BIO

Urodzona 3 grudnia 1906 we wsii Ostrowy pod Kutnem; córka Władysława Welke, urzędnika cukrowni, i Marii z Nowackich. Uczyła się w ośmioklasowym humanistycznym Gimnazjum Żeńskim Janiny Steinbokówny „Oświata i Wychowanie” we Włocławku; brała udział w życiu artystycznym szkoły, występując w przedstawieniach teatralnych i na koncertach. Pierwsze swoje próby literackie zamieściła w roczniku szkolnym „Orlątko” (Włocławek 1923/24). Gimnazjum ukończyła w 1927, po czym od 1928 studiowała filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Następnie przebywała we Włoszech, gdzie w 1934-36 kontynuowała studia w dziedzinie historii literatury włoskiej, historii sztuki, archeologii i topografii antycznego Rzymu na Królewskim Uniwersytecie w Rzymie. W 1935 wyszła za mąż za Jana Siwkowskiego, prawnika ekonomistę. Debiutowała w 1937 tomikiem wierszy Gdy rozkwitają jabłonie.... W tym czasie zaczęła zamieszczać wiersze, felietony i drobne artykuły poświęcone dawnej Warszawie i sztuce starożytnej oraz wspomnienia z Rzymu w „Rodzinie Polskiej” (1937) oraz w pismach „Tempo Dnia” (1938), „Wieczór Warszawski” (1938), w 1938-39 publikowała też w dwutygodniku „Kobieta w Świecie i w Domu” oraz w „Kurierze Warszawskim”. Od 1937 kontynuowała przerwane wcześniej studia polonistyczne na UW; w 1939 uzyskała magisterium. Po wybuchu II wojny światowej pozostała w Warszawie. Uczęszczała na tajne studium polonistyczne UW, kierowane przez profesora Juliana Krzyżanowskiego i pod jego kierunkiem przygotowywała rozprawę doktorską pt. Jerozolima Słoneczna” w twórczości Juliusza Słowackiego (zniszczona w czasie powstania warszawskiego). We wrześniu 1944, wraz z transportem ludności, została wywieziona do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, skąd przeniesiono ją do obozu w Oranienburg-Sachsenchausen (filia w Berlinie). W czasie pobytu w obozach prowadziła wielokrotnie „gawędy szeptane” poświęcone literaturze i sztuce. Po zakończeniu wojny przebywała w obozie przejściowym w Spakenberg-Geesthacht pod Hamburgiem w strefie angielskiej; w zorganizowanej tam szkole uczyła krótko rysunku, języka polskiego i literatury. Jednocześnie podjęła ponownie pracę literacką; dokonała scenicznej adaptacji Wieszczki lalek według libretta J. Hassreitera i F. Gaula i wystawiła ją z udziałem byłych więźniów. Także i tu wygłaszała popularne prelekcje z dziedziny literatury i sztuki, recytowała też swoje wiersze. Na początku grudnia 1945 powróciła do kraju i zamieszkała w Warszawie. Kontynuowała twórczość literacką; wiersze i stylizacje starowarszawskie zamieszczała m.in. w „Dziś i Jutro” (1946-47, 1952), „Tygodniku Warszawskim” (1946-48), „Życiu Literackim” (1946). Artykuły dotyczące życia naukowego i artystycznego Warszawy XIX i XX wieku publikowała też w „Stolicy” (1947-48, 1962-63, 1965-66), „Nowinach Literackich” (1947-48) i „Warszawie” (1948). Od 1947 współpracowała z Polskim Radiem, ogłaszając tam felietony historyczne dotyczące życia artystycznego i codziennego Warszawy XIX wieku oraz słuchowiska. Od 1950 brała udział w pracach Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, wygłaszając referaty na posiedzeniach Komisji do Badań nad Historią Literatury i Oświaty w Polsce oraz w Komisji Językowej. Od 1953 współpracowała z Zakładem Języka Polskiego UW, wygłaszała referaty dotyczące zagadnień leksykografii. Kontynuowała współpracę z czasopismami, publikując w „Poradniku Językowym” (1951-54), „Problemach” (1953-58, 1961-64, 1968), „Języku Polskim” (1955). W 1967 została członkinią Związku Literatów Polskich. Współpracowała z Encyklopedią Warszawy (wyd. 1975). Należała do Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, Towarzystwa im. F. Chopina i Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego im. S. Moniuszki. Zmarła 23 maja 1981 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

1. Gdy rozkwitają jabłonie... [Wiersze]. Warszawa: F. Hoesick 1937, 14 s.

Autorka podpisana: J. Welke-Siwkowska.

2. Flirt ze słońcem w Jaworzu. [Wiersze]. Warszawa: F. Hoesick 1938, 16 s.

Autorka podpisana: J. Welke-Siwkowska.

3. Pan Chopin opuszcza Warszawę. [Powieść]. „Słowo Powszechne1950 nr 271-351; 1951 nr 2-6. Wyd. osobne Warszawa: Książka i Wiedza 1958, 165 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1960, wyd. 3 1969.

4. Tam, gdzie Chopin chodził na pół czarnej... (Stylizacje). Warszawa: Książka i Wiedza 1959, 138 s. Wyd. 2 tamże 1969.

Zawartość

Frycek pije Reinertzką serwatkę; Pan Chopin „wariuie” na zadane tema; Tam – gdzie Chopin chodził na pół czarnej...; Warszawa w dniu odjazdu Fryderyka Chopina; List z wizytą u Mikołaja Chopina.

5. Koczobrykiem po Warszawie!... Zbiór na dokumencie opartych stylizacji na tematy życia Warszawy pierwszej połowy XIX wieku. Warszawa: Książka i Wiedza 1963, 373 s. Wyd. 2 tamże 1966.

Zawartość

Szanowna składka na mogiłę ś.p. Tadeusza Kościuszki zbierana w M.St. Warszawie; Wdowa Smoczyńska skapitulowała! Pochwała wytwórczości krajowej w latach dwudziestych zeszłego stulecia; O Examenie publicznym uczniów Instytutu Głucho-Niemych, odbytym w sali dolnej Pałacu Kazimierowskiego w dzień sobotni 4-go sierpnia R.P 1821-go [dot. księdza J. Falkowskiego]; „Cudzoziemszczyzna” Fredry. I-sza reprezentacja; Theatrum optyczno-hydrauliczne. Cień Kopernika! Warszawa w R.P. 1825-tym; „Modą jest znajdować się na drodze, która pędzi szybkobiegiem!”; „Cyrulik Sewilski”. Dwie uroczyste daty [dot. Teatru Narodowego]; Licytacja przy ulicy Elektoralnej Nro 796 [dot. A. Malczewskiego]; Zielonoświątkowa promenada na Bielany w R.P 1829-ym; Aplikant z Jeneralnego Sekretariatu Ministerium Skarbu, Pan Juliusz Słowacki, na Wiankach w Warszawie; Fido Savant!; Pan Mićkiewicz jest niegrzeczny!; 29 listopada 1830 R. Godz. 7 wieczór „... w Warszawie rozpoczęto ważną Rewolucją”; Warszawa szykuje się do obrony w przededniu Bitwy Warszawskiej 6 i 7 września 1831 r.; Pierwsza podróż Koleją Żelazną Warszawsko-Wiedeńską; Echa Zielonoświątkowych Bielan. Warszawa w R.P 1846-ym; Romantyczne Panie – jadą na letnie pomieszkanie. Warszawa w R.P. 1846-ym; Wianki w Warszawie w R.P. 1846-ym; Trzeba koniecznie do Krasińskich Ogrodu...; Lektura warszawskiej pani romantycznej w R.P 1846-ym; Nowy Rok; Król Migdałowy, czyli Święto Trzech Króli w Warszawie; Maskarada! Spadochrony w Teatrze Wielkim; Do domu „Pod Okrętem” – Na pączki!; Popielec!... Popielec!; W dzień Ś-go Józefa... Warszawa w R.P. 1847-um; Wielki Tydzień i Święcone. Warszawa w R.P. 1847-ym; Igrzyska Wielkanocne na placu Krasińskich; A ciepła stopni 19... Warszawa w maju R.P. 1847-go; Na końskie Wyścigi!; Omnibusem ku Wierzbnu w niedzielę czerwcową R.P. 1847-go; Otwarcie Instytutu Wód Mineralnych Sztucznych w Ogrodzie Saskim; Spacer bez celu...; Początek zatrudnień szkolnych; Warszawa na Okrężnem w Wilanowie w R.P. 1847-um; Na balet do Opery!; Zaduszki; Gwiazdka Wigilijna; Obiadowe recenzje. Warszawa w R.P. 1847-ym; Rozbudowa Warszawy w R.P. 1847-ym. Brak gazu!; Mosty warszawskie utrapienia przyczyniające.

6. Kochanek Justyny w Warszawie! Zbiór szkiców o dawnej Warszawie opartych na dokumentach. Warszawa: Książka i Wiedza 1967, 581 s.

Zawartość

Kochanek Justyny w Warszawie!; Połóg w zajeździe. O okolicznościach urodzin J.I. Kraszewskiego; Stary filut [dot. J.U. Niemcewicza]; Mickiewicziana w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie; Syn byczej skóry; Walka o facyaty; Rozprawa Śniadeckiego o Koperniku – po angielsku; Ze stosunków warszawskich z [A.] Thorvaldsenem [dot. projektu pomnika A. Mickiewicza]; Sprawa wyboru miejsca pod pomnik Kopernika; Z przygotowań do inauguracji pomnika Kopernika. (Niedoszły do skutku projekt Schucha); Rodowód Mikołaja Kopernika i wywód jego nazwiska; Panna Tańska układa synonimy. (Gramatykalne sprawy – zeszłowiecznej Warszawy); Wiosna Ludów w Warszawie; Pięciu Poległych (27 luty 1861 r.); Żałoba Narodowa Polek. (Warszawa 1861-1863); Fotografie z zagubionego albumu.

7. Moje żółwie. [Wspomnienia z lat 1934-1960]. Powst. przed 1981. Warszawa: Nasza Księgarnia 1985, 94 s.

8. Nokturn, czyli rodzina Fryderyka Chopina i Warszawa w latach 1832-1881. [Gawędy stylizowane]. Powst. przed 1981. T. 1-3. Warszawa: Książka i Wiedza 1986, 1988, 1996, 498 + 462 + 475 s.

Zawartość

T. 1: Ludwika Chopin wychodzi za mąż, 1832; Mikołaj Chopin kumem, 1833; Izabella Chopin wychodzi za mąż, 1834; Pod znakiem Ś-go Ludwika, 1835; Nowa posada pana Mikołaja, 1837; Imiennik Fryderyka, 1840; Dubeltowe chrzciny, 1843. – T. 2: Zgon Mikołaja Chopin, 1844; „... już go nie ma...”, 1849; Ludwika – wdową, 1853; Zgon Ludwiki Jędrzejewiczowej, 1855. – T. 3: Zgon matki Chopina, 1861; Ostatnia, 1881. – Nadto w t. 1-3: Aneksy 1-95.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1977, 1980.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1965.
Polski Słownik Biograficzny. T. 37. Cz. 4. Warszawa 1997 (E. Głębicka).

Pan Chopin opuszcza Warszawę

[B. Dudziński] B.D.: Gdy Chopin opuszczał Warszawę. Panorama 1958 nr 18.
J.Z. Brudnicki: Chopin w zwierciadle literatury pięknej. W: Fryderyk Chopin 1810-1849. Warszawa 1965 [dot. też: Tam, gdzie Chopin chodził na pół czarnej...].

Tam, gdzie Chopin chodził na pół czarnej...

Z. Sierpiński: Warszawa pana Fryderyka. Nowe Książki 1959 nr 23.
J.Z. Brudnicki: Chopin w zwierciadle literatury pięknej. W: Fryderyk Chopin 1810-1849. Warszawa 1965 [dot. też: Pan Chopin opuszcza Warszawę].

Kochanek Justyny w Warszawie!

T. Syga: Kochanek Justyny. Stolica 1967 nr 27.
A. Hamerliński: Nie tylko Warszawa. Tygodnik Kulturalny 1977 nr 36.

Nokturn, czyli rodzina Fryderyka Chopina i Warszawa w latach 1832-1881

M. Bielski: Dzieje rodziny Chopinów. Stolica 1987 nr 5.