SAKOWSKI Juliusz

Urodzony 22 maja 1904 w Warszawie; syn Maksymiliana Saydenbaytela, przemysłowca, dyrektora fabryki, i Łucji z Kohenów. Uczęszczał do Gimnazjum im. J. Lelewela w Warszawie. W 1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego. Po zdemobilizowaniu w listopadzie tegoż roku kontynuował naukę i w 1922 zdał maturę. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim; w 1927 uzyskał magisterium, po czym przez rok studiował historię na tymże Uniwersytecie. Równocześnie od 1927 pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (MSZ). W 1929 został członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej. Był związany z kręgiem poetów Skamandra. Debiutował w 1930 recenzją książki Wojciecha Stpiczyńskiego Młodzieży – ciebie bałamucą, opublikowaną w „Wiadomościach Literackich” pt. Apel do młodzieży (nr 37; podpisany js). Od 1935 był konsulem w Marsylii, w 1937 sekretarzem poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w Madrycie z siedzibą w Walencji, następnie pracował na stanowisku radcy w Departamencie Polityczno-Ekonomicznym Wydziału Zachodniego MSZ w Warszawie. W 1938-39 ogłosił na łamach „Wiadomości Literackich” przekłady utworów Paula Claudela i Jules'a Romains'a (też pod pseudonimem Juliusz Saski). Po wybuchu II wojny światowej przedostał się wraz z żoną, Stefanią z Fruehlingów primo voto Zagórską, przez Rumunię do Paryża, gdzie objął funkcję sekretarza generalnego – zastępcy Stanisława Strońskiego, ministra informacji w rządzie gen. Władysława Sikorskiego. Po klęsce Francji wyjechał wraz z rządem polskim do Londynu i był nadal zastępcą ministra informacji i dokumentacji, również przy następnych ministrach – Stanisławie Kocie (1943-44) i Adamie Pragierze (1944-45). Po wojnie pozostał w Londynie i był doradcą gen. Władysława Andersa w sprawach politycznych i prasowych. Równocześnie rozwijał twórczość literacką i publicystyczną, współpracując z wydawanymi przez Mieczysława Grydzewskiego „Wiadomościami”, w których publikował początkowo anonimowo stałe rubryki Miscellanea(1948-51) i Notatki francuskie (1949-51), od 1951 artykuły i recenzje (podpisane nazwiskiem), a w 1952-62 nadto rubrykę W oczach Zachodu (podpisaną Collector), a także z „Dziennikiem Polskim i Dziennikiem Żołnierza”, w którym ogłaszał m.in. stałe felietony pt. Raz na tydzień. W 1957 otrzymał nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie dla krytyka literackiego. Od 1959 był dyrektorem Księgarni Polskiej w Paryżu. W tymże roku został członkiem zarządu Polskiej Fundacji Kulturalnej, wydawcy „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” wraz z dodatkiem „Tydzień Polski”, a od 1960 również utworzonego dzięki jego staraniom dwutygodnika „Środa Literacka”. W 1963 był inicjatorem, a następnie kierownikiem utworzonego przy Polskiej Fundacji Kulturalnej wydawnictwa serii polskich książek (broszurowanych; w 1963-77 wydał 24 serie pięciotomowe). Brał czynny udział w życiu kulturalnym emigracji polskiej w Londynie. Był członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie, członkiem, a od 1968 przewodniczącym, jury przyznającego coroczne nagrody „Wiadomości”. W 1971 otrzymał nagrodę Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku w dziale literatury i krytyki literackiej. Zmarł 11 maja 1977 w Londynie.
W 1978 „Wiadomości” ufundowały nagrodę im. J. Sakowskiego za najlepszy esej literacki.