SANDLER Samuel

Urodzony 25 października 1925 w Łodzi; syn Markusa Goldmana, szewca, i Chany z Sandlerów. W 1939 rozpoczął naukę w gimnazjum w Łodzi. Podczas okupacji niemieckiej, przebywał od 1940 w getcie łódzkim; przez rok uczęszczał do istniejącego tam gimnazjum, działał w ugrupowaniu Organizacja Antyfaszystowska, a w 1942-44 pracował w warsztatach elektrotechnicznych. Po likwidacji getta w 1944, przebywał w obozie pracy. Po wyzwoleniu był zatrudniony od lutego do czerwca 1945 w urzędach cenzury wojennej podlegających Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego. Następnie pracował w fabryce Elektrobudowa w Łodzi. Równocześnie uczęszczał na kurs wstępny na Uniwersytecie Łódzkim (UŁ) i jeszcze w 1945 podjął studia socjologiczne. W 1946-47 studiował też w prywatnej Wyższej Szkole Dziennikarskiej. W 1945-50 działał w Akademickim Związku Walki Młodych Życie, w Związku Młodzieży Polskiej i w Związku Akademickim Młodzieży Polskiej. W 1946 został członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od 1949 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej; wystąpił w 1968), pełnił wielokrotnie funkcję członka egzekutywy podstawowej organizacji partyjnej na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.) i następnie w Instytucie Badań Literackich (IBL) Polskiej Akademii Nauk (PAN). W 1948 ożenił się z Bellą Blaucwirn, pedagogiem. W tymże roku przeniósł się do Wrocławia, gdzie kontynuował pracę i studia, również w zakresie polonistyki. W 1949-50 był stypendystą Ministerstwa Oświaty. W 1950 zaczął publikować recenzje w tygodniku „Wieś”; tu też ogłosił fragmenty rozprawy o Aleksandrze Świętochowskim Okres burzy i naporu i Wobec socjalizmu (nr 33, 43). W tymże roku uzyskał magisterium z socjologii i podjął pracę asystenta na UWr. (do 1951). W 1951 uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy Wokół «Trylogii» (promotor prof. Tadeusz Mikulski). W tymże roku zamieszkał w Warszawie i został zatrudniony w IBL. W 1952-55 pełnił tam funkcję sekretarza naukowego, a w 1954-57 kierownika Pracowni Pozytywistycznej. Równocześnie w 1950-69 był współredaktorem serii „Biblioteka Narodowa” oraz w 1950-54 członkiem kolegium redakcyjnego „Pamiętnika Literackiego”. Artykuły i recenzje publikował m.in. w „Zeszytach Wrocławskich” (1950-52), „Nowej Kulturze” (1952-57), „Pamiętniku Literackim” (1953-56), „Życiu Literackim” (1953-58), „Nowych Książkach” (1960-65, z przerwami). W 1954 został docentem i rozpoczął pracę na Wydziale Dziennikarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W 1957 przeniósł się na Wydział Filologiczny UŁ (jako pracownik IBL wykładał tam od 1954). W 1958/59 przebywał w Paryżu jako stypendysta rządu francuskiego. Po przerwie (w 1957-62) podjął w 1962 ponownie pracę w IBL PAN, pełnił m.in. funkcję kierownika Pracowni Literatury Polskiej Drugiej Połowy XIX w. W 1969 wyjechał do Izraela. Na uniwersytecie w Tel Awiwie został mianowany profesorem nadzwyczajnym literatury porównawczej (stanowisko to zajmował do 1973). Następnie przeniósł się do Stanów Zjednoczonych. W 1970-72 był profesorem nadzwyczajnym na wydziale slawistycznym University of Chicago, a od 1972 do przejścia na emeryturę w 1995 zajmował stanowisko profesora zwyczajnego. Artykuły publikował w „Wiadomościach” (Londyn, 1971-77, z przerwami; tu w 1974-75 cykl pt. Tematy amerykańskie). Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1954). Mieszkał w Chevy Chase (USA). Zmarł 2 sierpnia 2020.