BIO

Urodzony 4 września 1925 w Susznie (województwo tarnopolskie) w rodzinie ziemiańskiej; syn Jana Rostworowskiego i Jadwigi z Wańkowiczów. Naukę w zakresie szkoły podstawowej pobierał w domu. Od 1937 uczęszczał do gimnazjum braci Abrahamowiczów we Lwowie, gdzie ukończył dwie klasy i zdał egzamin do Korpusu Kadetów we Lwowie. Po wybuchu II wojny światowej mieszkał nadal we Lwowie, zajętym przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). W 1939-40 uczęszczał do sowieckiej dziesięciolatki we Lwowie i pracował jako chłopiec stajenny na torze wyścigów konnych na Persenkówce. Następnie przedostał się na teren okupacji niemieckiej i przebywał w Trzebieniu pod Kozienicami, gdzie jego ojciec był administratorem majątku Marii Zamoyskiej. Uczył się tam na tajnych kompletach gimnazjalnych; w marcu 1944 zdał maturę w zakonspirowanym Gimnazjum im. T. Rejtana w Warszawie. W lecie tegoż roku przebywał w Lublinie, gdzie też po wycofaniu się Niemców rozpoczął we wrześniu studia ekonomiczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W lutym 1945 wyjechał do Krakowa i podjął studia w zakresie filozofii ścisłej na Uniwersytecie Jagiellońskim. W tymże roku debiutował jako poeta wierszem pt. Noc w przyczółku opublikowanym w „Walce”, dodatku „Dziennika Polskiego” (nr 107), oraz jako publicysta artykułem pt. Światopogląd młodych, zamieszczonym w „Tygodniku Powszechnym” (nr 8). W 1945-46 był członkiem grupy Zespół Literacki Inaczej, utworzonej przez byłych współpracowników „Walki”. W październiku 1946 przeniósł się do Puszczykowa pod Poznaniem. Kontynuował studia ekonomiczne na Uniwersytecie Poznańskim. Jednocześnie pracował zarobkowo jako referent Wydziału Rolnego w Okręgowym Zarządzie Państwowych Nieruchomości Ziemskich Ziemi Lubuskiej. W kwietniu 1947 przeniósł się do Warszawy, gdzie do kwietnia 1948 był zatrudniony w Klubie Poselskim Społeczno-Katolickim, jako sekretarz posła Aleksandra Bocheńskiego z Poselskiego Klubu, i był sprawozdawcą sejmowym dziennika „Słowo Powszechne”. W tym samym czasie studiował socjologię na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie został zatrudniony w Spółce Wydawniczej Pax (potem w Stowarzyszeniu Pax); w 1948-56 pracował w redakcji „Dziś i jutro” kolejno jako redaktor techniczny, kierownik działu, sekretarz redakcji, a od sierpnia 1955 do zaprzestania wydawania tygodnika, redaktor naczelny. W 1950 otrzymał Literacką Nagrodę Młodych im. W. Pietrzaka. Od 1955 należał do Związku Literatów Polskich. W 1956 został członkiem zarządu Stowarzyszenia Pax i od listopada 1956 do marca 1962 był naczelnym redaktorem tygodnika „Kierunki”; z pismem tym współpracował do 1981. W czasie II Soboru Watykańskiego był korespondentem prasy Stowarzyszenia Pax. W 1962 ożenił się z Zofią Kułakowską, muzykologiem. W 1963 otrzymał nagrodę im. W. Pietrzaka za twórczość publicystyczną. Od tegoż roku pracował w wydziale organizacyjnym Stowarzyszenia Pax; w 1962, 1965, 1968 był wybierany na członka Prezydium. W 1970 został przewodniczącym Rady Programowej powołanej przy Referacie Współpracy z Duchowieństwem Stowarzyszenia Pax. W 1975-77 i 1980-81 przebywał w Rzymie jako stały korespondent „Słowa Powszechnego”. W 1977-79 był kierownikiem redakcji literatury pięknej, przekładowej, a także zastępcą redaktora naczelnego w Instytucie Wydawniczym Pax. Po ogłoszeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981, stanął po stronie ówcześnie członka Rady Państwa Ryszarda Reiffa, sprzeciwiającego się tej decyzji, i został zawieszony, a następnie w lipcu 1982 usunięty ze Stowarzyszenia Pax. Sporadycznie współpracował w następnych latach z miesięcznikiem „Królowa Apostołów”. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1954), Krzyżem Kawalerskim (1955) i Krzyżem Oficerskim (1957) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 8 listopada 1984 w Warszawie.

Twórczość

1. Wiersze. [B.m.:] Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza 1947, 45 s.

2. Czas dojrzewania. [Reportaże z życia parafii; współautor:] Z. Przetakiewicz. Warszawa 1949.

Informacja: Polski słownik biograficzny. T. 32. Cz. 2. (Z. 133). Wrocław 1990 (Z. Lichniak).

3. Smuga lata. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1951, 15 s.

4. Przeciw nocy. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1953, 29 s.

5. Czas niecierpliwych. Artykuły wybrane. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1962, 381 s.

Zawartość

Refleksje i riposty [tu m.in.: O nieudanej próbie dialogu; Chrześcjaństwo i postęp; „Pietrzak1958; Duża buźka; Rzeczpospolita ludzka]. — Szkice ideologiczne. — Reportaże. — Echa lektur: Gajcy; Spotkania z poezją [o J. Tuwimie]; Dzwony Nagasaki [recenzja: P. Nagai: Dzwony Nagasaki]; „Tak szybko i tak przez strumień” [recenzja: B. Brecht: Kaukaskie kredowe koło]; Nad „Patriotyzmem polskim” [B. Piaseckiego]; O czterech niepodobnych [dot. Z. Łączkowskiego, J. Szczawińskiego, J. Chałasińskiego, J.B. Duroselle’a]; Ostrzeżenie przed integryzmem; Błogosławiony skandal [dot. J. Dobraczyńskiego].

6. Znak solidarności. Korespondent soborowy o schemacie XIII. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1965, 146 s.

Przekłady

niemiecki

Im Aufbruch des Konzils. Betrachtungen zum II Vatikanum. [Przeł.] E. Goltzsch. Berlin 1969.

7. Słowo o PAX-ie. 1945-1956. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1968, 158 s. Wyd. 2 tamże 1968.

8. Dziwy prawdziwe. [Wiersze; autorzy:] K. Rostworowska-Morawska, M. Rostworowski. Warszawa: Novum 1984, 44 s. [Wyd. 2] tamże 1985.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN ok. 1957.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1965.
Polski słownik biograficzny. T. 32. Cz. 2. (Z. 133). Wrocław 1990 (Z. Lichniak).
Rocznik Literacki 1984, wyd. 1991 (A. Biernacki).

Ogólne

Artykuły

W. Janicki: Nagroda publicystyczna Mikołaja Rostworowskiego. Kierunki 1963 nr 49.
Z. Lichniak: Pożegnanie przyjaciela. Kierunki 1984 nr 48.

Wiersze

M. Kurzyna: Debiut. Dziś i Jutro 1947 nr 45.
R. Sadowski: Wiersze” Nika Rostworowskiego. Słowo Powszechne 1947 nr 232.
S. Czernik. „Odra1948 nr 3.

Smuga lata

[A. Łaszowski] A. Gerard: Wiersze Mikołaja Rostworowskiego. Dziś i Jutro 1952 nr 43.

Przeciw nocy

J. Górski: Moje trzy grosze. Dziś i Jutro 1954 nr 15.
Z. Jastrzębski: Sprawy trudne i bliskie. Tygodnik Powszechny 1954 nr 6.
A. Włodek. „Życie Literackie1954 nr 43.

Czas niecierpliwych

A. Borkowska: Pasja wartościowania. Kierunki 1963 nr 27.
J. Chłopecki: Ślad obecności. Wrocławski Tygodnik Katolików 1963 nr 27.
M. Wrzeszcz: Ułamek dróg przebytych. Słowo Powszechne 1963 nr 187.

Słowo o PAX-ie

J. Pluta: Wokół PAXu. Nadodrze 1968 nr 17.
J. Szczawiński: O Pax-ie słowo prawdziwe. Wrocławski Tygodnik Katolików 1968 nr 27.