BIO

Urodzona 4 kwietnia 1912 w Łodzi w rodzinie robotniczej; córka Franciszka Sowińskiego i Marianny z domu Łuczak[P]. W 1926 ukończyła szkołę powszechną w Łodzi. Od 1929 pracowała jako robotnica w fabrykach wyrobów włókienniczych i metalowych w Łodzi i Częstochowie. Od 1934 była działaczką Komunistycznej Partii Polski, Związku Zawodowego Metalowców w Łodzi oraz Komitetu Łódzkiego Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom. W 1935 wyszła za mąż za Aleksandra Kokoszyna, robotnika i działacza ruchu robotniczego (rozwód 1956). W 1938 została aresztowana za działalność polityczną i do 1939 przebywała w więzieniu w Łodzi. Po wybuchu II wojny światowej przedostała się wraz z mężem na tereny zajęte przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich i pracowała w fabryce przetworów mięsnych w Stołbcach. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w czerwcu 1941 przeniosła się do Baranowicz, gdzie była zatrudniona jako goniec w sądzie. W marcu 1942 przyjechała do Warszawy i podjęła pracę w fabryce Brunwerke. Działała równocześnie w konspiracji pełniąc kolejno funkcje technika, łącznika, i kolportera prasy Gwardii Ludowej (GL) na terenie Generalnej Guberni (używała m.in. pseudonimu Barbara). Była członkiem Wydziału Bojowego Sztabu Głównego GL i Armii Ludowej (AL), następnie kierownikiem sekretariatu i zastępcą Szefa Oddziału Informacji Sztabu Głównego GL i AL. Była członkiem Polskiej Partii Robotniczej; od 1948 należała do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Debiutowała w 1943 opowiadaniem, drukowanym anonimowo w konspiracyjnym piśmie „Walka Młodych”. We wrześniu 1944 podczas walk na terenie dzielnicy Warszawy, Pragi, została ciężko ranna i przez kilka miesięcy przebywała w szpitalu w Lublinie. W marcu 1945 wstąpiła do Wojska Polskiego. Pełniła funkcję oficera do specjalnych zleceń w gabinecie wiceministra Obrony Narodowej, gen. Mariana Spychalskiego. Po zakończeniu wojny pozostała nadal w wojsku. Pracowała m.in. jako szef Biura Studiów Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego. Po usunięciu w październiku 1948 z Głównego Zarządu Informacji pełniła obowiązki zastępcy naczelnego redaktora Wydawnictw Prasowych Ministerstwa Obrony Narodowej. W listopadzie 1949 została aresztowana z powodów politycznych (w związku z przygotowywanym procesem Władysława Gomułki i Mariana Spychalskiego) i do grudnia 1954 była więziona najpierw w Miedzeszynie a następnie na Mokotowie w Warszawie. Po uwolnieniu w 1954 została zdemobilizowana w stopniu podpułkownika. W 1956-57 pracowała w redakcji popularno-naukowej w Państwowym Wydawnictwie Naukowym. Następnie przeszła na rentę i zajęła się twórczością literacką. W 1959 została członkiem Związku Literatów Polskich. Odbyła wiele podróży zagranicznych, m.in. do Japonii i Korei. Odznaczona m.in. Krzyżem Grunwaldzkim III klasy (1945), Orderem Polonia Restituta V klasy (1945), Krzyżem Partyzanckim (1946), Węgierskim Krzyżem Oficerskim (1948), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1957), złotą odznaką „Zasłużony dla Warszawy” (1967). W 1981 wyjechała do Francji. Zmarła w 24 listopada 2004 w domu opieki pod Paryżem.

Twórczość

1. Lata walki. (Wspomnienia oficera Sztabu Głównego AL [z lat 1942-1944]). Głos Ludu 1946 nr 313-357; 1947 nr 2-66. Wyd. osobne Warszawa: Książka 1948, 389 s. Wyd. nast.: wyd. 2 [zmienione] ze wstępem S. Sowińskiej. Warszawa: Książka i Wiedza 1957, tamże: wyd. 3 poszerzone 1962, 350 s., wyd. 4 1966, 286 s.

Autorka podpisana: S. Sowińska (Barbara).
W wyd. 3. wstęp skrócony; wyd. 4 bez wstępu.

2. Obóz reakcji polskiej w latach 1939-1945. Warszawa: Główny Zarząd Informacji Wojska Polskiego 1948, 207 s.

Wydane anonimowo.

3. Kwiaty łódzkie. [Powieść]. Powst. 1951-1954. Wyd. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958, 462 s. Por. poz. .

Powieść powstała podczas pobytu S. Sowińskiej w więzieniu.

4. Kwiaty łódzkie. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1951-1954. Prapremiera: Łódź, Teatr Powszechny 1962.

Na podstawie nie opublikowanych wspomnień „Gorzkie lato” i powieści „Kwiaty łódzkie” [poz. ].
Utwór powstał podczas pobytu S. Sowińskiej w więzieniu.

5. Łęgi idą. [Utwór dramatyczny]. Teatr Ludowy 1959 nr 4 s. 152-180.

Nagrody

Nagroda w konkursie Związku Teatrów i Chórów Ludowych w 1958.

6. Wyprawa Armanda. [Opowieść humorystyczna]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1959, 163 s.

7. Rozszumiały się wierzby... Warszawa: Iskry 1961, 285 s. Wyd. 2 tamże 1964.

Autorka podpisana: S. Sowińska „Barbara”.
Gawędy przygotowane na podstawie materiałów dokumentarnych i wspomnień byłych partyzantów.

8. Pod znakiem trójzęba. [Reportaże]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1969, 259 s.

Reportaże z podróży morskiej do krajów Bliskiego i Dalekiego Wschodu.

Utwory niepublikowane

Okrutne lata. Pamiętnik sfabularyzowany [z lat 1912-1945], 342 k.
Rękopis i kopie maszynopisów wspomnień powstałych przed 1994 znajdują się w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie.
Gorzkie lata (wspomnienia z 1945-1992], 600 k.
Rękopis i kopie maszynopisów wspomnień powstałych przed 1994 znajdują się w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 3. Warszawa 1980 (B. Winklowa).

Lata walki

T. Borowski: Małe i wielkie legendy. Odrodzenie 1948 nr 9.
B. Dudziński: Lata walki, krwi i chwały. Trybuna Wolności 1948 nr 9.
S. Żółkiewski: Pamiętnik „Barbary” Sowińskiej. Kuźnica 1948 nr 23.
J. Piórkowski: Szkoły charakterów. Nowa Kultura 1957 nr 41.
W. Sulewski: Walka i zwycięstwo. Polityka 1957 nr 36.

Kwiaty łódzkie

W. Leopold: Pamiętnik czy powieść. Twórczość 1958 nr 12.

Rozszumiały się wierzby...

J. Chociłowski: Opowieści „chłopców z lasu. Nowe Książki 1961 nr 20.
H. Michalski: Nike lat okupacji. Nowa Kultura 1961 nr 30.
B. Kogut: Z kręgu legendy. Życie Literackie 1964 nr 46.

Pod znakiem trójzęba

W. Karczocha: Czy podróże kształcą?Tygodnik Kulturalny1969 nr 30.
J. Kotlica: Wesoło pod znakiem Neptuna. Głos Wybrzeża 1969 nr 122.
J. Machowski: Bliski i Daleki Wschód. Nowe Książki 1970 nr 7 [dot. też: W. Skuratowicz: Liban].