BIO

Urodzony 2 listopada 1922 w Warszawie; syn Henryka Safjana, lekarza, i Heleny z Przecławskich, nauczycielki. Dzieciństwo spędził w Warszawie, Rypinie, Biłgoraju i w Białej Podlaskiej, gdzie w 1933-39 uczył się w Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego. Po wybuchu II wojny światowej przebywał w Słonimiu zajętym przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich i kontynuował naukę w dziesięciolatce radzieckiej. W okresie okupacji niemieckiej pracował w 1941-43 jako sanitariusz w szpitalu w Różanie. Następnie został wywieziony na roboty do Rzeszy i przebywał w obozach pracy w Königsbergu i w Insterburgu, skąd zbiegł w czerwcu 1944 i przez linię frontu niemiecko-radzieckiego przedostał się na Litwę. Został wcielony do armii radzieckiej, a po dwóch miesiącach przeniesiony do Wojska Polskiego. Do czerwca 1945 służył w 2. Armii, następnie pełnił różne funkcje w aparacie polityczno-propagandowym Wojska Polskiego. W 1946 zamieszkał w Warszawie i ożenił się z Bożeną Musielak (rozwód 1963). W 1946 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej; PZPR). W 1947-50 studiował w Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. W czasie służby wojskowej rozpoczął pracę dziennikarską, którą kontynuował po przeniesieniu w 1951 do rezerwy. W 1950 otrzymał wraz ze Zbigniewem Załuskim nagrodę w konkursie Filmu Polskiego. W 1951-55 był kierownikiem Działu Propagandy i Reklamy w Centralnym Zarządzie Księgarstwa. Zajmował się też publicystyką. Od 1954 publikował powieści (także pod pseudonimami). W 1956 redagował czasopismo księgarskie „Książka dla Ciebie”, w 1956-58 pełnił obowiązki redaktora naczelnego dwutygodnika „Nowiny Literackie i Wydawnicze”, następnie do 1963 był sekretarzem redakcji miesięcznika „Polska”. Od 1958 należał do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (do 1982), a od 1963 do Związku Literatów Polskich (ZLP; 1974-78 członek Komisji Współpracy z Radiem i Telewizją, 1978-82 członek Komisji Kwalifikacyjnej). Od 1963 zajmował się wyłącznie pracą literacką. Rozpoczął także współpracę z filmem, jako autor scenariuszy. W 1963-64 wchodził w skład redakcji „Kultury”. W 1965 nawiązał stałą współpracę z telewizją, m.in. jako autor napisanego wspólnie z Andrzejem Szypulskim serialu pt. Stawka większa niż życie (pod pseudonimem Andrzej Zbych), a także autor oraz współautor wielu widowisk telewizyjnych. W 1969 ożenił się z Aliną Rudzińską. W 1971-73 był członkiem Komitetu Warszawskiego PZPR. Po śmierci żony, zawarł w 1981 związek małżeński z Anną Zalewską, pedagogiem. W 1982-84 wchodził w skład Prezydium Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON; następnie Rady Krajowej PRON). W 1982 otrzymał nagrodę „Trybuny Ludu”, w 1983 nagrodę Ministra Obrony Narodowej, w 1984 nagrodę im. W. Wasilewskiej przyznaną przez Zarząd Główny Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W 1983-90 należał do nowego ZLP (1985 wiceprezes Związku). W 1983-89 był członkiem Narodowej Rady Kultury. W 1987 przewodniczył ogólnopolskiemu Zespołowi Pisarzy Partyjnych przy Wydziale Kultury Komitetu Centralnego PZPR. W tymże roku otrzymał nagrodę Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji, a w 1989 nagrodę im. T. Hołuja, przyznawaną przez redakcję „Gazety Krakowskiej”. Był współredaktorem tygodnika „Skandale” (1990-95), „Nowe Skandale” (1992-97) oraz tygodnika „Bez pardonu” (1996-99). W 2004 został redaktorem naczelnym dwutygodnika „Słowo Żydowskie — Dos Jidisze Wort” (dawniej „Folks-Sztyme”). Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim (1947) i Krzyżem Oficerskim (1974) Orderu Odrodzenia Polski, odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1985), Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1986). Zmarł 5 grudnia 2011

Twórczość

1. Drogi. Scenariusz filmowy. [Współautor:] Z. Załuski. Powst. 1950.

Nagrody

W 1950 nagroda Filmu Polskiego — Dyrekcji Programowej w konkursie na nowelę filmową o współczesnej problematyce politycznej.

2. Towarzysz Gorący. Sztuka w 3 aktach. [Współautor:] Z. Załuski. Powst. ok. 1950.

Maszynopis w Archiwum Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.

Nagrody

Nagroda w konkursie Ministerstwa Kultury i Sztuki i Związku Literatów Polskich na sztukę teatralną poświęconą 10-leciu Polski Ludowej w 1953.

3. Decyzja kaprala Bilskiego. [Powieść; współautor:] Z. Załuski. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1954, 99 s.

Autor podpisany: Zbigniew Benard.

4. Wiosna przychodzi jesienią. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1955, 298 s.

5. Potem nastąpi cisza. [Cykl powieściowy]. Cz. 1-2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1961-1966. Por. poz. .

[Cz. 1]. Zanim przemówią. 1961, 229 s. Wyd. 2 tamże 1963 s.

Wydanie 1-2 bez tytułu cyklu.

Nagrody

III nagroda Ministerstwa Obrony Narodowej w dziale literatury w 1962.

[Cz. 2]. Potem nastąpi cisza. 1963, 181 s. Wyd. 2 tamże 1964, 229 s.

Wyd. łączne: Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1966, 411 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1977; wyd. 3 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1979, wyd. 4 tamże 1984.

6. Ciemnogród. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1963.

7. Rocznica ślubu. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1963.

8. Pamiętnik inżyniera Heyny. [Powieść]. Echo Krakowa 1964 nr 269-307; 1965 nr 1-72; „Słowo Polskie” 1964 nr 307-309; 1965 nr 1-82. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1964, 246 s.

Przekłady

białoruski

Ključ sledstvija. [Przeł.:] P. Stefanowič, V. Taras. „Neman” (Kowno) 1966 nr 6-8.

niemiecki

Bridge ohne Trumpf. [Przeł.] R. Willnow. Berlin 1971.

rosyjski

Dnevnik inženera Geiny. [Przeł.] L. Vojtolovskaja. Moskva 1966 nr 6-8.

Adaptacje

telewizyjne

Adaptacja: K. Nałęcki. Telewizja Polska 1965.

9. Stawka większa niż życie. Widowisko telewizyjne w 12 częściach. [Współautor: A. Szypulski]. Telewizja Polska 1965-1966. Por. poz. , .

Autor podpisany: Andrzej Zbych. — Emitowane w ramach telewizyjnego Teatru Sensacji: Seria 1 cz. 1-4 w 1965, seria 1 cz. 5-9, seria 2 cz. 1-3 w 1966.

Nagrody

Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia oraz nagroda przyznana przez redakcję „Ekranu” w 1965.

10. Potem nastąpi cisza. Scenariusz filmowy. [Współautor:] J. Morgenstern. Ekranizacja 1966. Por. poz. .

Wyd. osobne scenopisu filmu: Potem nastąpi cisza. Oprac.: J. Morgenstern, J. Wójcik. [Łódź]: Z[espół] R[ealizatorów] F[ilmowych] Syrena 1965, 134 s., powielone.

11. Strefa cienia. Widowisko telewizyjne. [Współautor: A. Szypulski]. Telewizja Polska 1966.

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

12. Trójkąty symetryczne. Widowisko telewizyjne. [Współautor: A. Szypulski]. Powst. 1966.

Autor podpisany: Andrzej Zbych. — Informacja: „Biuletyn Informacji Ministerstwa Kultury i Sztuki1966 nr 5 s. 12-13.

13. Współczynnik wyobraźni. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1966.

14. Bardzo dużo pajacyków. [Powieść; współautor: A. Szypulski]. Powst. 1967. „Dziennik Zachodni” 1968 nr 179-223; „Echo Krakowa” 1968 nr 174-227; „Gazeta Zielonogórska” 1968 nr 47-93; „Kurier Lubelski” 1968 nr 68-118. Wyd. osobne Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1968, 176 s. Wyd. 2 Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita” 2005. Por. poz. .

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

Nagrody

Nagroda w konkursie Komendy Głównej Milicji Obywatelskiej i Państwowego Wydawnictwa „Iskry” na powieść tematycznie związaną z Milicją Obywatelską w 1967.

Przekłady

rosyjski

Sliškom mnogo klounov. [Przeł.] S. Sokolova. W: Mir „Iskatelja. Moskva 1973.

15. Kartka z archiwum. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1967.

16. Stawka większa niż życie. [Powieść; współautor: A. Szypulski]. Tygodnik Demokratyczny 1967 nr 23-52; 1968 nr 1-52; 1969 nr 1-52; 1970 nr 1-12, 14-25. Wyd. osobne [cz. 1-3] Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1969-1971, 319 + 310 + 301 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 t. 1-2 Warszawa 1976-1977; wyd. 3 rozszerzone t. 1-3 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1989, 267 + 236 + 269 s.; wyd. 4 t. 1-2 Warszawa: ANTA 2000. Por. poz. , . Druk fragmentów zob. poz. , .

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

Przekłady

Przekłady całości lub fragmentów.

bułgarski

Zalog, po-goljam ot života. [Przeł.] D. Lau. Sofija 1971.

czeski

S nasažením zivota; Příbehy muže známého pod jménem Hans Kloss. T. 1-2. [Przeł.] V. Hudec. Praha 1972, wyd. nast. tamże 1973.

litewski

Kapitonas Kliosas. [Przeł.] J. Čekys. W: Nuotykiniai uzsienio rasytoju kuriniai. Vilnius 1980, wyd. nast. tamże 1981.

niemiecki

Die letzte Chance und Eine Partie Domino. [Przeł.] H. Kühn. Berlin 1980.
Die vorletzte Vorstellung. [Przeł.] H. Kühn. Berlin [1981].
Streng geheim. [Przeł.] H. Kühn. Berlin 1981.
Die Parole. [Przeł.] H. Kühn. Berlin 1982.
Hans Kloss unter Verdacht. [Przeł.] H. Kühn. Berlin 1983.
Hauptmann Kloss greift ein. [Przeł.] H. Kühn. Berlin 1990.

rosyjski

Stavka bol'še čem žizn'. [Przeł.] M. Černenko. Moskva 1973.
Stavka bol'še čem žizn'. [Przeł.] V.A. Golovčanskij. Moskva 1981, wyd. nast. tamże: 1983, 1984, 1987, 1988, 1994.
Parol' kapitana Klossa; Stavka bol’še ćem žizn’. Moskva 2000, 2006.

rumuński

O miża mai mare decit riata. [Przeł.] E. Vişinoiu. Bucureşti 1982.

słowacki

S nasadením života; Príhody kapitana Klossa. T. 1-2. [Przeł.] J. Gazdík. Bratislava, Praha 1971, wyd. 2 tamże 1974.

szwedzki

Kapten Kloss. T. 1-2. [Przeł.] N. Zaba. Stockholm 1971.

ukraiński

Stavka bil'ša za žittija. Cz. 1-3. [Przeł.] M. Durkevič. Kiïv 1970-1973.

węgierski

Kockázat. T. 1-2 [Przeł.] I. Varsányi. Budapest 1971-1972.

Adaptacje

Adaptacja w postaci komiksu: Kapitan Kloss. Z. 1-20. Warszawa 1971-1974. Wyd. 2 tamże 1983-1986. Także w wersjach obcojęzycznych.

Adaptacja w postaci komiksu Kapitan Kloss. Z. 1-20. Wyd. nast. Warszawa: Sport i Turystyka (od nr 5 z wydawnictwa Muza) 2001-2002 Warszawa: „SuperExpress2007.

Przekłady

czeski

Kapitan Kloss. Praha 2002.

17. Stawka większa niż życie. Scenariusz serialu telewizyjnego w 18 odcinkach. [Współautor: A. Szypulski]. Telewizja Polska 1967-1968. Por. poz. , .

Autor podpisany: Andrzej Zbych. — Serial nadawany w 3 seriach (po 6 odcinków). W 1969 odcinki pt.Kim jesteś”, „Ściśle tajne” były wyświetlane pt.Stawka większa niż życie” w kinach. Serial był także emitowany w telewizjach za granicą: 1968 — Bułgaria, Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, 1969 — Kuba, Mongolia, Rumunia, Węgry, 1970 — Czechosłowacja, Finlandia, Jugosławia, Niemiecka Republika Demokratyczna, Szwecja.

Nagrody

Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia w 1968, nagroda telewizji Niemieckiej Republiki Demokratycznej w 1970.

18. Strzeżcie się złodziei. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1967. Prapremiera: Warszawa, Teatr Rozmaitości 1968.

Pierwotny tytuł: Osiedliny.

Nagrody

Nagroda w konkursie Miejskiej Rady Narodowej w Krakowie na utwór sceniczny o tematyce współczesnej w 1967.

19. Świadek. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1967.

Autor podpisany: Zbigniew Kazimierski.

20. Bomba wybuchnie o dziewiątej. Sztuka w 2 aktach. [Współautor: A. Szypulski]. Druk z uwagami inscenizacyjnymi T. Łepkowskiej. Materiały Repertuarowe 1968 nr 4 s. 7-54. Prapremiera: Grudziądz, Teatr Ziemi Pomorskiej 1968. Przedruk w: Drogą do Polski. Warszawa 1972.

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

21. Spisek przeciwko lalce. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1968.

Autor podpisany: Zbigniew Śliwiec.

22. Dwa wyroki. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1969.

23. Ucieczka. Widowisko telewizyjne. [Współautor: A. Szypulski]. Telewizja Polska 1969.

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

24. Uwaga, komunikat specjalny Z. Safjan. [Opowiadanie]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1969, 46 s.

Przekłady

niemiecki

Achtung, eine Durchsage. [Przeł.] B. Pitschmann. Wyd. łącznie z przekł.: A. Szypulski: Ein dummer Scherz pt. Ein dummer Scherz. Berlin 1982 [autor podpisany: Andrzej Zbych].

25. Wyrok. [Utwór dramatyczny; współautor: A. Szypulski]. Prapremiera: Wrocław, Teatr Refleksji 1969. Telewizja Polska 1969 (pt. Dwa wyroki).

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

26. Umarli mają alibi. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1970.

27. W imieniu prawa. Scenariusz serialu telewizyjnego w 3 odcinkach. [Współautor: A. Szypulski]. Telewizja Polska 1970.

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

28. Włamywacze. [Powieść]. Wieczór Wrocławia 1970 nr 212-306; 1971 nr 1-12. Wyd. osobne Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1971, 191 s.

Przekłady

słowacki

Zavinil to Budha? [Przeł.] J. Heroldová-Znášiková. Bratislava 1972.

29. Strach. [Powieść]. Gazeta Pomorska 1972 nr 150-218, „Gromada — Rolnik Polski” 1972 nr 71-132. Wyd. osobne Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1973, 191 s. Wyd. 2 tamże 1990. Por. poz. .

Nagrody

Nagroda w konkursie Milicji Obywatelskiej w 1972.

Przekłady

niderlandzki

De grijze vingers van de angst. [Przeł.] G. Rasch. Amsterdam 1981.

niemiecki

Angst. [Przeł.] R. Willnow. Berlin 1975, wyd. nast. Reinbeck bei Hamburg 1979.

słowacki

Strach. [Przeł.] J. Heroldová. Bratislava 1976.

30. Najważniejszy dzień życia. Scenariusz serialu telewizyjnego w 9 odcinkach. [Współautor: A. Szypulski]. Telewizja Polska 1974. Por. poz. , .

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

Nagrody

Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji w 1974, nagroda zespołowa Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w 1975, nagroda Ministra Obrony Narodowej III stopnia w 1975, nagroda Złoty Ekran, przyznana przez redakcję „Ekranu” w 1975.

31. Pole niczyje. [Powieść]. Literatura 1975 nr 31-50; 1976 nr 1-7. Wyd. osobne Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1976, 283 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1976, wyd. 3 1978; wyd. 3 [!] Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1988. Por. poz. .

Nagrody

Nagroda „Książka roku 1976”, przyznawana przez redakcję „Nowych Książek”, oraz nagroda Ministra Kultury i Sztuki w 1977.

Przekłady

czeski

Zeme nikoho. [Przeł.] H. Stachová. Praha 1980.

niemiecki

Niemandsland. [Przeł.] C. Rymarowicz. Berlin 1980.

rosyjski

Ničejnaja zemlja. [Przeł.] E. Nevjakina. Moskva 1979, wyd. nast. tamże 1982, wyd. łącznie z przekł. A. Przypkowski: Oderžimye pt. Oderžimye. Ničejnaja zemlja. [Leningrad] 1991.

węgierski

Senki földje. [Przeł.] E. Szenyán. Budapest 1981.

32. Strach. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1975. Por. poz. .

33. Strzał. [Opowiadania; współautor: A. Szypulski]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1975, 105 s. Wyd. 2 tamże 1978.

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

Zawartość

Zawiera adaptację literacką 2 odcinków serialu telewizyjnego „Najważniejszy dzień życia” [poz. ]: Strzał; Broda.

34. Uszczelka. [Opowiadania; współautor: A. Szypulski]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1975, 105 s. Wyd. 2 tamże 1978 [właśc. 1979].

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

Zawartość

Zawiera adaptację literacką 2 odcinków serialu telewizyjnego „Najważniejszy dzień życia” [poz. ]: Uszczelka; Gra.

35. W te dni przedwiosenne. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1975.

Nagrody

Nagroda na Festiwalu Filmów Fabularnych „Lwy Gdańskie” w 1975.

36. Życie na gorąco. [Współautor: A. Szypulski]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1975-1977.

Autor podpisany: Andrzej Zbych. — Adaptacja literacka serialu telewizyjnego. Por. poz. .

[Cz. 1]. Bolzano. 1975, 87 s.

[Cz. 2]. Monachium. 1975, 82 s.

[Cz. 3]. Budapeszt. 1976, 87 s.

[Cz. 4]. Malavita. 1976, 86 s.

[Cz. 5]. Rzym. 1976, 86 s.

[Cz. 6]. Saloniki. 1976, 90 s.

[Cz. 7]. Tupanaca. 1976, 90 s.

[Cz. 8]. Wiedeń. 1976, 87 s.

[Cz. 9]. Marsylia. 1977, 95 s.

37. Bardzo dużo pajacyków. Widowisko telewizyjne. [Współautor: A. Szypulski]. Telewizja Polska 1977. Por. poz. .

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

38. Do krwi ostatniej. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1978. Por. poz. , .

39. Życie na gorąco. Scenariusz serialu telewizyjnego w 9 odcinkach. [Współautor: A. Szypulski]. Telewizja Polska 1978. Por. poz. .

Autor podpisany: Andrzej Zbych.

40. Śledztwo. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1980, 113 s.

Nagrody

Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia w 1978.

41. Ulica Świętokrzyska. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1980, 211 s.

42. Do krwi ostatniej. Scenariusz serialu telewizyjnego w 5 odcinkach. Telewizja Polska 1981. Por. poz. , .

43. Do krwi ostatniej. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1982, 272 s. Wyd. 2 tamże 1986. Por. poz. , .

Przekłady

rosyjski

Do poslednej kapli krovi. [Przeł.:] P.V. Grabovskij, V.I. Dvornikov. Moskva 1989.

44. Śledztwo porucznika Tomaszka. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1983.

45. [Tysiąc dziewięćset czterdzieści cztery] 1944. Scenariusz serialu telewizyjnego w 4 odcinkach. Ekranizacja 1984.

Tytuł roboczy: Rok 1944.

46. Kanclerz. [Powieść]. Argumenty 1985 nr 45-51/52; 1986 nr 1-17. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1987, 202 s. Por. poz. .

Nagrody

Nagroda Warszawska Premiera Literacka i nagroda „Trybuny Ludu” w 1987, nagroda Funduszu Literatury w 1988.

47. Powracająca, czyli zapiski Monique Ducos. [Powieść]. Powst. 1987. Wyd. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1989, 128 s.

Nagrody

Nagroda w konkursie „Opisanie rodziny” ogłoszonym przez Zarząd Główny Związku Literatów Polskich, Radę Główną Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego, Wydawnictwo Łódzkie, Krajową Agencję Wydawniczą i Urząd miasta Łódź w 1987.

48. Rozdroża. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1987, 281 s.

49. A — jak absurd. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1988, 223 s.

50. Podwójna miłość. [Powieść]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, 286 s.

51. Pole niczyje. Scenariusz serialu telewizyjnego w 5 odcinkach. Telewizja Polska 1988. Por. poz. .

52. Kanclerz. Scenariusz serialu telewizyjnego. Telewizja Polska 1991. Por. poz. .

53. Śmierć milionera. [Powieść]. Warszawa: Interster 1991, 151 s.

54. Podwójna gra. [Powieść]. Warszawa: Polski Dom Wydawniczy [1994], 175 s.

Fragment powieści: Stawka większa niż życie [poz. ].

55. Ściśle tajne. [Powieść]. Warszawa: Polski Dom Wydawniczy 1994, 195 s.

Fragment powieści: Stawka większa niż życie [poz. ].

56. Zabić producenta złudzeń. [Powieść]. Białystok: Łuk 1994, 154 s.

57. Instytut Cudu Codziennego. [Powieść]. Warszawa: YPSYLON 1998, 148 s.

58. Sukces. Serial telewizyjny. [Odcinki 25-30]. Telewizja Polska 2000.

Pozostałe odcinki innego autorstwa.

59. Niebiescy. [Powieść]. Toruń: A. Marszałek 2003, 194 s.

Prace o charakterze publicystycznym

Rok 1920. W: S. Arski, A. Korta, Z. Safjan: Zmowa grabieżców. Awantura Piłsudskiego w 1920 r. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950 s. 7-42. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951.
W XV-lecie Ludowego Wojska Polskiego. [Popularny zarys historyczny]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1958, 166 s.
Wisła — Odra. [Reportaż historyczny; współautor:] J. Rydłowski. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1960, 176 s.
Polityka kulturalna wczoraj i dziś. Warszawa: Wydział Kultury Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Książka i Wiedza 1985, 38 s.

Prace redakcyjne

1. Młodzieży o Ludowym Wojsku Polskim. Zebrali i oprac.: Z. Safjan, [Z. Załuski], S. Zielicz. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1960, 441 s.
Z. Safjan i Z. Załuski podpisani: Zbigniew Benard.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966, 1999.

Autor o sobie

Z. Safjan: Literatura dla dorosłych. Kultura 1965 nr 14.

Wywiady

O pisarstwie telewizyjnym ze Zbigniewem Safjanem. Rozm. Z. Taranienko. Literatura 1973 nr 2.
Człowiek zza kulis. Rozm. Z. Taranienko. Kultura 1979 nr 27.
Człowiek wobec historii. Rozm. Z. Taranienko. W Z. Taranienko: Rozmowy z pisarzami. Warszawa 1986.
Dokumenty epoki. Ze Zbigniewem Safjanem o fascynacjach i estetyce normatywnej. Rozm. R. Samsel. Rzeczpospolita 1988 nr 241.
Literatura nic nie musi. Rozm. J. Strzemżalski. Kultura 1988 nr 33.
Potrzebny jest kontakt. Rozm. B. Klukowski. Nowe Książki 1989 nr 5.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1978 (R. Loth).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (redakcja).

Ogólne

Książki

J. Przymanowski: Safjan. [Przeł.] Ch. Cenkalska. Warsaw: Agencja Autorska; Czytelnik 1977, 43 s.

Artykuły

O. Jędrzejczyk: Czy Safjan boi się historii, czy ją kocha?Gazeta Krakowska1989 nr 48.
Arka 1993 nr 48 [zawiera kopie dokumentów dot. biografii Z. Safjana z 1944-45 przechowywanych w Centralnym Archiwum Wojskowym w Rembertowie].
P. Lipiński, P. Smoleński: Ktoś może zajrzy do akt... Gazeta Wyborcza 1994 nr 67.
T.Z. Zapert: Stawka była równa życiu. Gazeta Polska 2006 nr 28.

Potem nastąpi cisza

J. Wilhelmi: Rok 44. Trybuna Ludu 1961 nr 333, przedruk w tegoż: Mój gust wiktoriański. Warszawa 1966 [dot. Cz. 1].
W. Sadkowski. „Nowa Kultura1962 nr 40 [dot. Cz. 1].
S. Zieliński: Beck — Safjan — Steinbeck. Nowe Książki 1962 nr 4, przedruk w tegoż: Wycieczki balonem. Warszawa 1964 [dot. Cz. 1].
B. Kogut: Sprawa odpowiedzialności. Życie Literackie 1963 nr 41, przedruk w tegoż: Manowce. Poznań 1969 [dot. Cz. 2].
H. Michalski: Cztery dni walki. Kultura 1963 nr 2 [dot. Cz. 2].
W. Szwedowicz: Gorzki smak zwycięstwa. Nowe Książki 1963 nr 13 [dot. Cz. 2].

Stawka większa niż życie

J. Siewierski: Kloss w wydaniu książkowym. Nowe Książki 1969 nr 20.

Bardzo dużo pajacyków

B. Hamera: Polski kryminał. Tygodnik Kulturalny 1968 nr 39 [recenzja: Bardzo dużo pajacyków].

Strach

B. Czeszko: Kryminał. Kultura 1973 nr 46 [recenzja: Strach].

Pole niczyje

A. Garlicki: Pole gry. Kultura 1976 nr 47.
K. Koźniewski: Pole straszne i niczyje. Polityka 1976 nr 47.
W. Maciąg: Dekompozycja. Nowe Książki 1976 nr 23.
K. Mętrak: Polityka jako gra. Kulisy 1976 nr 48.
M. Milewski: Pole zmęczonych bohaterów. Polityka 1976 nr 51.
T. Żółciński: Ostatnia karta. Argumenty 1976 nr 45.
M. Danilewicz Zielińska. „Kultura”, Paryż 1977 nr 12.
J.J. Jerz: Zapis gry. Nowy Wyraz 1977 nr 4.
A. Micewski: Powieść i historyk. Tygodnik Powszechny 1977 nr 1.
B. Rogatko: Polityka i literatura. Życie Literackie 1977 nr 6, przedruk w tegoż: Linie przerywane. Łódź 1988.
W. Sokorski. „Miesięcznik Literacki1977 nr 2.
M. Szpakowska: Gdzieś na Karaibach i całkiem blisko. Twórczość 1977 nr 2.
T. Błażejewski: W miejsce powieści politycznej. W tegoż: Literatura jak literatura. Łódź 1987 [dot. też Ulica Świętokrzyska].

Do krwi ostatniej

J. Kajtoch: Dopiero początek. W tegoż: Nie tylko o autorach i książkach. Bielsko-Biała 1985.

Życie na gorąco

Z.K. Lusior: Dziewięć odcinków Kondora. Nowe Książki 1979 nr 6 [dot. Scenariusza serialu telewizyjnego w 9 odcinkach].

Śledztwo

P. Siekierski: Literatura trzeciorzędna. Nowe Książki 1981 nr 19.

Ulica Świętokrzyska

T. Błażejewski: Ketman albo rzeczywistość zastępcza. Odgłosy 1981 nr 32.
B. Czeszko: Przepychanka na Świętokrzyskiej. Nowe Książki 1981 nr 3.
P. Siekierski: Śmietnik idei. Literatura 1981 nr 10.
T.J. Żółciński: Na pograniczu gry i ideologii. Tygodnik Kulturalny 1981 nr 6.
T. Błażejewski: W miejsce powieści politycznej. W tegoż: Literatura jak literatura. Łódź 1987 [dot. też Pole niczyje].

Kanclerz

M.A. Kowalski: Gambit hetmański. Przegląd Tygodniowy 1987 nr 30.
K. Koźniewski. „Polityka1987 nr 47.
T. Miłkowski: Polityka w pułapce. Kultura 1987 nr 24.
J. Rohoziński: Zagadki historii. Miesięcznik Literacki 1987 nr 12.
T. Sołtan: Cenniejsze od złota... Kierunki 1987 nr 45.
T.J. Żółciński: Trudne zmagania z historią. Argumenty 1987 nr 15.
L. Żuliński: Przeszłość to dziś... Literatura 1987 nr 8.
B. Kazimierczyk. „Nowe Książki1988 nr 1.

Rozdroża

B. Klukowski: Szukanie dróg. Nowe Książki 1988 nr 4.

A – jak absurd

T. Błażejewski: Oblicza władzy. Miesięcznik Literacki 1989 nr 6.
J. Kajtoch: Kryminał i polityka. Gazeta Krakowska 1989 nr 31.
M. Karpiński. „Tygodnik Kulturalny1989 nr 23.
H. Michalski: A, B, C Z. Safjan. Kultura 1989 nr 11.
T. Miłkowski: Stalinizm jako absurd. Nowe Książki 1989 nr 5.
A. Nowak: Wiwisekcja narzuconego obrazu. Argumenty 1989 nr 9.

Zabić producenta złudzeń

K. Koźniewski: Powieść o Polakach. Wiadomości Kulturalne 1995 nr 12.