BIO
Urodzona 26 czerwca 1902 w Warszawie w rodzinie robotniczej; córka Antoniego (nazwisko nieznane, zmarł 1905) i Konstancji ze Staszczaków, która wyszła powtórnie za mąż za Józefa Rydzewskiego, właściciela warsztatu ślusarskiego. Ukończyła Gimnazjum Zofii Kudasiewiczowej i Szkołę Handlową w Warszawie. Następnie pracowała jako urzędniczka w biurze Kapituły Orderu Virtuti Militari (do 1939). Debiutowała w 1927 wierszem Madonna nędzarzy, ogłoszonym w dodatku literackim „Głosu Prawdy” (nr 223). W 1927 związała się z grupą literacką Kwadryga; w 1928 drukowała utwory na łamach miesięcznika „Kwadryga”. Publikowała także m.in. w „Głosie Literackim” (1928), „Przeglądzie Katolickim” (1928), „Wiadomościach Literackich” (1929), „Gazecie Polskiej” (1934-39). W 1930-32 odbyła podróż statkiem do Skandynawii, Estonii i Łotwy. Była członkiem Sekcji Marynistycznej Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy. Wyszła za mąż za Asłana Baytugana, gruzińskiego kupca. Podczas okupacji niemieckiej przebywała w Warszawie. Po powstaniu warszawskim, jesienią 1944 wieziona do Rzeszy, zbiegła z transportu i do końca wojny mieszkała w Koninie. Po zakończeniu wojny zamieszkała w Łodzi, gdzie została zatrudniona w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, najpierw jako korektorka, a następnie redaktorka. W 1945 została członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich (ZLP)). Kontynuowała twórczość literacką, publikując opowiadania w „Dzienniku Bałtyckim” (1945, 1947; tu w 1947 cykl Od Gdingen do Gdyni), „Życiu Literackim” (1945-46). W 1947 przeniosła się na Dolny Śląsk. Była sekretarzem i skarbnikiem Oddziału ZLP w Jeleniej Górze i należała do tamtejszego Klubu Literackiego. Należała do Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej); w 1949 została wykluczona z partii za utrzymywanie korespondencji z mężem, przebywającym w Anglii (z którym przeprowadziła rozwód). Zbierając materiały do swoich powieści, pracowała w 1949-50 jako robotnica w sortowni węgla kopalni „Biały Kamień” („Thorez”) w Wałbrzychu. W 1953 zamieszkała w Szczecinie, gdzie pracowała w dziale literackim szczecińskiej rozgłośni Polskiego Radia. W 1955 została kierownikiem tejże rozgłośni. W 1954-57 pełniła funkcję prezesa Oddziału Szczecińskiego ZLP. Za całokształt działalności literackiej otrzymała w 1957 nagrodę miasta Szczecina. Odznaczona m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1956). Zmarła 8 lutego 1958 w Szczecinie.
Twórczość
1. Miasto. [Wiersze]. Warszawa: F. Hoesick 1929, 54 s., Biblioteka Kwadrygi. Wyd. fotooffsetowe. Szczecin: Książnica Szczecin 1986.
Nagrody
Zawartość
2. Akwamaryna. Powieść. Warszawa: F. Hoesick 1937, 353 s. Wyd. nast.: wyd. 2 poprawione i uzupełnione T. 1. [Warszawa:] Czytelnik 1946, 227 s.; wyd. [3 uzupełnione i poprawione] zob. poz. ↑.
Przekłady
francuski
3. Godzina „W”. [Powieść]. Warszawa: Książka 1948, 198 s.
Przekłady
niemiecki
4. Ludzie z węgla. [Cykl powieściowy]. Warszawa: Książka i Wiedza 1950-1953.
T. 1. Ludzie z węgla. 1950, 221 s. Wyd. 2 poprawione 1951, 190 s.
Nagrody
T. 2. Żegnaj Francjo. 1951, 212 s.
T. 3. Wielkie życie. 1953, 305 s.
5. Dwunasty. [Utwór dramatyczny; współautor:] E. Bączyk. Prapremiera: Szczecin, Teatr Współczesny 1953.
6. Hiszpania ma kształt skóry ściągniętej z wołu. Powieść. [Współautor:] E. Bączyk. Druk fragmentów pt. Pasaremos. „Życie i Kultura” 1953 nr 16 s. 2-3. Całość powst. przed 1958.
7. Rybacy bez sieci. [Powieści]. Przedmowa: S.R. Dobrowolski. T. 1-2. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1958, 309 + 305 s.
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1951.