BIO

Urodzona 19 stycznia 1925 w Tulczynie (wówczas Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka); córka Czesława Sokołowskiego, inżyniera budowlanego, i Marii z Kownackich. W 1926 przyjechała wraz z rodziną do Równego na Wołyniu; tu przebywała także w czasie II wojny światowej oraz okupacji radzieckiej i niemieckiej. Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej w 1944 zamieszkała w Lublinie, gdzie uczęszczała najpierw do Gimnazjum ss. Urszulanek, a następnie do Liceum im. Unii Lubelskiej; w 1946 zdała maturę. W tymże roku rozpoczęła studia polonistyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (KUL). Działała w Kole Polonistów; w 1947 była prezeską Koła. W 1949 przeniosła się na Uniwersytet Warszawski (UW) i kontynuowała studia polonistyczne; w 1950 uzyskała magisterium. W 1950-52 uczyła języka polskiego w Technikum Handlu Zagranicznego w Warszawie. Następnie do 1969 pracowała jako redaktorka w Redakcji Literatury Staropolskiej (później Redakcja Historii Kultury) w Państwowym Instytucie Wydawniczym. W tym czasie zajęła się edytorstwem tekstów staropolskich. Debiutowała jako edytor w 1953, wydając Odprawę posłów greckich Jana Kochanowskiego. W 1960 wyszła za mąż za Stefana Poźniaka, dziennikarza. W 1960-61 przebywała we Włoszech; prowadziła lektorat języka polskiego na Uniwersytecie we Florencji i zbierała materiały do pracy o kulturze baroku. W 1968 podjęła pracę na KUL najpierw na stanowisku starszego asystenta, a od 1970 na stanowisku adiunkta, prowadząc zajęcia z literatury staropolskiej. W 1969 obroniła na UW rozprawę doktorską pt. Swoiste cechy poezji barokowej w Polsce (promotor prof. Julian Krzyżanowski). W 1970 habilitowała się na UW na podstawie rozprawy Główne kierunki badań nad barokiem europejskim. (W poszukiwaniu modelu epoki); w 1972 otrzymała stanowisko docenta na KUL. W tymże roku została kierownikiem Katedry Literatury Staropolskiej, a w 1973-79 była kierownikiem Sekcji Filologii Polskiej KUL. W 1974-87 należała do zespołu redakcyjnego „Roczników Humanistycznych KUL”. Wyjeżdżała kilkakrotnie za granicę, zbierając materiały na temat literatury barokowej, była w Paryżu (1966 i 1980/81), Rzymie, Louvain (1977), Republice Federalnej Niemiec (1986 i 1988). W 1983 otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego. Była członkiem Towarzystwa Naukowego KUL (od 1984). Zmarła 1 czerwca 1991 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

1. Jan Andrzej Morsztyn. Warszawa: Wiedza Powszechna 1965, 218 s.

2. Spory o barok. W poszukiwaniu modelu epoki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1971, 372 s.

Zawartość

Słowo wstępne. – Cz. 1. Spór o barok. – Cz. 2. W kręgu filozofii i nauk przyrodniczych: Sytuacja w filozofii; Emancypacja nauk przyrodniczych. – Cz. 3. Dwie estetyki: Rozkwit i zmierzch estetyki klasycznej; Narodziny estetyki nowożytnej. – Cz. 4. Czy dokonał się przełom literacki?. – Zakończenie.

3. Dwie nieskończoności. Szkice o literaturze barokowej Europy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1978, 313 s.

Zawartość

Dwie nieskończoności; Arcadia profana; Arcadia sacra; Tragedia i tragizm; Fantastyka baroku; Zakończenie.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Problem baroku w pracach Carlo Calcaterry. Przegląd Humanistyczny 1962 nr 4 s. 35-51.
Na pograniczu „dwóch nieskończoności. O estetyce baroku europejskiego. W: Estetyka, poetyka, literatura. Wrocław 1973 s. 143-164.
Il mito barocco dei valori nazionali della cultura polacca e l'influsso della letteratura italiana. W: Barocco fra Italia e Polonia. Warszawa 1977 s. 245-263.
Literatura staropolska a literatura francuska do połowy XVIII wieku. (Perspektywy nieco innej syntezy: propozycje i sugestie). W: Literatura staropolska w kontekście europejskim. Wrocław 1977 s. 77-89.
Arcadia profana et Arcadia sacra dans la littérature du baroque. Roczniki Humanistyczne 1978 z. 3 s. 73-85.
• „Jesteś, któryś jest, wieczny, niepojęty...” (Człowiek wobec Boga w poezji polskiego baroku). W: Polska liryka religijna. Lublin 1983 s. 87-110.
De la renaissance au baroque. Caractere particulier du detour baroque eu Pologne. W: Le baroque en Pologne et en Europe. Paris 1990 s. 29-46, przedruk pt. Od renesansu do baroku. Swoistość przełomu barokowego w Polsce w: Religijność literatury polskiego baroku. Lublin 1995 s. 13-26.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. J. Kochanowski: Odprawa posłów greckich. Red.: J. Sokołowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, 51 s.
2. M. Sęp-Szarzyński: Rytmy abo wiersze polskie. Oprac. i wstęp: J. Sokołowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 104 s.
3. Poeci renesansu. Antologia. Oprac. [i przedmowa]: J. Sokołowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 522 s.
4. Poeci polskiego baroku. Wybór i oprac.: J. Sokołowska, K. Żukowska. T. 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 1047 + 1077 s.
5. Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej. Oprac.: J. Sokołowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1984, 300 s.
6. I w odmianach czasu smak jest. Antologia polskiej poezji epoki baroku. Oprac.: J. Sokołowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1991, 766 s., [96] tab.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1989.

Słowniki i bibliografie

Słownik badaczy literatury polskiej. T. 1. Łódź1994 (J. Starnawski).
Polski Słownik Biograficzny. T. 40. cz. 1. Warszawa 2000 (S. Nieznanowski).

Ogólne

Artykuły

A. Sulikowski: Jadwiga Sokołowska. Powściągliwość i Praca 1991 nr 11.
Cz. Hernas, M. Hanusiewicz: Słowo wstępne. W: Religijność literatury polskiego baroku. Lublin 1995 [tom poświęcony J. Sokołowskiej].

Jan Andrzej Morsztyn

T. Chrzanowski. „Tygodnik Powszechny1965 nr 32.
M. Sprusiński: Dwa profile Jana Andrzeja Morsztyna. Nowe Książki 1965 nr 10.
S. Cynarski. „Studia Historyczne1967 nr 3/4.

Spory o barok

M. Korolko. „Kierunki1972 nr 20.
L. Krzyżanowski: Współczesny model baroku. Nowe Książki 1972 nr 3.
J. Kaczorowski: Dwie nowe książki o baroku. Ruch Literacki 1974 nr 2 [dot. też: W. Tomkiewicz: Piękno wielorakie].

Dwie nieskończoności

J. Rytel: Próba syntezy głównych tendencji literatury barokowej. Przegląd Humanistyczny 1980 nr 4.
M. Włodarski. „Ruch Literacki1980 nr 2.

M. Sęp-Szarzyński: Rytmy abo wiersze polskie

S. Nieznanowski: Renesansowy czy barokowy? Na marginesie wydania „Rytmów” Szarzyńskiego. „Rocznik Humanistyczny" 1959 z. 1.

Poeci renesansu. Antologia

J. Krzyżanowski: Kochanowski i antologia. Nowe Książki 1959 nr 12.
J. Maciejewski: Tradycja i współczesność. (Na marginesie „Poetów renesansu”). Współczesność 1959 nr 21.
S. Nieznanowski. „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego1959 z. 4.
J. Pelc: Antologia wierszy polskich z czasów odrodzenia. Twórczość 1960 nr 5.
R. Leszczyński. „Pamiętnik Literacki1961 z. 4.

Poeci polskiego baroku

R. Przybylski: Sarmacki matecznik. Nowe Książki 1965 nr 21.
M. Adamczyk: Poezja „baroku” – epoki nieznanej. Nurt 1966 nr 3.
J. Łukasiewicz: Poeci barokowi. Tygodnik Powszechny 1966 nr 9.
J. Maciejewski: Polscy „poeci metafizyczni. Twórczość 1966 nr 2.
J.S. Sito: Mów z nią domowym, nie przewoźnym rymem. Współczesność 1966 nr 9.
J. Starnawski: Antologia polskiej poezji barokowej. Ruch Literacki 1966 nr 4.
R. Warchoł. „Przegląd Humanistyczny1966 nr 4.

Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej

[J. Lisowski] jl: Groza!Twórczość1984 nr 12.
J. Ślaski: Antologia polskiej poezji renesansowej. Nowe Książki 1984 nr 11.
W. Stec: Wokół literatury barokowej. Polonistyka 1986 nr 10.

I w odmianach czasu smak jest. Antologia polskiej poezji epoki baroku

J.Z. Lichański: Pokój – szczęśliwość, ale... Gazeta Wyborcza 1991 nr 262.
T. Obidzińska. „Barok1994 nr 1.