SPYTKOWSKI Józef

Urodzony 13 października 1907 we wsi Kaszów w pobliżu Liszek (województwo krakowskie); syn Szymona Spytkowskiego, małorolnego chłopa, i Józefy z domu Irlik. Do szkoły średniej uczęszczał w Krakowie: od 1919 uczył się w Gimnazjum im. B. Nowodworskiego, a od 1922 w IV Gimnazjum im. H. Sienkiewicza, tu w 1928 zdał maturę. W 1929, po odbyciu rocznej służby wojskowej, podjął studia z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ); równocześnie uczęszczał na zajęcia z malarstwa na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1934 uzyskał magisterium na UJ. W tymże roku otrzymał roczne stypendium krajowe i w semestrze 1934/35 brał udział w zajęciach z filozofii i estetyki na Uniwersytecie Warszawskim. Debiutował w 1935 artykułem pt. Szkoła na wsi a życie opublikowanym w kwartalniku „Marchołt” (nr 1); z pismem tym współpracował do 1937. W 1936, jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej, wyjechał na pół roku do Niemiec i Francji. Po powrocie, w listopadzie 1937 został asystentem w Katedrze Historii Literatury Polskiej UJ; równocześnie pracował jako nauczyciel gimnazjalny w Krakowie. Artykuły i recenzje ogłaszał m.in. w czasopismach „Gazecie Polskiej” (1937) oraz w „Wieś i Państwo” (1938-39). W 1938 uzyskał stopień doktora filozofii na podstawie rozprawy pt. Stanisław Brzozowski. Estetyk-krytyk (promotor prof. Stefan Kołaczkowski). We wrześniu 1939 zgłosił się ochotniczo do służby wojskowej, ale nie został objęty mobilizacją. W czasie okupacji niemieckiej utrzymywał się z krawiectwa, drobnego handlu, garbarstwa i szewstwa; naprawiał też zegarki. Mieszkając w Kaszowie, od 1942 dojeżdżał do Krakowa, gdzie brał udział w tajnym nauczaniu na poziomie gimnazjalnym i (od stycznia 1943) uniwersyteckim. Po zakończeniu II wojny światowej związał się z Polskim Stronnictwem Ludowym, najpierw jako współpracownik krakowskiego tygodnika „Piast” (w którym wiosną 1945 zamieszczał podpisane pseudonimami artykuły i felietony), a od maja do września 1946 jako członek stronnictwa. Z powodu tej działalności w 1946-48 był represjonowany przez Urząd Bezpieczeństwa. W styczniu 1945 uczestniczył w reaktywowaniu studiów polonistycznych na UJ; był asystentem, a od 1951 adiunktem w Zakładzie Historii Literatury Polskiej. Wykładał też na Studium Wstępnym UJ (1945-49) i na Studium Dziennikarskim (1947-49); prowadził wykłady na uniwersytetach ludowych. W 1950 ożenił się z Reginą Skorycką, księgową. W 1955 został mianowany zastępcą profesora, a po likwidacji tego stanowiska w 1961, pracował jako starszy wykładowca na UJ, prowadząc zajęcia z historii literatury, poetyki i bibliografii. Artykuły i rozprawy historycznoliterackie publikował początkowo w tygodniku „Wieś” (1945-1947), a w następnych latach m.in. w „Pamiętniku Literackim” (1959-62), „Zeszytach Naukowych UJ” (1959, 1963) i w „Ruchu Literackim” (1960-65; członek zarządu i komitetu redakcyjnego). Współpracował z redakcją Polskiego słownika biograficznego. Zmarł 3 października 1968 w Krakowie.