BIO

Born on 26 August 1949 in Elbląg; daughter of Wacław Prussak and Janina, née Szygendowska. She moved to Warsaw in 1962, where she attended the Jarosław Dąbrowski Grammar School. She completed advanced secondary education in 1966 and started a degree in Polish philology at the University of Warsaw (UW). She graduated with a master's degree in 1971 then worked until 1972 as a counsellor at the Centre for Methods of Disseminating Culture (Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury). She made her debut in 1973 with the article Wyspiański o aktorze – artyście teatru (Wyspiański on Actors as the Artists of the Theatre), which was published in the journal "Pamiętnik Teatralny" (vol. 1). She was enrolled in the doctoral programme at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences (IBL PAN), completing it in 1977. The following year she defended her doctoral thesis Krytyka teatralna Stanisława Brzozowskiego (Stanisław Brzozowski's Theatre Criticism), which was supervised by Dr Stefan Treugutt. She then took up a post as lecturer at the Centre for the Psychosociology of Literature at IBL PAN. Her research focused on the traditions of philological research, new tendencies in scientific editing, textual studies of Adam Mickiewicz and Stanisław Wyspiański, and on the history of twentieth-century theatre and drama. Her articles, essays, theatre reviews and literary reviews appeared in many periodicals and journals, including "Pamiętnik Teatralny" (1975-79, 1983-84, 1986-88, 1990, 1998, and 2013), "Dialog" (intermittently 1976-85, 1993-95, 2002-04, 2007-11, and 2014), "Teksty Drugie" (1991, intermittently 1993-97, 2005, 2011, 2014, and 2015), and "Teatr" (1997-99, and intermittently 2001-12). She taught on the history of drama at the Faculty of Acting at the State Theatre School (PWST) in Warsaw from 1978 to 1982. From 1981 to 1986 she worked with the Primate's Aid Committee for Individuals Deprived of their Freedom and their Families. In 1991, she joined the editorial committee of the new critical edition of Adam Mickiewicz's collected works, Dzieła, which was edited by Zofia Stefanowska and published by the Adam Mickiewicz Literary Society. In 1995, she became a member of the Chief Editorial Board. She took up a post at in the Working Group for the Edition of Adam Mickiewicz's Complete Works in 1992. She was awarded a habilitation degree in 1993 for her study „Po ogniu szum wiatru cichego”. Wyspiański i mesjanizm ("And after the fire a still small voice": Wyspiański and Messianism) and was subsequently appointed lecturer. From 1996 to 1998 she taught on the history of theatre and drama at the Faculty of Philology at the University of Silesia in Katowice. She also gave seminars on the postgraduate programme at IBL PAN. From 1997 she was head of the Team for the Editing of Nineteenth-Century Literature at IBL PAN until its dissolution in 2000, when she joined the Center for Textual Criticism and Scholarly Editing. She was appointed its director in 2011, when it was renamed the Center for Philological Studies and Scholarly Editing. She was a member of the Organizing Committee of the Bicentenary of the Birth of Adam Mickiewicz. From 1999 to 2009 she was an associate professor at Cardinal Stefan Wyszyński University (UKSW) in Warsaw. She participated in numerous Polish and international scholarly conferences. She was also on the grant commission of the State Committee for Scientific Research (KBN), serving four terms on Team HO1. She was a member of the Theatre Studies Commission of the Committee of the Olympiad in Polish Literature and Language and served on the editorial board of the publication series Polska Kultura Religijna XX w. – źródła (Polish Religious Culture of the Twentieth-Century – Sources). She initiated the publication of the critical edition of the collected writings (Pisma) of Mother Elżbieta Czacka. She was made state-appointed professor in 2011. In 2013, she established the publication series Filologia XXI (Philology 21), which is published by IBL PAN. She collaborates with the Faculty of "Artes Liberales" at the University of Warsaw. She lives in Warsaw.

Twórczość

1. Krytyka teatralna Stanisława Brzozowskiego. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1987, 133 s. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich. Z Dziejów Form Artystycznych w Literaturze Polskiej, t. 69.

Rozprawa doktorska.

2. Po ogniu szum wiatru cichego. Wyspiański i mesjanizm. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 1993, 163 s. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich.

Rozprawa habilitacyjna.

3. Wyspiański w labiryncie teatru. [Studium].Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN; Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2005, 253 s.

4. Czy jeszcze słychać głos romantyzmu? [Studia]. Warszawa: Errata 2007, 198 s.

Zawartość

Czy jeszcze słychać głos romantyzmu?; Kto napisał „Odę do młodości”?; Porzucony sonet Mickiewicza; Przyjaciele i nieprzyjaciele Moskale; Kult zmarłych czy świętych obcowanie; Gry poetyckie; Problemy edytorskie wykładów Adama Mickiewicza w Collége de France; Przygody „Lekcji XVI”; Poezja i dym; „Liryki Lozańskie” i interpunkcja; Nieważkość epoki; Echa psalmów w lirykach lozańskich; Pytania o monolog w dramacie romantycznym; Horror i harmonia; Teraźniejszość „Nie-Boskiej komedii” – inscenizacje Jerzego Grzegorzewskiego.

Przekłady

francuski

studium Przyjaciele i nieprzyjaciele Moskala: Amis et ennemis. Les Moscovites. W: Adam Mickiewicz. Poète qui unit la Lituanie, la Pologne et la France. Lyon 1999 s. 71-82.

5. Od słowa do słowa. Na marginesach krytyki tekstu. [Studia]. Warszawa: Fundacja Humanistyczna; Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo 2013, 246 s. Filologia XXI, 2.

Zawartość

Nonna i tożsamość; Pisarze rosyjscy o cenzurze (fragment długiej historii), „Człowiek honorowy, istota nadliczbowa” – sarkazm czy paradoks?; Kłopoty z Iwanem Łobojką; „Fantazy” – w poszukiwaniu nowej formuły dramatu; Niezrealizowany film Konrada Swinarskiego; Duma czy pokora; Wyspiański niepatetyczny; Wyspiański – słowa żywe, słowa wykradzione; Filolog w bibliotece teatralnej; Nieprzetarte szlaki; Listy od Adama Chmiela; Niedoceniony katastrofizm Wacława Berenta; Biblia zdegradowana? Dramaty Andrzeja Stasiuka.

6. Brzmienia Wyspiańskiego. [Studia]. [Nowy Targ:] Żywosłowie 2023, 661 s.

Zawartość

Od autorki; Paradoksalny sukces Wyspiańskiego; Jakiego Wyspiańskiego czytamy? Wokół edytorskich problemów dramatów poety; Siła interpunkcji; Ile dramatów o Lelewelu napisał Wyspiański?; Filolog w bibliotece teatralnej; „Lalki” Wyspiańskiego; Wyspiański – słowa żywe, słowa wykradzione; Wyspiański niepatetyczny; Między Fredrą a Słowackim; Smutek weselnej fety; „Niewolnik wielkiej myśli jednej”; Bohater pochodnia; „Dziady” bez mesjanizmu; „Noc listopadowa” – dramat przeciwieństw; Pieśń Wawelu; „Góra na wierzchu gór”; „Ja wasz święty – wy moi sędzie”; Sędziowie; Boje z losem; Scena? – wielka, otwarta; Tradycja Wyspiańskiego?; W teatrach Pawlikowskiego; Listy od Adama Chmiela; „Legion” na rocznicę; Wyspiański, Grecy i my; Nieprzetarte szlaki; Kształt naszego świata; Powracający rytm „Wesela”; „On, co sądzić cię będzie”; Wracanie – odchodzenie – umieranie; Usłyszeć rytm i brzmienie. Ze Stanisławem Radwanem rozmawia Maria Prussak (8 października 2007); „Legenda” i żywioł tańca; Pamięć zapisana w melodii; „na tę scenę patrzę, póki dzień światła daje”.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Elementy sytuacji pozajęzykowej wpisane w tekst dramatu. („W sieci” Kisielewskiego i „Złote runo” Przybyszewskiego). Pamiętnik Literacki 1974 z. 4 s. 189-208.
Stanisław Brzozowski i teatr (Przegląd bibliograficzny). „Pamiętnik Teatralny1977 nr 2 s. 212-236.
Teatr ogromny? (O pogrzebie Adama Mickiewicza). W: Z dziejów teatru krakowskiego. Kraków 1985 s. 127-144 .
Dziady” Stanisława Wyspiańskiego – dokumenty pracy. „Pamiętnik Teatralny1990 z. 3/4 s. 425-456.
Świat pod kontrolą. „Teksty Drugie1991 nr 6 s. 39-49.
Hasła w: Słownik biograficzny teatru polskiego. Warszawa 1994.
Legion” na rocznicę. W: Studia o dramacie i teatrze Stanisława Wyspiańskiego. Kraków 1994 s. 191-207.
Społeczeństwo! Oto tortury najsroższe” „Teksty Drugie 1996 nr 2/3 s. 139-148 [dot. „Wesela” S. Wyspiańskiego].
Przygody filologii – przygody filologa. Teksty Drugie 1997 nr 1 /2 s. 153-163.
Demonstracje żydowskich studentów. W: Teatr żydowski w Polsce. Łódź 1998 s. 98-112.
Scena? – wielka, otwarta. W: Pośród spraw publicznych i teatralnych. Warszawa 1998 s. 107-128 [dot. dramaturgii S. Wyspiańskiego].
Un Wyspiański pour cette fin de siêcle. Le Théâtre en Pologne 2000 nr 1/2 s. 36-48.
Stanisław Wyspiański. „Wyzwolenie”. W: Dramat polski. Interpretacje. Cz. 1. Gdańsk 2001 s. 340-355.
D’une maison ouverte en Pologne á la maison commune de l’Europe. W: Taizé au vif de l’espérance. Paris 2002 s. 129-139.
Paradoksalny sukces Wyspiańskiego. Znak 2002 nr 3 s. 29-41.
Między Fredrą a Słowackim. W: Magia „Wesela. Kraków 2003 s. 39-50.
Sztuka pamiętania. Dialog 2003 nr 3 s. 88-97.
Świat kultury w poezji Janusza Pasierba. Wokół wiersza „genesis”. W: Janusz St. Pasierb – poeta. Warszawa 2003 s. 133-144.
Konsekwencje założeń i decyzji edytorskich. Teksty Drugie 2005 nr 1/2 s. 188-197, przedruk w: Polonistyka w przebudowie. T. 1. Kraków 2005.
Teatr jest od tropienia rzeczy niewidzialnych. Piotr Cieplak. Kronika Warszawy 2007 nr 4 s. 27-36.
Wstęp do: S. Wyspiański: Hamlet. Wrocław 2007 s. 1-100.
Nieprzetarte szlaki. W: Antreprener. Kraków 2009 s. 219-232.
Duma czy pokora. W: Słowacki/ Grotowski. Rekontekstualizacje. Wrocław 2010 s. 91-101.
Koniec „naszego narodowego dramatu. W: 20-lecie. Teatr polski po 1989. Kraków 2010 s. 181-192.
Stanisław Wyspiański. W: Nieśmiertelni. Krypta Zasłużonych na Skałce. Kraków 2010 s. 267-279.
Norma i tożsamość. Starcie romantyków z klasykami – nowe myślenie o filologii. W: Humanizm i filologia. Warszawa 2011 s. 413-438.
Wacław Borowy o sztuce teatru. Teatr 2012 nr 4.
Wyspiański, Grecy i my. W: Wyspiański, Kazandzakis i modernistyczne wizje antyku. Warszawa 2012 s. 13-20.
Chińska porcelana. Pamiętnik Teatralny 2013 z. 3/4 s. 37-46 [dot.KartotekiT. Różewicza].
Dykcja współczesności. „Didaskalia2014 nr 120.
Robigus zjada żelazny nożyk. „Teksty Drugie2014 nr 3 s. 57-65 [dot. T. Różewicza].
Tożsamość filologii. Teksty Drugie 2014 nr 2 s.150-153.
Co po katastrofie? W: Czterech dostojnych szamanów. Mickiewicz, Słowacki, Krasiński, Norwid. Gdynia 2016 s. 107-132.
Francuskie teksty Adama Mickiewicza. Teksty Drugie 2016 nr 1 s. 143-150.
Wyspiański i znaki interpunkcyjne. W: Tożsamość tekstu, tożsamość literatury. Warszawa 2016 s. 131-144.
Wyspiański w teatrach Pawlikowskiego. W: Tadeusz Pawlikowski. W stulecie śmierci. Kraków 2016 s.169-182.
Co mówią autografy „Romantyczności” [A. Mickiewicza]?Konteksty2017 nr 3 s. 194-198.
„Legenda” i żywioł tańca; Pamięć zapisana w melodii [dot. „Legendy”]. W: Poza kanonem. Wyspiański. Warszawa 2018 s. 375-385, 387-391.
Poeta o poecie. Jak Mickiewicz tłumaczył Puszkina na francuski. W: Nie kłaniać się okolicznościom. Poznań 2018 s. 39-46.
Niestabilny tekst „Pana Tadeusza. „Przekładaniec2020 nr 41, s. 143-154.
Ślady przedstawienia. W: Ślady teatru. Księga ofiarowana Profesor Joannie Walaszek. Kraków 2020 s. 157-167.
Zmierzch edycji krytycznych?Pamiętnik Literacki2020 z. 4 s. 31-43.
Czytając pisma Matki Elżbiety Czackiej (i księdza Władysława Korniłowicza). „Colloquia Litteraria2021 nr 1/2 s. 45-57.
Lelewel. Negatywny bohater Aleksandra Puszkina. W: Lelewel interdyscyplinarny. Badania i recepcja. Poznań 2022 s. 39-64.

Przekłady

1. Świat pod kontrolą. Wybór materiałów z archiwum cenzury rosyjskiej w Warszawie. Wybór, przekł., oprac.: M. Prussak. Warszawa: Krąg 1994, 187 s.
2. Brat Roger z Taizé: Zachować we wszystkim pokój serca. Warszawa: Verbinum 1995, 165 s. Na Każdy Dzień.
Rozważania religijne na każdy dzień.
3. Ch. Joly: Modlimy się w Taizé z Bratem Rogerem. Warszawa: Verbinum 1997, 80 s. Modlimy Się..
4. O. Clément: Taizé. Szukanie sensu życia. [Rozmyślania religijne]. Poznań.: W Drodze 1999, 71 s. Wyd. 2 z podtytułem Poszukiwanie sensu życia. Poznań: Wydawnictwo Św. Wojciecha 2009, 131 s.
5. Brat Roger z Taizé: Bóg może tylko kochać. [Rozmyślania]. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów MIC 2005, 120 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 2006, wyd. 3 2011.
6. Brat Roger z Taizé: Czy widzisz przed sobą szczęście. [Rozmyślania religijne]. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów MIC 2006, 95 s.
7. Brat Roger z Taizé: Pokój serca. [Rozmyślania religijne]. Warszawa: Promic – Wydawnictwo Księży Marianów MIC 2009, 204 s.
8. Brat Roger z Taizé: Żyć dla miłości. Myśli wybrane. Poznań: Drukarnia i Księgarnia Św. Wojciecha; Wydawnictwo Św. Wojciech 2010, 96 s.
9. Brat François z Taizé: Czy Chrystus jest podzielony? [Rozmyślania religijne]. Poznań.: Wydawnictwo Św. Wojciecha 2012, 22 s.
10. P-M de Biasi: Genetyka tekstów. [Rozprawa]. [Przeł.:] F. Kwiatek, M. Prussak. Warszawa: Instytut Badań Literackich Wydawnictwo 2015, 225 s. Filologia XXI; 5.
11. J. Vanier: Potrzebujemy siebie. Pochwała kruchości. Tłum.: Maria Prussak. Wrocław: Fundacja Mathesianum 2020, 129 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Wrocław: Fundacja Mathesianum 2022, plik w formacie PDF.

Zob. też Prace redakcyjne poz. .

Prace edytorskie i redakcyjne

1. Teatr. Program nauczania na kursie kwalifikacyjnym II stopnia. Oprac.: J. Ejsmond. Red.: M. Prussak, A. Rossowiecka.. Warszawa: [b.w.] 1975, 56 s. Ministerstwo Kultury i Sztuki; Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury.
2. S. Wyspiański: Hamlet. [Studium]. Wstęp i oprac.: M. Prussak. Wrocław; Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1976, LXXXVIII, 226 s. BN I, 225. Wyd. 2 zmienione tamże 2007, 249 s.
3. A. Mickiewicz: Dzieła. Wydanie rocznicowe. Redakcja naczelna: Z.J. Nowak, Z. Stefanowska, C. Zgorzelski, M. Prussak. T. 1-17. Warszawa: Czytelnik 1993-2006. Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza.
4. S. Treugutt: Geniusz wydziedziczony. Studia romantyczne i napoleońskie. Pod red. M. Prussak. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 1993, 445 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
5. J. Korczak: Senat szaleńców; Proza poetycka; Utwory radiowe. Red. naukowa: H. Kirchner. Oprac. tekstów: E. Cichy. Przyppisy: M. Prussak. (Dzieła. T. 10). Warszawa: Latona 1994, 419 s. Instytut Badań Edukacyjnych; Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk; Międzynarodowe Stowarzyszenie im. J. Korczaka.
6. Wydania krytyczne prelekcji paryskich Adama Mickiewicza. Materiały do dyskusji. Oprac.: M. Prussak, Z. Stefanowska, M. Troszyński. Warszawa: Komitet Redakcyjny Pism Mickiewicza 1994, 56 s.
Tekst częściowo w języku francuskim; aneks tłumaczony z niemieckiego.
7. A. Mickiewicz: Dziadów cz. III. [T. 1]. Podobizny autografów; [T. 2] Transliteracje, komentarze. Oprac. edytorskie: Z. Stefanowska. Współpraca: M. Prussak. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN 1998, 295 + 371 s.
8. S. Wyspiański: Noc listopadowa. [Dramat]. Wstęp i oprac.: M. Prussak. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 1998, 278 s. Biblioteka Polska Wyd. 2 tamże 2007.
9. S. Tregutt: Pożegnanie teatru. [Szkice]. Wybór i oprac.: M. Prussak. Warszawa: Errata 2001, 343 s.
10. Romantyzm, poezja, historia. Prace ofiarowane Zofii Stefanowskiej. [Studia]. Pod red. M. Prussak i Z. Trojanowiczowej. Warszawa: Instytut Badań Literackich 2002, 395 s.Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
11. Janusz St. Pasierb – poeta. [Szkice]. Red.: B. Kuczera-Chachulska, M. Łukaszuk, M. Prussak. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2003, 174 s.
12. Rozmowy o „Dziadach. [Szkice]. Pod red. B. Kuczery-Chachulskiej i M. Prussak. Warszawa: Errata 2005, 153 s.
13. Zygmunt Krasiński. Pytania o twórczość. Pod red. B. Kuczery-Chachulskiej, M. Prussak, E. Szczeglackiej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2005, 206 s.
14. E. Czacka: Notatki. Oprac.: K. Michalak. Red. naukowa: M. Prussak. (Pisma. T. 1). Warszawa: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2006, 352 s. Polska Kultura Religijna XX w., Źródła, 1. Wyd. 2 Laski: Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża 2021, 232 s. Duchowość Dzieła Lasek.
Na książce imię zakonne autorki Róży Czackiej.
15. E. Czacka, S. Wyszyński: Listy. Wprowadzenie: A. Gałka. Przygotwała do druku: M. Prussak. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2006, 111 s. Polska Kultura Religijna XX w. Źródła, 2.
Na książce imię zakonne autorki Róży Czackiej.
16. E. Czacka: Dyrektorium. Oprac.: M. Banaszek, M. Prussak. Współpraca: K. Michalak. (Pisma. T. 1). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2007, 627 s. Polska Kultura Religijna XX w., Źródła, 3. Wyd. nast.: wyd. 2 Laski: Siostry Franciszkanki Służebnice Krzyża 2008, 370 s. Duchowość Dzieła Lasek., wyd. 3 tamże 2022.
Na książce imię zakonne autorki Róży Czackiej.
Rozważania, wskazówki, notatki dot. życia duchowego.
17. S. Brzozowski: Mocarz. [Utwór dramatyczny w 3 aktach]. Wstęp: M. Sutkowski. Oprac. tekstu i posłowie: M. Prussak, M. Piwińska. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2008, 101 s. Kanon Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
18. E.Czacka: O niewidomych.Oprac.: M. Banaszek, M. Prussak. Red. naukowa: M. Prussak. (Pisma. T. 3). Warszawa: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2008, 285 s. Polska Kultra Religijna XX w., Źródła, 4.
Na książce imię zakonne autorki Róży Czackiej.
19. [S.] Mrożek; [A.] Tarn: Listy 1963-75. Wstęp: E. Axer, S. Mrożek. Posłowie i komentarz: M. Prussak. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2009, 366 s.
20. Życie Księgi. Biblia a dramat i teatr współczesny. Red.: E. Partyga , M. Prussak. Warszawa: Errata 2010, 315 s. Studia komparatystyczne IS PANTeatr. Sztuka. Kultura”, t. 1.
21. [M.R. Mayenowa] R. Kapłanowa: Wesele” Stanisława Wyspiańskiego. Problemy kompozycji. Wstęp: T. Dobrzyńska. Oprac. tekstu i posłowie: M. Prussak. Warszawa: Fundacja Humanistyczna; Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo 2013, 204 s. Filologia XXI..
22. A. Mickiewicz: Prose artistigue. Contes, essais, fragments = Proza artystyczna. Opowiadania, szkice, fragmenty. Wstęp i oprac.: J. Pietrzak-Thébault [współpraca: M. Prussak, K. Rutkowski, J. Wójcicki]. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN 2013, 511 s.
Tekst równolegle w języku polskim i francuskim.
23. Listy do Adama Mickiewicza. T. 1-5. Oprac.: M. Dernałowicz, E. Jaworska, W. Kordaczuk, J. Krauze-Karpińska. Pod red. E. Jaworskiej i M. Prussak. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN; Czytelnik 2014 Z Prac Instytutu Badań Literackich PAN..
Tekst w zależności od tomu częściowo w języku francuskim, włoskim, niemieckim, rosyjskim. Tłumaczenie z francuskiego, włoskiego, niemieckiego, rosyjskiego.

T. 1 d’Agoult – Czyżow, 664 s.

T. 2 Danton – Jeżowski, 723 s.

T. 3. Kajsiewicz – van Muyden, 861 s.

T. 4. Nakwaski – Štulc, 642 s.

T. 5. Terlecki – Żukowski oraz dwa listy Adama Mickiewicza, 770 s.

24. Tożsamość tekstu, tożsamość literatury. [Studia]. Pod red. P. Bema, Ł. Cybulskiego, M. Prussak. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo 2016, 239 s. Filologia XXI, 6.
25. Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie. [Studia]. Pod red. M. Prussak, P. Bema, Ł. Cybulskiego. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo 2017, 327 s. Filologia XXI, 8.
26. I. i T. Byrscy; Cz. Miłosz: Korespondencja. Oprac., komentarz: M. Prussak, P. Bem. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN 2017, 237 s.
27. Filologia. Lekcja wolności. Antologia rosyjskich tekstów naukowych. Wybór: M. Prussak. Oprac.: P. Bem. Przeł.: T. Brzostowska-Tereszkiewicz, M. Duśkin, A. Pomorski, M. Prussak, E. Skalińska. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN 2017, 292 s.
28. Metafora, tekst, dyskurs. Księga pamiątkowa w 45-lecie debiutu naukowego profesor Teresy Dobrzyńskiej. [Studia]. Red.: G. Grochowski, J. Kordys, J. Leociak, M. Prussak. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN 2017, 414 s. Colloquia Mayenoviana.
29. A. Minkowska: Pamiętnik. Wspomnienia o księdzu Janie Ziei. Red.: M. Prussak. Warszawa: Instytut Papieża Jana Pawła II 2017, 399 s.
30. Nieznany autograf Adama Mickiewicza. Dwie strony Inwokacji Pana Tadeusza. Oprac.: M. Prussak, T. Rączka-Jeziorska. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN 2018, 31 s.

Zob. też Przekłady poz. .

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN. 2014.

Wywiady

Chaos i tragedia. Rozm.: J. Kopciński, J. Majcherek. „Teatr1997 nr 4 [dot. współczesnej inscenizacji literatury klasycznej].
Filolog w klasztornym archiwum – wokół wydania pism matki Czackiej. Rozm. Pietrzak-Thébault. „Przegląd Powszechny2007 nr 12.

Krytyka teatralna Stanisława Brzozowskiego

Z. GREŃ: Brzozowski. Życie Literackie 1987 nr 33.
E. WICHROWSKA. „Nowe Książki1987 nr 10.
M. STASZAK. „Ruch Literacki1989 z. 4/5.

„Po ogniu szum wiatru cichego”

L. BURSKA: O Wyspiańskim – inaczej. Teksty Drugie 1994 nr 5 /6.
R. WĘGRZYNIAK: Obrona Wyspiańszczyzny. Dialog 1994 nr 1.
S. WRZOSEK. „Ruch Literacki1994 nr 3 /4.
A. SUSŁOWSKA: Wyspiańskiego zmagania z mesjanizmem. „Przegląd Humanistyczny" 1995 nr 4.

Wyspiański w labiryncie teatru

L. CZARTORYSKA-GÓRSKA: Wiek Wyspiańskiego. Dialog 2006 nr 4.

Od słowa do słowa

A.R. BURZYŃSKA: Odzyskiwanie głosu. Teatr 2015 nr 4.

Brzmienia Wyspiańskiego

M. POPIEL: Jak dziś czytać, słuchać i rozumieć Wyspiańskiego?. „Teatr” [on-line] 2023 nr z XI. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 28 lutego 2024].

Świat pod kontrolą

Ch. SHMERUK: Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce 1994/1995 nr 4/2.
T. KUBIKOWSKI: Świat pod kontrolą. Mówią Wieki 1995 nr 7.
Z. PRZYBYŁA: Cenzura w Przywiślańskim Kraju. Teksty Drugie 1995 nr 6.
A. SUSŁOWSKA. „Przegląd Humanistyczny1995 nr 4.
D. ŚWIERCZYŃSKA. „Pamiętnik Literacki1996 z. 2.