SŁAWIŃSKA Irena

Urodzona 30 sierpnia 1913 w Wilnie; córka Seweryna Sławińskiego, inżyniera kolejowego, i Heleny z Kurnatowskich. Od 1922 uczęszczała do Gimnazjum im. E. Orzeszkowej. Po zdaniu w 1930 matury studiowała filologię polską i romańską na Uniwersytecie Stefana Batorego (USB) w Wilnie; w 1934 uzyskała magisterium. W czasie studiów brała udział w działalności Koła Polonistów Słuchaczy USB i Akademickiego Klubu Włóczęgów. Należała też do Stowarzyszenia „Iuventus Christiana” i w 1932/33 była prezeską Koła Wileńskiego. W piśmie tego stowarzyszenia pt. „Iuventus Christiana” debiutowała w 1933 artykułem pt. Z rozważań nad Ewangelią (nr 6). W tymże roku opublikowała artykuł pt. Szopka myślooddawców, dotyczący szopki akademickiej w USB w wileńskim czasopiśmie „Pax” (nr 3; podpisana: I.Sł.), z którym współpracowała do 1937. W 1934-35 odbyła praktykę bibliotekarską. W 1935 uzyskała stypendium doktoranckie z Funduszu Kultury Narodowej i kontynuowała studia w Warszawie (1935/36) i w Wilnie. Ogłaszała artykuły i recenzje w dzienniku wileńskim „Słowo” (1936-38). Równocześnie uczyła języka polskiego w gimnazjum i przygotowywała rozprawę doktorską pt. Typy dramatu w epoce Młodej Polski. Od października 1938 do sierpnia 1939 jako stypendystka Funduszu Kultury Narodowej studiowała teatrologię i literaturę powszechną na Sorbonie w Paryżu. Po wybuchu II wojny światowej nadal przebywała w Wilnie i pracowała głównie jako robotnica. W czasie okupacji niemieckiej brała udział w tajnym nauczaniu, początkowo w Wilnie (1941-42), a następnie w Glinciszkach pod Wilnem (1942-44). Była członkiem Armii Krajowej. Po wycofaniu się Niemców pracowała w 1944-45 w archiwum miejskim w Wilnie. W końcu kwietnia 1945 wyjechała z Wilna w ramach tzw. akcji repatriacyjnej. Przez krótki czas pracowała w gimnazjum w Białymstoku, a od października 1945 była asystentką w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu. W 1946 uzyskała tamże doktorat na podstawie pracy pt. Tragedia w epoce Młodej Polski (promotor profesor Konrad Górski). Artykuły i recenzje ogłaszała w tym czasie w „Tygodniku Powszechnym” (1946-52), „Arkonie” (1947-49) „Odrze” (1947-49) i „Znaku” (1947-52). Od 1947 wchodziła w skład Komisji Filologicznej Towarzystwa Naukowego w Toruniu. W 1949 została współpracownikiem Komisji Historii Literatury Polskiej Akademii Umiejętności. Działała w stowarzyszeniach katolickich. Usunięta w 1949 z UMK, prowadziła przez rok wykłady w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku, a od kwietnia do października 1950 pracowała w bibliotece Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (PAN) w Warszawie. Następnie została zaangażowana przez Katolicki Uniwersytet Lubelski (KUL) początkowo na stanowisko adiunkta, a od 1951 zastępcy profesora. W tymże roku złożyła pracę pt. O komediach Norwida, która miała stanowić podstawę habilitacji; na skutek zmiany ustawy o stopniach naukowych kolokwium habilitacyjne odbyło się dopiero w 1953. Była współredaktorem (od 1953) wielu tomów wydawnictwa Towarzystwa Naukowego KUL „Roczniki Humanistyczne”. Należała do twórców Teatru Akademickiego KUL (1952) i przez wiele lat była jego opiekunem. W 1954 została członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego KUL (1960-62 wiceprezes). W 1956 otrzymała nominację na profesora nadzwyczajnego i kierownika Katedry Teorii Literatury oraz Literatury Porównawczej KUL. W tymże roku weszła w skład redakcji „Tygodnika Powszechnego”. W 1957 prowadziła wykłady w Montrealu w Kanadzie, a w 1958/59 przebywała jako stypendystka Forda w Yale University w USA. Była członkiem komitetu redakcyjnego „Zeszytów Naukowych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” (1958 nr 1-3 i 1965-68). W czasopiśmie tym, a także w innych pismach naukowych m.in. w „Rocznikach Humanistycznych”, „Pamiętniku Literackim”, „Pamiętniku Teatralnym”, „Dialogu” publikowała rozprawy i eseje oraz artykuły dotyczące historii i teorii literatury oraz teatru. W 1960 została członkiem Lubelskiego Towarzystwa Naukowego. W 1962-64 pełniła funkcję dziekana Wydziału Nauk Humanistycznych KUL. W 1965 i 1966 opracowywała dział Literatura angielska (w 1966 również Literatura australijska) w „Roczniku Literackim”. W 1968 otrzymała tytuł profesora zwyczajnego. Wygłaszała wielokrotnie jako visiting professor cykle wykładów z teatrologii na uniwersytetach zagranicznych: w USA w Brown University, Providence (1968/69), w University of Illinois (Summer School 1969), w uniwersytecie katolickim w Louvain w Belgii (1971/72, 1973/7474), w uniwersytecie we Fryburgu w Szwajcarii (1979), w Toronto w Kanadzie (1982). W 1969-71 była członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN. W 1973 weszła w skład komitetu redakcyjnego Encyklopedii katolickiej. Od 1976 pełniła funkcję kierownika Katedry Dramatu i Teatru KUL. W 1976-78 prowadziła zajęcia na Uniwersytecie Gdańskim. W 1981 była promotorem w postępowaniu przygotowawczym nadania przez KUL doktoratu honoris causa Czesławowi Miłoszowi. W tym czasie została członkiem Komisji Episkopatu do Spraw Społecznego Przekazu. W 1983 przeszła na emeryturę; prowadziła nadal seminaria magisterskie i doktoranckie na KUL i Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W 1986 otrzymała nagrodę im. księdza l. Radziszewskiego przyznawaną przez Towarzystwo Naukowe KUL. W 1988 została członkiem Rady Naukowej Instytutu Jana Pawła II, a w 1989 członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1994 otrzymała nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku (w dziedzinie historii teatru), a w 1995 nagrodę im. K. Pruszyńskiego, przyznaną przez Polski PEN Club. W 1996 odbyła się uroczystość odnowienia jej doktoratu na Wydziale Humanistycznym UMK. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974), medalem „Za wybitne osiągnięcia w dziele umacniania patriotycznej więzi Polonii z Macierzą” (1984). Zmarła 18 stycznia 2004 w Warszawie.