BIO
Urodzony 6 czerwca 1929 we Lwowie; syn Władysława Schaeffera, urzędnika, i Julii z domu Petesz. Po wojnie, w 1946 przyjechał do Opola, gdzie w wyniku tzw. akcji repatriacyjnej zamieszkali wcześniej jego rodzice. Uczęszczał do Państwowego Liceum o profilu matematyczno-fizycznym; w 1949 zdał maturę. Uczył się też prywatnie gry na skrzypcach u profesorów Edwarda Sygnatowicza i Rudolfa Maliszewskiego w Opolu. Następnie studiował muzykologię na Wydziale Filologiczno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; w 1953 uzyskał magisterium. W tymże roku ukończył Wydział Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki (kompozycja) u profesora Artura Malawskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Równocześnie w 1952 pracował w Polskim Radiu oraz w 1954 w Polskim Wydawnictwie Muzycznym w Krakowie. W 1953 skomponował pierwszy polski utwór dodekafoniczny na orkiestrę pt. Muzyka na smyki – Nokturn. W tymże roku ożenił się z Mieczysławą Hanuszewską, muzykologiem i filozofem. W 1953 rozpoczął twórczość plastyczną w dziedzinie grafiki, a w 1955 twórczość dramatyczną, pisząc sztukę pt. Webern. Uczestniczył sporadycznie w happeningach i działaniach parascenicznych krakowskiej grupy MW 2; był autorem pierwszego w Polsce ośmiogodzinnego happeningu Non-stop (1960). Od 1962 należał do Stowarzyszenia „Grupa Krakowska”, skupiającego awangardę muzyczną i plastyczną, oraz do grupy Muzyka Centrum w Krakowie. W 1963 podjął pracę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (od 1972 Akademia Muzyczna w Krakowie). W 1965 po otrzymaniu stopnia doktora habilitowanego w zakresie kompozycji został mianowany docentem, a w 1986 profesorem tejże uczelni. Od 1966 pracował też w studiach elektronicznych w Warszawie i Zagrzebiu. Debiutował jako dramatopisarz utworem Audiencja IV, wystawionym w Tuluzie w 1968, a w Polsce utworem Audiencja II, wystawionym na koncercie zespołu MW 2 w Krakowie w 1969. W 1970 uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy Nowa muzyka. Problemy współczesnej techniki kompozytorskiej (promotor profesor Józef Michał Chomiński). W 1976 zaczął prowadzić letnie kursy mistrzowskie z zakresu kompozycji w Salzburgu. W 1980-81 był stypendystą Akademii Sztuki w Berlinie Zachodnim. W 1986 podjął pracę wykładowcy w Wyższej Szkole Muzycznej i Teatralnej „Mozarteum” w Salzburgu jako profesor nadzwyczajny, a od 1989 profesor zwyczajny. W marcu 1993 odbył się Festiwal Multimedialny Muzyka i Teatr Bogusława Schaeffera zorganizowany przez Filharmonię im. J. Elsnera w Opolu. W 1998 był założycielem, a następnie członkiem honorowym Stowarzyszenia Teatralnego Miszung. W tymże roku otrzymał nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku. Opublikował wiele prac dotyczących techniki kompozytorskiej, historii muzyki współczesnej i jej twórców. Jego utwory dramatyczne były wielokrotnie tłumaczone na języki obce (m.in. hebrajski, estoński). Skomponował ok. 440 utworów muzycznych. Brał udział w festiwalach (m.in. w festiwalach Międzynarodowego Stowarzyszenia Muzyki Współczesnej (SIMC)), sympozjach, warsztatach kompozytorskich w Holandii, Anglii, Stanach Zjednoczonych, Republice Federalnej Niemiec, Austrii, Szwajcarii. Wystawiał prace graficzne m.in. w Nowym Jorku, Kolonii, Wiedniu i Paryżu. W 2002 otrzymał nagrodę Ministra Kultury. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1973) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1986). Zmarł 1 lipca 2019 w Salzburgu.
Twórczość
Utwory dramatyczne z wyjątkiem poz. ↑. [Daty powstania utworów na podstawie J. Zając: Dramaturgia Schaeffera. Salzburg 1998]:.
1. Scenariusz dla nie istniejącego, lecz możliwego aktora instrumentalnego. Powst. 1963. Druk „Program Teatru J. Słowackiego” 1983/1984 nr 2 s. 3-9. Prapremiera: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego, Scena Miniatura 1984.
2. Audiencja I. Powst. 1964. Prapremiera: Kraków 1981.
3. Audiencja II. Powst. 1964. Prapremiera: na koncercie zespołu MW 2 w salach Biura Wystaw Artystycznych w Krakowie w 1969. Wystawienie: następne Teatr Jednego Aktora 1985.
Wystawienia następne
4. Audiencja III, czyli Raj Eskimosów. Powst. 1964. Prapremiera: Warszawa, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna 1983.
5. Audiencja IV. Powst. 1964. Prapremiera: w języku francuskim Tuluza (Francja) 1968.
6. Audiencja V. Powst. 1964. Prapremiera: Tarnów, Teatr im. L. Solskiego 1986.
7. Kwartet dla czterech aktorów. Powst. 1966. Prapremiera: Łódź, Teatr im. S. Jaracza, Mała Scena 1979. Telewizja Polska 1983.
Wystawienia następne
Przekłady
hiszpański
Adaptacje
8. Fragment I. Powst. 1968. Prapremiera: 1969. [Inf. autora].
9. Scenariusz dla trzech aktorów. Powst. 1970. Prapremiera: Kraków, Teatr STU 1987.
10. Mroki. Powst. 1979-1980. Prapremiera: Warszawa, Teatr Nowy 1983. Druk fragmentów „Program Teatru Nowego” 1983 z. III s. 25-37.
11. Zorza. Powst. 1980-1982. Prapremiera: Poznań, Teatr Nowy 1986.
12. Grzechy starości. Powst. 1985. Prapremiera: Warszawa, Teatr Nowy 1986.
13. Vaniniana. Prapremiera: w języku włoskim Lecce (Włochy) 1985.
14. Kaczo. Metawariacje. Collage teatralny. Dla dwóch aktorów i aktorki. Powst. 1987. Prapremiera: Poznań, Teatr Nowy 1988 (wystawienie w Szczecinie). Telewizja Polska 1992. Druk zob. poz. ↑.
15. Partytura. Prapremiera: Warszawa, Pracownia Teatr (wystawienie w Poznaniu) 1987.
16. Symfonia kameralna. Prapremiera: Chorzów, Teatr amatorski „Korez” 1987.
17. Aktor. Sztuka w 22 scenach. Powst. 1989-1990. Prapremiera: Warszawa, Teatr Powszechny 1991. Druk zob. poz. ↑.
Przekłady
hiszpański
18. Próby. Sztuka w 19 scenach. Powst. 1989-1990. Wystawienie: Warszawa, Teatr Kameralny 1993. Druk zob. poz. ↑.
Wystawienia następne
Przekłady
hiszpański
19. Seans. Sztuka w 10 scenach. Powst. 1990. Prapremiera: Kielce, Teatr im. S. Żeromskiego 1992. Druk zob. poz. ↑.
20. Odwet. Sztuka w 12 scenach. Powst. 1991. Prapremiera: Dąbrowa Górnicza, Teatr Elsynor 2002. Druk zob. poz. ↑.
21. Rondo. Sztuka w 20 scenach. Powst. 1991. Druk zob. poz. ↑.
22. Tutam. Sztuka w 19 scenach dla aktora i aktorki. Powst. 1991. Prapremiera: Warszawa, Teatr Powszechny 1992. Telewizja Polska 1994. Druk zob. poz. ↑.
23. Muzyka, teatr i filozofia Bogusława Schaeffera. Trzy rozmowy. [Rozm.] J. Zając. Salzburg: Collsch Edition 1992, 165 s.
24. Razem. Sztuka w 2 aktach (w 16 scenach). Powst. 1992. Druk zob. poz. ↑.
25. Utwory sceniczne: Kaczo; Aktor; Próby; Seans; Tutam. Salzburg: Collsch Edition 1992, 333 s.
Zawartość
26. Awans. Sztuka w 17 scenach. Powst. 1993. Druk zob. poz. ↑.
27. Denni. Sztuka w 17 scenach (w 2 aktach). Powst. 1993. Druk zob. poz. ↑.
28. Gdyby. Sztuka w 16 scenach. Powst. 1993. Prapremiera: Warszawa, Teatr Studio 1995. Druk zob. poz. ↑.
29. Glosa. Sztuka w 11 scenach. Powst. 1993. Druk zob. poz. ↑.
30. Fragment II dla dwóch aktorów i skrzypka. Prapremiera: Schwaz in Tirol, Theatre Pölzbühne 1994. Wystawienie: Kraków, Teatr Zależny 1995.
31. Toast. Sztuka w 20 scenach. Prapremiera: Katowice Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego 1994. Druk zob. poz. ↑.
32. Utwory sceniczne: Toast; Rondo; Odwet; Razem; Żniwo; Awans; Gdyby; Denni; Glosa. Salzburg: Collsch Edition 1994, 573 s.
Zawartość
33. Żniwo. Sztuka w 23 scenach (w 4 częściach w 2 aktach). Powst. przed. 1994. Prapremiera: Nowa Huta, Teatr Ludowy 1997. Druk zob. poz. ↑.
34. Anons. Prapremiera: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1998.
35. Farniente. Prapremiera: Jelenia Góra, Teatr im. C.K. Norwida 1999.
36. Skala. [Utwór dramatyczny], Prapremiera: Warszawa, Teatr Rampa 2001.
37. Sceny miłosne. [Utwór dramatyczny], Prapremiera: Kraków, Scena Pod Ratuszem przy Krakowskim Rynku 2003.
38. Multimedialne coś. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Bajka 2007.
Utwory niepublikowane
Dramaty wymienione w pracy J. Zając: Dramaturgia Schaeffera (Salzburg 1998):.
Prace z dziedziny muzyki
[Cz.1]: Część historyczna. 1961, 180 s. Wyd. 2 tamże 1964.
[Cz.2]: Część analityczna. 1964, 352 s.
Przekłady
słowacki
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 2000.
