T. 3). Warszawa 2001.

• B. Faron: „Obca” w Grodnie. Nadniemeńskie lata Zofii Nałkowskiej. W: Od strony kresów. Kraków 1994, przedruk w tegoż: Spotkania i powroty. Warszawa, Kraków 1995.

• W. Wójcik: Nałkowska o plotce, plotka o Nałkowskiej. W: Plotka. Katowice 1994.

• W. Wójcik: Problematyka obcości i wyobcowania we wczesnej twórczości Nałkowskiej. „Prace Polonistyczne” Seria 50: 1995.

• W. Wójcik: Zofii Nałkowskiej refleksje o starości. W: Starość. Katowice 1995.

• W. Bolecki: Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym. Kraków 1996, passim.

• T. Chróścielewski: O Zofii Nałkowskiej, jej siostrze Hannie i o nas sprzed półwiecza. „Topos” 1996 nr 3.

• E. Kraskowska: Niebezpieczne związki. Jeszcze raz o prozie Zofii Nałkowskiej. „Teksty Drugie” 1996 nr 4, przedruk w tejże: Piórem niewieścim. Poznań 1999.

• A. Trofimiuk: Płeć – uwięzienie czy wyzwolenie? Próba znalezienia odpowiedzi na podstawie utworów Zofii Nałkowskiej. „Test” 1997 nr 3.

• A. Górnicka-Boratyńska: „Śliczna moja siostro naturo”. Projekt „nowej kobiety” w modernistycznej twórczości Zofii Nałkowskiej. W: Literatura Młodej Polski. Między XIX a XX wiekiem. Białystok 1998, przedruk w tejże: Stańmy się sobą. Izabelin 2001.

• K. Jakowska: Nałkowskiej atlas anatomiczny. W: Człowiek i rzecz. Poznań 1999.

• I. Kaluta: Pisać: Nałkowska; E. Kraskowska: Nałkowska i Schulz, Schulz i Nałkowska. „Teksty Drugie” 1999 nr 1/2.

• I.E. Adelgejm: Polskaâ proza mežvoennogo dvadcatiletâ. Moskva 2000, passim.

• G. Borkowska: Casus Nałkowskiej. W: Tematy i pryzmaty. Wrocław 2000.

• B. Smoleń: Płeć i śmierć. Tanatyczna wyobraźnia Zofii Nałkowskiej. W: Ciało, płeć, literatura. Warszawa 2001.

• B. Smoleń: Wariat na strychu. „Katedra” 2001 [nr] 4.

• M. Stępień: „Nie musiałam się przełamywać”. (Zofia Nałkowska po 1945). „Twórczość” 2001 nr 11, przedruk w tegoż: Jak grecka tragedia. Kraków 2005.

• B. Umińska: Zofia Nałkowska, Chawa, czyli negatywna emancypacja. W tejże: Postać z cieniem. Warszawa 2001.

• H. Kirchner: Ta tak niezwykła Genia. „Regiony” 2002 nr 1 [dot. opiekunki pisarki].

• S. Musijenko: Kariera cenoj v žizni. W tejże: Realističeskij roman v pol'skoj literaturie mežvojennovo dvadcat'letia. Grodno 2003.

• K. Troczyński: Zofia Nałkowska. W tegoż: Zoil. Kraków 2003.

• M. Janowska: Bestiarium Zofii Nałkowskiej.„ Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2005 [z.] 7 t. 1.

• J. Jarzębski: Nałkowska i proza psychologiczna. W tegoż: Proza Dwudziestolecia. Kraków 2005.

• A. Kalinowska: Dom nad Łąkami w życiu i twórczości Zofii Nałkowskiej (1884-1954). „Rocznik Wołomiński” 2005 t. 1.

• L.M. Laudański: Dąbrowska – Nałkowska. Na biografię równoległą. W tegoż: Szkice polskie. Rzeszów 2005.

• J. Górny: Czy Nałkowska tworzy literaturę kobiecą? Z dylematów polskiej krytyki literackiej przełomu XIX i XX w. „Media, Kultura, Komunikacja Społeczna” 2006 nr 2.

• W. Wójcik: Wiosna Niepodległości: Nałkowska. W tegoż: Zagłębiowskie impresje. Katowice 2006.

• G. Borkowska: Antropologia ciała w zapiskach dziennikowych i publicystyce Zofii Nałkowskiej. W: Ucieleśnienia. Ciało w zwierciadle współczesnej humanistyki. Myśl–praktyka–reprezentacja. Warszawa 2007.

• M. Janowska: Drugi człowiek, cudza sprawa, własny typ... O słowniku personologicznym Nałkowskiej. „Pamiętnik Literacki” 2007 z. 1.

• J. Pieszczachowicz: Narodziny pisarki – narodziny kobiety. W tegoż: Wirówka wartości. Szkice o literaturze i kulturze. Bochnia; Warszawa 2007.

• S. Musienko: Tradicii Boleslava Prusa w tvorčestve Zo̕fi Nalkovskoj. (K probleme interpretacii). „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia” 2010 [t.] 1.

• L. Quercioli Mincer: Zofia Nałkowska oltre le „pareti del mondo”. W: Padri e figli. Testo arti metodologia ricerca. Atti del convegno interdisciplinare 23-24-25 febbraio 2009. Roma 2010.

• L. Marzec: Wody Zofii Nałkowskiej. „Przestrzenie Teorii” 2011.

• „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2013 [t.] 21 [tu artykuły poświęcone Z. Nałkowskiej: A. Gajewska: Przyjaźń u Nałkowskiej (na przykładzie powieści „Narcyza”,„ Hrabia Emil”, „Niedobra miłość”); A. Galant: Śmierć króla i chustka Teodory; B. Helbig-Mischewski: Nałkowska i Komarnicka, czyli kto zawinił; E. Kraskowska: Sama wśród mężczyzn. Zofia Nałkowska jako instytucja życia literackiego w międzywojennej Polsce; L. Magnone: Spotkanie w pół drogi. O Marii Konopnickiej i Zofii Nałkowskiej.

• U. Phillips: O przekładalności utworów Wirtemberskiej, Żmichowskiej i Nałkowskiej. W: Polonistyka wobec wyzwań współczesności. V Kongres Polonistyki Zagranicznej, Brzeg – Opole, 10-13 lipca 2013 r. T. 1. Opole 2014.

• A.E. Banot: Eliza Orzeszkowa i Zofia Nałkowska czytają modernistów/modernistki. Dwugłos; A. Godzińska: „Każda godzina nad książką jest wykroczeniem”. Wojenne lektury Zofii Nałkowskiej. W: Czytanie. Kobieta, biblioteka, lektura. Szczecin 2015.

• K. Budrowska: Wykluczanie tradycji. Cenzurowanie międzywojennej literatury kobiecej w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku. (Na przykładzie twórczości Zofii Nałkowskiej). „Sztuka Edycji” 2015 nr 1.

• J. Górny: „To samo od nowa”. Pisarstwo kobiet w oczach polskiej i niemieckiej krytyki literackiej końca XIX i początku XX wieku. W: Karły na ramionach olbrzymów? Kultura niemieckiego obszaru językowego w dialogu z tradycją. T. 2. Warszawa 2015.

• A. Morąg: Zofia Nałkowska and liberals of Kielce. „Studia Humanistyczno-Społeczne” 2015 t. 10.

• S. Panek: Gesty nie tylko niepozorne. Irzykowski – Nałkowska. W: Twórczość niepozorna. Szkice o literaturze. Kraków 2015.

• M.M. Hmâl'nìckì: Belaruskiâ staronki žiciâ Zof'i Nalkowskiej. W: Belaruskì dyskurs u pol'skaj lìtaratury XX st. Minsk 2016.

• A. Pekaniec: Witalizm z kobiecą sygnaturą? Młodopolskie powieści Zofii Nałkowskiej. W: Młodopolski witalizm. Modernistyczne witalizmy. Kraków 2016.

• K. Żelazek: Wyprawa Zofii Nałkowskiej do Abacji, której dziś „nikt, ale to nikt już nie pamięta”. W: Palenie cygar, muzyka, przejażdżki... Czas wolny w literaturze XIX i XX wieku. Gdańsk 2016.

• A. Cyrych-Bajkowska: Czy Flâneuse istnieje? Zofia Nałkowska jako miejska spacerowiczka. W: Kobiecość na przestrzeni wieków. T. 1. Olsztyn 2017.

• J. Ławski: Konfuzja. Zofia Nałkowska czyta „Kordiana”. W: Poetyka losu i historii. Kraków 2017.

• N. Poliszczuk: Symbolika florystyczna w „małej” prozie kobiecej okresu modernizmu. W: Wspólnota wyobrażona. Pisarki Europy Środkowej wobec problemów literackich, społecznych i politycznych lat 1914-1945. Warszawa 2017.

• P. Krupiński: Zofii Nałkowskiej „upodobanie do myszy”. Z dziejów pewnego motywu. W: Zwierzę, język, emocje. Dyskursy i narracje. Katowice 2018.

• M. Pańczak: Nie-ludzkie doświadczenie i jego ślady w kobiecych autobiografiach. Przypadek trzech modernistek. „Studia Europaea Gnesnensia” 2018 [nr] 18 [dot. także G. Colette i V. Woolf].

• A. Pekaniec: Esej i/lub autobiografia. Widzenie bliskie i dalekie Zofii Nałkowskiej. „Autobiografia. Literatura, kultura, media” 2018 nr 1.

• M. Skucha: Zofia Nałkowska. Jej ojciec. „Autobiografia” 2018 nr 2.

• A.E. Banot: Emancypacja kobiet a obrazy małżeństwa w wybranych powieściach Elizy Orzeszkowej, Gabrieli Zapolskiej i Zofii Nałkowskiej. W: Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet. Seria 2. Perspektywa polska. Białystok 2019.

• G. Borkowska: Wokół motta Zofii Nałkowskiej „Ludzie ludziom zgotowali ten los”. „Nauka” 2019 [nr] 2.

• A. Kłos: Alla ricerca di un capolavoro. Il teatro e la traduzione nelle lettere inedite di Sibilla Aleramo a Emilia Szenwicowa. „Italica Wratislaviensia”. 2019 vol. 10 [nr] 2.

• S. Musijenko: Sylwetki kobiet we wczesnej twórczości Zofii Nałkowskiej. W: Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet.,Seria 2. Perspektywa polska. Białystok 2019.

• K. Muszyńska: „Chcemy całego życia! ”Problematyka kobiecej młodości we wczesnych powieściach Zofii Nałkowskiej. W: Młody wiek XIX? Warszawa 2019.

• H. Nielepko: Temat Wilna i Wileńszczyzny w „Dziennikach” Zofii Nałkowskiej. „Bibliotekarz Podlaski” 2019 nr 2.

• B. Sienkiewicz: Literackie wizerunki „legionistów” jako nowej klasy politycznej. Władza, erotyka, frustracja. W: Rok 1918 w polskiej pamięci kulturowej. Warszawa 2019 2019 [dot. m.in. Z. Nałkowskiej].

• J. Zdunik: Czy powieść może być terapią? Młodzieńcze pisarstwo Zofii Nałkowskiej z perspektywy terapii narracyjnej. W: Powieść dziś. Teorie, tradycje, interpretacje. Toruń 2019.

• J. Zdunik: Zamknięta we własnym „ja”. „Narcyza” Zofii Nałkowskiej jako studium kobiecego narcyzmu. W: Kobieta w oczach kobiet. Warszawa 2019.

• T. Kulak: Zofia Nałkowska (1884-1954). Sukcesy i porażki „kobiecości poszukującej”. W: Sukcesy i porażki. Historyczny kontekst kobiecych dążeń do samorealizacji (od XII do XXI wieku). Zbiór studiów. Siedlce 2020.

• M. Vražić: Nałkowska, Benešić, Krleža: spotkania. Twórczość 2020 nr 11.

• M. Szymańska: Zofia Nałkowska.:Autokreacja w literaturze i na fotografii. W: Poszerzamy horyzonty : monografia. T. 24. Słupsk 2021.

• K. Nadana-Sokołowska: George Sand – polskie spojrzenia. Warszawa 2022, passim.

• D.M. Osiński: Heterotopie i (nie)miejsca życia w dramaturgii Zofii Nałkowskiej. Klucze do lektury. „Przegląd Humanistyczny” 2022 nr 3.

• A. Pekaniec: Ptasi bohaterowie w twórczości Zofii Nałkowskiej i Heleny Boguszewskiej. (Na podstawie wybranych przykładów). W: „Który tak śpiewa?”. Ptaki w kulturze. Kraków 2022.

• M. Vražić: Między Warszawą a Zagrzebiem. Przyczynek do badań nad recepcją twórczości Zofii Nałkowskiej w Chorwacji. „Przegląd Humanistyczny” 2022 nr 3.

• A. Pekaniec: Uskoki i kontynuacje. Literatura kobiet w pierwszych dekadach XX wieku. Kraków 2023, passim.

• J. Potkański: Literacka scena pierwotna. Lipski – Schulz – Nałkowska. W: Doświadczenie – pamięć – pismo. Życie i twórczość Leo Lipskiego. Warszawa 2023.

Kobiety

• J. Lorentowicz. „Nowa Gazeta” 1906 nr 295.

• J. Dąbrowski. „Robotnik” 1927 nr 113.

• [T. Sinko] S.K. „Kurier Literacko-Naukowy” 1927 nr 4 [dot. m.in.: Lodowe pola].

• J. Wiślicka: „Bo miłość mężczyzny i kobiety jest walką”. Sposoby obrazowania miłości w twórczości Zofii Nałkowskiej na podstawie „Dzienników” i „Kobiet” . „Białostockie Archiwum Językowe” 2010 nr 10.

• A. Zawiszewska: Glosa o narcyzmie na marginesie „Lodowych pól” Zofii Nałkowskiej. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”2013 [t.] 21.

• A. Kaźmierska: Kobieta u progu życia. Dojrzewanie do miłości, seksualności, przyjaźni w „Kobietach” Zofii Nałkowskiej. W: Starość i młodość w literaturze i kulturze. Łódź 2015.

Go back to position

Rówieśnice

• W. Rzymowski. „Prawda” 1909 nr 32.

• M. Rettinger. „Widnokręgi” 1910 z. 7.

• A. Drogoszewski. „Książka” 1911 nr 4.

Go back to position

Koteczka, czyli białe tulipany

• K. Laskowski. „Goniec Poranny i Wieczorny” 1909 nr 207.

• L. Karaban: Motywy animalistyczno-florystyczne w opowiadaniu Zofii Nałkowskiej „Koteczka czyli białe tulipany”. W: Kot w literaturze, kulturze, języku i mediach. Siedlce 2018.

Go back to position

Narcyza

• A. Świderska. „Słowo Polskie” 1910 nr 562.

• [J. Dąbrowski?]. „Krytyka” 1911 t. 30.

• [W. Grubiński] W.G. „Kurier Poranny” 1911 nr 210.

• K. Irzykowski.„ Nowa Reforma” 1911 nr 262, przedruk jako część artykułu pt. Powieści Nałkowskiej w tegoż: Czyn i słowo. Lwów 1913, Cięższy i lżejszy kaliber. Warszawa 1957.

• M. Kridl. „Książka” 1911 nr 9.

• [A. Zahorska] Savitri. „Świat” 1911 nr 9.

• A. Kijowski: Narcyza. W tegoż: Arcydzieło nieznane. Kraków 1964.

• J.Z. Brudnicki: Młodzieńczy romans Zofii Nałkowskiej. „Twórczość” 1968 nr 9, przedruk w tegoż: Wiek prozy. Warszawa 1979.

• E. Graczyk: Stać się sobą. O „Narcyzie”. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2013) [t.] 21.

• A. Godzińska: Kobieca głowa rodziny na podstawie „Narcyzy” Zofii Nałkowskiej. W: Księgowanie. Literatura, kobiety, pieniądze. Szczecin 2014.

• J. Zdunik: Zamknięta we własnym „ja”. „Narcyza” Zofii Nałkowskiej jako studium kobiecego narcyzmu. W: Kobieta w oczach kobiet. Kobiece (auto)narracje w perspektywie transkulturowej. Warszawa 2020. Wyd. tamże jako dokument elektroniczny, pliki w formacie PDF, MOBI, EPUB.

Go back to position

Lustra

• Z. Dębicki. „Kurier Warszawski ”1914 nr 132.

• H. Galle. „Biblioteka Warszawska” 1914 t. 2.

• J. Kaden. „Głos” 1914 nr 5.

• W. Kozicki.„ Książka” 1914 nr 1-2.

• J. Lorentowicz: „Powróć do domu swego!” „Literatura i Sztuka” 1914 nr 9.

Go back to position

Węże i róże

• M. Mann. „Książka” 1914 nr 8/12.

• E. Czekalski. „Świat” dodatek „Romans i Powieść ” 1915 nr 5.

• K. Irzykowski. „Nowa Reforma” 1917 nr 51 [dot. też: Tajemnice krwi↑].

• B. Umińska: Zofii Nałkowskiej „Węże i róże”. Odmieniec. W tejże: Postać z cieniem. Warszawa 2001.

• D. Wachna: Sposoby widzenia sztuki w „Wężach i różach” Zofii Nałkowskiej oraz „Przygodzie w nieznanym kraju” Anieli Gruszeckiej. „Ruch Literacki” 2001 nr 5.

• M. Rembowska-Płóciennik: Family nausea: Attitudes towards Family Values in Zofia Nałkowska's „Snakes and roses” and „The impatient ones”. W: Gender and sexuality in ethical context. Bergen 2005 [dot. też: Niecie].

• A. Grodzieńska: Zapasy śmiertelne. Morderstwo dziecka w „Wężach i różach” Zofii Nałkowskiej. W: Zabójstwo dziecka w literaturze i kulturze europejskiej. Poznań 2014.

• M. Kasa: Dwie siostry – rzeźbiarka Hanna Nałkowska w świetle powieści Zofii Nałkowskiej „Węże i róże”. „Roczniki Humanistyczne” 2017 z. 4.

• A. Godzińska: Mistrzyni – przyjaciółka – kochanka. Relacje między kobietami w powieści „Węże i róże” Zofii Nałkowskiej. W: Kobiece dwudziestolecie 1918-1939. Toruń 2018.

Go back to position

Moje zwierzęta

• H. Boguszewska. „Świat, Dom i Szkoła” 1929 nr 40.

Go back to position

Tajemnice krwi

• E. Czekalski. „Świat” 1916 nr 53.

• Z. Dębicki. „Kurier Warszawski” 1917 nr 42.

• K. Irzykowski. „Nowa Reforma” 1917 nr 51 [dot. też: Węże i róże].

• I. Matuszewski. „Myśl Polska” 1917 z. 1/2.

• W. Rogowicz. „Bluszcz” 1918 nr 1.

• T. Święcicki. „Nowa Gazeta” 1918 nr 23.

Go back to position

Hrabia Emil

• Z. Dębicki: „Hrabia Emil” Zofii Rygier Nałkowskiej. „Kurier Warszawski” 1920 nr 100.

• S. du Moriez. „Le Journal de Pologne” 1920 nr 287.

• J. Iwaszkiewicz. „Skamander” 1920 z. 3.

• H. Jelenkiewicz: „Hrabia Emil” Zofii Rygier Nałkowskiej. „Kurier Polski” 1920 nr 78.

• H. Kirchner: Nałkowska o wojnie. („Hrabia Emil”). „Miesięcznik Literacki” 1967 nr 9.

• M.J. Olszewska: Ucieczka od wolności bohaterów Zofii Nałkowskiej. Uwagi na marginesie „Hrabiego Emila”. W: Kategoria wolności w kulturach słowiańskich. Warszawa 1994.

Go back to position

Charaktery

• E. Breiter. „Skamander” 1922 z. 18.

• H. Kirchner: O „Charakterach” Zofii Nałkowskiej. „Współczesność” 1967 nr 2.

• A. Kruszyńska: Samotność jako stan ducha i jako konflikt. Warianty kobiecej samotności w „Charakterach” Zofii Nałkowskiej. W: Samotność – wybór czy los. Literatura i kultura. Kraków 2016.

Go back to position

Romans Teresy Hennert

• J. Appenszlak. „Nasz Przegląd ”1924 nr 6.

• Z. Dębicki. „Kurier Warszawski” 1924 nr 80.

• S. du Moriez. „Le Journal de Pologne” 1924 nr 8.

• K. Irzykowski. „Wiadomości Literackie” 1924 nr 3.

• L. Piwiński. „Przegląd Warszawski” 1924 nr 28.

• [C. Walewska] C.W. „Dzień Polski” 1925 nr 7 dodatek „Tydzień Literacki”.

• [J. Birkenmajer] J. Birk. „Czartak” 1928 s. 184.

• L. Elektorowicz: Dlaczego „Romans”? „Życie Literackie” 1960 nr 38.

• G. Rubanova: Stilìstičnì funkcìi nevlasne priâmoï movi v romanì Zofia Nalkowska „Meža”. „Problemi Slov'ânoznavstva”, Lwów 1978 nr 17.

• J. Jakóbczyk: Zapotrzebowanie na realizm, czyli sfera napięć. (Wokół „Pokolenia Marka Świdy” Andrzeja Struga, „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego, „Romansu Teresy Hennert” Zofii Nałkowskiej i „Generała Barcza” Juliusza Kadena-Bandrowskiego). „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach” 1982 nr 612.

• W. Nawrocki: „Romans Teresy Hennert”: „stracone pokolenie” w świecie rozpadających się wartości. „Kultura” 1989 nr 23.

• W. Nawrocki: „Romans Teresy Hennert”. Próba innej lektury. „Studia i Materiały Polonistyczne” 1996 t. 2.

• D. Dobrowolska: Powieść polityczna wobec wyzwań niepodległości. (Zofia Nałkowska: „Romans Teresy Hennert”). W tejże: Powieść polityczna dwudziestolecia międzywojennego. Kielce 2000.

• B. Szargot: W drodze do niezawisłości. Wokół „Generała Barcza” Juliusza Kadena-Bandrowskiego i „Romansu Teresy Hennert” Zofii Nałkowskiej. W: Człowiek w drodze. T. 1. Bydgoszcz 2000.

• L. Marzec: Polityczne jest prywatne. O przestrzeni publicznej i prywatnej w „Romansie Teresy Hennert”, „Granicy” i „Węzłach życia” Zofii Nałkowskiej. „Pamiętnik Literacki” 2010 z. 1.

• P. Jakubowski: Analiza środowiska urzędniczego w „Romansie Teresy Hennert” Zofii Nałkowskiej. W: Prawo i literatura. Szkice drugie. Warszawa 2017.

• M. Cyran: Proza polityczna u progu i w pierwszych latach niepodległości. Cz. 2. „Język Polski w Szkole Ponadpodstawowej” 2018/2019 nr 3 [dot. także S. Żeromski: Przedwiośnie].

Go back to position

Dom nad łąkami

• H. Zahorska. „Przegląd Wieczorny” 1922 nr 255.

• L. Piwiński. „Przegląd Warszawski” 1923 nr 17.

• E. Czekalski. „Świat” 1925 nr 33.

• J. Dąbrowski. „Robotnik” 1925 nr 309.

• K.L. Krzewski. „Polska Zbrojna” 1925 nr 298.

• [H. Naglerowa] J. Stycz. „Echo Warszawskie” 1925 nr 176.

• S. Napierski: Zofia Nałkowska. „Wiadomości Literackie” 1925 nr 49.

• E. Całka: Dom nad łąkami. Prace nagrodzone z konkursu propagandy czytelnictwa. „Kuźnia Młodych” 1935 nr 14.

• W. Charkiewicz. „Słowo” 1938 nr 32.

• W. Gombrowicz: Po co? O krytykach i czytelnikach. „Kurier Poranny” 1938 nr 32, przedruk w tegoż: Dzieła. T. 12. Kraków 1995.

Go back to position

Małżeństwo

• [M. Ostowski] M. Ost. „Kurier Poranny” 1925 nr 303.

• [T. Sinko] S.K. „Kurier Literacko-Naukowy” 1925 nr 45.

Go back to position

Choucas

• E. Czekalski. „Świat” 1927 nr 3.

• J. Dąbrowski. „Robotnik” 1927 nr 36.

• Z. Dębicki. „Kurier Warszawski” 1927 nr 47.

• S. Napierski: Powieść internacjonalna Nałkowskiej. „Wiadomości Literackie” 1927 nr 15.

• L. Piwiński. „Przegląd Współczesny” 1927 t. 21.

• A. Stawar. „Dźwignia” 1927 nr 2/3.

• A. Zahorska. „Przegląd Powszechny” 1927 t. 174.

• [J. Birkenmajer] J. Birk. „Czartak” 1928 s. 184.

• W. Charkiewicz. „Słowo” 1938 nr 32.

• W. Turno: „Choucas” po dziesięciu latach. „Prosto z Mostu” 1938 nr 8.

• Z. Żabicki: Matka królów. W tegoż: Tradycja, styl, obyczaj. Warszawa 1963.

• W. Wójcik: „Choucas”. W tegoż: Estetyzm, realizm, polityka. Katowice 1981.

• A. Kiełczykowska: „Groza widzianego”. Rzeź Ormian: między „Choucas” Zofii Nałkowskiej a „Przedwiośniem” Stefana Żeromskiego. W: Na granicy epok. O literackich dyskursach lat 1914-1918 w stulecie wybuchu I wojny światowej. Warszawa 2015.

• A. Kiełczykowska: Sanatorium w cieniu Wielkiej Wojny. „Choucas” Zofii Nałkowskiej. W: Koniec belle èpoque w błotnistych okopach. W stulecie wybuchu pierwszej wojny światowej 1914-2014. Poznań 2015.

• G. Borkowska: „Choucas”. Zofia Nałkowskas Schweizroman. [Przeł.] N. Seiler. W: „Dieser Mont Blanc verdeckt doch die ganze Aussicht!”. Der literarische Blick auf Alpen, Tatra und Kaukasus. Zürich 2016.

Go back to position

Księga o przyjaciołach

• E. Czekalski. „Świat ” 1927 nr 20.

• J. Dąbrowski. „Robotnik” 1927 nr 163.

• [J. Iwaszkiewicz] Eleuter. „Wiadomości Literackie” 1927 nr 31.

• L. Piwiński. „Przegląd Współczesny” 1927 t. 22.

• [C. Walewska] C.W. „Kobieta Współczesna” 1927 nr 27.

Go back to position

Niedobra miłość

• [H. Romer-Ochenkowska] H. Rom. „Kurier Wileński” 1928 nr 295.

• F. Araszkiewicz. „Przełom” 1929 nr 7, przedruk w tegoż: Refleksy literackie. Lublin 1934.

• E. Breiter: Obrona Pawła Blizbora. „Wiadomości Literackie” 1929 nr 2.

• K. Czachowski. „Lwowskie Wiadomości Muzyczne i Literackie” 1929 nr 5.

• W. Czereśniewski. „Głos Literacki” 1929 nr 2.

• Z. Dębicki. „Kurier Warszawski” 1929 nr 10.

• S. Furmanik. „Polska Zbrojna” 1929 nr 20.

• L. Piwiński. „Przegląd Współczesny” 1929 t. 28.

• L. Piwiński. „Świat Książki” 1929 nr 6.

• Z. Rabska. „Radio” 1929 nr 3.

• Z. Szmydtowa. „Pani” 1929 nr 1.

• J. Andrzejewski. „ABC” 1936 nr 34.

• H. Kirchner: Najściślejsze zależności. Koncepcja osobowości w książce Zofii Nałkowskiej „Niedobra miłość”. Toruń 1968, 27 s., powielone, przedruk w: O prozie polskiej XX wieku. Wrocław 1971.

• B. Wojciechowski: „Niedobra miłość” – romans eksperymentalny. „Przegląd Humanistyczny” 1975 nr 8.

Zob. też Wywiady.

Go back to position

Dom kobiet

Zob. też Wywiady.

• J.E. Skiwski: Dom kobiet jako książka. „Tygodnik Ilustrowany” 1930 nr 40, przedruk w tegoż: Na przełaj i inne szkice o literaturze i kulturze. Kraków 1999.

• M. Dąbrowska: „Dom kobiet”. Powst. 1930. Pierwodruk w tejże: Pisma rozproszone. T. 2. Kraków 1964.

• B. Smoleń: Kobieta i egzystencja. Wokół „Domu kobiet” Zofii Nałkowskiej. W: Krytyka feministyczna. Wrocław 2000.

• B. Smoleń: Zofii Nałkowskiej „Dom kobiet”. W: Dramat polski. Interpretacje. Cz. 2. Gdańsk 2001.

• A. Kłos: „La casa delle donne”. Sulla storia della traduzione italiana di „Dom kobiet” di Zofia Nałkowska. „pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi” 2015, VI, wersja polska w tejże: Apologia kobiecego ducha. Sibilla Aleramo i jej związki z polską kulturą literacką pierwszej połowy XX wieku. Lublin 2018.

• A. Kłos: Ineczka, Mileczka, Positano. Sibilla Aleramo e i suoi contatti con la cultura della Polonia tra le due guerre. „Bollettino di italianistica”, Roma 2016 [nr] 1, wersja polska w tejże: Apologia kobiecego ducha. Sibilla Aleramo i jej związki z polską kulturą literacką pierwszej połowy XX wieku. Lublin 2018.

• A. Kłos: „La casa delle donne”. „Dom kobiet” Zofii Nałkowskiej w przekładzie Sibilli Aleramo: Mileczka, Ineczka, Positano; Literatura w listach Emilii Szenwicowej do Sibilli Aleramo; Trochę kobiet na tej scenie. Wokół powstania La casa delle donne; (Nie)doświadczenie obcości. Analiza przekładu. W tejże: Apologia kobiecego ducha. Sibilla Aleramo i jej związki z polską kulturą literacką pierwszej połowy XX wieku. Lublin 2018.

• M. Skucha: Wokół „Domu kobiet” Zofii Nałkowskiej. „Przegląd Humanistyczny” 2022 nr 3.

Recenzje realizacji teatralnych

w Warszawie

• T. Boy-Żeleński: Premiera w Teatrze Polskim. „Kurier Poranny” 1930 nr 85, przedruk w tegoż: Flirt z Melpomeną. Wieczór dziesiąty. Warszawa 1932, Pisma. T. 23. Warszawa 1965.

• K. Irzykowski. „Robotnik” 1930 nr 83-84, przedruk w tegoż: Pisma teatralne. T. 3. 1930-1933. Kraków 1995.

• M. Kuncewiczowa: Dom kobiet – dom nawiedzony. „Pamiętnik Warszawski” 1930 z. 2.

• A. Nowaczyński: Zmowa kobiet w domu poganek. „ABC” 1930 nr 99.

• A. Słonimski: Dwie premiery. „Wiadomości Literackie” 1930 nr 13, przedruk w tegoż: Gwałt na Melpomenie. Warszawa 1982, 1996.

• E. Krasiński: Wokół premiery „Domu kobiet”. (Listy z archiwum Arnolda Szyfmana). „Pamiętnik Teatralny” 1974 z. 3/4.

Go back to position

Dzień jego powrotu

Zob. też Wywiady.

• J. Koller. „Dziennik Poznański” 1931 nr 152.

• K. Czachowski. „Polonista” 1932 z. 3.

• M. Rulikowski. „Le Théatre en Pologne” 1932 nr 2.

• T. Terlecki. „Słowo Polskie ”, Lwów 1932 nr 103.

• J. Topass. „La Pologne”, Paris 1932 nr 3.

• K. Samsel: „Dzień jego powrotu”. W perspektywie krytyki literackiej i teatralnej dramatów Zofii Nałkowskiej. „Przegląd Humanistyczny” 2022 nr 3.

Recenzje realizacji teatralnych

w Warszawie

• J. Appenszlak: Scena polska. „Nasz Przegląd” 1931 nr 102.

• T. Boy-Żeleński. „Kurier Poranny” 1931 nr 102, przedruk w tegoż: Flirt z Melpomeną. Wieczór dziesiąty. Warszawa 1932, Pisma. T. 23. Warszawa 1965.

• W. Filochowski: „Dzień jego powrotu”. Dramat Zofii Nałkowskiej w Teatrze Narodowym. „Gazeta Warszawska” 1931 nr 117.

• W. Grubiński. „Świat ” 1931 nr 16.

• A. Grzymała-Siedlecki. „Kurier Warszawski” 1931 nr 100, przedruk w: L. Eustachiewicz: Dwudziestolecie 1919-1939. Warszawa 1983.

• K. Irzykowski. „Robotnik” 1931 nr 141, przedruk w tegoż: Recenzje teatralne. Warszawa 1965.

• K.L. Koniński: W tajnikach wybaczenia. „Myśl Narodowa” 1931 nr 26, przedruk w tegoż: Pisma wybrane. Warszawa 1955.

• J. Lorentowicz. „Dzień Polski ” 1931 nr 102.

• [S. Okołów-Podhorska] S.P.O. „Bluszcz” 1931 nr 17.

• L. Pomirowski. „Polska Zbrojna” 1931 nr 101-102.

• J.E. Skiwski: Zbrodnia i przebaczenie. „Tygodnik Ilustrowany” 1931 nr 28, przedruk w tegoż: Na przełaj i inne szkice o literaturze i kulturze. Kraków 1999 [dot. też: Ściany świata].

• A. Słonimski: Dramat Nałkowskiej. „Wiadomości Literackie” 1931 nr 17.

• Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny” 1931 t. 190.

• J. Stempowski: „Dzień jego powrotu” Zofii Nałkowskiej. Powst. 1931. Pierwodruk w: J. Stempowski: Pamiętni teatralny trzeciej klasy i inne szkice. Kraków 1999.

• J. Wołoszynowski. „Gazeta Polska” 1931 nr 102.

Go back to position

Ściany świata

• K. Husarski . „Wiedza i Życie” 1931 nr 6.

• J. Łempicka. „ Gazeta Lwowska” 1931 nr 220.

• L. Piwiński. „Pamiętnik Warszawski” 1931 z. 6.

• L. Piwiński. „Wiadomości Literackie ”1931 nr 20.

• L. Pomirowski. „Gazeta Polska” 1931 nr 236.

• [T. Sinko] R. „Kurier Literacko-Naukowy” 1931 nr 27.

• J.E. Skiwski: Zbrodnia i przebaczenie. „Tygodnik Ilustrowany” 1931 nr 28, przedruk w tegoż: Na przełaj i inne szkice o literaturze i kulturze. Kraków 1999 [dot. też: Dzień jego powrotu].

• Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny” 1931 t. 190.

• Cz. Wojeńska. „Kobieta Współczesna” 1931 nr 16.

• S. Baczyński. „Polonista” 1932 z. 3.

• J. Topass. „La Pologne”, Paris 1932 nr 3.

• J. Madejski: Zofia Nałkowska uwięziona na Kresach. (O „Ścianach świata”). W: Literackie Kresy i bezkresy. Szczecin 2001, przedruk w tegoż: Deformacje biografii. Szczecin 2004.

Go back to position

Granica

• [S.W. Balicki] (swb). „As” 1935 nr 36.

• E. Breiter: „Dno jest inne”. „Wiadomości Literackie” 1935 nr 42.

• K. Czachowski: Na temat „Granicy” Nałkowskiej. „Czas” 1935 nr 353.

• B. Dudziński. „Naprzód” 1935 nr 376.

• B. Dudziński. „Robotnik” 1935 nr 374.

• J. Kiewnarska: „Granica”. Nowa książka Zofii Nałkowskiej. „Dziennik Poznański” 1935 nr 229.

• S. Kołaczkowski: O granicę pretensjonalności. „Marchołt” 1935/1936 nr 3, przedruk w tegoż: Pisma wybrane. T. 1. Warszawa 1968.

• W. Kubacki. „Gazeta Polska” 1935 nr 336.

• [T. Landy] Silvester. „Verbum” 1935 s. 762-767.

• L. Pomirowski: „Granica”. Powieść Zofii Nałkowskiej. „Gazeta Polska” 1935 nr 311.

• J.E. Skiwski. „Pion” 1935 nr 40, przedruk w tegoż: Na przełaj i inne szkice o literaturze i kulturze. Kraków 1999, polemika: M. Kridl: Treść „Granicy”. „Pion” 1935 nr 50.

• Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny” 1935 t. 208 nr 12.

• M. Śliwicka. „ Miesięcznik Literatury i Sztuki ” 1935/1936 nr 7.

• Cz. Wojeńska. „Lewy Tor” 1935 nr 13.

• K. Wyka: Spór o „Granicę”. „Czas” 1935 nr 306/307, przedruk w tegoż: Stara szuflada. Kraków 1967.

• L. Fryde. „Droga” 1936 nr 7-8, przedruk w tegoż: Wybór pism krytycznych. Warszawa 1966.

• A. Łaszowski: Zagadnienie powieści filozoficznej. „Studio” 1936 nr 3/4-5/6.

• L. Piwiński. „Rocznik Literacki 1935” wyd. 1936.

• K. Brandys: „Granica” za zakrętem. „Kuźnica” 1946 nr 27, przedruk pt. „Jak miejsce, w którym się jest” ... W tegoż: Wspomnienia z teraźniejszości. Warszawa 1959.

• J.N. Miller. „Warszawa” 1946 nr 1, przedruk w tegoż: Bez kropki nad „i”. Warszawa 1964.

• M. Książek: Funkcje konstrukcji stylistycznych w „Granicy” Zofii Nałkowskiej. „Przegląd Humanistyczny” 1962 nr 6.

• H. Kirchner: O „Granicy” Zofii Nałkowskiej. W: Z problemów literatury polskiej XX w. Warszawa 1965.

• H. Zaworska: „Granica” Zofii Nałkowskiej. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1965 [właśc. 1966], 97 s. Biblioteka Analiz Literackich. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1974, wyd. 3 poprawione tamże 1991.

• W. Wójcik: O „Granicy” Zofii Nałkowskiej. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1971, 34 s.

• S. Balbus: Dzieje pewnej kariery. „Życie Literackie” 1972 nr 10.

• W. Wójcik: W kręgu tradycjonalizmu i nowatorstwa – „Granica” Zofii Nałkowskiej. W: Arcydzieła literatury polskiej. T. 1. Rzeszów 1987.

• L. Żuliński: Zofii Nałkowskiej „Granica”. Warszawa: Jota 1990, 37 s. Wyd. 2 tamże1991.

• I. Nowacka: „Granica” Zofii Nałkowskiej. Lublin: Biblioteka Wysyłkowa 2001, 37 s., Biblioteczka Opracowań, nr 21, wyd. nast.: tamże 2003; Lublin: Wydawnictwo Biblios; Biblioteka Wysyłkowa 2006; Lublin: Wydawnictwo Biblios 2010 [opracowanie dla szkół].

• Granica. [Tekst B. Kozak; rozdz. III i IV oraz oprac. całości A. Willman]. Warszawa: Mediaprofit 2006, 55 s. + 1 dysk optyczny, Biblioteka Gazety Wyborczej. Omówienie Lektury Szkolnej, 8.

• Granica Zofii Nałkowskiej. [Oprac.: I. Kulik]. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Literat 2007, 62 s., Lektury Wszech Czasów. Streszczenie, analiza, charakterystyka bohaterów, 3, wyd. nast. tamże 2009.

• Zofia Nałkowska – Granica. (Omówienie powieści). Oprac.: A.I. Kordela. Warszawa: Agencja Artystyczna MTJ 2007, 39 s. + 1 płyta (CD), Lektury Szkolne: lektura liceum!.

• Granica. Notatki na marginesie, szczegółowe opracowanie, streszczenie. Oprac.: K. Duda-Kaptur. Kraków: Wydawnictwo Greg [2011], 241 s.

• L. Marzec: Spór o „Granicę” Zofii Nałkowskiej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2019, 266 s., Polemika Krytycznoliteracka w Polsce = Critical Literary Argument in Poland, 2081-5999, t. 16.

• U. Phillips: Europejska modernistka. O „Granicy” Zofii Nałkowskiej. W: Światowa historia literatury polskiej. Interpretacje. Kraków 2020.

• S. Bill: Psychological realism and modernist poetics. Zofia Nałkowska's „Boundary”. W: The Routlegde world companion to Polish literature. London; New York 2022.

Go back to position

Noce Teresy

• K. Irzykowski: „Noce Teresy” Nałkowskiej. „Pion ”1935 nr 42.

• Z. Nałkowska: Moje pierwsze słuchowisko. „Pion” 1935 nr 38, przedruk pt. O słuchowiskach w tejże Widzenie bliskie i dalekie. Warszawa 1957 ↑.

Go back to position

Renata Słuczańska

• J. Wroniewicz: „Jak to inna?” O dramacie „Renata Słuczańska” Zofii Nałkowskiej. „Przegląd Humanistyczny” 2022 nr 3.

Recenzje realizacji teatralnych

w Warszawie

• J. Rembieliński. „Warszawski Dziennik Narodowy” 1935 nr 37.

• [A. Słonimski] as. „Wiadomości Literackie” 1936 nr 6, przedruk w tegoż: Gwałt na Melpomenie. Warszawa 1982 [dot. wystawienia].

• T. Boy-Żeleński. „Kurier Poranny” 1936 nr 33, przedruk w tegoż: Krótkie spięcia. Warszawa 1938, Pisma. T. 26. Warszawa 1969.

• [L. Chrzanowski] L. Ch. „Świat” 1936 nr 8.

• A. Grzymała-Siedlecki. „Kurier Warszawski” 1936 nr 28.

• B. Korzeniewski. „Pion” 1936 nr 7.

• J.N. Miller. „Robotnik” 1936 nr 45.

• [S. Okołów-Podhorska] S.P.O. „Bluszcz” 1936 nr 6.

• I. Pannenkowa. „Polonia” 1936 nr 4075.

• W. Syruczek. „Tygodnik Ilustrowany” 1936 nr 6.

• K. Wierzyński. „Gazeta Polska” 1936 nr 32.

• J. Wołoszynowski. „Polska Zbrojna” 1936 nr 35.

• K. Irzykowski: Dramat. „Rocznik Literacki 1936” wyd. 1937.

Go back to position

Niecierpliwi

• E. Breiter: O najgorszej miłości. „Wiadomości Literackie” 1939 nr 17.

• K. Czachowski: „Niecierpliwi” Z. Nałkowskiej. „Czas” 1939 nr 48.

• B. Dudziński: Niecierpliwość – czy po prostu niezdrowie. „Naprzód” 1939 nr 134, „Robotnik”, Radom 1939 nr 107, „Robotnik”, Warszawa 1939 nr 133.

• A. Grzymała-Siedlecki. „Kurier Warszawski” 1939 nr 72.

• M. Piechal: „Niecierpliwi” Nałkowskiej. „Kurier Łódzki” 1939 nr 12 dodatek „Kolumna Literacka”.

• W. Pietrzak: „Niecierpliwi” Nałkowskiej. „Prosto z Mostu” 1939 nr 20.

• L. Pomirowski: „Niecierpliwi”. Powieść Zofii Nałkowskiej. „Gazeta Polska” 1939 nr 57.

• B. Schulz: Zofia Nałkowska na tle swej nowej powieści. „Skamander” 1939 z. 108/110, przedruk w tegoż: Proza. Kraków 1964, wyd. nast.2 tamże 1973.

• Z. Starowieyska-Morstinowa: Niedobra śmierć. „Kultura” 1939 nr 23.

• K. Troczyński: „Niecierpliwi ”, ale cierpliwy czytelnik. „Dziennik Poznański” 1939 nr 49.

• H. Wierzbicka. „Przegląd Powszechny” 1939 t. 223.

• M. Głowiński: Trzy poetyki „Niecierpliwych”. „Twórczość” 1959 nr 3, przedruk w tegoż: Porządek, chaos, znaczenie. Warszawa 1968, Intertekstualność, groteska, parabola. Kraków 2000.

• M. Wang: Bohater „Niecierpliwych” Nałkowskiej. „Przegląd Humanistyczny” 1965 nr 2.

• H. Kirchner: Rodzina człowiecza. (O „Niecierpliwych” Zofii Nałkowskiej). „Twórczość” 1982 nr 1.

• W. Bolecki: Pamięć – „choroba na śmierć” – świadomość. („Niecierpliwi” Zofii Nałkowskiej) „Pogranicza” 2003 nr 5.

• M. Rembowska-Płóciennik: Family nausea: Attitudes towards Family Values in Zofia Nałkowska „Snakes and roses” and „The impatient ones”. W: Gender and sexuality in ethical context. Bergen 2005 [dot. też: Węże i róże].

• K. Jakowska: Nałkowska i Krleža, czyli o „Niecierpliwych”. „Ruch Literacki” 2006 nr 3.

• G. Borkowska: O residuach struktur mitycznych w „Niecierpliwych” Nałkowskiej. „Teksty Drugie” 2015 nr 6.

• U. Phillips: Tłumacząc kobiecą chorobę i śmierć. Rozważania o poszukiwaniu właściwego języka w angielskich przekładach powieści Barbary Toporskiej „Siostry” (1966) oraz Zofii Nałkowskiej „Niecierpliwi” (1939). W: Kobieta, literatura, medycyna. Szczecin 2016.

• A. Byrska: Totalność zaburzenia. Chory świat „Niecierpliwych” Zofii Nałkowskiej. „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Humanistyczne” 2017 nr 1 (numer specjalny).

• S. Wróbel: „Niecierpliwi ” albo Inna z przymusu. Powołania Zofii Nałkowskiej; J. Zdunik: Rodzinna opowieść Freudem podszyta. „Niecierpliwi” Zofii Nałkowskiej. W: Powinowactwa z epoki. Związki polskiej literatury modernizmu i międzywojnia z psychoanalizą. Kraków 2018.

Go back to position

Węzły życia

• A. Sandauer: „Węzły życia” zamierzone i rzeczywiste. „Odrodzenie” 1948 nr 51/52.

• H. Bereza: Nowe „Węzły życia”. „Nowa Kultura” 1954 nr 38.

• J. Kwiatkowski: Zmierzch bogów i zapowiedź dnia. „Życie Literackie” 1955 nr 1.

• T. Breza: Wspomnienia o „Węzłach życia”. W tegoż: Notatnik literacki. Warszawa 1956, przedruk w: Wspomnienia o Zofii Nałkowskiej. Warszawa 1965.

• J. Ziomek: Powieść polityczna – powieść o polityce. W: Z problemów literatury polskiej XX wieku. T. 3. Warszawa 1965.

• S. Majchrowski: „Węzły życia” w świetle „Dzienników czasu wojny”. „Acta Universitatis Lodziensis” 1977 nr 26.

• H. Rubanowa: Sposób odtwarzania wydarzeń września 1939 r. w powieści „Węzły życia” Zofii Nałkowskiej. W: Druga wojna światowa w literaturze polskiej i obcej. Lublin 1994.

Go back to position

Medaliony

• K. Brandys. „Kuźnica” 1947 nr 4.

• G. Herling-Grudziński: Medaliony Nałkowskiej. „Wiadomości”, Londyn 1947 nr 31, przedruk w tegoż: Wyjścia z milczenia. Warszawa 1993, Eseje. (Pisma wybrane. T. 3). Warszawa 2001.

• S. Lichański: Granice humanizmu laickiego. „Warszawa” 1947 nr 12, przedruk w tegoż: Literatura i krytyka. Warszawa 1956.

• Z. Lichniak: Najgłębsza książka o wojnie. „Dziś i Jutro” 1947 nr 51/52, przedruk w tegoż: Obrachunki ze współczesnością. Warszawa 1955, Z mojego ćwierćwiecza. Warszawa 1972.

• M. Promiński. „Twórczość” 1947 nr 4.

• H. Vogler: Nowe dzieło Zofii Nałkowskiej. „Odrodzenie” 1947 nr 3, przedruk pt. Medaliony ryte w słowie w tegoż: Z notatek przemytnika. Warszawa 1957.

• K. Wyka: Nowe dzieło Zofii Nałkowskiej. „Odrodzenie” 1947 nr 3, przedruk w artykule Sprawa prozy w tegoż: Pogranicze powieści. Kraków 1948, Szkice literackie i artystyczne. T. 2. Kraków 1956.

• H. Zaworska: „Medaliony” Zofii Nałkowskiej. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1961, 17 s. Biblioteka Analiz Literackich. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1965, wyd. 3 zmienione 1969; wyd. 4 zmienione Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1975, wyd. 5 tamże 1984.

• M. Podgórski: Główne problemy analizy „Medalionów” Zofii Nałkowskiej. „Roczniki Humanistyczne” 1965 nr 1.

• A.Z. Makowiecki: Arcydzieło pisarskiej powściągliwości. „Literatura” 1972 nr 37.

• S. Burkot: Zofii Nałkowskiej („Medaliony”). W tegoż: Proza powojenna 1945-1980. Warszawa 1984.

• H. Grynberg: Ludzie Żydom zgotowali ten los; Holocaust w literaturze polskiej. W tegoż: Prawda nieartystyczna. Berlin 1984, wyd. krajowe poszerzone 1990, 1994, 2002.

• M. Zakrzewska: Język i narracja „Medalionów” Zofii Nałkowskiej a wymowa ideowa utworu. „Polonistyka” 1984 nr 7.

• K. Krasuski: Skąd się wzięły „Medaliony”. W: Studia o przemianach gatunkowych w powieści polskiej XX wieku. Katowice 1987.

• M. Inglot: O „Medalionach” Zofii Nałkowskiej. „Polonistyka” 1990 nr 7.

• Z. Lipiec: Zofia Nałkowska „Medaliony” oraz Tadeusz Borowski „Opowiadania”. Radom: Ston I 1994, 42 s.

• U. Lamentowicz: „Medaliony” Zofii Nałkowskiej. Lublin: Biblioteka Wysyłkowa 2004, 49 s. Biblioteczka Opracowań; nr 7. Wyd. nast.: Lublin: Biblios 2006, tamże: 2007, 2008, 2009, 2011.

• B. Shallcross: Dziwne mydło. Zofia Nałkowska i ekonomia Zagłady. [Przeł.] K. Maciejewska. „Teksty Drugie” 2007 nr 5.

• W. Tomasik: „Niemcy są ludźmi”. W tegoż: Ikona nowoczesności. Kolej w literaturze polskiej. Wrocław 2007, wyd. 2: Toruń 2015 [dot. też: M. Wysznacka: Bestie i ludzie, J. Pytlakowski: Polacy także są ludźmi].

• Medaliony Zofii Nałkowskiej. [Opracowanie P. Pyrek]. Toruń: Wydawnictwo Literat [2013], 155 s. Lektury Wszech Czasów. Streszczenie, analiza, interpretacja, 97.

• A. Meyer-Fraatz: Rola elementu emocjonalnego w „Medalionach” Zofii Nałkowskiej. W: Polonistyka wobec wyzwań współczesności. V Kongres Polonistyki Zagranicznej, Brzeg – Opole, 10-13 lipca 2013 r. T. 1. Opole 2014.

• A. Domalewski: „Krzyże na ukos” – „Medaliony” Zofii Nałkowskiej wobec zagadnień metafizycznych. W: „Rozliczanie” przeszłości. Relacje polsko-żydowskie w tekstach kultury XX i XXI wieku. Słupsk 2016.

• A. Morawiec: Coś z niczego? „Profesor Spanner” (raz jeszcze); O „Medalionach” Zofii Nałkowskiej. Dopowiedzenia (w związku z ich genezą). W tegoż: Literatura polska wobec ludobójstwa. Łódź 2018.

• Zagłada w „Medalionach” Zofii Nałkowskiej. Tekst i konteksty. Pod redakcją T. Żukowskiego. Warszawa : Wydawnictwo IBL PAN 2016 , 332 s.

Zawartość

A. Calderón Puerta, T. Żakowski: Ludzie ludziom. Perspektywa większości i perspektywa ofiar; K. Chmielewska: Mamy bombę i nie zawahamy się jej zakopać; B. Keff: Pomóż mi, zabij mnie. Wokół „Przy torze kolejowym” Zofii Nałkowskiej, Andrzeja Brzozowskiego i Michała Nekandy-Trepki; T. Żukowski: Ekranizacje „Medalionów”; T. Żukowski: Pominięty temat. Recepcja „Medalionów”.

• J. Tokarska-Bakir: Zofia Nałkowska's „Am Bahndamm”. Historisches Vorbild und literarische Verarbeitung. W: Im Schatten von Krieg und Holocaust. Psychoanalyse in Polen im polnisch-deutsch-jüdischen Kulturkontext. Giessen 2019.

• S.A. Voltolini: Diversidade no testemunho. „Medalhões” de Zofia Nałkowska. „Revista” 2020 nr X.

• A. Morawiec: “Professor Spanner” by Zofia Nałkowska and “Soap from human fat”. W tegoż: Polish literature and genocide. [Przeł.] K. Szuster-Tardi. London; New York 2022.

Go back to position

Charaktery dawne i ostatnie

• A. Stawar: Użyteczność psychologizmu. „Przegląd Kulturalny” 1959 nr 51/52.

• L. Napiórkowska: Charakter jako gatunek literacki w koncepcji Zofii Nałkowskiej. „Litery” 1971 nr 3.

Go back to position

Dzienniki

• Z. Bieńkowski: Nieład serca. „Twórczość” 1971 nr 2 [dot.: Dzienniki czasu wojny].

• J.Z. Brudnicki: Ludzkość zdumiona sobą. „Tygodnik Kulturalny” 1971 nr 15, przedruk w tegoż: Wiek prozy. Warszawa 1979 [dot.: Dzienniki czasu wojny].

• W. Chylicka: W węzłach życia. „Więź” 1971 nr 4, nawiązanie: T. Mazowiecki: Jeszcze o „Dziennikach” Nałkowskiej. "Więź" 1971 nr 7/8, W. Chylicka: W węzłach życia. "Więź" 1971 nr 11 [dot. też: Dzienniki czasu wojny].

• M. Danilewiczowa: Autorytet Nałkowskiej. „Wiadomości”, Londyn 1971 nr 6 [dot.: Dzienniki czasu wojny].

• T. Drewnowski: Jasność widzenia. „Współczesność” 1971 nr 5 [dot.: Dzienniki czasu wojny].

• Z. Umiński: Journal intime Nałkowska. „Życie i Myśl” 1971 nr 2 [dot.: Dzienniki czasu wojny].

• E. Jankowski. „Rocznik Literacki 1970” wyd. 1972 [dot.: Dzienniki czasu wojny].

• W. Maciąg: Jak być sobą? (O „Dziennikach” Zofii Nałkowskiej). W tegoż: Żywi i współcześni. Warszawa 1972.

• M. Głowiński: „Tak jest dziwnie, tak jest inaczej”. „Teksty” 1973 nr 4 [dot.: Dzienniki czasu wojny].

• A. Lisiecka: Portret artystki. W tejże: Przewodnik po literaturze krajowej. Londyn 1975 [dot.: Dzienniki czasu wojny].

• A. Baniewicz. „Kultura i Społeczeństwo” 1976 nr 2 [dot t. 1].

• [Z. Bieńkowski] G. Traczyk: Dziennik, ratunek przed literaturą. „Twórczość” 1976 nr 2 [dot. t. 1].

• M. Danilewicz-Zielińska. „Kultura”, Paryż 1976 nr 1/2 [dot. t. 1].

• T. Drewnowski: Pisarka w podlotku. „Polityka” 1976 nr 1 [dot. t. 1].

• Z. Kozarynowa: Lustro Zofii Nałkowskiej. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1976 nr 47 [dot. t. 1].

• B. Petrozolin-Skowrońska: Szkice o sobie i innych. „Przegląd Humanistyczny” 1976 nr 5 [dot. t. 1].

• J. Pieszczachowicz: Narodziny pisarki – narodziny kobiety. „Kultura” 1976 nr 14 [dot. t. 1].

• S. Majchrowski: „Węzły życia” w świetle „Dzienników czasu wojny”. „Acta Universitatis Lodziensis” 1977 nr 26.

• P. Hertz: „Moja mądra dusza w moim ładnym ciele”. W tegoż: Miary i wagi. Warszawa 1978 [dot. t. 1].

• B. Petrozolin-Skowrońska: Portret kobiety sławnej. „Literatura” 1978 nr 50.

• J.W. Gomulicki. „Rocznik Literacki 1976” wyd. 1979 [dot. t. 2].

• H. Kirchner: Literatura rosyjska i radziecka w „Dziennikach” Zofii Nałkowskiej. „Studia Polono-Slavica Orientalia” 1980 nr 6.

• R. Matuszewski: Zaskoczona istnieniem. W tegoż: Z bliska. Kraków 1981 [dot.: Dzienniki czasu wojny].

• K. Nowicki: W pierścieniu ognia. W tegoż: Dziennik krytyczny. Gdańsk 1981 [dot. t. 2].

• B. Rogatko: Przymierze ze światem. (Zofia Nałkowska raz jeszcze). „Życie Literackie” 1981 nr 8 [dot. t. 3].

• W. Wójcik: Prace Nałkowskiej nad powieściami w świetle „Dzienników”. W tegoż: Estetyzm, realizm, polityka. Katowice 1981.

• M. Wyka: Jak się czuje sławę? „Pismo” 1981 nr 2, przedruk w tejże: Głosy różnych pokoleń. Kraków 1989 [dot. t. 3].

• H. Zaworska: Sztuka „bycia nieszczęśliwym”. „Twórczość” 1981 nr 3, przedruk w tejże: Wczoraj i dzisiaj. Poznań 1992 [dot. t. 3].

• A. Łaszowski: Glosy do „Dziennika” Zofii Nałkowskiej. W tegoż: Literatura i styl życia. Warszawa 1985.

• B. Kazimierczyk. „Kultura Oświata Nauka” 1988 nr 11/12 [dot. t. 4].

• R. Matuszewski: Sława, miłość, cienie. „Tygodnik Kulturalny” 1988 nr 52 [dot. t. 4].

• R. Matuszewski: Kobieta czterdziestoletnia. „Twórczość” 1989 nr 4, przedruk pt. Tylko dla kobiet? w tegoż: Olśnienia i świadectwa. Warszawa 1995 [dot. t. 4].

• M. Ruszkowski: Rozsypał mi się świat. „Kultura”, Paryż 1989 nr 4 [dot. t. 4; M. Dąbrowska: Dzienniki. T. 1-5].

• M. Marcjan: Dzienniki czasu wojny i okupacji Zofii Nałkowskiej i Marii Dąbrowskiej. Wybrane aspekty genologiczno-kompozycyjne (całość-fragment). W: Druga wojna światowa w literaturze polskiej i obcej. Lublin 1994.

• G. Borkowska: „Dziennik” Zofii Nałkowskiej i „Dzienniki” Marii Dąbrowskiej. Lektura porównawcza. W tejże: Cudzoziemki. Warszawa 1996, przekład na język angielski: A comparative reading of the Diares of Zofia Nalkowska and Maria Dabrowska. W tejże: Alienated Women. A Study on Polish Women's Writing. 1845 -1918. Budapest; New York 2022.

• M. Klecel: Powieść z centrum wojny. „Literatura” 1996 nr 11 [dot. t. 5].

• R. Matuszewski: „Być sobą – jest szczęściem”. „Nowe Książki” 1996 nr 12 [dot. t. 5].

• M. Dernałowicz: Mną widziana i mną doznana. „Twórczość” 1997 nr 2 [dot. t. 5].

• A. Górnicka-Boratyńska: Noc własna i powszechna. „Res Publica Nowa” 1997 nr 4 [dot. t. 5].

• M. Dernałowicz: Ostatnia młodość Nałkowskiej. „Twórczość” 2000 nr 7 [dot. t. 6 cz. 1].

• R. Jochymek: Narrator i narracja w „Dziennikach” Zofii Nałkowska i Marii Dąbrowskiej. W: Z problemów literatury i kultury XX w. Katowice 2000.

• H. Kirchner: Holocaust w dziennikach Zofii Nałkowskiej i Marii Dąbrowskiej. W: Literatura polska wobec zagłady. Warszawa 2000, przedruk w: Maski współczesności. Warszawa 2001.

• A. Drogosz: Wolność negatywna na podstawie „Dzienników 1934-1944” Zofii Nałkowskiej i „Szkiców piórkiem” Andrzeja Bobkowskiego. W: Wyznanie czy dialog. Warszawa 2001 [dot. t. 4 i 5].

• A. Galant: Skradziony profil. Matka w „Dziennikach” Zofii Nałkowskiej. „Ruch Literacki” 2001 nr 5.

• M. Głowiński: Dziennik z całego życia. „Czytelnik” zakończył monumentalną edycję diariusza Zofii Nałkowskiej. „Rzeczpospolita” 2001 nr 169.

• T. Jastrun: Ostatni romans Zofii Nałkowskiej. „Res Publica Nowa” 2001 nr 3 [dot. t. 6].

• B. Smoleń: Śmierć dziennika. „Res Publica Nowa” 2001 nr 12.

• T. Walas : Milknięcie. O powojennych „Dziennikach” Zofii Nałkowskiej. „Tygodnik Powszechny” 2001 nr 46 [dot. t. 6].

• S. Jaworski. W tegoż: Zakręty i przełomy. Kraków 2003 [dot.: Dzienniki czasu wojny].

• M. Marszałek: „Das Leben und das Papier”. Das autobiographische Projekt Zofia Nałkowska's: Dzienniki 1889-1954. Heidelberg: Synchron 2003, 187 s., wersja polska: „Życie i papier”. Autobiograficzny projekt Zofii Nałkowskiej: Dzienniki 1899-1954. Wstęp G. Ritz. Kraków: Universitas 2004, 217 s.

• R. Matuszewski: Czy się skarżę? Przeciwnie jestem olśniona...; Nad „Dziennikami” Zofii Nałkowskiej. Być sobą jest szczęściem; Przypis wieńczy dzieło. W tegoż: Zapiski świadka epoki. Warszawa 2004.

• U. Śmietana: Noc własna i powszechna. O „Dziennikach 1939-1944” Zofii Nałkowskiej. W: Czytane na nowo. Warszawa 2004.

• E. Foltyniak: Między „pisać Nałkowską” a Nałkowskiej „czytaniem siebie”. Narracyjna tożsamość podmiotu w „Dziennikach”. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2005, 186 s.

• T. Drewnowski: Dyptyk z dzienników Nałkowskiej. W tegoż: Porachunki z XX wiekiem. Kraków 2006.

• A. Galant: „Ja” i historia w „Dziennikach” Zofii Nałkowskiej. „Dyskurs”, Szczecin 2006 z. 2.

• A. Galant: Mieć ludzi w swoim tekście. Relacje „ja” – „inni” w „Dziennikach” Zofii Nałkowskiej. „Ruch Literacki” 2006 nr 4/5.

• A. Fołtyniak: Zapis i niewypowiedziane. Milczenie i rozpacz w „Dziennikach ”Zofii Nałkowskiej. „Teksty Drugie” 2008 nr 6.

• J. Paszek: Wojna oczyma diarystów (Dąbrowska, Nałkowska, Iwaszkiewicz). W: Opowiedzieć historię. Prace dedykowane profesorowi Stefanowi Zabierowskiemu. Katowice 2009.

• P. Rodak: Niecodzienna codzienność czasu okupacji. „Znak” 2009 nr 9.

• S. Musienko: Grodno v dnevnikah Zofi Nalkovskoj. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” 2010 [nr] 5.

• J. Wiślicka: „Bo miłość mężczyzny i kobiety jest walką”. Sposoby obrazowania miłości w twórczości Zofii Nałkowskiej na podstawie „Dzienników” i „Kobiet”. „Białostockie Archiwum Językowe” 2010 nr 10.

• A. Fitas: Zamiast eposu. Rzecz o „Dziennikach” Zofii Nałkowskiej. Lublin: Wydawnictwo KUL 2011, 373 s. Literatura Współczesna – Pisarze i Problemy; 12.

• P. Krupiński: Świat metafor owadzich w „Dziennikach czasu wojny” Zofii Nałkowskiej. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2013 [t.] 21.

• K. Ćwikliński: Sielanka francuska i paryskie georgiki albo „Szkice piórkiem” Andrzeja Bobkowskiego na tle krajowej diarystyki okupacyjnej (Zofia Nałkowska, Stanisław Rembek, Andrzej Trzebiński). W tegoż: Helikopter i kultura masowa. Studia i szkice o pisarstwie Andrzeja Bobkowskiego. Łomianki 2016.

• P. Rodak: The unusual everyday under the occupation. W: World War II and two occupations. Dilemmas of Polish memory. Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien 2016 [dot. też S. Rembeka].

• A. Fitas: Ciało i duch. Glosa do paraleli dzienników Zofii Nałkowskiej i Marii Dąbrowskiej. „Autobiografia. Literatura, kultura, media” 2017 nr 2.

• A. Fitas: Trzy postawy autobiograficzne–próba nowego ujęcia. „Roczniki Humanistyczne” 2018 z. 1.

• A. Ogonowska: Rekonstrukcja portretu psychologicznego Zofii Nałkowskiej (na podstawie jej „Dziennika” 1918-1929). „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura ” 2018 [nr] 2.

• A. Czyżak, B. Przymuszała, A. Rydz: Pasja przemijania, pasja utrwalania. O dziennikach pisarek. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2019, 176 s. [dot. także dzienników Anny Iwaszkiewiczowej i Anny Kamieńskiej].

• H. Nielepko: Temat Wilna i Wileńszczyzny w „Dziennikach” Zofii Nałkowskiej = Vilnius and Vilnius region in Zofia Nałkowska's „Diaries”. „Bibliotekarz Podlaski” 2019 nr 2.

• P. Rodak: Wielka Wojna, wielkie nadzieje, wielkie wątpliwości. Zmysły, emocje i trudny patriotyzm w dzienniku Zofii Nałkowskiej. „Przegląd Humanistyczny” 2019 nr 1.

• J. Hen: Instrukcja życia po końcu świata. „Książki. Magazyn do Czytania” 2020 nr 2.

Go back to position

Widzenie bliskie i dalekie

• H. Bereza: Postulat bliskiego widzenia. „Nowe Książki” 1957 nr 17.

• W. Mach: „Widzenie bliskie i dalekie”, czyli powieść utajona. „Nowa Kultura” 1958 nr 3, przedruk w tegoż: Szkice literackie. T. 1. Warszawa 1971.

Go back to position