SPEINA Jerzy

Urodzony 24 października 1936 w Toruniu; syn Józefa Speiny, krawca, i Apolonii Grajewskiej. W okresie okupacji niemieckiej i po zakończeniu II wojny światowej mieszkał nadal w Toruniu. Od 1950 uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Toruniu. W 1952-56 był członkiem Związku Młodzieży Polskiej. Po zdaniu w 1954 matury studiował polonistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (UMK). W 1958 uzyskał magisterium i został asystentem w Zakładzie Historii Literatury Polskiej XX wieku Zespołowej Katedry Literatury Polskiej UMK. W tymże roku debiutował referatem Ekspresjonizm w twórczości Wacława Berenta, przygotowywanym wspólnie z Jerzym Makowskim na VIII Ogólnopolski Zjazd Młodzieży Polonistycznej w Toruniu (druk „Młoda Myśl” 1958 nr 1). W 1960-64 współpracował z dwutygodnikiem „Pomorze”, publikując tu liczne recenzje. W 1964 obronił na UMK rozprawę doktorską pt. Powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza. Geneza i struktura (promotor prof. Artur Hutnikiewicz). W 1970/71 był kierownikiem Zakładu Filologii Polskiej w Wyższej Szkole Nauczycielskiej w Szczecinie. Od 1971 pracował w Zakładzie Teorii Literatury Instytutu Filologii Polskiej UMK na stanowisku adiunkta. W tymże roku został członkiem Wydziału Filologiczno-Filozoficznego Towarzystwa Naukowego w Toruniu (od 1979 członek Redakcji Naczelnej wydawnictw). W 1972 habilitował się na UMK na podstawie rozprawy pt. Bankructwo realności. Proza Brunona Schulza. W 1973 otrzymał nagrodę Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki III stopnia. W 1973-74 i 1978-81 pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Filologii Polskiej UMK. W 1974 otrzymał stanowisko docenta. W 1977 został redaktorem naukowym „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia Polska. Literatura.” W 1978-81 wchodził w skład Komisji Wydawniczej Wydziału Humanistycznego UMK. W 1981-94 prowadził dodatkowe zajęcia dydaktyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Bydgoszczy. W 1984-85 publikował artykuły popularnonaukowe i krytycznoliterackie na łamach „Faktów” (tu m.in. cykl artykułów dla maturzystów). W 1986 objął funkcję dyrektora Instytutu Filologii Polskiej UMK (od 1999 Instytutu Literatury Polskiej); funkcję tę pełnił do 2000 (z przerwą w 1992-94). Od 1987 był nadto kierownikiem Zakładu Polskiej Literatury Współczesnej. W 1990 został mianowany profesorem nadzwyczajnym, rok później uzyskał tytuł naukowy profesora zwyczajnego. W 1996 wszedł w skład Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Polskiej Akademii Nauk.Został członkiem Rady Naukowej Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu i komitetu redakcyjnego periodyku „Folia Toruniensia.” W 2000 wszedł w skład rady naukowej serii Antyk Romantyków, wydawanej przez Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1979), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1989) oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1993). Mieszka w Toruniu.