BIO

Urodzony 31 lipca 1920 w Brześciu nad Bugiem; syn Mikołaja Sikiryckiego, telegrafisty Polskich Kolei Państwowych, i Bronisławy z Zygadłów, nauczycielki i bibliotekarki. W 1927 zamieszkał w Lublinie, gdzie uczył się w Państwowym Gimnazjum im. J. Zamoyskiego; w 1939 zdał maturę. Debiutował w 1937 opowiadaniem Pasażerka na gapę opublikowanym w czasopiśmie młodzieży lubelskich szkół średnich „W słońce” (nr 3; podpisany Siekierycki); w 1938-39 był redaktorem tego pisma. W czasie okupacji niemieckiej pracował kolejno jako ślusarz w Lublinie, drwal na Zamojszczyźnie, murarz w Warszawie oraz kreślarz w Lublinie. Uczestniczył w działalności konspiracyjnej – członek Armii Krajowej; był też autorem pieśni partyzanckich. Po wyparciu Niemców, został w lipcu 1944 zatrudniony jako spiker w lubelskiej rozgłośni Polskiego Radia. Podjął studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Rozpoczął też działalność literacką, publikując wiersze w czasopismach „Gontyna” (1944; także członek zespołu redakcyjnego) i „Odrodzenie” (1944-49). W 1945 zamieszkał w Łodzi, gdzie do 1951 pracował jako spiker radiowy. W 1945/46 kontynuował też studia na Uniwersytecie Łódzkim. W 1946-49 współpracował z tygodnikiem „Szpilki”. W 1948 ożenił się z Janiną Lange. W 1949 został członkiem Związku Literatów Polskich. Pisał teksty dla łódzkiego Teatru Satyryczno-Literackiego „Osa” (1950). W 1954-57 był kierownikiem artystycznym Teatru Satyryków, przemianowanego później na Estradę Satyryczną, a po jej przekształceniu się w Teatr 7.15, którego kierownikiem literackim został w sezonie 1958/59. Wiersze, fraszki, tłumaczenia z literatury rosyjskiej zamieszczał w „Nowej Kulturze” (1950-52), „Odgłosach” (1959-67, 1969-70) oraz pismach dla dzieci „Płomyczek” (1958-64, 1967-76, z przerwami) i „Płomyk” (1959-69). W 1954-59 był kierownikiem literackim i artystycznym Teatru Satyry w Łodzi, a w 1966-67 kierownikiem literackim łódzkiego Teatru Lalek „Arlekin”. Od 1960 zajmował się wyłącznie pracą literacką. Za twórczość przekładową otrzymał w 1969 dyplom Komitetu do Spraw Kultury przy Radzie Ministrów Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) oraz wyróżnienie na II Międzynarodowym Zjeździe Tłumaczy Literatury Radzieckiej w Moskwie. Publikował w wielu czasopismach, m.in. w „Literaturze Radzieckiej” (1969-85; tu liczne przekłady z literatury białoruskiej, gruzińskiej, mołdawskiej), „Odgłosach” (1971-85, podpisany też (is); tu m.in. liczne tłumaczenia z literatury gruzińskiej), „Trybunie Ludu” (1974-80; tu wiersze, fraszki), „Płomyczku” (1980-84, z przerwami). Od 1970 był radnym i członkiem Komisji Wychowania, Oświaty i Kultury Rady Narodowej miasta Łodzi; od 1972 przewodniczył Komisji Kultury. W 1972 został członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Obrońców Pokoju (od 1974 członek zarządu). W tymże roku przez trzy miesiące przebywał w Jugosławii jako stypendysta rządu tego kraju. Za całokształt pracy literackiej otrzymał w 1973 nagrodę miasta Łodzi. W 1974 został członkiem Prezydium Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W 1976 otrzymał nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży oraz nagrodę im. M. Gorkiego przyznaną przez Związek Pisarzy ZSRR, w 1979 nagrodę literacką Centralnej Rady Związków Zakładowych i nagrodę Warmii i Mazur za twórczość związaną z tym regionem. W 1981 został członkiem Komitetu Wykonawczego Rady Krajowej i przewodniczącym Rady Łódzkiej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON); w 1982 wszedł w skład Prezydium Tymczasowej Rady Krajowej PRON. W 1983 otrzymał przyznawany przez dzieci Order Uśmiechu. Był członkiem Zarządu Polskiej Sekcji Międzynarodowego Kuratorium Książki Dziecięcej (IBBY). Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1955), odznaką „Zasłużonego Działacza Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich” (1970), Krzyżem Kawalerskim (1972) i Krzyżem Oficerskim (1979) Orderu Odrodzenia Polski, odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1975), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1977). Zmarł 2 stycznia 1985 w Łodzi.

Twórczość

1. Wołanie drzew. [Wiersze]. Łódź: Związek Literatów Polskich 1950, 31 s.

2. Co komu winna spółdzielnia gminna. Wodewil w 3 odsłonach z muzyką F. Frachowicza. [Współautor:] W. Drygas. Uwagi inscenizacyjne: Z. Wiktorczyk. Warszawa: Czytelnik 1954, 70 s.

3. Uwaga, kręcimy! [Widowisko satyryczne]. Prapremiera: Łódź, Estrada Satyryczna 1955.

4. Wio, dywaniku. Według scenariusza I. Sikiryckiego. Prapremiera: Łódź, Estrada Satyryczna 1956.

5. Igraszki i fraszki. [Satyry]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1959, 128 s.

Zawartość

Cykle: Ballady i niuanse; Bajki; Fraszki; Humoreski; Igraszki.

6. Tajemnica starej wierzby. [Utwór sceniczny dla dzieci; współautor:] R. Sykała. Prapremiera: Łódź, Teatr 7.15 1959.

7. Niedźwiedź króla Gniewobora. [Utwór sceniczny dla dzieci; współautor:] R. Sykała. Prapremiera: Łódź, Teatr Powszechny 1962.

8. Oczko opatrzności. Program składany według pomysłu I. Sikiryckiego. Wystawienie: Łódź, Teatr 7.15 1962.

9. Ostrożnie, świeżo napisane. [Satyry]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1963, 91 s.

Zawartość

Utwory oryginalne i przekłady S. Michałkowa, S.S. Orbelianiego i T. Szewczenki w cyklach: Wiersze i ballady; Bajki; Myśli i myślątka; Limeryki; Humoreski.

10. Niewidzialny książę. [Utwór sceniczny dla dzieci; współautor:] R. Sykała. Prapremiera: Łódź, Teatr Powszechny 1964.

11. Nocny połów. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1966, 44 s.

Zawartość

M.in. cykl: Partyzanckie strofy.

12. Turniej z czarodziejem. [Utwór sceniczny dla dzieci; współautor:] R. Sykała. Wystawienie: Łódź, Teatr Powszechny 1968.

13. Bajki na dobranoc. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1970, 105 s. Wyd. 2 tamże 1976.

14. Cyrk w Szczyrku. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1970, 62 s.

15. Siedmiu nieobecnych. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1970, 157 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1979.

16. Zatopione królestwo. [Utwór sceniczny dla dzieci; współautor:] R. Sykała. Prapremiera: Łódź, Teatr Powszechny 1970.

17. Lotki. [Scenariusz filmu rysunkowego; współautor:] J. Hartwig. Ekranizacja 1971.

18. Pietrek z Puszczy Piskiej. [Powieść dla młodzieży]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1971, 162 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1984.

19. Najweselsza szkoła. [Dla dzieci]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1972, 100 s. Wyd. 2 tamże 1978.

Zawartość

Cz. 1. Fraszki szkolne; Cz. 2. Wierszyki i wiersze; Cz. 3. U przyjaciół (przekłady).

20. W stronę Kolchidy. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1973, 49 s.

Zawartość

Cykle: Międzygwiezdni; Konie; W stronę Kolchidy.

21. Wiersze. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1977, 163 s.

Zawartość

Cykle: Wołanie drzew (1950); Nocny połów (1966); W stronę Kolchidy (1973); Bajki i ballady [wybór z poz. , ], – Ostrożnie, świeżo napisane (1963) oraz wiersze dla dzieci.

22. Ogródek szkolnych fraszek. [Dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1979, 57 s.

23. Kram z wierszykami. [Dla dzieci]. Łódź: Krajowa Agencja Wydawnicza 1980, 63 s.

24. Moje bajki. [Wiersze dla dzieci]. Łódź: Krajowa Agencja Wydawnicza 1980, 123 s.

25. Trzy struny. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1980, 194 s.

Zawartość

Wiersze liryczne; Wiersze satyryczne, bajki i ballady.

26. [Czterdzieści dziewięć] 49 podróży Jana. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1982, 36 s. Przedruk zob. poz. .

27. Bajkobranie. [Wiersze dla dzieci]. Łódź: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984, 96 s.

28. Podróże małe i duże. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1984, 48 s.

Zawartość

M.in. poz. 26.

29. Sześć bajek na dobranoc. [Wiersze dla dzieci]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1984, 75 s.

30. Piorunująca mieszanina. Wiersze, ballady, bajki, fraszki, limeryki, parodie i humoreski. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1985, 174 s.

Zawartość

Wiersze i ballady; Bajki; Mieszaniny; Humoreski.

31. W cieniu mazurskiej sosny. [Wiersze]. Olsztyn: Pojezierze 1985, 71 s.

Zawiera też wiersze dla dzieci.

32. Bajki zabawne. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1987, 101 s.

33. Mój koń. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1987, 103 s.

34. Rymowanki cacanki. [Dla dzieci]. Łódź: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, 44 s.

35. Sto fraszek szkolnych. [Dla dzieci]. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1988, 62 s.

Nadto drobne utwory dla dzieci wydane w latach 1958-1986, liczne audycje dziecięce i satyryczne dla Polskiego Radia oraz widowiska telewizyjne w ramach audycji szkolnych dla dzieci.

Wydania osobne tekstów piosenek z nutami, m.in.

Moja dziewczyna. Tango piosenka. [Muzyka:] Z. Wiehler. Warszawa: Wydawnictwo Muzyczno Arcta 1948, [3] s.
Rozłączyło nas morze. Tango. [Muzyka:] E. Żuk. Katowice: Uniwersum 1949, [2] k.
Słoneczny dzień. Tango. [Muzyka:] E. Żuk. Katowice: Uniwersum 1949, [2] k.
Zapytaj gwiazd. Tango. [Muzyka:] E. Żuk. Katowice: Uniwersum 1949, [2] k.
My pokoju wierna straż. [Muzyka:] Z. Wiehler. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, [2] k.
Niezapominajka. Slowfox. [Muzyka:] E. Żuk. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1956, 3 s.
Walczyk rybacki. Na orkiestrę taneczną. [Muzyka:] F. Frachowicz. [Współwyd. z:] Jestem zazdrosna. [Muzyka:] L. Herman. [Tekst:] M. Łebkowski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1959, 9 k.
Bądź Wisło pieśnią pozdrowiona. [Muzyka:] Z. Pucek. Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne „Gamma 1997, [8] s. Wyd. nast. tamże 2003.
Rozłączyło nas morze. Tango. [Muzyka:] E. Żuk. Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne „Gamma 1997, [12] s.
Słoneczny dzień. Tango. [Muzyka:] E. Żuk. Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne „Gamma 1997, [12] s.
Polska droga. [Muzyka:] Z. Pucek. Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne „Gamma 2004, [12] s.

Wybory utworów literackich w przekładach

gruziński

• [Przeł.] G. Džuluchidze. Tbilisi 1978.

rosyjski

Staraja kuznja. Ballady i skazki. [Przeł.:] A. Jurij, V. Safonovy. Moskva 1989.

Przekłady

1. P. Jerszow: Konik garbusek. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, 102 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1956, wyd. 3 1958, wyd. 4 1960, wyd. 5 1963, wyd. 6 1969, wyd. 7 1976, wyd. 8 1983; wyd. 1 Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984; wyd. 9 [!] Warszawa: Nasza Księgarnia, Moskwa: Raduga 1986; wyd. 9 Warszawa: Książka i Wiedza 1988.

Adaptacje

teatralne

Wystawienie: Bielsko, Teatr Polski 1960.
Adaptacja: I. Sikirycki. Wystawienie: Lublin, Teatr Lalki i Aktora im. H.Ch. Andersena 1968.
2. S. Michałkow: Dla dużych i małych. [Wiersze]. Warszawa: Książka i Wiedza 1952, 73 s.
3. Sz. Rustaweli: Witeź w tygrysiej skórze. [Epos]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 190 s. Wyd. 2 tamże 1978.
4. Dawid z Sasunu. Epos staroarmeński. Przeł. [i przedmową opatrzył] I. Sikirycki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1967, 143 s. Wyd. 2 tamże 1983.
5. S. Prokofiew: Piotruś i wilk. [Utwór sceniczny]. Tłum. I. Sikirycki. Wystawienie: Łódź, T. Lalek „Arlekin 1978.
6. Wiersze sercu bliskie. Wybór i tłum. z rosyjskiego I. Sikirycki. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1978, 206 s.
7. W. Nowacki, J. Fridman: Słomiany skowronek. [Utwór sceniczny]. Tłum. I. Sikirycki. Wystawienie: Łódź, T. Lalek „Pinokio 1981.
8. K. Czukowskij: Bajki. Przeł.: W. Broniewski, I. Sikirycki. Moskwa: Raduga 1984, 63 s.
9. O. Tumanian: Kropla miodu. [Bajka]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985, 36 s.

Prace redakcyjne

1. Wiersze o braterstwie. Antologia. Zebrał i oprac.: I. Sikirycki. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 191 s.
2. M. Kajka: Wybór wierszy. Wybór i posłowie I. Sikirycki. Przedmowa: W. Gębik. Warszawa: Czytelnik 1954, 132 s.
3. A. Markowič Nikolaev: Kanonada. Wiersze. Wybór I. Sikirycki. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1971, 53 s.
4. M. Tank: Wiersze wybrane. Wybrał i wstępem opatrzył I. Sikirycki. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1974, 270 s.
5. Księga przyjaciół. Wybór i oprac.: I. Sikirycki. Wstęp: J. Iwaszkiewicz. Komitet red.: J. Dobraczyński i in. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1975, 379 s.
Antologia prozy i poezji polskiej i radzieckiej.
6. Złote kamienie. Dawne i nowe wiersze Azerbejdżanu. Wybór i oprac.: T. Chróścielewski, I. Sikirycki. Wstęp: B. Baranowski. Przypisy i noty: T. Chróścielewski. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1975, 303 s.
Tu także m.in. przekład I. Sikiryckiego.
7. ...na czerwonych października kwiatach. Antologia poezji i prozy. Wybór i oprac.: I. Sikirycki, Z. Załuski. Komitet red.: J. Dobraczyński i in. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1977, 450 s.
8. Muzo pieśni opowiadaj. Kraj Rad w poezji polskiej. Wybrał i wstępem opatrzył I. Sikirycki. Posłowie: W. Żukrowski. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1979, 314 s.
9. Tam, gdzie ziemia śpiewa. Kraj Rad w poezji polskiej. Wyboru dokonał I. Sikirycki. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1979, 138 s.
10. Poezja gruzińska. Antologia. Wybór I. Sikirycki. Wstęp: F. Nieuważny. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1985, 630 s.
11. S. Parujr: Muśnięcie chwili. Wybór I. Sikirycki. Posłowie: F. Nieuważny. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1987, 94 s.

Zob. też Przekłady poz. .

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1957, 1966, 1974, 1979.

Wywiady

Moją pasją jest sztuka translatorska. Rozm. T.J. Żółciński. Argumenty 1977 nr 9.
Trzeba oddać. Rozm. K. Frejdlich. Odgłosy 1978 nr 4.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1978 (F. Lichodziejewska).
Polski Słownik Biograficzny. T. 37. Cz. 3. Warszawa 1997 (J. Kowalczykówna).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (Uzupełnienie).

Ogólne

Artykuły

T. Papier: Bajki dla małych i dużych. Odgłosy 1960 nr 22.
M.E. Sajenczuk: Igor Sikirycki. Odgłosy 1975 nr 30.
T. Błażejewski: W bajkowym świecie. Głos Robotnika 1983 nr 80 [dot. twórczości poetyckiej I. Sikiryckiego dla dzieci].
W. Jażdżyński: Igor Sikirycki. Osnowa 1985 nr 11/12 [wspomnienie pośmiertne].
G. Leszczyński: Sikirycki. Nowe Książki 1985 nr 9.
T.J. Żółciński: Igor Sikirycki. Argumenty 1985 nr 13.
T. Błażejewski: Przypomnienie Igora Sikiryckiego. Odgłosy 1987 nr 11.

Wołanie drzew

Z. Herbert: Antena i drzewo. Tygodnik Powszechny 1951 nr 21.

Uwaga, kręcimy!

J. Kuryluk: Dzieci przerosły ojca. Stolica 1955 nr 15.

Igraszki i fraszki

E. Wróblewska: O igraszkach i fraszkach. Odgłosy 1959 nr 35.

Nocny połów

S. Świontek: Kilka uwag na marginesie pewnych wierszy. Odgłosy 1966 nr 17.

Bajki na dobranoc

J. Kowalczyk: Podarek dla najmłodszych. Odgłosy 1971 nr 42 [dot. też: Cyrk w Szczyrku].

Cyrk w Szczyrku

J. Kowalczyk: Podarek dla najmłodszych. Odgłosy 1971 nr 42 [dot. też: Bajki na dobranoc].

Siedmiu nieobecnych

W. Korn. „Sztandar Ludu1970 nr 271.
B. Dudziński: Oddali życie w walce. Odgłosy 1971 nr 1.
E. Jasztal: Młodzieży – o wojnie. Nowe Książki 1971 nr 22.

Pietrek z Puszczy Piskiej

M. Wittels: Pietrek na wojennych ścieżkach. Nowe Książki 1972 nr 11.

W stronę Kolchidy

G. Kompel: Liryczna przygoda w Kolchidzie. Odgłosy 1974 nr 10.
F. Rajczak. „Głos Robotnika1974 nr 66.

Wiersze

K. Gałczyńska: Wyznania najprostsze. Trybuna Ludu 1977 nr 171.
P. Kuncewicz: Słowo o (poetyckiej) wyprawie Igora. Odgłosy 1978 nr 20.
K. Pieńkosz: Przegląd poetyckiego dorobku. Literatura 1978 nr 17.

Ogródek szkolnych fraszek

A. Baluch: Dydaktyka doraźna, czyli o fraszkach ze szkolnego podwórka. Nowe Książki 1980 nr 11.

Moje bajki

Z. Olek: O krawcu Chucherce i raku Łobuziaku. Nowe Książki 1981 nr 5.

Trzy struny

J.H. Wiśniewski. „Odgłosy1980 nr 44.

49 podróży Jana

W. Woroszylski: Szkoła życia. Więź 1984 nr 4.