BIO

Urodzona 16 września 1909 w Drohiczynie nad Bugiem; córka Kazimierza Sołonowicza, urzędnika, i Zofii ze Śmiałowskich; matka Daniela Olbrychskiego, aktora. Dzieciństwo spędziła w zarządzanych przez ojca majątkach Podzamcze i Pociłęż pod Garwolinem, następnie w Korczewie pod Drohiczynem. Nauki początkowe pobierała w domu. W 1920 przeniosła się wraz z rodziną do Białegostoku, gdzie ojciec pracował jako urzędnik w Sejmiku Powiatowym przy Starostwie. Uczyła się w miejscowym gimnazjum żeńskim. Od 1926 kontynuowała naukę w Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego w Drohiczynie, tu w 1929 zdała maturę, po czym przez rok studiowała polonistykę na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Następnie wyjechała do Warszawy, gdzie przez dwa lata uczyła się w Wyższej Szkole Dziennikarskiej. Odbywała praktykę w dziale administracyjnym warszawskiej redakcji „Czasu”. Od 1935 pracowała w redakcji tego pisma; opracowywała drukowane anonimowo sprawozdania dla działu miejskiego pisma, potem zaś noty teatralne dla działu literackiego. Pod koniec 1936 została terenową korespondentką „Czasu”, w którym debiutowała w tymże roku reportażem pt. Książka na wsi. Trudna nauka czytania (nr 310); w 1937 zamieściła tam opowiadanie Panny na drutach. (Szkic) (nr 86). Publikowała następnie reportaże, m.in. w cyklu Po wsiach i miastach Pomorza (1937), W Zakopanem po ulicach i drogach (1938) oraz Jak się w Polsce podróżuje dyliżansem i Śladami niemczyzny (1939). W tym czasie rozpoczęła twórczość dla dzieci i młodzieży, pisząc opowieść pt. Bursa nad wodą. W 1938 wyszła za mąż za Franciszka Olbrychskiego, dziennikarza i publicystę. W 1939 została członkiem Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich. Podczas okupacji niemieckiej przebywała nadal w Warszawie. Pracowała jako sprzedwczyni papierosów w kawiarni dziennikarzy przy ul. Szpitalnej. Po upadku powstania warszawskiego przeszła przez obóz w Pruszkowie, skąd wraz z rodziną przedostała się do krewnych w Łowickiem. Pod koniec 1945 wyjechała do Łodzi, gdzie wykonywała prace zlecone dla dziennika „Głos Robotniczy”; w piśmie tym a także w czasopismach „Przyjaciel i Świerszczyk” publikowała fragmenty prozy oraz opowiadania dla dzieci. W 1946 powróciła do Drohiczyna i pracowała jako nauczycielka języka polskiego i francuskiego w Liceum im. J.I. Kraszewskiego, prowadziła tam także teatrzyk szkolny. Z powodu choroby serca w 1956 przeszła na rentę. W 1957 powróciła do Warszawy i kontynuowała twórczość literacką. Opowiadania i fragmenty powieści publikowała w „Płomyku” (1956-81), „Kalendarzu Siódmioklasisty” (1957-58) i „Świecie Młodych” (1974-82). Nawiązała stałą współpracę z Polskim Radiem, dla którego pisała liczne słuchowiska dla dzieci i młodzieży. W 1970 została członkiem Związku Literatów Polskich (wystąpiła ze Związku w styczniu 1990). Za twórczość dla dzieci i młodzieży otrzymała nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1967) i nagrodę Prezesa Rady Ministrów (1979). Zmarła 4 lutego 1995 w Warszawie.

Twórczość

1. Bursa nad wodą. [Opowieść dla młodzieży]. [B.m.w. przed 1939; inf. autorki].

2. Teatr radości. Teatr szkolny. Doświadczenia, uwagi, myśli. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1961, 212 s.

Dotyczy teatrzyku szkolnego w Drohiczynie.

Zawartość

Zawiera działy: Nieco historii; Moje doświadczenia w teatrze szkolnym; Uwagi ogólne.

3. Anioł Gabriel z Paryża. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1962, 153 s. Wyd. 2 tamże 1976. Por. Słuchowiska radiowe.

Adaptacje

telewizyjne

Adaptacja: K. Sołonowicz-Olbrychska, B. Tylicka. Telewizja Polska 1965.

4. Zostanę z wami? [Opowiadanie]. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1963, 47 s.Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1966, wyd. 3 1971. Przedruk zob. poz. . Por. Słuchowiska radiowe.

5. Oddajemy bestie do hotelu. [Opowiadanie]. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1965, 47 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1969; wyd. 3 Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1975. Przedruk zob. poz. . Por. Słuchowiska radiowe.

6. Piotrek z domu na wodzie. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Harcerskie 1967, 52 s. Przedruk zob. poz. . Zob. też Słuchowiska radiowe.

7. Czekam na wyrok. [Opowiadanie]. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1968, 45 s. Wyd. 2 tamże 1971. Przedruk zob. poz. . Por. Słuchowiska radiowe.

8. Imieniny z macierzanką. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Harcerskie 1969, 37 s. Przedruk zob. poz. .

9. Zielona dziewczyna. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1969, 194 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1974; Łódź: Press 1995; Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1997.

10. Kwiaty dla Pietrusa. [Opowiadanie]. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolne 1971, 47 s. Przedruk zob. poz. . Por. Słuchowiska radiowe.

11. Powrót. [Utwór dramatyczny]. Scena 1971 nr 11 s. 43-47. Prapremiera: Telewizja Polska 1971. Por. poz. , .

Nagrody

Nagroda w konkursie Telewizji Polskiej na sztukę dla Teatru Młodego Widza w 1971.

12. Powrót do domu. [Opowiadanie]. Warszawa: Horyzonty 1971, 30 s. Por. poz. .

Na motywach utworu poz. 11.

13. Sprawa Marcina. [Opowiadanie]. Warszawa: Horyzonty 1973, 36 s. Przedruk zob. poz. .

14. Buty. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1974, 47 s. Przedruk zob. poz. .

15. Cierpki owoc tarniny. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1974, 369 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1977, wyd. 3 1981, wyd. 4 1987.

Na motywach utworów poz. 11, 12.

16. Jak mu powiedzieć. [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1974, 30 s. Przedruk zob. poz. . Por. Słuchowiska radiowe.

17. Decyzja. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1976, 45 s.

18. Majówka. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1977, 224 s. Wyd. 2 tamże 1979.

Nagrody

Harcerska Nagroda Literacka (1978).
Włoska nagroda li Premio Europeo di Letteratura Giovanile (1980).

19. Jak mu powiedzieć. [Opowiadania]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1979, 275 s.

Zawartość

Czekam na wyrok [poz. ]; Kot i dziewczyna; Imieniny z macierzanką [poz. ]; Kwiaty dla Pietrusa [poz. ]; Zostanę z wami? [poz. ]; Wybór; Jak mu powiedzieć [poz. ]; Piotrek z domu na wodzie [poz. ]; Dziękuję za lody; Buty [poz. ]; Mój ojciec czyta Kraszewskiego [por. Słuchowiska radiowe]; Oddajemy bestie do hotelu [poz. ]; Sprawa Marcina [poz. ].

20. O poranku. [Powieść]. „Świat Młodych”. 1981 nr 137-144, 1982 nr 1-50. Wyd. osobne Warszawa: Nasza Księgarnia 1982, 268 s.

21. Spotkania. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1986, 236 s.

Nagrody

Nagroda im. J. Szczygła i II Harcerska Nagroda Literacka w 1987.

22. Szpitalny kalejdoskop. [Powieść; współautorka:] Krystyna Sołonowicz. [Zambrów]: nakładem autorki 2002, 200 s.

Na okładce i grzbiecie jako autorka wymieniona jest tylko Krystyna Solonowicz.

Słuchowiska radiowe dla dzieci, m.in.

Rzeczpospolita szkolna. Polskie Radio 1955 [II nagroda w konkursie Polskiego Radia].
Dzwonek. Polskie Radio 1957.
Maciejka. Polskie Radio 1959.
Anioł Gabriel z Paryża. Polskie Radio 1961 [wyróżnienie w konkursie Polskiego Radia. Por. Twórczość poz. ].
Zostanę z wami? Radio ok. 1963 [por. Twórczość poz. ].
Joanna. [Cykl w 7 częściach]. Polskie Radio 1966.
Anioł Gabriel z Paryża. Polskie Radio 1967 [por. Twórczość poz. ].
Oddajemy bestie do hotelu. Polskie Radio 1967 [por. Twórczość poz. ].
Czekam na wyrok. Polskie Radio ok. 1968 [por. Twórczość poz. ].
Dobry dzień dziadka Łukasza. Polskie Radio 1968.
Mój ojciec czyta Kraszewskiego. Polskie Radio 1968 [II nagroda w konkursie Polskiego Radia. Por. Twórczość poz. ].
Piotrek z do Radie. Polskie Radio 1968 [por. Twórczość poz. ].
To był taki dzień. Polskie Radio 1968.
Dziękuję za lody. Polskie Radio 1970.
Pacycymbalista. Polskie Radio 1970.
Kwiaty dla Pietrusa. Polskie Radio 1972 [por. Twórczość poz. ].
Był wśród nas. Polskie Radio 1973.
Wstążka. Polskie Radio 1975.
Jak mu powiedzieć. Polskie Radio 1976 [por. Twórczość poz. ].
Siedem spotkań z dziewczyną. Polskie Radio 1978.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1989.

Autor o sobie

K. Sołonowicz-Olbrychska: Ranga słowa. Scena 1971 nr 11.

Wywiady

W kręgu wsi i teatru. Rozm. B. Tylicka. Świat Młodych 1979 nr 24.
Książki pełne miłości do ludzi. Rozm. G. Minkowska. Płomyk 1981 nr 8.
W świecie jak z bajki. Rozm. E. Chęcińska. Twój Styl 1991 nr 7/8.
Jeździłam dyliżansem... Rozm. K. Cieńska. Nowy Świat 1992 nr 82.

Słowniki i bibliografie

Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Wyd. 2. Warszawa 1984 (B. Tylicka).
Polski Słownik Biograficzny. T. 40 cz. 3. Warszawa 2001 (E. Głębicka).

Ogólne

Artykuły

K. Demska: Klementyna Sołonowicz-Olbrychska. Gazeta Wyborcza 1995 nr 3.
E. Nowacka: Klementyna Sołonowicz-Olbrychska. Guliwer 1995 nr 3.

Teatr radości

[W. Natanson] W.N.: O teatrze szkolnym. Teatr 1962 nr 2.

Zielona dziewczyna

W. Pietruczuk. „Zielony Sztandar1972 nr 41.

Cierpki owoc tarniny

U. Capała: Cierpkość i słodycz. Nowe Książki 1974 nr 24.

Decyzja

J. Hartwig-Sosnowska: Drobne przeżycia, poważne problemy. Nowe Książki 1977 nr 12.

Majówka

J. Iwaszkiewicz: Wielka majówka. Życie Warszawy 1978 nr 166.
J. Maruszewski: Ostatnia majówka. Nowe Książki 1978 nr 8.

Jak mu powiedzieć

G. Skotnicka: Nastolatki z prowincji. Nowe Książki 1979 nr 21.

O poranku

D. Diłanian: O poranku życia. Nowe Książki 1983 nr 8.

Spotkania

D. Diłanian: Być razem. Nowe Książki 1987 nr 7/8.