SKUPIEŃ-FLOREK Andrzej

Urodzony 25 listopada 1902 w przysiółku Stołowe pod Białym Dunajcem w rodzinie chłopskiej; syn Józefa Skupnia i Wiktorii z domu Palider. W 1909, po emigracji rodziców do Ameryki, wychowywał się pod opieką dziadka Floriana Skupnia (od imienia dziadka przyjął później przydomek). Od tegoż roku uczęszczał do szkoły ludowej w Białym Dunajcu, a następnie do szkoły w Poroninie. W 1914, po ukończeniu III klasy szkoły podstawowej, przerwał naukę i zajął się pracą w gospodarstwie rodzinnym w Stołowem. Po śmierci dziadka w 1916, jako niepełnoletni, został przekazany pod opiekę kuratora sądowego, który oddał go na służbę do gospodarzy, najpierw w Rzepiskach, następnie w Gliczarowie i Cichym pod Chochołowem. W 1922 odebrał wydzierżawioną przez kuratora ziemię i zaczął samodzielnie gospodarować. W 1924 ożenił się z Agnieszką Rzepko. Wiosną tegoż roku został powołany do służby wojskowej, którą odbywał w 21. Pułku Artylerii Polowej w Krakowie (jako goniec kancelaryjny). W tym czasie samodzielnie się dokształcał. Po powrocie do Stołowego w 1926, zajmował się nadal uprawą roli. W 1931 został członkiem koła Związku Podhalan w Poroninie. Od tegoż roku publikował korespondencje, sprawozdania i artykuły w prasie chłopskiej, m.in. w: „Gazecie Podhalańskiej”, „Gospodarzu Polskim”, „Dzwonie Niedzielnym”, „Orędowniku”, „Wielkopolaninie”, „Podhalance”, „Zagrodzie Wzorowej – Przewodniku Kółek Rolniczych”. Po śmierci pierwszej żony ożenił się w 1932 z Antoniną Łukaszczyk. W tymże roku ogłosił (pod pseudonimem Florek ze Stołowego) na łamach „Gazety Podhalańskiej” pierwszy wiersz pt. Podhalańskie my syny (nr 3) i gawędę pt. Jakto Ciyrne Janko został zięciem swojego gazdy (nr 5); publikował tu też cykl wierszowanej korespondencji z poetką ludową Hanką Nowobielską (1936 nr 213, 233, 300; 1939 nr 33-35). W 1934 został członkiem Gromadzkiej Rady w Białym Dunajcu, a w 1935 członkiem i ławnikiem w Radzie Gminnej Zbiorowej Gminy Poronin. Udzielał się też w Akcji Katolickiej. Wygłaszał odczyty o metodach uprawy roli. Podczas okupacji niemieckiej mieszkał nadal w Stołowem. Po zakończeniu II wojny światowej kontynuował działalność społeczną, m.in. jako członek zarządu Gminnej Rady Narodowej w Poroninie (od 1945), następnie członek Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Nowym Targu. W 1956 został honorowym korespondentem rolnym Głównego Urzędu Statystycznego. Był członkiem-założycielem Stowarzyszenia Twórców Ludowych, członkiem Towarzystwa Miłośników Ludowej Kultury i Sztuki Góralskiej oraz prelegentem Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Współpracował z Polskim Towarzystwem Historycznym i z Biurem Studiów i Oceny Programów Polskiego Radia w Warszawie. Pełnił obowiązki społecznego opiekuna zabytków. Publikował wiersze i prozę (także w gwarze góralskiej) m.in. w „Wieściach” (1957-60), „Tygodniku Kulturalnym” (1966-69, 1971), „Chłopskiej Drodze” (1968-73). W 1966 został członkiem zarządu Klubu Literackiego powołanego przez Związek Podhalan w Zakopanem. W 1968 ogłaszał w „Dzienniku Polskim” korespondencję w gwarze góralskiej w rubryce Okienko regionalne. Występował jako gawędziarz na licznych wieczorach autorskich, a także w radiu i telewizji. Propagował folklor góralski, zapisywał śpiewki i obrzędy ludowe. Otrzymał wiele nagród literackich, m.in. nagrodę Ministra Kultury i Sztuki (1960), nagrody w konkursie dla pisarzy ludowych zorganizowanym przez Towarzystwo Miłośników Kultury i Sztuki Góralskiej w Zakopanem (1961, 1962), wielokrotnie nagrody w konkursie gawędziarzy ludowych Sabałowe bajania w Bukowinie Tatrzańskiej (1967, 1968, 1969, 1970), nagrodę Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie (1970) oraz nagrodę im. J. Pocka, przyznawaną przez redakcję „Chłopskiej Drogi” (1973, nie zdążył jej odebrać). Odznaczony m.in. Brązowym (1938) i Złotym (1966) Krzyżem Zasługi odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1966), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972). Zmarł 2 grudnia 1973 w Krakowie; pochowany na cmentarzu w Poroninie.
W 1976 w Stołowem została otwarta Izba Pamięci A. Skupnia oraz zaingaurowane w Białym Dunajcu przeglądy młodych recytatorów i gawędziarzy im. A. Skupnia-Florka.