SAWRYMOWICZ Eugeniusz

Urodzony 7 stycznia 1904 w Sasmaken na Łotwie; syn Konstantego Sawrymowicza, prawnika, i Eugenii z Ciemnołońskich. Uczył się w gimnazjum rosyjskim w Libawie na Łotwie. W 1915 zamieszkał w Jekaterynosławiu i kontynuował naukę w szkole rosyjskiej, a od 1917 uczęszczał do tamtejszego gimnazjum polskiego. W 1921 powrócił wraz z rodziną do kraju i zamieszkał w Warszawie, gdzie uczył się początkowo w gimnazjum Kazimierza Kulwiecia, a później w Gimnazjum Męskim Władysława Giżyckiego. Po zdaniu matury w 1924, podjął studia na Politechnice Warszawskiej, po czym w 1925 przeniósł się na Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warszawskiego (UW); w 1931 uzyskał magisterium w zakresie filologii polskiej. Jednocześnie w 1930/31 uczęszczał na zorganizowane przy Wydziale Humanistycznym UW roczne studium pedagogiczne. W 1931 rozpoczął pracę nauczycielską w Prywatnym Gimnazjum i Liceum Towarzystwa Gimnazjum w Milanówku. W 1932 zdał egzamin państwowy dla nauczycieli szkół średnich i uzyskał uprawnienia do nauczania języka polskiego, historii i wiedzy o Polsce współczesnej. W 1936-39 pracował równocześnie w Warszawie, w Prywatnym Gimnazjum i Liceum im. Wandy Szachtmajerowej oraz w Prywatnym Gimnazjum i Liceum Haliny Gepnerówny, jednocześnie uczył też języka polskiego w Lycée Français de Varsovie. W 1937 brał czynny udział w organizowaniu Towarzystwa Polonistów Rzeczypospolitej Polskiej, a w 1938-39 pełnił funkcję jego sekretarza generalnego. Debiutował na łamach warszawskiego „Życia Literackiego” w 1938 (nr 1) recenzją książki S. Kawyna Ideologia stronnictw politycznych wobec Mickiewicza. W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Warszawie i uczestniczył w tajnym nauczaniu. W 1943 ożenił się ze Stanisławą Dikstein. Po powstaniu warszawskim znalazł się w Lubartowie, a od momentu wyzwolenia tych terenów pracował w 1944/45 w tamtejszym gimnazjum, pełniąc jednocześnie funkcję zastępcy dyrektora. W 1945 przeniósł się wraz z rodziną do Łodzi, gdzie w 1945/46 pracował w V Państwowym Żeńskim Gimnazjum i Liceum im. M. Konopnickiej oraz w Ośrodku Metodycznym na stanowisku zastępcy kierownika. W 1946 powrócił do Warszawy i w tym samym roku doktoryzował się na UW na podstawie rozprawy «Hymny» Jana Kasprowicza (promotor prof. Julian Krzyżanowski↑). Od 1948 należał do Polskiej Partii Robotniczej, później do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Pracował (do 1952) w Liceum Ogólnokształcącym im. J. Słowackiego, jednocześnie w 1946-49 kierując Okręgowym Ośrodkiem Dydaktyczno-Naukowym Języka Polskiego, a następnie w 1949-51 Centralnym Ośrodkiem Dydaktyczno-Naukowym Języka Polskiego Ministerstwa Oświaty. W 1946-47 był członkiem zespołu redakcyjnego czasopisma „Polonista”, a od 1948 wchodził w skład redakcji „Polonistyki”. W tymże czasie podjął działalność w Towarzystwie Literackim im. A. Mickiewicza, pełnił najpierw funkcję sekretarza (1946-50), a później wiceprezesa Zarządu Głównego (1950-76, 1978-80). Rozwijał twórczość naukową w dziedzinie historii literatury oraz publicystyczną, ogłaszając szkice i artykuły, m.in. w „Pamiętniku Literackim” (1947-82, z przerwami), „Polonistyce” (1948-82, z przerwami), „Głosie Nauczycielskim” (1949, 1951-52, 1977). W 1951/52 otrzymał nagrodę Ministra Szkolnictwa Wyższego za działalność organizacyjną i dydaktyczną. W 1951-56 pracował w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej (PWSP), początkowo jako wykładowca, a od 1955 jako zastępca profesora i kierownik katedry historii literatury polskiej. Jednocześnie prowadził na UW wykłady z metodyki nauczania historii literatury polskiej. W 1954-56 był członkiem Rady Głównej Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego. W 1955 otrzymał tytuł docenta. W 1955-61 wchodził w skład komisji przygotowującej programy dla liceów, powołanej przy Instytucie Pedagogiki. W następnych latach współpracował w tej dziedzinie z Ministerstwem Oświaty i Wychowania. Od 1956, po połączeniu PWSP z UW, był pracownikiem uniwersyteckim. W 1956-57 wchodził w skład Rady Naukowej Instytutu Pedagogiki. W 1956 został członkiem i aktywnym działaczem Towarzystwa Wiedzy Powszechnej; kilkakrotnie przewodniczył sekcji literatury, pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Stołecznego Towarzystwa (1960-64), był członkiem prezydium tegoż Zarządu (1964-69), wchodził w skład Rady Naukowej oraz prezydium Zarządu Głównego (od 1964 wiceprezes). Od 1959 był redaktorem serii Biblioteka Analiz Literackich, wydawanej przez Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych. W 1960 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1969 profesora zwyczajnego i był zatrudniony na tym stanowisku w Instytucie Filologii Polskiej na Wydziale Filologii Polskiej i Słowiańskiej UW. W 1960-66 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filologicznego. W 1966-69 i 1971-72 kierował Zakładem Literatury Romantyzmu i równocześnie w 1966-68 był kuratorem Katedry Filologii Germańskiej UW. Powstałe w tym czasie studia i szkice historycznoliterackie publikował m.in. w „Ruchu Literackim” (1960-61, 1963, 1966, 1976) i „Przeglądzie Humanistycznym” (1961-79, z przerwami). Od 1972 prowadził seminarium doktoranckie w Instytucie Kształcenia Nauczycieli w Warszawie. W 1974 otrzymał nagrodę Ministra Szkolnictwa Wyższego i Techniki II stopnia za publikacje na temat rozwoju historii literatury polskiej okresu romantyzmu. W tymże roku przeszedł na emeryturę. W 1976-82 kierował zespołem programowym języka polskiego w Instytucie Programów Szkolnych Ministerstwa Oświaty i Wychowania. Pełnił też funkcję przewodniczącego rady redakcyjnej „Polonistyki”. W 1978 został członkiem honorowym Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1956), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1966), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1973). Zmarł nagle 5 lipca 1982, podczas pobytu na kuracji w Nałęczowie; pochowany pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie.