BIO

Urodzony 1 maja 1904 w Płoskirowie na Podolu; syn Mariana Bernarda Stawińskiego, lekarza, i Anny z domu Beczko-Druzin. Uczęszczał do Gimnazjum im. H. Sienkiewicza we Lwowie. W 1920 jako ochotnik brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej Po zdaniu matury w 1923 studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie; w 1926 uzyskał magisterium. Równocześnie z prawem studiował do 1928 we lwowskiej Akademii Handlu Zagranicznego. W 1928 uzyskał doktorat na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w 1929 – absolutorium z filozofii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W tymże roku przeniósł się do Warszawy i rozpoczął aplikację w Sądzie Apelacyjnym; w 1932-34 pracował tamże jako asesor. W 1935 roku ożenił się z Ireną Tuwim, poetką i tłumaczką. W 1934-37 pełnił obowiązki sędziego w Ostrowi Mazowieckiej, w 1937-39 pracował jako adwokat i radca prawny w Towarzystwie Ubezpieczeń Generali-Port-Polonia w Warszawie. W 1939 został zatrudniony ponownie na stanowisku sędziego w Ostrowi Mazowieckiej. Po wybuchu II wojny światowej wyjechał wraz z żoną przez Rumunię i Włochy do Francji. Podczas pobytu w Paryżu w 1939/40 pracował w Centrali Informacji i Dokumentacji Ministerstwa Informacji i Dokumentacji (MiD) Rządu Rzeczpospolitej Polskiej (RP), następnie przedostał się do Londynu; tu w 1941-45 kierował nasłuchem radiowym Ministerstwa Informacji, a od 1941 redagował wydawany dwukrotnie w ciągu dnia „Komunikat Radiowy MiD” (potem „Biuletyn Nasłuchu MiD”). Współpracował jako autor felietonów z polską sekcją radia British Broadcasting Corporation. Na łamach prasy debiutował w 1944 szkicem Radiofonia jako narzędzie propagandy, opublikowanym w „Nowej Polsce” (Londyn; nr 8). W 1944 był zmuszony zwolnić się z pracy i wyjechał do Kanady. W 1945-46 przebywał w Toronto, gdzie pracował w Canadian Wooden Aircraft jako magazynier. Nawiązał współpracę z redakcją pisma „Kronika Tygodnia” (w 1945-47 liczne felietony polityczne) oraz z gazetą „Toronto Star” (tu felietony w języku angielskim). W 1946 zamieszkał w Waszyngtonie, gdzie pełnił funkcję attache prasowego Ambasady RP. W 1947 powrócił do kraju i pracował początkowo jako radca w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (w 1950 został zwolniony z pracy), potem objął stanowisko dyrektora Centrum Informacji Organizacji Narodów Zjednoczonych w Warszawie. W 1947-48 współpracował z Agencją Prasowo-Informacyjną „Czytelnik” (teksty podpisywał pseudonimami: Andrzej Skiba, Antoni Skiba). Od 1949 zajmował się wyłącznie pracą literacką, publikując na łamach prasy artykuły i tłumaczenia. Współpracował m.in. z „Nową Kulturą” (1950-51, 1954-63 z przerwami, także pod kryptonimami: just., (just.)), „Twórczością” (1951-56, także pod kryptonimem js) oraz tygodnikiem „Wieś” (1951-62; w 1951-52 członek redakcji). Od 1951 publikował też wspólnie z lreną Tuwim tłumaczenia z literatury rosyjskiej i angielskiej. Do 1955 pełnił obowiązki kierownika Pracowni Prasy Międzynarodowej Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa”. W 1957-63 wykładał problematykę kultury masowej na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego oraz publikował recenzje w „Nowych Książkach” (także pod kryptonimem J.S.). W latach sześćdziesiątych napisał historię literatury amerykańskiej i monografię Edgara Poego (nieprzyjęte do druku). W 1958 został członkiem Związku Literatów Polskich. Był współtwórcą Towarzystwa Przyjaciół Książki. Zmarł 19 października 1973 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

1. Pożar na Kapitolu. [Szkice publicystyczne]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1955, 249 s.

Dot. działalności senatora J. McCarthy'ego i polityki USA w 1950-1955.

2. Mark Twain. [Biografia]. Warszawa: Wiedza Powszechna 1963, 334 s.

Przekłady

słowacki

Mark Twain. [Przeł.] S. Drug. Bratislava 1982.

3. Szkice z dziejów USA. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1966, 235 s.

Autor podpisany: Antoni Skiba.

Przekłady

1. Zob. także Prace redakcyjne poz. .
2. M. Gorki: Artykuły i pamflety. Tłum. J. Stawiński. [i in.] Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 323 s.
Tu w tłumaczeniu J. Stawińskiego 26 artykułów.
3. Ż. Griva: Opowiadania o Hiszpanii. Tłum.: I. Tuwim i J. Stawiński. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 141 s.
4. P. Trofimow: Jedność zasad etycznych i estetycznych w sztuce radzieckiej. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 35 s.
5. M. Gorki: O pokój i demokrację. [Artykuły]. Tłum. J. Stawiński [i in.] Warszawa: Książka i Wiedza 1952, 347 s. Wyd. 2 pt. O pokój i demokrację. Szkice, pamflety, artykuły, przemówienia, listy. Warszawa: Książka i Wiedza 1954.
Tu w tłumaczeniu J. Stawińskiego 43 teksty.
6. E. Ryss: Wychowanek kapitanów. Tłum.: I. Tuwim i J. Stawiński. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 259 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1954; wyd. 3 1955; wyd. 4 1957; wyd. 1 [!] 1958; wyd. 6 1959; wyd. 7 1962.
7. A. Agranowski: Opowieść o czarodziejskim dmuchawcu. Tłum.: I. Tuwim i J. Stawiński. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1953, 255 s.
8. B. Kostiukowski: Znów nastała wiosna. Powieść. Tłum.: I. Tuwim i J. Stawiński. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1953, 176 s.
9. H.E.B. Stone: Chata wuja Toma. [Powieść]. Tłum.: I. Tuwim i J. Stawiński. (Rozdział wstępny J. Stawiński). Warszawa: Iskry 1954, 538 s.

Wyd. nast. skrócone: Oprac.: A. Leszczyński. Warszawa: Iskry 1958, 373 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1960, wyd. 4 1966.

10. Puszkin we wspomnieniach swoich współczesnych. Tłum.: I. Tuwim i J. Stawiński. Warszawa: Czytelnik 1955, 700 s.
11. J. London: Żelazna stopa. [Powieść]. W: J. London: Dzieła wybrane. T. 6. Warszawa: Iskry 1957 s. 7-267.
12. O. Wilde: Szczęśliwy książę i inne opowiadania. Tłum.: I. Tuwim i J. Stawiński. Warszawa: Nasza Księgarnia 1957, 148 s. Wyd. 2 tamże 1997.
13. Rakietowe szlaki. Opowiadania fantastyczno-naukowe. Tłum.: J. Stawiński, J. Zakrzewski, K. Zarzecki. Słowo wiążące: J. Stawiński. Warszawa: Czytelnik 1958, 487 s. Wyd. 2 skrócone tamże 1978.
Tu w tłumaczeniu J. Stawińskiego: C.M. Kornbluth: Czarna walizeczka; J. Finney: Zajmujący sąsiedzi; R. Heinlein: Drogi muszą być w ruchu; H.B. Fyfe: Sałata i brylant; M. Leinster: Samotna planeta; M. Jameson: Lilie życia; P. Anderson: Pomocna dłoń; A.C. Clarke: Wyprawa ratunkowa; R. Zacks: Kontrolex.
14. R.L. Stevenson: Doktor Jekyll i pan Hyde oraz inne opowiadania. Przeł.: T.J. Dehnel, W. Horzyca, J. Stawiński. Warszawa: Iskry 1958, 279 s.
Tu w tłumaczeniu J. Stawińskiego: Klub samobójców.
15. W stronę czwartego wymiaru. Wczoraj dziś i jutro. Zbiór opowiadań popularno i fantastyczno-naukowych. Wybór i wstęp: J. Stawiński. Tłum.: J. Stawiński, A. Liebfeld, K. Zarzecki. Warszawa: Wiedza Powszechna 1958, 384 s.
Tu w tłumaczeniu J. Stawińskiego: O. Wright: Zwycięstwo pod Kitty Hawk; S. Alsop i R. Lapp: Dziwna śmierć Lonisa Stotina; Mac Reynolds: Siewcy niezgody; W. Tenn: Moje potrójne ja; L. Padgett: Dumny Robot; R. de Wit Miller: Wewnątrz piramidy; E. Grendon: Kaprys; W. Tenn: Wyzwolenie ziemi.
16. D. Masters: Wypadek. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1959, 499 s. Wyd. 2 t. 1-2 tamże 1960.
17. I. Asimow: Pozytronowy detektyw. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1960, 346 s. Wyd. nast. Warszawa: Prima 1993; wyd. 2 [właśc. 3]. Poznań: Rebis 2003.
18. B. Franklin: Żywot własny. Wiersze tłum. Z. Kierszys. Przypisy: W. Furmańczyk. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 221 s.
19. N. Pomiałowski: Mieszczańskie szczęście; Mołotow. [Powieści]. Tłum.: I. Tuwim i J. Stawiński. Posłowie: R. Śliwowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 351 s.
20. K. Mansfield: Upojenie i inne opowiadania. Tłum.: W. Peszkowa, I. Tuwim, J. Stawiński. Warszawa: Czytelnik 1962, 311 s.
Tu w tłumaczeniu I. Tuwim i J. Stawińskiego: Wieje wiatr; Psychologia; Mężczyzna bez temperamentu; Słoneczko; Gwiazdka Feuille d'album; Kwaszony ogórek; Mała guwernantka; Odkrycie; Ucieczka.
21. I. Tołstoj: Wspomnienia o moim ojcu. Tłum.: I. Tuwim i J. Stawiński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 323 s.
22. E. Nesbit: Zaczarowany zamek. [Powieść]. Przeł.: I. Tuwim i J. Stawiński. Warszawa: Nasza Księgarnia 1971, 294 s.
23. E. Nesbit: Czarodziejskie miasto. [Powieść]. Przeł.: I. Tuwim i J. Stawiński. Warszawa: Nasza Księgarnia 1973, 263 s.

Prace redakcyjne

1. Kryształowy sześcian Wenus. Opowiadania amerykańskie. Wybór i wstęp: J. Stawiński. Tłum. J. Stawiński [i in.] Warszawa: Iskry 1966, 348 s.
W tłumaczeniu J. Stawińskiego: S. Barr: Jądro krystalizacji; A. Bester: Ostateczne zamknięcie; F. Brown: Kopuła; F. Leiber: Mutanci; F. O'Donnevan: Bezgłośny pistolet.

Zob. też Przekłady poz. .

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966.

Słowniki i bibliografie

• „Rocznik Literacki 1973” wyd. 1975 (J. Chudek).
Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 3. Warszawa 1980 (B. Winklowa).
Polski słownik biograficzny. T. 43. Warszawa 2004-2005 (M.A. Supruniuk).

Mark Twain

Z. Najder: Odkrycie Twaina. Nowe Książki 1963 nr 23.
F. Kalinowska: A book on Twain. Polish Perspectives”, Warszawa 1964 nr 1.

Kryształowy sześcian Wenus

J. Siewierski. „Nowe Książki1966 nr 15.