RULIKOWSKI Mieczysław

Urodzony 26 lipca 1881 w Warszawie w rodzinie ziemiańskiej; syn Edwarda Rulikowskiego i Stefanii ze Szlubowskich. Dzieciństwo spędził w Warszawie, gdzie uczęszczał do rosyjskiej szkoły realnej. W tym czasie zaczął pisać pierwsze utwory dramatyczne (nie wydane). W 1899 przeniósł się do Żytomierza; tu w 1901 ukończył eksternistycznie gimnazjum humanistyczne. W 1901/02 uczęszczał jako słuchacz nadzwyczajny na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W tym czasie pisał szkice dramatyczne, wiersze i opowiadania. Około 1904 zamieszkał w Warszawie. W tymże roku debiutował szkicem Wśród starych pamiątek. (Smolków, Ubiel) w „Kronice Rodzinnej” (nr 13). W 1904-05 odbywał praktykę w Bibliotece Ordynacji Krasińskich w Warszawie. Szkice i recenzje teatralne publikował m.in. w „Gazecie Handlowej” (1905), „Gońcu Porannym” (1905), „Nowej Gazecie” (1906-08), „Bluszczu” (1907). W 1907 zawarł związek małżeński z Janiną Grot-Bączkowską i wraz z żoną wyjechał do Paryża, gdzie do 1909 uczęszczał na Sorbonę i był słuchaczem kursu bibliologii w École des Chartes. Uczestniczył w polskim życiu literackim we Francji; współredagował „Pamiątki Polskie na Obczyźnie” (1907-10). Po powrocie do Warszawy, w 1910 rozpoczął pracę w księgarstwie, obejmując kierownictwo Wydawnictw Towarzystwa Akcyjnego Samuela Orgelbranda Synów. W 1910-11 wydawał i redagował dwutygodnik bibliofilski „Przewodnik Antykwarski”. Następnie zajmował się redakcją pism bibliograficzno-reklamowych wydawnictwa Edwarda Wendego i Spółki: „Wśród książek” i „Co czytać?” (1913-14). W tym czasie wchodził też w skład redakcji Wielkiej encyklopedii powszechnej ilustrowanej oraz był współpracownikiem Wielkiej encyklopedii handlowej. W 1914 redagował wraz z Ludwikiem Bernackim miesięcznik „Książka” oraz jego dodatek „Miesięcznik Bibliograficzny” (nr 8-12). W 1915 został przewodniczącym Wydziału Historii Książki i Bibliotekoznawstwa przy Towarzystwie Miłośników Historii. W sezonie teatralnym 1915/16 pełnił obowiązki kierownika literackiego Teatru Praskiego. Do 1916 pracował też w warszawskim Komitecie Obywatelskim, opiekując się gmachami publicznymi, m.in. jako zastępca kuratora Zamku Królewskiego. Wchodził w skład Komisji Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. W 1916/17 wykładał księgoznawstwo w Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie. W 1916-18 kierował pracami porządkowania zbiorów Biblioteki Teatrów Miejskich miasta stołecznego Warszawy. W 1917 został członkiem Związku Bibliotekarzy Polskich (1918-22 prezes zarządu oddziału warszawskiego). Redagował „Przegląd Antykwarski” (1918) i współredagował „Przegląd Księgarski” oraz jego dodatek „Nowości Wydawnicze” (1918-19). W 1921 był jednym z współzałożycieli, a następnie prezesem Towarzystwa Bibliofilów Polskich w Warszawie. W 1922 redagował ponownie, wraz z Janem Muszkowskim, miesięcznik „Książka” oraz dodatek „Przewodnik Bibliograficzny”. Od tegoż roku do 1932 pracował jako kierownik działu wydawnictw Gebethnera i Wolffa, redagując katalogi firmowe i publikacje propagandowe. Równocześnie jako recenzent teatralny i autor prac z dziedziny teatrologii współpracował m.in. z „Ilustrowanym Przeglądem Teatralnym” (1919-21; tu m.in. cykl recenzji Z teatrów warszawskich), „Rewią” (1919-20), „Przeglądem Teatralnym i Kinematograficznym” (1921-22; tu cykl recenzji Z teatrów warszawskich), „Ekranem i Sceną” (1923-26; tu m.in. cykle recenzji Teatry warszawskie, Z teatrów dramatycznych, W świecie teatralnym Warszawy), „Życiem Teatru” (1924-25), „Comoedia” (1926-27; tu w 1926 cykl recenzji Teatry warszawskie), „Teatrem” (1928-31), „Tygodnikiem Ilustrowanym” (1928-33; tu stałe recenzje w rubrykach Kronika teatralna, Z teatru), „Le Théâtre en Pologne” (1931-33; tu recenzje w rubryce Les récentes premières). W 1933 zamieszkał w Grodzisku Mazowieckim. W 1934-39 był stałym recenzentem działów księgoznawstwa w „Nowej Książce”, pisał też do „Przeglądu Bibliotecznego” i miesięcznika „Szpargały”. W 1936 rozpoczął współpracę z redakcją Polskiego słownika biograficznego, dla którego przygotowywał liczne biogramy aktorów, tancerzy i dramatopisarzy. Był członkiem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy oraz Polskiego PEN Clubu. W 1937 wszedł w skład zarządu Rady Książki. W 1937-38 należał do komitetu redakcyjnego czasopisma „Scena Polska”, w którym zamieszczał liczne artykuły z zakresu teatru. W czasie okupacji niemieckiej mieszkał nadal w Grodzisku Mazowieckim; utrzymywał się częściowo z handlu winem. Współuczestniczył w organizacji i pracach tajnej Rady Kultury. Przygotowywał krytyczne wydanie dzieła Władysława Bogusławskiego Siły i środki naszej sceny oraz monografie Heleny Modrzejewskiej i Alojzego Żółkowskiego. Po zakończeniu II wojny światowej podjął w 1945 wykłady z historii teatru w Państwowym Liceum Teatralnym w Grodzisku, w 1945-49 wykładał historię literatury w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. W 1946 wchodził w skład Rady Teatralnej przy Departamencie Teatru Ministerstwa Kultury i Sztuki. Zabiegał o powołanie Instytutu Teatrologicznego (1946-49). W 1946-49 pełnił funkcję kierownika literackiego warszawskiego teatru Milicji Obywatelskiej Studio. Szkice z zakresu teatrologii i recenzje zamieszczał m.in. w „Teatrze” (1946-48), „Twórczości” (1946-47), „Nowinach Literackich” (1947). Był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich). Należał do Towarzystwa Miłośników Historii. W 1947-49 organizował przy Związku Artystów Scen Polskich kurs korespondencyjny dla eksternów, przygotowujących się do egzaminów aktorskich. W 1948 został wybrany na członka korespondenta Wydziału I Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Jednocześnie był konsultantem Państwowego Instytutu Sztuki oraz Filmu Polskiego. Od 1948 wchodził w skład kolegium redakcyjnego miesięcznika „Teatr”. Współorganizował Polski Ośrodek Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI). W 1949 został członkiem Komisji Historii Literatury Polskiej Polskiej Akademii Umiejętności. W 1949-51 pracował jako archiwista w Teatrze Polskim w Warszawie. W 1950 został kierownikiem Pracowni Dokumentacji Historyczno-Teatralnej zorganizowanej przez Stowarzyszenie Polskich Artystów Teatru i Filmu, zasiadał także w Komisji Repertuarowej przy Departamencie Teatru Ministerstwa Kultury i Sztuki. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1946). Zmarł 14 stycznia 1951 w Grodzisku Mazowieckim; pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.