BIO

Born on 1 September 1943 in the village of Brzostowo (Łomża district); daughter of the farmers Stanisław Mocarski and Eleonora, née Polkowska. She attended the Grammar School in Grajewo. After completing advanced secondary education in 1961, she studied Polish philology at the Nicolaus Copernicus University (UMK) in Torun. She was awarded a master's degree in 1966 and subsequently worked at the Institute of Polish Philology (later the Institute of Polish Literature) at UMK. She was initially appointed trainee assistant and then assistant in 1967 before becoming a senior assistant in 1969. Her research focused on the history of nineteenth-century literature, the history of ideas, and the intersections of literature and painting. She published her first scholarly article in 1966, Warstwy stylistyczne w powieści Stanisława Czernika „Ręka” (Stylistic Layers in Stanisław Czernik's Novel Ręka [The Hand]), in the journal "Językoznawca" (nos 14/15; as: Z. Mocarska). The following year she married Andrzej Tyc, a mathematician who later became the voivode of the Torun voivodeship and served as a senator during the Polish senate's second term (1991-1993). She and her husband were involved in the Torun branch of the Club of Catholic Intelligentsia (KIK). She was awarded a doctoral degree from UMK in 1972 for her dissertation Działalność krytycznoliteracka Teodora Jeske-Choińskiego wobec przełomu antypozytywistycznego (Teodor Jeske-Choiński's Literary Criticism in the context of the Anti-Positivist Turn), which was supervised by Dr Bożena Osmólska-Piskorska. She was appointed lecturer a year later. From 1974 to 1990 she collaborated with Polish institutions specializing in teaching methods, giving lectures on contemporary Polish literature to teachers of Polish in various cities. She was also a member of the District Committee of the Olympiad in Polish Literature and Language. She published scholarly articles and literary pieces in periodicals including the monthlies "W drodze" (1975–77) and "Znak" (1975 and 1981). Between 1978 and 1989, she gave numerous talks as part of the Weeks of Christian Culture. She received four research fellowships that enabled her to visit Italy: in 1979 she received a fellowship from the J.S. Umiastowski Foundation, while in 1982 she visited Perugia and in 1983 Rome and Urbino thanks to grants from Centro Incontri e Studi Europei. In 1987 she received a grant from the John Paul II Institute of Christian Culture to visit Rome. She was a member of the Independent Self-governing Trade Union Solidarity (NSZZ "Solidarność") from 1980 to 1990. She was awarded a habilitation degree from UMK in 1990 for her study Wybory i konieczności. Poezja Asnyka wobec gustów estetycznych i najważniejszych pytań swoich czasów (Choices and Necessities: Asnyk's poetry in the context of the aesthetic tastes and key questions of his epoch). That year she joined the Torun Scientific Society, while from 2004 to 2007 she was secretary of its Philosophical-Philological Section II. She was also a member of the Commission for Specialist Teaching Qualifications (Komisja do spraw Stopni Specjalizacji Nauczycielskich) in Torun from 1991 to 2000. She was appointed president of the Torun Branch of the Adam Mickiewicz Literary Society in 1992. She was made associate professor at UMK in 1995, subsequently serving as head of the Department of Romanticism and Positivism. She was made state-appointed professor in 2007, before being appointed head of the Department of Cultural Studies at UMK the following year. She held this position until her retirement in 2011. She lives in Torun.

Twórczość

1. Działalność krytycznoliteracka Teodora Jeske-Choińskiego wobec przełomu antypozytywistycznego. Poznań.: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1975, 165 s. Prace Wydziału Filologiczno-Filozoficznego Towarzystwa Naukowego w Toruniu, t. 25, z. 1.

Rozprawa doktorska.

2. Wybory i konieczności. Poezja Asnyka wobec gustów estetycznych i najważniejszych pytań swoich czasów. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1990, 190 s. Rozprawy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Wyd. 2 tamże 2005.

Rozprawa habilitacyjna.

3. Spotkania w słowie. Szkice literackie. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruń 1999, 152 s. Prace Poularnonaukowe. Towarzystwo Naukowego w Toruniu, nr 66.

Zawartość

Wstęp. – Wokół myśli religijno-etycznej Mariana Zdziechowskiego; Odwet sumienia. Nad „Procesem” Franza Kafki; O tajemnicy cierpienia w prozie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego; Pieśni o Domu naszym. O niepodległym pisaniu Jerzego Harasymowicza; „Jak przy zapałce poznać twarz Historii?”. O poezji Witolda Dąbrowskiego; Poeta doświadczenia religijnego. O poezji Jerzego Lieberta; Ciało i wiatr. O poezji Anny Kamieńskiej; Poezja czasu teraźniejszego. O poezji Anny Kamieńskiej; „Jak dojrzały owoc w Winnicy Pańskiej”. O poezji Anny Kamieńskiej; Potrzeba poezji, czyli miłości. O poezji ks. Janusza S. Pasierba; Medytacje z poetą. Próba czytania „Forum Romanum” Janusza S. Pasierba; Wiersze — jak ksiądz — dla wszystkich. O poezji ks. Jana Twardowskiego.

4. Tropy przymierzy. O literaturze dziewiętnastowiecznej i miejscach jej zbliżeń z malarstwem. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2005, 321 s.

Zawartość

Słowo wstępne; Nota bibliograficzna. – I: Temat śmierci w prozie realistów; Chrystus w literaturze pozytywizmu; Motywy biblijne w poezji Marii Konopnickiej. Cykl Marii Konopnickiej „Na normandzkim brzegu”; Jeszcze o dwugłosie Asnyka i Konopnickiej; Drzewa i ludzie u Prusa. – II: Rzym antyczny i Kampania rzymska w malarstwie romantycznym; Sienkiewicz i malarstwo; Tematyka mieszczańska we wczesnych utworach Prusa i w rysunkach Kostrzewskiego; Bolesław Prus o malarstwie; Literackie parantele malarstwa Alfreda Wierusza-Kowalskiego; Jacka Malczewskiego inspiracje Słowackim. Wokół „Zatrutej studni”. – III: Malarstwo w poezji Jana Lechonia. Próba rekonesansu.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Warstwy stylistyczne w powieści Stanisława Czernika „Ręka. Językoznawca 1966 nr 14/15 s. 136146.
Geneza powieści historycznych Teodora Jeske-Choińskiego „Gasnące słońce”, „Ostatni Rzymianie”, „Tiara i korona” na tle prądów epoki. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne 1967 nr 25 s. 101115.
Aluzje literackie w powieści Teodora Parnickiego „I u możnych dziwy. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne 1972 nr 48 s. 123135.
Od obrony tradycji do narodowej aktywności. Z dziejów kryzysu pozytywizmu. Znak 1975 nr 249 s. 294–316 [dot. roli środowiska skupionego wokół „Niwy” w budzeniu polskiej myśli politycznej].
Od czytelnika. W: A. Kamieńska: Notatnik 1965–1972. Poznań 1982 s. 294299.
Dwugłos Konopnickiej i Asnyka. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska 1995 z. 45 s. 7585, przedruk w: Maria Konopnicka. Kraków 1995 s. 63–72 [dot.: „Fatum do LykofronaM. Konopnickiej i „Lykofron do Fatum” A. Asnyka].
Fraszka (!) [III] (Petersbursko-Wiedeńskim Papistom przypisana). W: Norwidowskie fraszki (?). Warszawa 1996 s. 6775.
Na zgon poezji” — niewydarzona polemika [A.] Asnyka z [C.] Norwidem. Z problematyki przemian języka poezji pozytywistycznej. W: Literaturoznawstwo. Toruń 1996 s. 125132.
Limanowski o malarstwie. W: Mieczysław Limanowski. Toruń 1998 s. 265275.
O śmierci w poezji ks. Janusza S. Pasierba. Roczniki Humanistyczne 1998 z. 1 s. 601–611.
Piotr Chmielowski w świetle korespondencji z Antonim Sygietyńskim. Próba wizerunku. W: Piotr Chmielowski i Antoni Gustaw Bem. Częstochowa. Kraków 1999 s. 117127.
Szkoła we „Wspomnieniach niebieskiego mundurka” Wiktora Gomulickiego. Amicus 2000 nr 1 s. 38.
Wędrowny grajek. Kwartalnik Artystyczny 2004 nr 1 s. 5664 [dot. J. Kasprowicza].
Tryptyk w malarstwie Jacka Malczewskiego. W: Semiotyka cyklu. Białystok 2005 s. 213224.
Odpowiedź poety. Wobec treści i kontekstów wiersza Adama Asnyka „Wobec Sfinksa”. W: Z przeszłości i teraźniejszości języka polskiego. Toruń 2007 s. 135143.
Twarze i pejzaże. O powinowactwach literatury realistycznej z malarstwem monachijczyków. W: Malarze polscy w Monachium. Suwałki 2007 s. 107118.
Czy artysta może być szczęśliwy? O postaci artysty w prozie [H.] Sienkiewicza. W: Przedziwne światy. Toruń 2010 s. 5974.
O tryptykach Wacława Rolicza-Liedera i Kazimierza Wierzyńskiego. W: Cykle i cykliczność. Białystok 2010 s. 249257.
Kto jest ten dziwny nieznajomy... O pewnym portrecie i autoportrecie Stanisława Witkiewicza. Litteraria Copernicana 2018 nr 1 s. 7-14.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. A. Asnyk: Wieczyste piękno. Wiersze. Wybór i posłowie: Z. Mocarska-Tycowa. Gdańsk: Oficyna Wydawnicza Graf 1993, 120 s.
2. Z pogranicza literatury i sztuk. Pod red. Z. Mocarskiej-Tycowej. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika 1996, 193 s.
3. Bogactwo miłosierdzia w kontekście nauczania Jana Pawła II. Prace młodzieży przygotowane na piątą rocznicę wizyty Ojca Świętego Jana Pawła II w Toruniu, 1999 — 7 czerwca — 2004. Pod red. Z. Mocarskiej-Tycowej. Toruń: Gimnazjum i Liceum Akademickie 2004, 168 s. Biblioteka Gimnazjum Akademickiego w Toruniu, 5/2004.
4. Dygasiński. Pod red. Z. Mocarskiej-Tycowej, E. Owczarz i M. Radkowskiej-Lisak. Litteraria Copernicana 2009 nr 2, 303 s. Wydział Filologiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Monograficzny numer pisma.
5. Kolor w kulturze. Pod red. Z. Mocarskiej-Tycowej, J. Bielskiej-Krawczyk. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2010, 356 s.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 2016.

Wywiady

Głód akceptacji. Rozm. M. Radowska-Lisak, P. Kaniecki. Litteraria Copernicana 2009 nr 2 [dot. korespondencji A. Dygasińskiego].
Świat w prawdzie życia. Rozm. B. Kuczkowski. Litteraria Copernicana 2017 nr 2.

Słowniki i bibliografie

Hasło w: Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. 1945–1984. Materiały do biografii. Toruń 1987. Wyd. nast.: z podtytułem 1945–1994. Toruń 1995, z podtytułem 1945–2004. Toruń 2006.
Hasło w: Kto jest kim na Wydziale Humanistycznym UMK. Toruń 1994. Wyd. 2 poprawione i rozszerzone. Toruń 1997.

Wybory i konieczności

Z. PRZYBYŁA. „Pamiętnik Literacki1993 z. 1.

Spotkania w słowie

K. ĆWIKLIŃSKI: Odpowiedzialność i styl. Nowe Książki 2000 nr 7.