BIO
Urodzony 24 września 1907 w Warszawie; syn Antoniego Sadzewicza, działacza politycznego, dziennikarza, redaktora „Gazety Porannej 2 Grosze”, i Marii z Paszkowskich, popularyzatorki wiedzy przyrodniczo-technicznej. W 1914 po wybuchu I wojny światowej wyjechał z rodzicami do Rosji; początkowo mieszkał w Pskowie, później w Moskwie, po rewolucji 1917 przebywał w Guberni Jekaterynosławskiej na Ukrainie, a potem wraz z matką i rodzeństwem w okolicach Kisłowodzka na Kaukazie. W 1919 przez Odessę, Konstantynopol, Wenecję i Wiedeń wrócił do Warszawy. Uczęszczał tu do Gimnazjum Towarzystwa im. J. Zamoyskiego. Od 1923 prowadził we wsi Baczki (posiadłość rodziny matki pod Łochowem w Węgrowskiem) działalność kulturalno-oświatową, m.in. zorganizował tam Ochotniczą Straż Pożarną (1925) i opiekował się działającym przy niej teatrem amatorskim (w 1937 napisał dla niego utwór dramatyczny pt. Strażackie zrękowiny). W 1926 zdał maturę i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Równocześnie praktykował jako dziennikarz w redakcjach czasopism warszawskich, m.in. w związanym z Obozem Wielkiej Polski dzienniku „ABC”. W 1926/27 studiował przez rok prawo i ekonomię na Uniwersytecie Poznańskim. W 1928/29 odbył służbę wojskową w Rawie Ruskiej i Bydgoszczy. Następnie studiował przez krótki czas w Wyższej Szkole Handlowej i na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Od 1930 do wybuchu II wojny światowej w 1939 pracował jako reporter w redakcji „Gazety Polskiej”; kierował działem reportażu krajowego i zagranicznego (teksty podpisywał m.in.: mars, Marek Rokita). W 1930-32 był członkiem redakcji czasopisma „Echo Akademickie”, w 1933-35 współpracował nadto z pismem „Państwo Pracy”. Został członkiem Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich i Fédération Internationale des Journalistes. W 1932 ożenił się z Józefą Zakrzewską. Wznowione w 1930 studia prawnicze na UW zakończył w 1938 magisterium. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939; walczył w Legii Oficerskiej Samodzielnej Grupy Operacyjnej Polesie; został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po bitwie pod Kockiem dostał się do niewoli niemieckiej i przebywał w Oflagu II B Arnswalde (Choszczno). Brał udział w działalności kulturalno-oświatowej. Zorganizował „Gazetkę Obozową” i był jej redaktorem odpowiedzialnym (w 1939-40 wyszły trzy numery), ogłaszał tu także artykuły (podpisany M.S.). Następnie redagował pismo „Za drutami” (1940-41; podpisany: M.S., Mar.). Współpracował z działającym w Arnswalde Teatrem Symbolów. Należał do Klubu Literackiego. W 1941 został przeniesiony do Oflagu II D Gross-Born (Sulinowo-Nadarzyce), gdzie kontynuował pracę kulturalną i literacką. Drukował artykuły, korespondencje i reportaże w nielegalnych czasopismach „Zadrucie” (1941-42; anonimowo lub podpisany M.S.), którego był także redaktorem, „Znaki” (1942) i „Alkaloidy”. Pisał w obozie pamiętniki oraz powieść Niedopyrz (wydane po wojnie). Pod koniec stycznia 1945 został wraz z częścią więźniów wysłany pieszo do Stalagu X B Nienburg, a potem do obozu w Bad-Schwartau pod Lubeką, wyzwolonego przez Brytyjczyków w maju 1945. Do kraju powrócił w październiku 1945; zamieszkał ponownie w Warszawie i zajął się dziennikarstwem. Był członkiem Związku Zawodowego Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej, a od 1951 Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (SDP). Pełnił kolejno funkcję zastępcy redaktora naczelnego i redaktora naczelnego tygodnika ilustrowanego „Tydzień” (1946-48) oraz redaktora pisma „Spólnota Pracy” (1949-50). W 1949-54 należał do kolegium redakcyjnego „Łowca Polskiego”, w którym ogłaszał stały felieton satyryczny (podpisany Rożenek). W 1949-50 współpracował też z „Expressem Poznańskim” (pod pseudonimem Marek Szałwia) i „Expressem Wieczornym”. W 1950 redagował serię „Biblioteczka Wiedzy Powszechnej”. Współpracował z Polskim Radiem. W 1950-52 był redaktorem technicznym „Kuriera Codziennego” i jednocześnie publikował na jego łamach artykuły, reportaże i wywiady (podpisywał m.in.: mar., (mar), (Mar.), MAR, mars). Następnie wszedł w skład zespołu redakcyjnego tygodnika „Stolica”, z którym współpracował do końca życia. W piśmie tym zamieszczał liczne artykuły, reportaże i nowele (podpisany m.in.: m.s., (m.s.), M.S., (M.S.), (ms), Sadzik) oraz od 1964 prowadził stały felieton pt. W piątek po południu. Równocześnie rozwijał twórczość prozatorską, publikując powieści historyczne i popularne opowieści m.in. w seriach „Bitwy, Kampanie, Dowódcy” i „Bohaterowie, Operacje, Kulisy” (wyd. Ministerstwo Obrony Narodowej) oraz „Biblioteka Pamięci Pokoleń” (wyd. Spółdzielnia Wydawnicza „Książka i Wiedza”). Był członkiem Związku Literatów Polskich (od 1959) i SDP. Należał do Towarzystwa Przyjaciół Książki (od 1957 sekretarz), Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC) oraz Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Otrzymał m.in. nagrodę Ministra Obrony Narodowej II stopnia (1971) i nagrodę Polskiego Związku Łowieckiego (1972). Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1957), złotą odznaką honorową Za Zasługi dla Warszawy (1962), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1967) i Złotym Medalem Zasługi dla Pożarnictwa (1971). Zmarł 21 sierpnia 1975 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość
1. Strażackie zrękowiny. Sztuka ludowa. Prapremiera: Baczki, Teatr amatorski przy Ochotniczej Straży Pożarnej 1937.
2. Dom Nenki. [Utwór dramatyczny; współautor:] A. Chylewski. Powst. ok. 1938.
3. Włamywacz. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera (jako część programu składanego): Arnswalde, Teatr Symbolów Oflagu II B 1940.
4. Niedopyrz. [Powieść]. Powst. 1939-1945. Wyd. Cz. 1. Ucieczka; cz. 2. W drodze. Łódź: S. Jamiołkowski i T.J. Evert 1948, 345 + 240 s.
5. Oflag. Pamiętnik jeńca wojennego. Powst. 1939-1945. Druk „Dziennik Bałtycki” 1946 nr 204-259. Wyd. osobne Warszawa: Wiedza 1948, 248 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1957, wyd. 3 tamże 1958; [wyd. 4 bez podtytułu] Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2005.
6. Tajemnica prof. Zwardonia. [Powieść]. „Kurier Codzienny” 1951 nr 219-316.
7. Puszcza Niepołomicka. Monografia turystyczna. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj” 1952, 31 s.
8. Polskie krainy łowieckie. [Współautor:] Z. Kowalski. Warszawa: Sport i Turystyka 1954, 123 s.
9. Pocisk kaliber dziewięć i inne opowiadania. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1958, 174 s.
Zawartość
10. Jedwiżka i jej zalotnicy. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1961, 365 s. Wyd. 2 tamże 1962.
11. Verdun. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1964, 150 s.
12. Zielona Struga. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1964, 245 s. Wyd. 2 tamże 1965.
13. Rodzina Płomieńczyków. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1966, 327 s.
14. Bigos starowarszawski. Scenariusz widowiska telewizyjnego. Telewizja Polska 1967.
15. Pod Wiedniem i Parkanami 1683. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967, 194 s.
16. Pod Chocimiem 1673. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1969, 174 s.
17. Skrzydła i buńczuki. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1969, 310 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1980.
18. Ostatnia bitwa kampanii 1939. Warszawa: Książka i Wiedza 1971, 167 s. Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa.
19. Jan III Sobieski. 1629-1696. [Opowieść historyczna]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1972, 174 s.
20. Na szańcach Woli i Ochoty. Warszawa: Książka i Wiedza 1972, 148 s. Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa.
21. Powrót Katarzyny. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1972, 298 s. Wyd. 2 tamże 1977.
22. Reduta „Skrzyżowanie”. [Warszawa:] Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1973, 118 s.
23. Bez ojczyzny. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1975, 343 s. Wyd. 2 tamże 1982.
24. Samotna twierdza. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1975, 117 s.
25. Oflag II D Gross-Born. [Wspomnienia]. Warszawa: Książka i Wiedza 1977, 169 s. Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa.
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1957, 1966.
