SIEDLECKI Michał

Urodzony 8 września 1873 w Krakowie; syn Adolfa Grzymały-Siedleckiego, chemika i farmaceuty, właściciela apteki, i Tekli z Dydyńskich. W 1891 zdał maturę w Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, po czym do 1895 studiował chemię i zoologię na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ). W 1896 doktoryzował się na UJ na podstawie rozprawy pt. O budowie leukocytów oraz podziale ich jąder u jaszczurów (promotor profesor Kazimierz Kostanecki). Dalsze studia w dziedzinie zoologii kontynuował za granicą: w 1896-97 w Instytucie Zoologicznym w Berlinie, następnie w Instytucie Pasteura w Paryżu, uczęszczając też na wykłady w Sorbonie i Collége de France (1897-98), później w Stacji Zoologicznej w Neapolu i przez dwa miesiące prowadził badania naukowe na Capri. Za całokształt pracy naukowej w 1895-99 otrzymał nagrodę Francuskiej Akademii Nauk w Paryżu oraz tytuł laureata tejże Akademii. Jesienią 1899 powrócił do Krakowa i został asystentem w Zakładzie Anatomii Porównawczej UJ. W tym samym roku habilitował się na podstawie rozprawy pt. Über die geschlechtliche Vermehrung des Monocystis ascidiae R. Lank, a następnie rozpoczął wykłady z biologii ogólnej na UJ, które (z przerwami na podróże zagraniczne) prowadził do 1912. Utrzymywał bliskie kontakty z krakowskim środowiskiem literackim i artystycznym, m.in. z Adamem Asnykiem, Wacławem Berentem, Ignacym Maciejowskim, Stanisławem Przybyszewskim, Władysławem Reymontem, Kazimierzem Tetmajerem, a przede wszystkim ze Stanisławem Wyspiańskim. Od 1903 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności (PAU). W 1904 prowadził badania naukowe w Stacji Zoologicznej w Wimmereux nad kanałem La Manche. Po powrocie został mianowany profesorem nadzwyczajnym UJ. W 1904 ożenił się z Ireną Wolską (zmarła 1905). W 1906 przebywał w Egipcie i Nubii, a w 1907-08, dzięki wsparciu austriackiego Ministerstwa Oświaty, odbył podróż przez Triest, Suez, Bombaj, Cejlon i Singapur na Jawę; był także na Sumatrze i wyspach koralowych na Oceanie Indyjskim. W 1908 debiutował opowiadaniem pt.Z głębin na łamach rocznika dla młodzieży „Wieczory Polskie”. W 1910 ożenił się z Anną Stachiewicz. W 1912 został profesorem zwyczajnym i objął kierownictwo Katedry Zoologii na UJ. W tymże roku został członkiem korespondentem Société de Biologie w Paryżu (od 1927 – członek czynny). Publikował artykuły i gawędy przyrodnicze o charakterze literackim w „Przeglądzie Polskim” (1913-14) i „Tygodniku Ilustrowanym” (1916). Po wybuchu I wojny światowej, w 1914-16 uczestniczył w pracach Naczelnego Komitetu Narodowego. Jednocześnie w 1915-18 działał w sekcji sanitarnej Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy powołanego przez biskupa krakowskiego Adama Sapiehę. Jako reprezentant Komitetu wyjechał w 1918 do Paryża, aby odebrać dary rządu angielskiego i jednocześnie z ramienia senatu UJ poinformować Thomasa Woodrowa Wilsona i Georges'a Clemenceau o przyznaniu im doktoratów honoris causa. Był uczestnikiem delegacji polskiej na Kongresie Wersalskim. Po uzyskaniu w 1919 urlopu na UJ, zajął się reaktywowaniem Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i był jego pierwszym rektorem. W uznaniu zasług w tej dziedzinie uzyskał tytuł honorowego obywatela miasta Wilna. W 1919 otrzymał doktorat honoris causa uniwersytetu w Strasburgu. W 1919-22 (i ponownie w 1936-39) przewodniczył Komisji Fizjograficznej PAU, a w 1920-24 pełnił funkcję sekretarza Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego PAU. Od 1920 był członkiem czynnym PAU. Jesienią 1921 powrócił do Krakowa, gdzie nadal kierował Katedrą Zoologii na UJ. W 1922 został członkiem honorowym Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie oraz Towarzystwa Miłośników Wilna. Był współinicjatorem otwarcia portu we Władysławowie oraz uruchomienia w 1923 Morskiego Laboratorium (od 1932 Stacji Morskiej) na Helu. W 1922-24 redagował serie matematyczną i przyrodniczą pisma „Bulletin International de l'Académie des Sciences de Cracovie”. Od 1923 reprezentował rząd polski w Międzynarodowej Radzie Badań Morza w Kopenhadze. W 1923-38 wchodził w skład Państwowej Rady Ochrony Przyrody i od 1924 był delegatem Polski w Radzie Generalnej Międzynarodowego Biura Ochrony Przyrody w Brukseli. W 1925-26 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego UJ, a w 1929-30 był prorektorem. W 1928 został prezesem Morskiego Instytutu Rybackiego i współorganizatorem Stacji Morskiej w Gdyni. W 1929 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W 1930-37 przewodniczył Sekcji Polskiej i był członkiem Komitetu Wykonawczego Międzynarodowego Komitetu Ochrony Ptaków. W 1933 został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Towarzystwa Naukowego Lwowskiego, a w 1934 członkiem Zoological Society w Londynie. W 1935-37 był dyrektorem Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego PAU i jednocześnie w 1935-39 kierował Zakładem Psychogenetycznym UJ. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim (1921) i Krzyżem Komandorskim (1921) oraz Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (1923) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Ligi Morskiej i Kolonialnej (1935), Złotym Krzyżem Zasługi (1936), Medalem im. G.S. Hilaire'a, przyznanym pośmiertnie (1947) przez Société d' Acclimatation et de Protection de la Nature we Francji. Aresztowany 6 listopada 1939 wraz z innymi profesorami UJ podczas „Sonderaktion Krakau”, był więziony we Wrocławiu, a następnie w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen. Ogólnie wycieńczony, zmarł tamże 11 stycznia 1940 na zapalenie płuc.