BIO

Urodzony 13 kwietnia 1948 w Wałbrzychu; syn Jakuba Sommera, kuśnierza, i Haliny z domu Janod, księgowej, Był wychowywany przez matkę; pierwsze lata życia spędził w Łodzi, a od 1953 mieszkał w Otwocku. Uczęszczał tu do Liceum Ogólnokształcącego; w 1965 zdał maturę. Od 1967 studiował anglistykę na Uniwersytecie Warszawskim; w 1973 uzyskał magisterium. Debiutował w 1971 wierszami pt. Różewicz i Kawafis, opublikowanymi na łamach miesięcznika „Poezja” (nr 12). W 1972 ożenił się z Jolantą Piasecką, rusycystką. Od tegoż roku pracował jako nauczyciel języka angielskiego w Liceum Ogólnokształcącym w Otwocku. W tym okresie uczestniczył w spotkaniach literackich grupy przyjaciół, która w 1974 wydawała ręcznie pisany periodyk „Założyliśmy pismo”; grupa ta następnie przyjęła nazwę Grupa Otwocka. Zajął się także pracą przekładową z języka angielskiego; w 1971 debiutował jako tłumacz przekładami wierszy Briana Pattena pt. I możliwe, że tam gdzie jest on, Do mego lustra weszła i Obraz morza, ogłoszonymi w miesięczniku „Literatura na Świecie” (nr 2); z pismem tym nawiązał następnie stałą współpracę. Wiersze, recenzje i przekłady z języka angielskiego publikował ponadto na łamach wielu czasopism, m.in. w „Odrze” (od 1973, z przerwami), „Twórczości” (1975-81, z przerwami), „Nowym Wyrazie” (1976-79), „Oficynie Poetów” (1976-79) i „Płomyczku” (1978-80, 1986). W 1973 został członkiem Koła Młodych przy Oddziale Warszawskim Związku Literatów Polskich (ZLP). W 1975 przeprowadził się do Warszawy. W 1976 otrzymał stypendium im. T. Borowskiego. Od tegoż roku pracował w miesięczniku „Literatura na Świecie”, początkowo jako redaktor poezji anglojęzycznej, a od 1980 jako redaktor literatur języka angielskiego (m.in. zredagował numer poświęcony „poetom konfesyjnym”: Johnowi Berryman'owi i Robertowi Lowell'owi, 1979 nr 12 oraz „nowojorskiej szkole poezji”: Frankowi O'Harze, Johnowi Ashbery'emu, Kennethowi Kochowi i Jamesowi Schuylerowi, 1986 nr 7). W 1977 otrzymał za zestaw wierszy pt. Listy i dedykacje główną nagrodę w ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im. J. Śpiewaka. Od 1980 należał ZLP (do rozwiązania Związku w 1983). Przekłady, wiersze i artykuły drukował w tym okresie w czasopiśmie „Akcent” (1980-84, 1987) i „Studio” (1982-84, 1986) oraz w prasie wydawanej poza cenzurą: „Wezwanie” (1982, 1985), „Kultura Niezależna” (1986-87; podpisane Skałka Lato), „Wybór” (1986). W 1983 przebywał w USA na zaproszenie Departamentu Stanu i Washington and Lee University w Lexington. W 1985 został członkiem honorowym angielskiego The Poetry Society. W 1987-92 należał do zespołu redakcyjnego miesięcznika „Res Publica”, a następnie „Res Publica Nowa.” W 1987-89, 1992 i 2000 przebywał w Stanach Zjednoczonych i jako „visiting writer” i „visiting professor” wykładał poezję współczesną, komparatystykę oraz „creative writing” w Amherst College, Wesleyan University w Middletown, Mount Holyoke College w South Hadley, University of Nebraska w Lincoln i University of Notre Dame. Zaczął przekładać wraz z Michaelem Kasperem wiersze poetów polskich na język angielski. W 1988 otrzymał nagrodę literacką Fundacji im. Kościelskich w Genewie za całokształt twórczości poetyckiej. W 1989 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1990-91 należał do zespołu redakcyjnego „Tygodnika Literackiego.” Współpracował jako tłumacz i felietonista z Polskim Radiem. W 1991 przebywał w Wielkiej Brytanii na kilkumiesięcznym stypendium na zaproszenie Uniwersytetu w Warwick, a w 1993 Uniwersytetu w Glasgow. Brał udział w konferencjach i festiwalach literackich w Anglii, Irlandii i Szkocji. We wrześniu 1993 objął funkcję redaktora naczelnego miesięcznika „Literatura na Świecie.” W 1997 otrzymał nagrodę im. J. Parandowskiego, przyznaną przez Polski PEN Club za twórczość przekładową. W 1996 rozpoczął prowadzenie seminariów w Studium Literacko-Artystycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a w 1998 w Arvon Foundation w Anglii. W 1999-2005 należał do jury nagrody Polskiego Funduszu Literackiego. W 2000 prowadził razem z Michaelem Longleyem zajęcia z Creative writing dla Arvon Foundation w Lumb Bank w Anglii. W 2001 został członkiem rady redakcyjnej miesięcznika „Midrasz”. W 2002 przebywał w Stanach Zjednoczonych jako stypendysta The International Writing Program na University of Iowa. Od 2004 przewodniczył jury dorocznych nagród miesięcznika „Literatura na Świecie”. W roku akademickim 2004/2005 przebywał w Stanach Zjednoczonych na stypendium National Humanities Center w Triangle Research Park. W 2006 został członkiem Polskiego PEN Clubu oraz jury nagrody literackiej m. Gdynia. W tymże roku, w semestrze jesiennym, po raz kolejny wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał na University of Richmond (Virginia).
Od 1990 mieszka w Sulejówku.

Twórczość

1. W krześle. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977, 67 s.

2. Pamiątki po nas (1973-76). [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980, 70 s.

3. Przed snem. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1981, 35 s.

4. Kolejny świat. (1976-79). [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1983, 69 s.

Zawartość

Cykle: Kalkomania; Katarakta; Zapalenie powiek.

5. Czynnik liryczny (1980-82). [Wiersze]. [Kraków:] Oficyna Literacka* 1986, 43 s.

Nagrody

Nagroda Literacka im. B. Sadowskiej w 1988.

6. Czynnik liryczny i inne wiersze (1980-1986). Londyn: Aneks 1988, 100 s.

Zawartość

Zawiera wiersze z poz. oraz cykl: Inne wiersze (1983-86).

Przekłady

słoweński

Lirični dejavnik in druge pesmi. [Przeł.] P. Ćućnik. Ljubljana 2004.

7. Things to translate and other poems. [Wiersze]. [Przeł.] P. Sommer [przy współpracy:] E. Adams, J. Ashbery, D. Dunn, D.J. Enright, M. Kasper, Ch. Mignon, E. Volkmer. Newcastle upon Tyne: Bloodaxe Books 1991, 63 s.

Zawartość

Zawiera przekłady wybranych wierszy z poz. , , dokonane przy współpracy innych tłumaczy oraz cykl refleksji w języku angielskim pt. „From the American”.

8. Smak detalu i inne ogólniki. [Szkice]. Lublin: Kresy 1995, 147 s.

Zawartość

Dopisane później [wstęp]. – Niepodziewana lekcja [dot.: Tragarze zdań. Antologia poezji serbskiej. Kraków 1983]; Cena za pomnik, zresztą umowna [dot. R. Krynickiego, S. Barańczaka i A. Zagajewskiego]; Złoty pręcik, czyli jak będę pisał reportaż o Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej (na podstawie książki Tomasza Jastruna „W złotej klatce” i notki o niej pióra Andrzeja Szczypiorskiego); Jednorożec a prawodawstwo stosowane [dot. poezji J. Ficowskiego]; Nieznany poeta Kornel Filipowicz; Nowa skóra, stary duch [dot.: G. Benna: Poezje wybrane.]; Kres zmowy milczenia [dot.: A. Szczypiorski: Początek]; Szach cesarzowi [dot.: R. Kapuściński: Lapidarium]; Klasyka, o której nikt nie wie [dot.: J. Pollakówna: Marceli Szpak dziwi się światu]; Motorniczowie postępu, czyli usługi dla ludności [dot.: H.M. Enzensberger: Proces historyczny]; Życie przed śmiercią i po śmierci [dot. telewizyjnej relacji z procesu N. i E. Ceausescu]; Zaplute karły postępu i ich potworni rodzice. [m.in. dot. Cz. Miłosza]; Tchetchot jako przykład przekładu [dot.: A. Czeczot: New York Fables]; Japonia jako druga Polska (stare nowinki z importu) [dot. przekładów Cz. Miłosza]; Znów ruska, i znowu bajka [dot. Z. Herberta i Cz. Miłosza]; Język, ten żywy instrument (wypisane z kajetu) [dot. W. Szymborskiej]; Nie okrzyczane zwycięstwo zjadaczy kartofli [dot.: J. Kornhauser: Hurrraaa!]; Plemiona wschodnioeuropejskie (z łaciną w tle) [dot. przekładów poezji polskiej i angielskiej i konceptu „poprawności politycznej”]; Nowy Jork jak włostowicki cmentarz. (O nowych wierszach B. Zadury); Mówienie na zamówienie: 1. [Poezja odświętna i poezja codzienności], 2. [„Czym w Pana rozumieniu jest poezja...” etc.].

9. Artykuły pochodzenia zagranicznego. Gdańsk: Marabut 1996, 421 s.

Zawartość

Zawiera wybór przekładów wierszy współczesnych poetów amerykańskich: E.E. Cummingsa, J. Berrymana, R. Lowella, F. O'Hary, J. Ashbery'ego, A. Ginsberga, Ch. Reznikoffa wraz z esejami dot. tych autorów: Jest TAKaTAK, TAKaTAK, TAKaTAK, bo tAkto wŁaśnie czuJę (poprawki do Cummingsa); „Nie piszę autobiografii wierszem” (kłopotliwy narrator Berrymana); Własnymi siłami (brakujący tekst o Lowellu); „O krok od nich” (szkic do portretu Franka O'Hary); Ten staroświecki Allen Ginsberg (widok od strony podwórka); Tłumacząc krótkie wiersze Charlesa Reznikoffa (pogadanka dla młodzieży).

10. Erraty wybrane (kwiat dzieł użytkowych). [Miscellanea]. Wrocław: Pomona 1997, 56 s.

Wydano 44 egzemplarze ręcznie numerowane.

11. Nowe stosunki wyrazów (wiersze z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych). Poznań: a5 1997, 203 s.

12. Piosenka pasterska. [Wiersze]. Legnica: Centrum Sztuki; Teatr Dramatyczny 1999, 55 s.

13. Po stykach. [Szkice literackie]. Gdańsk: słowo/ obraz terytoria 2005, 379 s.

Wybory utworów literackich w przekładach

angielski

Continued. [Przeł.:] H. Janod i in.]. Middletowny 2005. [Wyd. 2] Newcastle upon Tyne 2005.

niemiecki

Ein freier Tag im April. Gedichte. Przeł.: D. Daume. Wien 2002.

słowacki

Lyricky ćinitel' a iné básne. Przeł.: P. Chmél. Bratislava 2006.

Przekłady

1. B. Patten: Skacząca myszka. [Opowiadanie]. Literatura na Świecie 1978 nr 6 s. 121-147.

Adaptacje

teatralne

Wystawienie: Łódź, Teatr Lalek Pinokio 1984.
2. B. Patten: Słoń i kwiat. Prawie-bajki. [Dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1982, 70 s.
3. Antologia nowej poezji brytyjskiej. Wybór, oprac., przedmowa, noty i objaśnienia: P. Sommer. Przeł.: J. Anders, P. Sommer, B. Zadura. Warszawa: Czytelnik 1983, 393 s.
4. Zapisy rozmów. Wywiady z poetami brytyjskimi. [Oprac., przeł., wstęp:] P. Sommer. Warszawa: Czytelnik 1985, 366 s.
Tu wywiady z następującymi poetami: A. Alvarez, A. Brownjohn, S. Conn, D. Dunn, D.J. Enright, I. Hamilton, D. Harsent, P. Hobsbaum, D. Mahon. B. Patten. T. Paulin, C. Raine, H. Williams oraz przekłady wierszy następujących poetów: J. Berryman, D. Dunn, D.J. Enright, I. Hamilton,S. Heaney, P. Kavanagh, R. Lowell, A. Maclean, D. Mahon, J. Montague, F. O'Hara, T. Paulin, C. Raine, H. Wiliams, J. Wright.
5. F. O'Hara: Twoja pojedynczość. [Wybór wierszy]. Wybrał, przeł., i posłowiem [opatrzył] P. Sommer. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987, 127 s.

Nagrody

Nagroda miesięcznika „Literatura na Świecie” w 1988.
6. Ch. Reznikoff: Graffiti. 67 wierszy z lat 1920-1975. Wybrał, przeł. i słowem opatrzył P. Sommer. Sanok: Sanocki Dom Kultury 1991, 87 s.
Teksty w języku polskim i angielskim.
7. J. Ashbery: No i wiesz. [Wiersze]. Wybór: B. Zadura. Posłowie: A. Sosnowski. Przeł.: P. Sommer, A. Sosnowski, B. Zadura. [Red.:] P. Sommer. Warszawa: Duszniki Zdrój; Fundacja Literatura Światowa; Muzeum Papiernictwa w Dusznikach 1993, 72 s.
8. Sześciu poetów północnoirlandzkich. [Wybór, przekł. i oprac.:] P. Sommer. Warszawa: Świat Literacki 1993, 158 s.
Tu przekłady następujących poetów: C. Carson, S. Heaney, M. Longley, D. Mahon, P. Muldoon, T. Paulin.
9. Ch. Logue: Dawno temu na pewnej małej planecie. [Wiersze]. Przeł. i ułożył P. Sommer. Warszawa: The British Council Poland; Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi 1997, 21 s.
Teksty w języku polskim i angielskim.
10. C. Carson: Tak, tak. [Wiersze]. Wybrał, przeł. i słowem opatrzył P. Sommer. Legnica: Centrum Sztuki; Teatr Dramatyczny 1998, 36 s.
11. C. Carson: To pewnie Irlandczycy. [Wiersze]. Wybrał i przeł. P. Sommer. Warszawa: The British Council Poland; Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi 1998, 17 s.
Teksty w języku polskim i angielskim.
12. S. Heaney: Kolejowe dzieci. Wiersze i prozy. Wybrał, przeł., oprac. i posłowiem opatrzył P. Sommer. Legnica: Centrum Sztuki; Teatr Dramatyczny 1998, 105 s.
13. M. Longley: Lodziarz z Lisburn Road. [Wiersze]. Wybrał, oprac. i słowem opatrzył P. Sommer. Przeł.: P. Sommer i B. Zadura. Legnica: Centrum Sztuki; Teatr Dramatyczny 1998, 63 s.
14. M. Longley: Od kwietnia do kwietnia. [Wiersze]. Wybrał i przeł. P. Sommer. Warszawa: The British Council Poland; Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi 1998, 19 s.
Teksty w języku polskim i angielskim.
15. D. Mahon: Wszystko będzie dobrze. [Wiersze]. Wybrał, przeł., oprac. i rozmowę spisał P. Sommer. Legnica: Centrum Sztuki; Teatr Dramatyczny 1998, 74 s.
16. D. Dunn: Wyprowadzka z Terry Street i inne wiersze. Wybrał, przeł., oprac. i słowami opatrzył P. Sommer. Legnica: Centrum Sztuki, Teatr Dramatyczny 1999, 96 s.
17. C. Raine: Wolny przekład. Wybrał, oprac. i rozmowę przeprowadził J. Jarniewicz. Przeł.: J. Jarniewicz i P. Sommer. Legnica: Centrum Sztuki; Teatr Dramatyczny 1999, 99 s.
18. D. Harrower: Noże w kurach. [Utwór dramatyczny]. Dialog 2002 nr 5-6 s. 96-116. Wystawienie: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 2002.
19. D.J. Enright: Raj w obrazkach. [Wiersze]. Wybór, przekł. i oprac.: P. Sommer. Legnica: Biuro Literackie Port Legnica 2003, 87 s.
20. O krok od nich. Przekłady z poetów amerykańskich. Ilustrowane obrazami J. Freilicher. Wybór wierszy i ilustracji, przekł., oprac. i posłowie: P. Sommer. Wrocław: Biuro Literackie 2006, 602 s.

Prace redakcyjne

1. A. Ginsberg: Znajomi z tego świata. Wiersze z lat 1947-1985. Wybór, oprac. i posłowie: P. Sommer. Przeł. J. Hartwig [i in.] Kraków: Biblioteka „NaGłosu”; Wydawnictwo „M 1993, 103 s.
2. J. Ficowski: Wszystko to czego nie wiem. [Wiersze]. Wybór i posłowie: P. Sommer. Sejny: Pogranicze 1999, 224 s.
3. J. Ficowski: Mistrz Manole i inne przekłady. [Wiersze]. Wybór i red.: J. Ekier i P. Sommer. Posłowie: J. Ekier. Sejny: Fundacja Pogranicze 2004, 471 s.

Zob. też Przekłady poz. , , , , , , , , , , , , , , .

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1999, 2000, 2006, 2007.

Wywiady

Dłubanie i inne czynności. Rozm. T. Radziszewski. Tygodnik Powszechny 1994 nr 27.
W detalu. Rozm. B.N. Łopieńska. Res Publica Nowa 1996 nr 6, przedruk w tejże: Książki i ludzie. Warszawa 1998.
Gdzie Zomer. Rozm. A. Sosnowski. „Gazeta Forteczna” [1999] nr 9.
An Interview with P. Sommer [Rozm.] W. Martin. Chicago Review 2000 nr 3/8.
Nie nie jest niczemu równe. [Rozm.:] M. Czerkasow, K. Francuzik, E. Rajewska, B. Warkocki. Pro Arte 2002 nr 16.
Pan mnie słucha, prawda? [Rozm.] S. Bereś. W: S. Bereś: Historia literatury polskiej XX-XXI wieku. Warszawa 2002.
Tkać i pruć. O literaturze i roli przekładu. Rozm. B. Łopieńska. Tygodnik Powszechny 2002 nr 16.
Piotrze zacznijmy od Zommera. Rozm. M. Grzebalski. Res Publica Nowa 2005 nr 1.
Coś od innej strony. Rozm. M. Rybak. W: M. Rybak: Rozbiórka. Wrocław 2007 [dot. wiersza P. Sommera: Stan trzeci].

Ogólne

Książki

Piotr Sommer. Wstęp: T. Majeran. Red.: U. Kiermeier, N. Pluta. Przekł: D. Daume, R. Schmidgall. Kraków: Villa Decius 1999, 18 s. Wyd. 2 tamże 2002 [tu także wiersze P. Sommera].

Artykuły

S. Barańczak: Nowa dykcja. W tegoż: Przed i po. London 1988.
• [J. Gondowicz:] Broeder: Zwyczajność zagrożona. Wybór* 1988 nr 18.
B. Marx: Pamassus,USA 1993 nr 18/19.
P. Śliwiński: Mówić po ludzku. O poezji Piotra Sommera. Kurier Czytelniczy Megaron 1999 nr 54, przedruk w: A. Legeżyńska, P. Śliwiński: Poezja polska po 1968 roku. Warszawa 2000.
P. Śliwiński: Sommerland. W: P. Czapliński i P. Śliwiński: Literatura polska 1976-1998. Kraków 1999.
J. Jarniewicz: Heaney w przekładzie i Testowanie Heaneya; Co Anglicy lubią najbardziej, czyli poezja polska w Wielkiej Brytanii. W tegoż: W brzuchu wieloryba. Szkice o dwudziestoletniej poezji brytyjskiej i irlandzkiej. Poznań 2001.
J. Jarniewicz: Tłumacz jako twórca kanonu. Res Publica Nowa 2001 nr 7 [dot. m.in. P. Sommera].
J. Gutorow: Maski Sommera. W tegoż: Niepodległość głosu. Kraków 2003.
K. Bartczak: Rzut światła na obraz poezji. Studium 2007 nr 2.
M. Zaleski: Śpiewając w twoim języku moją melodię. W tegoż: Echa idylli w literaturze polskiej doby nowoczesności i późnej nowoczesności. Kraków 2007.

W krześle

J. Biela: Odczytać debiut. Nowe Książki 1978 nr 6.
A. Kwiatkowski: Nieskończony proces istnienia. Nowy Wyraz 1978 nr 7.
I. Smolka: Potwierdzając gotowość rozmowy. Twórczość 1978 nr 5.
T. Złotorzycki: Człowiek, świat, wiersz. Odra 1978 nr 10.
B. Wróblewski: Szeptem jak człowiek. W tegoż: Wydziedziczenie i kompleksy. Lublin 1985.

Pamiątki po nas

T. Komendant: Jak podanie ręki. Twórczość 1981 nr 11.
R. Molzer [właśc. Holzer]: Własnymi słowami. Literatura 1981 nr 22.
A. Szymańska: W skali ludzkiej. Nowe Książki 1981 nr 21.
W. Zawistowski: Nie jest notatnikiem. Fakty 1981 nr 44.

Przed snem

M. Sokołowska: Parę przęseł mostu. Nowe Książki 1983 nr 1.

Kolejny świat

P. Dybel: Bez wielkich słów. Nowe Książki 1983 nr 10.
S. Jurkowski: Temat nie jest istotny. Tygodnik Kulturalny 1983 nr 40.
K. Pieńkosz: Na przykład jak żyć... Literatura 1983 nr 12.
I. Smolka: Zaświadczyć sobą. Powściągliwość i Praca 1983 nr 3.
M. Zaleski. „Twórczość1983 nr 6.

Czynnik liryczny (1980-82)

M. Gumkowski. „Res Publica1987 nr 4.
T. Komendant: Mimo-śród. Obecność* 1987 nr 17.
[M. Stala] J. Krzos: Gdzie jesteśmy. Brulion* 1987 nr 2/3.
L. Szaruga: Kulturalny barbarzyńca. Obecność* 1987 nr 17.

Czynnik liryczny i inne wiersze

A. Szymańska: Heroizm prywatności. Przegląd Powszechny 1990 nr 2.
R. Simoniśek. „Revija Ampak”, Lublana 2004 nr z VII-IX [dot. przekładu na język słoweński].
G. Podlogar. „Literatura. Masecnik za knijzevnost”, Lubiana 2005 nr 163/164 [dot. przekładu na język słoweński].

Things to translate and other poems

R. Blau Du Plessis. Sulfur,USA 1992 nr 31.
G. Woodward: A Polish Mr Bleaney. „Times Literary Supplement”, Londyn 1992 nr z 24 VII.
J. Jarniewicz: Co Anglicy lubią najbardziej?, czyli poezja polska w Wielkiej Brytanii. NaGłos 1993 nr 12.

Smak detalu i inne ogólniki

M. Baran: Smak uczciwości. „Życie Warszawydod. ExLibris 1996 nr 98 [dot. też: Artykuły pochodzenia zagranicznego].
L. Burska. „Res Publica1996 nr 5.
M. Hamkało: Zoil Sommer. „Odra 1996 nr 9.
T. Majeran: Zapach hurtu i inne okólniki. Nowy Nurt 1996 nr 6.
P. Przywara: Walka z czasem. Akcent 1996 nr 3.
A. Skrendo: Detale, ogólniki i takt. Pogranicza 1996 nr 3.
P. Śliwiński: Namiętny i uświadomiony. Nowe Książki 1996 nr 5 [dot. też: Artykuły pochodzenia zagranicznego].
B. Umińska: Chce, śmie, może. „Życie Warszawydod. ExLibris 1996 nr 95.

Artykuły pochodzenia zagranicznego

M. Baran: Smak uczciwości. „Życie Warszawydod. ExLibris 1996 nr 98 [dot. też: Smak detalu i inne ogólniki].
J. Jarniewicz: Transatlantyckie wypady. Tygodnik Powszechny 1996 nr 31.
T. Pióro. „Res Publica1996 nr 11.
A. Sosnowski: Detal w labiryntach. Odra 1997 nr 5.

Nowe stosunki wyrazów

A. Poprawa: Muzyka mowy, zgiełk rzeczy. Nowe Książki 1997 nr 7, przedruk w tegoż: Formy i afirmacje. Kraków 2003.
L. Szaruga: Co się żyje. Opcje 1997 nr 3.
P. Śliwiński: Wiersze wierszem. Kresy 1997 nr 31.
B. Umińska: Te składnie. Res Publica Nowa 1997 nr 9.
M. Zaleski: W komitywie. Tygodnik Powszechny 1997 nr 24.
M. Hamkało: Konfeti. Odra 1998 nr 5.
D. Różycka: P. Sommer pytania do świata. Strony 1998 nr 3/4.
J. Gutorow: Gdzie jest Zomer. Pięć luźnych komentarzy i koda. „Gazeta Forteczna” [1999] nr 9.

Piosenka pasterska

A. Poprawa: Liczenie owiec. Nowe Książki 1999 nr 11, przedruk w tegoż: Formy i afirmacje. Kraków 2003.
A. Wiedemann: Now(a) książka Sommera. „Gazeta Wyborcza1999 nr 257.
M. Hamkalo: A teraz już tak. Odra 2000 nr 7/8.
P. Majerski: Stan gotowości. Kwartalnik Artystyczny 2000 nr 1.
J. Orska: Wydarzenie medialne. Kresy 2000 nr 42/43.
E. Pasewicz: Cieniście. Pro Arte 2000 nr 13.
L. Szaruga: Wodna pieczęć (5). Kwartalnik Artystyczny 2000 nr 2.
J. Kornhauser. W tegoż: Poezja i codzienność. Kraków 2003.

Po stykach

M. Hamkało: Zoom Sommera. Gazeta Wyborcza 2005 nr z 24 III.
J. Kornhauser: Pod mikroskopem. Res Publica Nowa 2005 nr 3.
R. Moczkodan: Mistrz w czapce czeladnika. Kwartalnik Artystyczny 2005 nr 3.
A. Poprawa: Wokół promieni o zmiennych długościach. Twórczość 2005 nr 6.
J. Gutorow: Czułe rejestracje. Studium 2006 nr 2.

Continued

A. Fogle: Meander-Meaning. Pop Matters 2005 nr 30.
M. Ford: Between two gestures. The Guardian”, Londyn 2005 nr z 17 X.
P. Sirr: The Milkwoman Will Cut Our Throats „The Cat Flap”, Dublin 2005 nr z 17 XII.
B. Cooke. „Modern Poetry in Translation” [seria] 3 2006 nr 5.
K. Hjelmgaard. „Zoland Poetry”, Hanover 2006, summer.
J. Taylor: Poetry Today. The Antioch Review, Yellow Springs OH 2006 nr 4.

Ein freier Tag im April

R. Reichensperger: Die Verbrechen des polonischen Alltags in Sprache gebracht. Der Standard 2002 nr z 25-26 V.
B. Espenlaub: Poesie des Alltäglichen die Drei. „Zeitschrift fur Antroposophie in Wissenschaft, Kunst und sozialen Leben2003 nr 8-9.
V. Sielaff: Musik zur Bedeutung und zu den Dingen. Zu den Gedichten des polonischen Lyrikers P. Sommer „LCB Heft 2003 nr 166.

Antologia nowej poezji brytyjskiej

J.A. Borzęcki: Nowa poezja starego Albionu. Tygodnik Kulturalny 1984 nr 24.
T. Komendant: Przesłanie. Twórczość 1984 nr 9.
J. Ryszkowski: Nowa poezja brytyjska. Życie Literackie 1984 nr 19.
Z. Bieńkowski: Antologia Sommera. „Literatura na Świecie 1985 nr 1.
A. Szuba: Irlandczycy, Marsjanie i inni. Literatura na Świecie 1985 nr 1.
A. Szymańska: Koncert na 22 głosy. Akcent 1985 nr 1.

Zapisy rozmów

M. Jodłowski: Poezja brytyjska. Opole 1986 nr 3 [dot. też Antologia nowej poezji brytyjskiej].
[K. Mętrak] (km): Spotkania z Brytyjczykami. Literatura 1986 nr 42.
A. Nasiłowska: Układni, ale niezadowoleni. Twórczość 1986 nr 7.
W. Sadkowski: Piotra Sommera rozmowy z poetami brytyjskimi. Literatura na Świecie 1986 nr 4.
J. Jarniewicz: Najnowsza poezja brytyjska w pytaniach i odpowiedziach. Literatura na Świecie 1987 nr 5/6.

F. O'Hara: Twoja pojedynczość

A. Sosnowski: Najmniejsza utrata uwagi to śmierć”. Personalizm i abstrakcja Franka O'Hary. Akcent 1988 nr 3.

Graffiti. Gedichte

J. Jarniewicz: Znaczące peryferie, czyli przekłady współczesnej poezji amerykańskiej w miniaturowych edycjach. Literatura na Świecie 1994 nr 3 [m.in. dot. przekł.: Ch. Reznikoff: Graffiti.].

S. Heaney: Kolejowe dzieci

J. Jarniewicz: Testowanie Heaneya. Res Publica Nowa 1999 nr 5-6, przedruk w tegoż: W brzuchu wieloryba. Szkice o dwudziestoletniej poezji brytyjskiej i irlandzkiej. Poznań 2001.

D.J. Enright: Raj w obrazkach

A. Poprawa: Być osobno ze światem. Tygodnik Powszechny 2003 nr 30.

O krok od nich

G. Jankowicz: Jeden krok: Amerykanie Sommera. „Res Publica Nowa 2007 nr 1.

J. Ficowski: Wszystko to czego nie wiem

A. Poprawa: Odkrycie poety, a właściwie dwóch. W tegoż: Formy i afirmacje. Kraków 2003.