BIO
Born on 13 July 1935 in Warsaw; son of the prose writer Władysław Szulc, and the doctor Hanna, née Baranowska (in 1945, his family officially changed its surname, which was of German origin, to his paternal grandmother's maiden name, Rymkiewicz). He spent the German occupation in Warsaw, before moving to Gołków, near Warsaw, following the collapse of the 1944 Warsaw Uprising, remaining there until March 1945. Following the end of the war, he and his family moved to Lodz, where he was a pupil at the Society of Friends of Children Secondary School No. I (in 1959 it was renamed the Bolesław Prus Grammar School No. XXI). He completed his advanced secondary education there in 1952 before studying Polish philology at the University of Lodz (UŁ). He was a member of the Union of Polish Youth (ZMP). He made his debut in 1954 with the poem Trwoga, which appeared in the journal "Łódź Literacka" (nos 4/5). From 1955 to 1957, he was literary director of the Lodz Regional Theatre (Teatr Ziemi Łódzkiej). After graduating with a master's degree in 1956, he was a research assistant at the Chair of the History of Polish Literature at UŁ. He married the Polish philologist Ewa Suliborska in 1957. His poems, articles, reviews and translations of US-American literature appeared in "Nowa Kultura" (1955-62), "Życie Literackie" (intermittently 1956-65), "Dialog" (1957-65), "Twórczość" (1957-75), "Odgłosy" (1958-64; here he was head of the poetry and prose section), and "Współczesność" (1959-65). In 1959, he joined the Polish Writers' Union (ZLP), remaining a member until its dissolution in 1983. He was acting literary director of the Nowy Theatre in Lodz in 1965. That year, he moved to Warsaw and took up a post as senior research assistant at the Department of Contemporary Cultural Studies at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences (IBL PAN). In 1966, he was awarded a PhD for his thesis Studia nad topiką śródziemnomorską w poezji polskiej I połowy XX w. (Topika idylli ogrodowej) (Studies on Mediterranean tropes in Polish poetry of the first half of the twentieth century: The trope of the idyllic garden). He was supervised by Prof. Stefan Żółkiewski. Rymkiewicz was appointed lecturer in 1967. In his research he focused on Romantic literature and the functions of both literary and historical tradition. At the same time, he remained active as a poet and dramatist. In 1967, he received the Kościelski Foundation Prize from the Geneva-based foundation. In 1976, he was a signatory to the Memorandum of 101, a petition protesting proposed changes to the Constitution of the People's Republic of Poland. He collaborated with the monthly "Twórczość" (1980-81; including translations of US-American literature). In September 1980, he joined the IBL PAN branch of the Independent Self-governing Trade Union Solidarity. He published literary works and articles in periodicals that were published outside the reach of state censorship in the second circulation, including "Zapis" (1981), "Nowy Zapis" (1983) "Krytyka" (1985), "Kultura Niezależna" (1985), and the Krakow-based "Arka" (1986-87). In 1984, he was awarded a habilitation degree for his study Aleksander Fredro jest w złym humorze (Aleksander Fredro is in a bad mood). The following year, he was dismissed from IBL PAN for political reasons. In 1985, he was awarded the S. Vincenz Prize in Krakow, while in 1987 he was presented with the Z. Hertz Prize for 1986, which was awarded by the Paris-based "Kultura" periodical. In May 1989, he was reappointed to IBL as a senior lecturer at the Department of Romantic-era Literature (later the Department of Romantic Literature). He joined the Polish Writers' Association (SPP) the same year. In 1989, he was awarded the Polish Society of Authors and Composers (ZAiKS) prize for his translations of contemporary poetry, while in 1990 he received an award from the Polish PEN Club, primarily in recognition of his translations of English-language poetry (he also translated from Spanish, Russian and French). He served on the Scientific Council of IBL PAN from 1990 to 2010. His essays, sketches, poems, translations and column pieces appeared in periodicals including "Odra" (1991, 1993-94, 1998, and 2000-01), "Arka" (1992-94), "Teksty Drugie" (1992-93), "Twórczość" (1992-95, intermittently 1999-2008, and 2018), "Arkana" (1995-2002 and 2006-2011), "Rzeczpospolita" (2007-08, and 2010), "Gazeta Polska" (2012-13), and "Topos" (2015-16). In 1993, he received a lifetime achievement award for 1992 from the monthly "Odra", with emphasis on his achievements as an essayist. The same year, he also received the prize of the New York-based Alfred Jurzykowski Foundation. He was made state-appointed professor in 1994, associate professor in 1995, and full professor at IBL in 1997. He retired in 2006. From 2004 to 2011, he served on the Programme Council of the Copernicus Science Centre in Warsaw. In 2010, he was a member of the committee supporting Jarosław Kaczyński's candidacy for the Polish presidency. He was named Man of the Year 2011 by the daily "Gazeta Polska" in 2012 and the 2014 Man of Freedom by the weekly "W Sieci". He was the recipient of lifetime achievement awards from the Literary Prize of the City of Warsaw for Warsaw Artists (2015), the Julian Tuwim Literary Prize (2015), the 2015 Rejtan Prize which was established by the Foundation for Freedom Speech, the Lech Kaczyński Prize (2016), the Prize of the Minister of Culture and National Heritage (2016), the 2017 Defender of Memory Prize for artists – awarded by the weekly "Do Rzeczy" ("in recognition of his oeuvre which has revived and reinterpreted Polish history"), and the Public Media Prize in the "Word" category (2019). He received the Gold Medal for Merit to Culture – Gloria Artis in 2010. He died on 3 February 2022 and is buried at the cemetary in Milanówek, near Warsaw.
Twórczość
1. Eurydyka, czyli każdy umiera tak, jak mu wygodniej. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1957 nr 9 s. 94-98.
2. Konwencje. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1957, 29 s.
3. Odys w Berdyczowie. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1958 nr 3 s. 27-33.
4. Człowiek z głową jastrzębia. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1960, 60 s.
Nagrody
5. Król w szafie. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1960 nr 6 s. 10-39. Prapremiera łącznie z S. Mackiewicz: Siżyś; Kamil Arago pt. Album jednoaktówek: Reżyseria: J. Antczak. Łódź, Teatr Nowy 1960.
6. Cicho ciszej. Wybrane wiersze z lat 1963-2002. Warszawa: Sic! 2003, 189 s.
Przekłady
rosyjski
Wyd. łącznie z przekł. rosyjskim Zachód słońca w Milanówku [poz. ↑] pt. Sad v Milânuvke. [Przeł.] A. Nehaj. Sankt Peterburg: Otdel kul'tury General'nogo konsul'stva Respubliki Pol'ša v Sankt-Peterburge 2009, 47 s. [tekst w języku polskim i rosyjskim].
7. Metafizyka. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1963, 62 s.
8. Animula. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1964, 41 s.
Zawartość
9. Lekcja anatomii profesora Tulpa. (Według Rembrandta). [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1964 nr 7 s. 18-33. Prapremiera: Reżyseria: W. Strzemżalski. Tarnów, Teatr Ziemi Krakowskiej im. L. Solskiego 1974. Przedruk zob. poz. ↑, ↑.
10. Kwiat nowy starych romanc, czyli imitacje i przekłady hiszpańskich romances. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1966, 68 s.
11. Czym jest klasycyzm. Manifesty poetyckie. [Studia historycznoliterackie]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 181 s.
Zawartość
12. Myśli różne o ogrodach. Dzieje jednego toposu. Warszawa: Czytelnik 1968, 254 s. Z prac Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Wyd. nast.: Warszawa: Sic! 2010, 223 s.
Nagrody
Zawartość
13. Anatomia. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1970, 70 s.
Zawartość
14. Król Mięsopust. (Tragifarsa w 2 aktach). „Dialog” 1970 nr 3 s. 5-52. Prapremiera: telewizyjna: Reżyseria: J. Krysiak. Telewizja Polska 1996; teatralna: Reżyseria: B. Hussakowski. Kraków, Stary Teatr 1970. Wyd. wspólnie z poz.↑ pt. Król Mięsopust; Porwanie Europy. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1977, 236 s. Przedruk zob. poz.↑.
15. Porwanie Europy. (Farsa w 2 aktach). „Dialog” 1971 nr 5 s. 5-56. Wystawienie: Reżyseria: P. Cieplak. Katowice, Teatr Śląski 2017. Wyd. wspólnie z Król Mięsopust [poz. ↑] pt. Król Mięsopust; Porwanie Europy. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1977, 236 s.
16. Co to jest drozd? [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1973, 50 s.
17. Ułani. Komedia serio w 3 aktach. „Dialog” 1975 nr 2 s. 5-37. Prapremiera: Reżyseria: J. Krasowski. Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1975. Wyd. łącznie z Dwór nad Narwią [poz.↑ ] pt. Dwie komedie. Warszawa: Czytelnik 1980, 248 s. Przedruk zob. poz.↑.
Przekłady
czeski
19. Aleksander Fredro jest w złym humorze. [Studium historycznoliterackie]. Warszawa: Czytelnik 1977, 364 s. Wyd. 2 tamże 1982.
20. Thema regium. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1978, 47 s.
21. Dwór nad Narwią. (Komedia serio w 3 aktach). „Dialog” 1979 nr 1 s. 5-57. Prapremiera: Reżyseria: J. Bukowski. Szczecin, Teatr Polski 1979. Wyd. łącznie z: Ułani [poz. ↑] pt. Dwie komedie. Warszawa: Czytelnik 1980, 248 s. Przedruk zob. poz.↑ .
22. Poezje wybrane. Wybór i wstęp autora. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1981, 150 s.
23. Juliusz Słowacki pyta o godzinę. [Studium]. Warszawa: Czytelnik 1982, 424 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1989; [wyd. 3] Warszawa: Sic! 2014, 395 s.
Adaptacje
radiowe
24. Ulica Mandelsztama i inne wiersze z lat 1979-1983. Kraków: [b.w.*] 1983, 23 s. Wyd. nast.: wyd. [zmienione] pt. Mogiła Ordona i inne wiersze z lat 1979-1984. Warszawa: Warszawska Niezależna Oficyna Poetów i Malarzy*; Przedświt 1984, 29 s.; [wyd. 3] Kraków: Arka 1992, 36 s.; pt. Ulica Mandelsztama. Warszawa: Sic! 2012, 43 s.
Nagrody
25. Wielki książę. Z dodaniem rozważań o istocie i przymiotach ducha polskiego. [Esej historyczny]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1983, 231 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Chotomów: Verba 1991, 196 s.; [wyd. 3] Warszawa: Sic! 2011, 231 s.
26. Rozmowy polskie latem roku 1983. Fragmenty powieści. Paryż: Instytut Literacki 1984, 156 s. Wyd. nast.: Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1984, 102 s.; Białystok: Versus 1991; z posłowiem W. Boleckiego. Warszawa: Świat Książki 1996; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1998, 202 s.; Warszawa: Świat Książki 2003; Warszawa: Bellona; Oficyna Wydawnicza Volumen 2009, 188 s. [na podstawie wyd. z 1984].
Nagrody
Przekłady
francuski
niemiecki
27. Żmut. Paryż: Instytut Literacki 1987, 287 s. Wyd. nast.: Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1987, 231 s.; Warszawa: Czytelnik 1991, 359 s.; wyd. 4 przejrzane i poprawione przez J. Rymkiewicza. Warszawa: Sic! 2005.
Nagrody
28. Umschlagplatz. [Powieść]. Paryż: Instytut Literacki 1988, 223 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1988; [wyd. 3] Gdańsk: JMJ Oficyna Wydawnicza 1992.
Przekłady
angielski
francuski
niderlandzki
niemiecki
29. Baket. Londyn: Aneks 1989, 234 s. Wyd. 2 Warszawa: NOWA 1991, 251 s.Wilno i wilnianie w XIX stuleciu, 2.
30. Moje dzieło pośmiertne. [Wiersze]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1993, 53 s.
Adaptacje
telewizyjne
31. Kilka szczegółów. [Eseje]. Kraków: Arcana 1994, 426 s.
32. Mickiewicz, czyli wszystko. Z Jarosławem Markiem Rymkiewiczem rozmawia A. Poprawa. Warszawa: Open 1994, 222 s.
33. Do Snowia i dalej... [Eseje]. Kraków: Arcana 1996, 238 s. Wyd. nast.: Warszawa: Fundacja „Evviva l’Arte” 2019, 314 s.
Zawartość
34. Znak niejasny, baśń półżywa. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1999, 61 s.
Nagrody
35. Leśmian. Encyklopedia. Warszawa: Sic! 2001, 445 s.
Nagrody
36. Mickiewicz. Encyklopedia. [Autorzy:] J.M. Rymkiewicz, D. Siwicka, A. Witkowska, M. Zielińska. Warszawa: Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media; Horyzont 2001, 688 s. Wyd. nast.: Warszawa: Świat Książki 2010.
37. Zachód słońca w Milanówku. [Wiersze]. Warszawa: Sic! 2002, 65 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 z posłowiem R. Przybylskiego tamże 2002, wyd. 3 2013.
Nagrody
Przekłady
rosyjski
Wyd. łącznie z przekł. rosyjskim Cicho ciszej [poz.↑ ] pt. Sad v Milânuvke. [Przeł.] A. Nehaj. Sankt Peterburg: Otdel kul'tury General'nogo konsul'stva Respubliki Pol'ša v Sankt-Peterburge 2009, 47 s. [tekst w języku polskim i rosyjskim].
38. Przez zwierciadło. [Esej]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2003, 85 s. Wyd. nast.: Warszawa: Fundacja „Evviva l’Arte” 2016.
39. Słowacki. Encyklopedia. Warszawa: Sic! 2004, 579 s.
Nagrody
Adaptacje
radiowe
40. Do widzenia gawrony. [Wiersze]. Warszawa: Sic! 2006, 179 s.
41. Wieszanie. [Eseje historyczne]. Warszawa: Sic! 2007, 265 s. Wyd. 2 tamże 2011.
Nagrody
42. Kinderszenen. [Eseje historyczne]. Warszawa: Sic! 2008, 237 s.
44. Samuel Zborowski. [Eseje historyczne]. Warszawa: Sic! 2010, 358 s.
Nagrody
45. Wiersze polityczne. Warszawa: Sic! 2010, 54 s.
Zawartość
46. Głowa owinięta koszulą. Warszawa: Sic! 2012, 297 s.
47. Reytan. Upadek Polski. [Eseje historyczne]. Warszawa: Sic! 2013, 277 s.
48. Pastuszek Chełmońskiego. [Wiersze]. Warszawa: Sic! 2014, 54 s.
Nagrody
49. Koniec lata w zdziczałym ogrodzie. [Wiersze]. Warszawa: Sic! 2015, 49 s.
Nagrody
50. Dwór nad Narwią. Dramaty. Wybór i wstęp: T. Bocheński. Oprac. tekstów: B. Mieszkowska. Warszawa: Wydawnictwo 2016, 445 s. Dramat Polski. Reaktywacja, 9.
Zawartość
51. Metempsychoza. Druga księga oktostychów. Warszawa: Fundacja „Evviva l’Arte” 2017, 50 s.
52. Adam Mickiewicz odjeżdża na żółtym rowerze. [Eseje]. Warszawa: Fundacja „Evviva L’arte” 2018, 225 s.
Zawartość
53. Kolęda księdza Baki oraz inne wiersze z lat młodości. Warszawa: Fundacja „Evviva l’Arte” 2018, 123 s.
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych
angielski
białoruski
bułgarski
chorwacki
francuski
grecki
hiszpański
niemiecki
rosyjski
serbski
Przekłady i adaptacje
Zob. też Twórczość poz. Prace redakcyjne poz. ↑.
Prace redakcyjne
Zawartość
Zob. też Przekłady i adaptacje poz. ↑, ↑, ↑.
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1999.
Autor o sobie
Wywiady
Zob. też Twórczość poz. ↑,↑.
Słowniki i bibliografie
Ogólne
Książki
Artykuły
Eurydyka, czyli każdy umiera tak, jak mu wygodniej
Konwencje
Człowiek z głową jastrzębia
Król w szafie
Recenzje realizacji teatralnych
w Łodzi
Cicho ciszej
Metafizyka
Animula
Kwiat nowy starych romanc, czyli imitacje i przekłady hiszpańskich romances
Czym jest klasycyzm
Myśli różne o ogrodach
Anatomia
Król Mięsopust
Recenzje realizacji telewizyjnych
Porwanie Europy
Recenzje realizacji teatralnych
w Katowicach
Co to jest drozd?
Ułani
Recenzje realizacji teatralnych
w Warszawie
Wybór wierszy [2000]
Aleksander Fredro jest w złym humorze
Thema regium
Dwór nad Narwią. (Komedia serio w 3 aktach)
Recenzje realizacji teatralnych
w Warszawie
Poezje wybrane
Juliusz Słowacki pyta o godzinę
Ulica Mandelsztama i inne wiersze z lat 1979-1983
Wielki książę
Rozmowy polskie latem roku 1983
Zob. też Wywiady.
Żmut
Umschlagplatz
Baket
Moje dzieło pośmiertne
Kilka szczegółów
Mickiewicz, czyli wszystko
Do Snowia i dalej ...
Znak niejasny, baśń półżywa
Leśmian. Encyklopedia
Mickiewicz. Encyklopedia
Zachód słońca w Milanówku
Przez zwierciadło
Zob. też Wywiady.
Słowacki. Encyklopedia
Do widzenia gawrony
Wieszanie
Zob. też Autor o sobie.
Zob. też Wywiady.
Kinderszenen
Zob. też Wywiady.
Rozmowy polskie w latach 1995-2008
Samuel Zborowski
Zob. też Wywiady.
Wiersze polityczne
Głowa owinięta koszulą
Reytan
Zob. też Wywiady.