BIO

Urodzony 28 sierpnia 1914 w Warszawie; syn Helmana Gumana, urzędnika, i Nadziei z Winickich. Uczył się w Gimnazjum im. M. Kreczmara w Warszawie, tu w 1932 zdał maturę. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim; w 1936 uzyskał magisterium. W czasie studiów był członkiem Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej Życie. Debiutował w 1936 reportażem pt. Rybacy, opublikowanym w „Nowej Wsi” (nr 10; autor podpisany Stanisław Nadzin). W 1936-37 pracował jako urzędnik w Banku Dyskontowym w Warszawie. W tym czasie nawiązał współpracę z Polskim Radiem jako autor słuchowisk. Pisywał też drobne utwory sceniczne dla Teatru Młodych w Warszawie. Po wybuchu II wojny światowej przebywał w Związku Radzieckim, gdzie początkowo pracował w urzędach finansowych. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w 1941 był redaktorem gazet rejonowych w obwodach saratowskim i woroneskim. Od lutego do kwietnia 1942 służył w armii radzieckiej w 337. zapasowym pułku piechoty w Baranowie, następnie ponownie pracował w redakcjach gazet rejonowych. W maju 1943, podejmując zawodową służbę wojskową, wstąpił do 1. Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki. Brał udział w bitwie pod Lenino, jako zastępca do spraw polityczno-wychowawczych dowódcy kompanii zwiadu. Od stycznia 1944 redagował gazetę frontową 1. Dywizji Piechoty pt. „Żołnierz Wolności” (tu w 1943-44 wiersze oraz proza w cyklu Bohaterowie spod Lenino), a następnie gazetę Sztabu Formowania Armii Polskiej w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, „Głos Żołnierza”. Należał do Związku Patriotów Polskich. Po wyzwoleniu Lublina, odkomenderowany do pracy w Polskim Radiu, w sierpniu 1944 otrzymał stanowisko zastępcy dyrektora naczelnego Polskiego Radia oraz kierownika działu audycji dla wojska. Następnie objął funkcję szefa Biura Prasowego przy Naczelnym Dowództwie Wojska Polskiego. Od 1944 był członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza) oraz członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związek Literatów Polskich). W 1945 ożenił się z Wandą Gojawiczyńską, córką pisarki Poli Gojawiczyńskiej. Artykuły publikował w „Polsce Zbrojnej” (1945-48, też pod pseudonimem Klemens Winicki). W 1946 przez krótki okres pracował w Biurze Historycznym Wojska Polskiego w Warszawie. W 1946-50 był attaché wojskowym przy poselstwie polskim w Sztokholmie. W 1948 został awansowany na pułkownika. Po powrocie do Warszawy pracował w 1950-52 w Wydziale Prasowym Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego. W 1952-66 był redaktorem naczelnym tygodnika „Żołnierz Polski”, na którego łamach publikował do 1959 recenzje, artykuły i tłumaczenia (podpisane też: Stann, S.N.). Kierował (do 1968) Wojskową Agencją Fotograficzną. Za twórczość radiową (m.in. cykl Wojenna pieśń polska na przestrzeni wieków emitowany w 1959, 1960, 1963) otrzymał w 1964 nagrodę literacką Komitetu do Spraw Radia i Telewizji. W 1968 przeniesiony w stan spoczynku. Odznaczony m.in. Krzyżem Grunwaldu III klasy (1945), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1945) oraz Złotym Krzyżem Zasługi (1955). Zmarł 10 grudnia 1970 w Warszawie.

Twórczość

1. Rok 1846. Utwór dramatyczny. Powst. ok. 1936. Druk fragmentów „Nowa Wieś” 1936 nr 12, s. 12-13.

Według informacji autora dramat zaginął.

2. Teatr wyobraźni. [Słuchowiska radiowe]. Warszawa: F. Hoesick 1938, 179 s.

Zawartość

Nicolo Paganini. [Polskie Radio 1936; wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie Polskiego Radia ok. 1936]; Historia jednej przyjaźni. [Polskie Radio 1945]; Trzeci maja. [Polskie Radio 1936]; Legenda o Walgierzu Wdałym; Intryga; Żołnierz X.

Przekłady

francuski

słuchowiska Historia jednej przyjaźni: Radio (Paryż) 1947 [inf. autora].

3. Opowiadania frontowe. Lublin: Ministerstwo Informacji i Propagandy 1945, 9 s.

Zawartość

Wieś pod ziemią; Bojaźń; Charakter; Pamiętnik; Dom; List; Wiara w zwycięstwo; Szczęście.

4. O bitwie pod Lenino. [Współautor: J. Wachtel] M. Żurkowski. Warszawa: Prasa Wojskowa 1948, 62 s.

Popularny zarys monograficzny bitwy.
S. Nadzin podpisany: N. Stanisławski.

5. Lenino. Montaż literacki w 2 częściach. [Współautor: J. Wachtel] M. Żurkowski. Warszawa: Książka i Wiedza 1949, 37 s. Centralna Rada Związków Zawodowych w Polsce.

S. Nadzin podpisany: N. Stanisławski.
Zawiera połączone obszernym tekstem S. Nadzina: „Balladę o pierwszym batalionie” L. Szenwalda, pieśni L. Pasternaka i A. Ważyka, fragmenty dramatyczne wg noweli J. Pytlakowskiego „Bracia”.

6. Wojsko Polskie. [Odczyt popularny]. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Powszechnej 1952, 14 s., powielone.

7. Wojsko Polskie, zbrojne ramię narodu. Warszawa: Wiedza Powszechna 1952, 44 s.

Dotyczy dziejów i charakteru Ludowego Wojska Polskiego.

8. W rocznicę powstania Ludowego Wojska Polskiego. [Odczyt popularny]. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Powszechnej 1954, 19 s., powielone.

9. Kamienny krater. [Powieść; współautor:] J. Lewandowski. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1963, 86 s.

Beletryzowana relacja popularnohistoryczna o szturmie na Berlin w 1945.

Przekłady

1. G. Bieriożko: Noc dowódcy. [Powieść]. Warszawa: Prasa Wojskowa 1949, 259 s.
Przekład podpisany: N. Stanisławski.
2. W. Wiszniewski: Optymistyczna tragedia. Sztuka w 3 aktach. Warszawa: Współpraca 1949, 95 s. Wystawienie: Gdańsk, Teatr Wybrzeże 1954. Przedruk pt.: Tragedia optymistyczna. W: Teatr radziecki. T. 2. Warszawa 1967 s. 387-465.

Adaptacje

radiowe

Polskie Radio 1973.

telewizyjne

Telewizja Polska 1975.
3. W. Iwannikowa: Niewidzialna potyczka. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1953, 40 s.
Przekład podpisany: N. Stanisławski.
4. A. Awdiejenko: Nad Cisą. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1956, 241 s.
Przekład podpisany: N. Stanisławski.
5. I. Dworeckij: Wzburzone fale. Sztuka w 3 aktach. Przekł. powst. ok. 1964.
Informacja: „Biuletyn Informacyjny Ministerstwa Kultury i Sztuki1964 nr 5.
6. W. Koczetow: Kąt padania. [Powieść]. Warszawa: Książka i Wiedza 1971, 586 s.
7. S. Krutilin: Ukośny deszcz. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1971, 163 s.
8. A. Sztejn: W niewoli czasu. Wariacje na tematy Wsiewołoda Wiszniewskiego. [Utwór dramatyczny]. Dialog 1971 nr 3 s. 65-101. Telewizja Polska 1972.

Prace redakcyjne

1. Żołnierskie dni. Opowiadania. Red. S. Nadzin. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1953, 269 s.
2. Tak rodziła się wolność. Wspomnienia uczestników walk o wyzwolenie Ojczyzny. Oprac. literackie: B. Czeszko i inni. Red. literacka S. Nadzin. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1954, 140 s.
3. Braterstwo. Wspomnienia i relacje z walk przeciwko hitlerowskiemu najeźdźcy. Red. [i wstęp:] S. Nadzin. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1960, 303 s.
4. Antologia polskiego reportażu wojennego 1939-1945. Zebrał i przygotował do druku [oraz wstępem opatrzył] S. Nadzin. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1962, 362 s.
5. Żołnierskim szlakiem. Antologia. Wyboru dokonał S. Nadzin. Wstęp: Z. Załuski. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967, 337 s.
Wybór polskiej prozy o tematyce wojennej.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966.

Inf. rodziny 1997.

Słowniki i bibliografie

• „Rocznik Literacki 1970” (J. Chudek).
Polski słownik biograficzny. T. 22 cz. 4 z. 94. Wrocław; Kraków 1977 (U. Olech).
Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1978 (R. Loth).

Teatr wyobraźni

W. Kubacki. „Wiadomości Literackie1939 nr 22.

Tak rodziła się wolność

W. Górnicki: Kronika wielkich dni. Żołnierz Polski 1955 nr 2.
J. Lider. „Żołnierz Wolności1955 nr 9.

Braterstwo

• [U. Pomorska-Miękus] Up.: Świadectwo prawdziwego braterstwa. „Głos Pracy1960 nr 234.
W. Sadkowski. „Trybuna Ludu1960 nr 285.

Antologia polskiego reportażu wojennego 1939-1945

S. Szulczyński: Polski reportaż wojenny. Przegląd Wojsk Lądowych 1962 nr 6.

Żołnierskim szlakiem

Z. Dolecki: Mała encyklopedia walki. Kierunki 1967 nr 49.
M. Krasicki: Przegląd firmowy. Polityka 1967 nr 51.
T. Jankowska: Na wojnie i po wojnie. Nowe Książki 1968 nr 5.