BIO

Urodzony około 1900 w Paryżu; syn Tadeusza Dąbrowskiego, wnuk Jarosława Dąbrowskiego, generała Komuny Paryskiej. Młodość spędził w Rzeszowie. Od około 1920 pracował jako dziennikarz w krakowskim organie Polskiej Partii Socjalistycznej „Naprzód”. Debiutował w 1922 na łamach tego dziennika nowelą pt. Oracz (nr 32), a następnie publikował (pod nazwiskiem) wiersze (1923-26), opowiadania (1925-26) i felietony (do 1930). W tym czasie zaczął też publikować (pod pseudonimem Marek Romański) powieści kryminalne, które stały się główną domeną jego twórczości w dwudziestoleciu międzywojennym. Około 1926 przeniósł się do Warszawy, gdzie nawiązał współpracę z „Robotnikiem”, „Głosem Młodzieży Robotniczej” i „Pobudką”, publikując wiersze i artykuły. W 1930 odbył podróż do Meksyku i na Kubę; korespondencje drukował w „Robotniku” i „Naprzodzie”. Od 1935 współpracował z „Gońcem Warszawskim”, w którym ogłaszał korespondencje wojenne z frontu włosko-abisyńskiego (1935/36), a następnie do 1939 artykuły (również w dodatku tego dziennika, „Z kraju i ze świata”, 1938-39). W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i współpracował z departamentem prasy Delegatury Rządu Rzeczpospolitej Polskiej na Kraj (pseudonimy: Barbarka, Rzeszowski). W 1944 przedostał się na Węgry. Aresztowany, został wywieziony na roboty przymusowe do obozu w Dolnej Bawarii, skąd udało mu się zbiec do Włoch, gdzie wstąpił do 2. Korpusu Armii Polskiej. Po demobilizacji przebywał w Londynie. Publikował w tym czasie broszury polityczne (podpisywane właściwym nazwiskiem). Około 1950 wyjechał do Argentyny i zamieszkał w Buenos Aires. Od 1961 był redaktorem organu związku Polaków w Argentynie, tygodnika „Głos Polski”. Kontynuował twórczość publicystyczną. Zmarł 20 czerwca 1974 w Buenos Aires.

Twórczość

1. Kariera Edwarda Merkla. [Powieść kryminalna]. Druk ok. 1925.

Utwór opublikowany przez „jedną z efemerycznych popołudniówek” [inf.: A. Nasielski, „Kultura”, Paryż 1975 nr 4].

2. Sacco i Vanzetti. Warszawa: Nakład Księgarni Robotniczej 1928, 38 s.

Autor podpisany: Roman Dąbrowski.

3. Miss o szkarłatnym spojrzeniu. Powieść z niedalekiej przyszłości. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój 1930 [antydatowane 1929], 241 s. Wyd. nast. z podtytułem: Powieść sensacyjna. Łódź: Kolumna 1948.

4. Mord na Placu Trzech Krzyży. [Powieść]. Warszawa, Poznań: „Mrówka” [ok. 1930]. Wyd. nast. Wrocław: Krajowa Agencja Wydawnicza 1990, 167 s.

Przekłady

czeski

2500 dol. za carreda. [Przeł.] J. H-ský. Praha 1930.

5. [Ostatnia maska]. Powst. przed 1930.

Przekłady

niemiecki

Die letzte Maske. [Przeł.] T. Brun. Wien: Glöcker-Verlag [1930] s. 5-231; współwyd. z: J. Popovici: Gruseln in Maracaibo; J. Braunweiser: Träumerei.

6. Szpieg z Falklandów. Powieść sensacyjna. Warszawa: Powieści Sensacyjne 1930.

7. Tajemnica kanału La Manche. Powieść kryminalna. Warszawa, Stanisławów: „Renaissance-Universum” [1930], 229 s.

Przekłady

węgierski

A la Manche titka. [Przeł.] I. Mészáros. Budapest [1930].

8. Chicago – miasto zbrodni. Warszawa: Rój [1931], 58 s.

9. Akcje „A.T.N.. Powieść. [Współautor:] M. Borkowicz [właśc.: S. Dunin-Borkowski]. T. 1-2 [współoprawne]. Warszawa: S. Cukrowski [1932], 304 s.

Cz. 2 cyklu; cz. 1 zob. poz. .

10. Czarny trójkąt. [Powieść]. Warszawa: Rój 1932, 208 s.

Cz. 1 cyklu; cz. 2 zob. poz. .

11. Człowiek z „Titanica. [Powieść]. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój 1932, 207 s.

Cz. 2 cyklu; cz. 1 zob. poz. .

12. Gród szatana. Powieść fantastyczna. Warszawa: „Mrówka” [1932], 176 s.

13. Pająk. Powieść sensacyjna. T. 1-2 [współoprawne]. Warszawa: S. Cukrowski [1932], 256 s.

14. Szajka Biedronki. Powieść. [Współautor:] M. Borkowicz [właśc.: S. Dunin-Borkowski]. T. 1-2 [współoprawne]. Warszawa: S. Cukrowski 1932, 288 s.

Cz. 1 cyklu; cz. 2 zob. poz. .

15. Odwet. Powieść. T. 1-2 [współoprawne]. Warszawa: S. Cukrowski [1933], 255 s.

16. Ostatnia gra Yoshimury. Powieść. T. 1-2 [współoprawne]. Warszawa: S. Cukrowski [1933], 256 s.

Cz. 2 cyklu; cz. 1 zob. poz. .

17. Sprawa Rity Gordon. Reportaż kryminalny. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój 1933, 196 s. Wyd. nast. tamże 1938.

18. Znak zapytania. Powieść. T. 1-3 [współoprawne]. Warszawa: S. Cukrowski [1933], 360 s.

19. Żółty szatan. Powieść. T. 1-2 [współoprawne]. Warszawa: S. Cukrowski [1933], 256 s.

Cz. 1 cyklu; cz. 2 zob. poz. .

20. Omyłka doktora Vulpiusa. Powieść. Gazeta Warszawska 1934 nr 231-310.

21. Sprawa Nr 777. Powieść. T. 1-2. Warszawa: S. Cukrowski 1934. Por. poz. .

T. 1. Rena. [1934], 127 s. Wyd. nast. współwyd. z t. 2 tamże 1934, 254 s.

Adaptacje

filmowe

Scenariusz: E. Bunda. Reżyseria: M. Waszyński. Ekranizacja 1938.

T. 2. Kraty. Współwyd. z t. 1 1934.

22. W walce z Arseniuszem Lupinem. Powieść. T. 1-2 [współoprawne]. Warszawa: S. Cukrowski [1934], 255 s.

23. Defraudant. Powieść. Warszawa: Nowa Powieść [1935], 263 s.

Cz. 1 cyklu; cz. 2 zob. poz. .

24. Małżeństwo Neili Forster. Powieść. T. 1-2 [współoprawne]. Warszawa: S. Cukrowski 1935 [antydatowane 1934], 128 s. Wyd. nast.: Lublin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991.

25. Mister X. Powieść z życia współczesnej Warszawy. Goniec Warszawski 1935 nr 1-167.

26. Podwójne życie Grety Nielsen. [Powieść]. ABC 1935 nr 1-74.

27. Salwa o świcie. Powieść. Warszawa: S. Cukrowski 1935, 248 s.

Cz. 2 cyklu; cz. 1 zob. poz. .

28. Serca szpiegów. Powieść. Warszawa: S. Cukrowski 1935, 256 s.

Cz. 1 cyklu; cz. 2 zob. poz. .

29. Tajemnica Axela Branda. [Powieść]. Goniec Warszawski 1935 nr 214-241; 1936 nr 1-17.

30. Złote sidła. Powieść. Warszawa: Nowa Powieść [1935], 267 s.

Cz. 2 cyklu; cz. 1 zob. poz. .

31. Najazd cywilizacji. [Reportaż z Abisynii]. Warszawa: Skład główny Dom Książki Polskiej 1936, 120 s.

32. Życie i śmierć Axela Branda. [Powieść]. Polonia 1936 nr 4351-4387; 1937 nr 4388-4405.

33. Spóźnione świtanie. [Powieść]. Polonia 1937 nr 4716-4756.

34. Wieczór bez jutra. [Powieść]. Polonia 1937 nr 4654-4715.

35. Ostatni występ Turwida. Powieść. Warszawa: Nowa Powieść [1938], 269 s.

Na okładce tytuł: Ostatni występ Wiktora Turwida.

36. Prokurator Garda. Sprawa 777. Powieść. T. 1-2 [współoprawne]. Warszawa: Nowa Powieść [1939], 215 s. Por. poz. .

37. Śmierć w operze. Powieść. Warszawa: Nowa Powieść [1939], 301 s.

38. Dlaczego nie wracamy. [Broszura polityczna]. Rzym, Londyn, Nowy Jork: Polski Dom Wydawniczy K. Breiter 1946, 35 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1946, wyd. 3 1946, wyd. 4 1946.

Autor podpisany: Roman Dąbrowski.

39. Koniec Sherlocka Holmesa. Opowieść melancholijna. Rzym: Polski Dom Wydawniczy 1946, 64 s.

40. Nie! Nie! Nigdy! [Broszura polityczna]. Rzym, Londyn: K. Breiter 1946, 15 s.

Autor podpisany: Roman Dąbrowski.

41. Obozy na Cyprze. [Broszura polityczna]. Rzym, Londyn: K. Breiter 1946, 15 s.

Autor podpisany: Roman Dąbrowski.

42. W sprawie polskiej emigracji. Memoriał. Rzym: [b.w.] 1946, 16 s.

Autor podpisany: Roman Dąbrowski.
Wydane na prawach rękopisu.

43. Stanisław Mikołajczyk. Słowo i czyn. Londyn: Głos wolny 1948, 62 s.

Autor podpisany: Roman Dąbrowski.

44. Pan y vino. Buenos Aires: K. Breiter 1952, 53 s.

Autor podpisany: Roman Dąbrowski.

45. Sto dni Mussoliniego. Buenos Aires: Składnica Książki Polskiej 1952, 323 s. Wyd. nast. Nowy Jork 1956.

Autor podpisany: Roman Dąbrowski.

Przekłady

angielski

Mussolini. Twilight and fall. [Przeł.] H.C. Stevens. Melbourne, London 1956.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1965.

Ogólne

Artykuły

A. Nasielski: Marek Romański. Kultura”, Paryż 1975 nr 4.
W. Wohnout: Kumoterstwo. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1975 nr 1.

Człowiek z „Titanica”

[T. Sinko] R. „Kurier Literacko-Naukowy1932 nr 44.

Pająk

H.Gazeta Warszawska1932 nr 225.

Defraudant

[T. Sinko] R. „Kurier Literacko-Naukowy1935 nr 16.
[W. Zechenter] w.z. 1935 nr 7 [dot. też: Złote sidła].

Złote sidła

[W. Zechenter] w.z. 1935 nr 7 [dot. też: Defraudant].

Najazd cywilizacji

B. Dudziński. „Wiadomości Literackie1936 nr 31.
[J. Kryszkowski] J.K.Misje Katolickie1936 nr 9.
R. Suster. „Polonia-Italia1936 nr 5.