BIO
Urodzony 30 kwietnia 1930 w Grodnie; syn Józefa Skwarnickiego, oficera zawodowego, i Teodozji z Barańskich. Ze względu na służbę wojskową ojca w 1936 przeniósł się wraz z rodziną do Ostroga nad Horyniem, a od 1937 mieszkał w Kutnie. Po wybuchu w 1939 II wojny światowej przebywał w zaprzyjaźnionym z rodziną dworze Księżostany na Zamojszczyźnie, następnie w majątku Pniewy koło Żychlina i u krewnych w Błoniu pod Warszawą. Od 1940 mieszkał w Warszawie, od 1942 w internacie dla chłopców prowadzonym formalnie przez przez Radę Główną Opiekuńczą, a w rzeczywistości przez konspiracyjne Opiekuńcze Pogotowie Harcerek Armii Krajowej. Uczęszczał do Średniej Szkoły Handlowej i jednocześnie uczył się na tajnych kompletach gimnazjalnych. Był członkiem Szarych Szeregów. Po upadku powstania warszawskiego przeszedł przez obóz w Pruszkowie, skąd wywieziono go z matką do obozu w Mauthausen, a następnie skierowano do przymusowej pracy w gospodarstwie rolnym we wsi Schlamersdorf pod Linzem. Zwolniony z powodu choroby matki, w grudniu 1944 powrócił do kraju. Od lutego 1945 mieszkał w Kutnie i uczęszczał do Gimnazjum i Liceum im. J.H. Dąbrowskiego. Wiosną 1946 przeniósł się wraz z rodziną do Szczecina, gdzie kontynuował naukę w Gimnazjum i Liceum im. Henryka Pobożnego; w 1949 zdał maturę. Następnie do 1952 studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Jednocześnie w 1950-51 był zatrudniony na pracach zleconych początkowo w Centralnym Urzędzie Pomiarów Kraju, później z ramienia Ministerstwa Oświaty przy porządkowaniu centralnego katalogu zaopatrzenia bibliotek publicznych w kraju. Debiutował w 1951 na łamach „Tygodnika Powszechnego” artykułem pt. O optymizmie wiary, będącym głosem w dyskusji na temat powieści katolickiej (nr 49, podpisany: Jerzy Patkiewicz). W 1952 podjął pracę w Bibliotece Narodowej w Warszawie, początkowo w Biurze Katalogowym, następnie w Dziale Uzupełniania Zbiorów. Od 1954, po uniemożliwieniu mu studiów polonistycznych II stopnia, kontynuował na UW studia w zakresie bibliotekoznawstwa; w 1955 uzyskał magisterium. Jednocześnie od 1954 pracował w nowo powstałym Instytucie Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej. W 1954 ożenił się z Zofią Korbutt, wówczas studentką polonistyki. W 1955 został współredaktorem pism „Bibliotekarz” i „Poradnik Bibliotekarza”. W 1956 uczestniczył w zebraniach Klubu Krzywego Koła. W tym okresie rozpoczął twórczość poetycką; pierwsze wiersze pt. Lustro, Rok 1952 i W telewizorze ściany ogłosił w „Tygodniku Powszechnym” (1957 nr 11). W lutym 1958 przeniósł się do Krakowa i podjął pracę w redakcji „Tygodnika Powszechnego”; początkowo redagował rubrykę interwencyjno-satyryczną pt. Bez ogródek, w której umieszczał felietony pod pseudonimem Spodek, przekształconą w latach późniejszych w stałą rubrykę pt. Felieton Spodka; w 1969-71 zamieszczał cykl recenzji pt. Tele-oko (podpisany Marek, M.S., MS). Rozwijając twórczość literacką i publicystyczną, ogłaszał wiersze, fragmenty prozy, artykuły i recenzje literackie w miesięcznikach katolickich „Znak” (1958-70, 1973-75, 1981, 1983) i „Więź” (1958-79, z przerwami). W 1960-61 był członkiem grupy poetyckiej Muszyna. Od 1962 należał do Związku Literatów Polskich (ZLP; do rozwiązania Związku w 1983). W 1964 odbył pierwszą kilkumiesięczną podróż do Stanów Zjednoczonych; opublikował wówczas w „Tygodniku Powszechnym” cykl reportaży pt. Amerykańskie wakacje. W 1968 otrzymał nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie, a w 1969 nagrodę poetycką im. A. Bursy, przyznawaną przez Krakowską Grupę Literacką Barbarus. W 1969 przebywał we Fryburgu w Szwajcarii, gdzie podjął pracę w sekretariacie Rady Międzynarodowego Ruchu Intelektualistów Katolickich Pax Romana (Mouvement International des Intellectuels Catholiques); w 1970 został członkiem Rady, a w 1975 wiceprezesem tej organizacji. Kontynuował twórczość literacką, publikował wiersze, prozę i przekłady z poezji angielskiej m.in. w „Poezji” (1966-67, 1973), „Życiu Literackim” (1967, 1969-71), „Twórczości” (1970-71, 1973). W 1969 wszedł w skład kolegium redakcyjnego „Znaku”. W 1971-72 był stypendystą International Writing Program University of Iowa w USA. Od 1976 był członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1976 został członkiem Komitetu Łączności Forum Europejskiego Laikatu (gdzie pracował do 1984). W 1977-84 był członkiem Papieskiej Rady do Spraw Laikatu. W 1977 otrzymał odznakę Za Pracę Społeczną dla m. Krakowa. W 1978-2000 odbył pięć międzykontynentalnych i pięć europejskich podróży z papieżem Janem Pawłem II jako redaktor „Tygodnika Powszechnego”, akredytowany przy Biurze Prasy Watykanu. W 1980 został wiceprezesem Oddziału Krakowskiego ZLP. W 1982 otrzymał nagrodę Premio Internationale di Poesia, przyznawaną we włoskim mieście Marineo. W 1989 wchodził w skład komitetu założycielskiego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, którego następnie został członkiem. W 1990 otrzymał nagrodę Fundacji im. W. i N. Turzańskich z Toronto za całokształt twórczości ze szczególnym uwzględnieniem poezji. Po przejściu na emeryturę w 1992 kontynuował współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym” (m.in. w 1994-96 stały felieton w cyklu pt. Spacerki z Diogenesem, w 1998 cykl felietonów pt. Spodek, a w 2000 pt. Fly by Spodek). Mieszkał w Krakowie. Zmarł w 2013 roku.
Twórczość
1. Wiersze warszawskie. Powst. 1956-1957. Wyd. Kraków: Arcana 2000, 47 s.
2. Czytelnictwo i metody jego badania. (Tezy). [Warszawa 1958], 4 s. Krajowa Konferencja Bibliotekarstwa w Warszawie.
3. Papierowy dzwon. [Wiersze]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1961, 56 s.
4. Skarby króla Dropsa. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Prapremiera: Toruń, Teatr Lalki i Aktora „Baj Pomorski” 1962.
5. Marcin. [Powieść]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1967, 186 s.
6. Rdza. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 48 s.
7. W krainie Filatelii. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Powst. przed 1967. Telewizja Polska 1971. Prapremiera teatralna: Rzeszów, Teatr Lalki i Aktora „Kacperek” 1972.
Przekłady
rosyjski
8. Czarny rycerz Zawisza. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Prapremiera: Toruń, Teatr Lalki i Aktora „Baj Pomorski” 1970.
9. Cierń. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1971, 38 s.
10. Szkoła mędrców. [Felietony]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1972, 135 s.
Zawartość
11. Wesele w Sioux City. [Reportaże z USA]. Warszawa: Czytelnik 1974, 232 s.
12. Wiersze wybrane. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974, 132 s.
Zawartość
13. Franciszek z Asyżu. Oratorium. Muzyka: J. Łuciuk. Prapremiera: Kraków, Bazylika OO. Franciszkanów 3 i 4 X 1976. Druk tekstu „Tygodnik Powszechny” 1976 nr 40. Wyd. całości [w polskiej i włoskiej wersji językowej; przekł. włoski] M. Baterowicz. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne [1987], 103 s., nuty.
Zawartość
14. Spotkanie w Lozannie. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1977, 195 s.
15. Zmierzch. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1979 [właśc. 1980], 60 s.
16. Pieśni pokutne. W: Maria i Jerzy Skąpscy – wystawa malarstwa i witrażu. Wrzesień 1981. Kraków, Pawilon Wystawowy BWA [Biura Wystaw Artystycznych]. Związek Polskich Artystów Plastyków, BWA w Krakowie, Kraków: BWA 1981, [18] k. Przedruk zob. poz. ↑,.
17. Dziś ciężka noc. Dziennik 1982. Kraków: Panaceum* 1989, 176 s. Przedruk zob. poz. ↑.
18. Misterium. [Utwór dramatyczny w 3 częściach z epilogiem]. Powst. 1982. Druk „Dialog” 1992 nr 12 s. 5-24.
19. Poza czasem. [Wiersze]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1982, 74 s.
20. Podróże po Kościele. [Szkice publicystyczne]. Kalwaria Zebrzydowska: Wydawnictwo „Calvarianum” 1983, 273 s. Wyd. nast. poszerzone Paryż: Édition du Dialogue 1990, 363 s.
Zawartość
21. Australijska wiosna. Melbourne: Jezuickie Centrum Duszpasterstwa Polskiego 1987, 157 s. Inne wyd. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1988, 302 s.
22. Wśród kalwaryjskich tajemnic. Hymny. Pieśni. Rozmyślania. [Kalwaria Zebrzydowska:] Wydawnictwo „Calvarianum” 1987, 100 s.
23. Spotkamy się w słońcu. Wiersze z lat 1956-1985. [Wybór i układ M. Skwarnicki]. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej 1989, 133 s.
Zawartość
24. Via Crucis al Colosseo Presieduta dal Santo Padre Giovanni Paolo II. Venerdi Santo 1989. Testi di meditazione preparati da Marek Skwarnicki. Citta del Vaticano: Dell'Ufficio delle Celebrazioni Liturgiche del Sommo Pontefice 1989, 61 s.
Przekłady
polski
słowacki
25. Intensywna terapia. Poezje. Tarnów: Biblos 1993, 59 s.
26. Pieśni. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy 1993, 115 s.
Zawartość
27. Myśli Maryjne. [Rozmyślania religijne]. Kalwaria Zebrzydowska: Wydawnictwo „Calvarianum” 1994, 57 s.
Zawartość
28. Co trwa, co przemija. [Felietony]. Kraków: Baran i Suszyński 1995, 175 s.
29. Kościół żywy. Kalwaria Zebrzydowska: Wydawnictwo „Calvarianum” 1997, 217 s.
30. Początek świata. Wiersze wybrane. Posłowie: Z. Marzys. Poznań: W Drodze 1997, 211 s.
31. Dzienniki 1982-1990. Wyd. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1998, 226 s.
Zawartość
32. Minione a bliskie. [Wspomnienia]. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy 1999, 514 s.
Wydania osobne tekstów poetyckich w opracowaniu muzycznym, m.in.
Przekłady
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 2000.
