Rudnicka Halina

BIO

Urodzona 12 października 1909 w Mławie; córka Józefa Hausmana, murarza, i Ludwiki z Laskowskich. Uczyła się w prywatnym Gimnazjum Żeńskim A. Mrozowskiej w Mławie; w 1927 zdała maturę. Od 1929 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW); w 1934 uzyskała magisterium. W tym czasie należała do Organizacji Młodzieży Socjalistycznej Życie. Pisywała broszurki o materializmie historycznym, wydawane nielegalnie i tłumaczone na język białoruski. W 1934/35 kontynuowała studia w zakresie pedagogiki na UW (przerwane z powodów materialnych). W 1937/38 odbywała bezpłatną praktykę nauczycielską w II Gimnazjum Miejskim w Warszawie. Następnie została nauczycielką języka polskiego w państwowym gimnazjum w Słonimiu. Podczas okupacji niemieckiej przebywała w Mławie, gdzie brała udział w tajnym nauczaniu. Po zakończeniu wojny powróciła do Warszawy. W 1945 została członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). W 1945-49 pracowała w Departamencie Programowym Ministerstwa Oświaty. W 1946 wyszła za mąż za Kazimierza Rudnickiego, urzędnika. Debiutowała w 1948 na łamach pisma „Polonistyka” recenzją pt. Książki o Grecji antycznej (dotyczącą twórczości Jana Parandowskiego; nr 3); w piśmie tym ogłaszała recenzje też w 1949. W tymże roku z powodu złego stanu zdrowia zrezygnowała z pracy i zajęła się twórczością literacką; opublikowała pierwszą powieść dla młodzieży pt. Polną ścieżką. W 1951 została członkiem Związku Literatów Polskich. Opowiadania zamieszczała m.in. w „Świecie Młodych” (1952-53) oraz w „Płomyczku” (1953-56). W związku z pracą literacką odbywała podróże do Grecji, Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Włoch i Egiptu. W 1957 była redaktorem naczelnym pisma „Spółdzielczość w Szkole”. Za twórczość dla dzieci i młodzieży otrzymała w 1960 nagrodę Prezesa Rady Ministrów. Odznaczona m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1954), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1954), odznaką honorową Za Zasługi dla Warszawy (1975). Zmarła 22 kwietnia 1982 w Warszawie.

Twórczość

1. Polną ścieżką. Powieść dla młodzieży. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1949, 173 s. Wyd. nast.: wyd. 1 [właśc. 2] z przedmową M. Warneńskiej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1958, tamże: wyd. 3 1966, wyd. 4 1972, wyd. 5 1976.

Cz. 1 cyklu; cz. 2 zob. poz. ↑.

2. Płomień gorejący. Warszawa: Nasza Księgarnia 1951, 216 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1952, wyd. 3 1953, wyd. 4 1954; Kowno: Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej 1955.

Opowieść biograficzna o F. Dzierżyńskim.

See Studies

3. Uczniowie Spartakusa. Powieść dla młodzieży. Warszawa: Nasza Księgarnia 1951, 292 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1952, wyd. 3 1954, wyd. 4 1955; wyd. 1 [właśc. 5] Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1959, tamże: wyd. 6 1960, wyd. 7 1962, wyd. 8 1962, wyd. 9 1964, wyd. 10 1966, wyd. 11 1969, wyd. 12 1972, wyd. 13 1974, wyd. 14 1978, wyd. 15 1981, wyd. 16 1986; wyd. 17 Warszawa: Nasza Księgarnia 1989, 1993; Wrocław: Siedmioróg 1994, tamże: 1996, 1997, 1998.

Nagrody

Nagroda Państwowa II stopnia w 1951, wyróżnienie w plebiscycie Orle Pióro w 1966, książka wpisana przez Międzynarodowe Kuratorium Książki Dziecięcej (IBBY) na Listę Honorową im. H.Ch. Andersena w 1979.

Przekłady

czeski

Spartakovi žáci. [Przeł.:] O. Olšarova, V. Závada. Praha 1955.

hebrajski

Talmidey Aspartacus. [Przeł.] Sz. Skulski. Tel Awiw 1956, 1958.

słowacki

Malý gladiátor. [Przeł.] B. Sedláková. Košice 1988.

See Studies

4. Kobiety mówią o sobie. Warszawa: Czytelnik 1952, 49 s.

Broszura wydana z inicjatywy Zarządu Głównego Ligi Kobiet.

See Studies

5. Prezydent Bolesław Bierut — wielki przyjaciel młodzieży. Warszawa: Wydział Propagandy i Agitacji Zarząd Główny Związku Młodzieży Polskiej 1952, powielone [Inf. autorki].

6. Ludzie niezłomni. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1954, 193 s.

Zawartość

Barykada na torze; Na przednówku; Dwa tomy Lenina; Promień za kratą [dot. M. Fornalskiej]; Ludzie niezłomni; Z trudu naszego i znoju; W drodze na oświatówkę; Na Turbaczu.

7. W odwiedzinach u kobiet radzieckich. Reportaże. Warszawa: Książka i Wiedza 1954, 136 s.

Zawartość

Zawiera reportaże w cyklach: Cz. 1. W Moskwie; Cz. 2. W Kijowie; Cz. 3. W Leningradzie; Cz. 4. Znów w Moskwie.

8. Wspomnienia o Janku Krasickim. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1955, 76 s.

9. Promień za kratą. [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, 66 s. Zob. poz. ↑.

10. Zielona rakieta. Powieść dla młodzieży. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk” 1958, 331 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1962, tamże: wyd. 3 1968, wyd. 4 1969, wyd. 4 [!] 1973, wyd. 6 1979, wyd. 7 1988.

See Studies

11. Za siódmym progiem. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1959, 270 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1963; wyd. 3 Warszawa: Nasza Księgarnia 1966; wyd. 4 Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1973.

See Studies

12. Chłopcy ze Starówki. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1960, 278 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1961, wyd. 3 1962, wyd. 4 1963, wyd. 5 1964, wyd. 6 1966, wyd. 7 1967, wyd. 8 1969, wyd. 9 1970, wyd. 10 1971, wyd. 11 1972, wyd. 12 1972; wyd. 13 Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1974, wyd. 14 tamże 1975; wyd. 15 Warszawa: Nasza Księgarnia 1979, tamże: wyd. 16 1984, wyd. 17 1987, wyd. 18 1989.

Nagrody

Cz. 2 cyklu; cz. 1 zob. poz. ↑. Nagroda Orle Pióro w plebiscycie „Płomyka” i „Świata Młodych” w 1970.

Przekłady

słowacki

Chlapci zo Starého mesta. [Przeł.] M. Wlachovská. Košice 1979.

ukraiński

Chlopcì zì Starogo Mìsta. [Przeł.] O. Stajecki. Kiïv 1991.

13. Janek Krasicki. [Szkic]. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1961, 51 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1967, wyd. 3 1969, wyd. 4 1970; wyd. 5 Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1979.

14. Król Agis. Powieść. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1963, 456 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1965, wyd. 3 1971, wyd. 4 1975, wyd. 5 1982, wyd. 6 1989.

Cz. 1 trylogii; cz. 2, 3 zob. poz. ↑, ↑.

See Studies

15. Syn Heraklesa. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1966, 414 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1968, wyd. 3 1971, wyd. 4 1975, wyd. 5 1983.

Cz. 2 trylogii; cz. 1, 3 zob. poz. ↑, ↑.

See Studies

16. Heros w okowach. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1969, 302 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 3 [!] 1971, wyd. 3 1975, wyd. 4 1987.

Cz. 3 trylogii; cz. 1, 2 zob. poz. ↑, ↑.

17. Etiuda rewolucyjna. [Opowiadania]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1974, 323 s.

Zawartość

Zawiera poz. 6, — oraz: Masło; Towarzysz Stefan; Partyzancka noc powszednia; Fundamenty; Matka idzie na kurs; Etiuda rewolucyjna.

See Studies

18. Szeryf w spódnicy. [Powieść]. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk” 1976, 239 s. Wyd. 2 tamże 1979.

See Studies

Prace redakcyjne

1. Dom i świat. Wypisy dla klasy VI. [Współautor:] J. Dembowska. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1950, 319 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1950, wyd. 3 1950, wyd. 4 1950, wyd. 5 1951, wyd. 6 1952, wyd. 5 [!] 1953, 1954, 1955, 1956, 1957.

Od wydania z 1951 współautorem jest T. Wojeński.

2. Na drodze przemian. Czytanki dla kl. VII. [Współautor:] J. Dembowska, T. Wojeński. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1950, 406 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1951, wyd. 3 1952, wyd. 4 1953, wyd. 5 1954, wyd. 6 1955, wyd. 7 1956, wyd. 8 1956.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 1954, 1966, 1978, 1979.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1965.

• „Rocznik Literacki 1982”, wyd. 1988 (A. Biernacki).

• Polski słownik biograficzny. T. 32. Cz. 4. Z. 135. Wrocław 1991 (J.Z. Białek).

• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (K. Kuliczkowska).

Ogólne

Artykuły

• K. Kuliczkowska: Halina Rudnicka. „Tygodnik Kulturalny” 1966 nr 49.

• W. Zarychta: Halina Rudnicka. „Książki dla Ciebie” 1972 nr 2.

• M. Warneńska: Bliska młodym czytelnikom Halina Rudnicka. „Fakty” 1982 nr 10 [wspomnienie pośmiertne].

• S. Frycie: Pisarstwo historyczne Haliny Rudnickiej. „Polonistyka” 1990 nr 2/3.

• S. Żagiel: Orle Pióro Haliny Rudnickiej. „Tygodnik Ciechanowski” 1997 nr 25.

• S. Frycie: „Król Agis”, „Syn Heraklesa”, „Heros w okowach” Haliny Rudnickiej. W tegoż: O szkolnej klasyce, lekturach współczesnych sprzed lat i książkach dla młodzieży. Piotrków Trybunalski 2001.