BIO

Urodzony 25 stycznia 1915 w Miechowie; syn Abrama Mendla Rozenbluma, buchaltera, i Frymety z domu Waldenbrandt. W 1925-33 uczęszczał do Żydowskiego Gimnazjum Koedukacyjnego w Krakowie. Następnie studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej; w 1937 otrzymał dyplom. W 1936-39 pracował w biurze architektonicznym w Warszawie. Po wybuchu II wojny światowej uszedł na tereny zajęte przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, skąd został wywieziony na Kaukaz. W 1944 dostał się do Lublina. Rozpoczętą podczas wojny twórczość literacką, kontynuował po jej zakończeniu. Debiutował w 1945 wierszem pt. Dziewczęta z Nowolipek, opublikowanym w wychodzącym w Chełmie dwutygodniku „Osa” (nr 4). Następnie zamieszkał w Łodzi. Wiersze, felietony, fragmenty prozy drukował m.in. w „Szpilkach” (1945-46, 1948, 1953-54; tu m.in. w 1945 felietony teatralne, pisane wspólnie z Pawłem Hertzem, oraz proza w odcinkach pt. Podróże atomowe), „Kuźnicy” (1946; m.in. cykl felietonów na tematy aktualne pt. Siedem dni). W 1946 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich; ZLP). W 1947 wchodził w skład redakcji „Kraju”. Był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1947 ożenił się z Haliną z domu Kirst, primo voto Flatau (rozwód 1951). W 1948-49 redagował miesięcznik „Świetlica”, a w 1949-50 publikował w „Odrodzeniu”. W tym okresie podjął twórczość dramatyczną i prozatorską. W 1950 został zatrudniony jako scenarzysta w Filmie Polskim. W 1952 zamieszkał w Szczecinie i pełnił obowiązki sekretarza Oddziału Szczecińskiego ZLP. W 1953 powrócił do Łodzi. W 1954 występował w kabarecie Stańczyk w Warszawie. W tymże roku zawarł związek małżeński z Marią Aleksandrą Jaroszewską (rozwód 1961). W 1957 wyjechał do Niemiec w celu przeprowadzenia rewindykacji rodzinnych nieruchomości. W 1958 został wykluczony z ZLP. W 1959-60 pracował w Monachium jako architekt. W 1960 spędził kilka miesięcy w Izraelu, po czym powrócił do Niemiec i do 1963 pracował w biurze architektonicznym w Mannheim. W 1963 zawarł związek małżeński z Helgą Beringer. W 1963-65 zajmował się pracami projektowymi w Kolonii. W 1965-71 kierował biurem architektonicznym w Monachium. W 1971 został członkiem bawarskiej izby architektów. Od tegoż roku prowadził własne biuro architektoniczne w Monachium. W 1976 otrzymał obywatelstwo niemieckie. Zmarł 26 lipca 1982 w Monachium.

Twórczość

1. Cudowne szaty. Utwór dramatyczny. Prapremiera: Lublin, Teatr Domu Żołnierza 1945.

2. Produkcja pana Brandta. Utwór dramatyczny w 3 aktach. Prapremiera: Łódź, Teatr Kameralny 1946.

3. Z naszej loży. [Felietony teatralne; współautor:] P. Hertz. Łódź: Poligrafika 1946, 141 s.

Felietony drukowany uprzednio w „Szpilkach”.

4. Gospoda pod „Wesołą kukułką. [Utwór dramatyczny w 3 aktach; współautor:] R. Matuszewski. Prapremiera: Łódź, Teatr Powszechny TUR [Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego] 1948. Wyd. Warszawa: Prasa Wojskowa 1948, 84 s.

5. Narzeczona bez morgów. Wodewil w 2 aktach. Świetlica 1948 nr 9 s. 2-7.

6. Tysiąc walecznych. Sztuka w 3 aktach. [Warszawa 1950], 70 s., powielone: [Warszawa 1950], 79 s. Wyd. nast. Warszawa: Czytelnik 1951, 94 s. Prapremiera: Wrocław, Teatr Polski 1950. Wyd. w adaptacji dla świetlic: Warszawa: Centralna Rada Związków Zawodowych 1951, 87 s. Polskie Radio 1951.

Nagrody

Nagroda w konkursie Ministerstwa Kultury i Sztuki w 1951.

Przekłady

niemiecki

Die Belastungsprobe. [Przeł.] K. Harrer. Halle 1950, wyd. nast. pt. Die tausend Tapfern. Berlin 1951.

węgierski

Wystawienie: Budapeszt, Sziligeti Szinhaz 1952.

7. Załoga. Scenariusz filmowy. Twórczość 1950 z. 7 s. 58-83, z. 8 s. 46-73. Wyd. osobne Warszawa: Filmowa Agencja Wydawnicza 1951, 87 s. Ekranizacja 1952. Por. poz. .

8. Załoga. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, 206 s. Por. poz. .

9. Wesoły jarmark w Pyrzycach. [Słuchowisko radiowe]. Pracujemy w świetlicy 1953 nr 2 s. 20-23; „Głos Szczeciński”, dod.Życie i Kultura” 1953 nr 5 s. 2-3. Polskie Radio 1953.

10. Pościg. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1954.

11. Tajemnica. [Powieść]. Echo Krakowa 1955 nr 1-141; „Express Poznański” 1955 nr 1-141; „Express Wieczorny” 1955 nr 1-140.

12. Człowiek i ludzie. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1956, 527 s.

Adaptacje

Jagódka. Według braci Grimm napisał J. Rojewski. Warszawa: Biuro Wydawniczo-Propagandowe „Ruch 1960, 16 k.

Omówienia i recenzje

Informacja żony 1999.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1965.

Tysiąc walecznych

L. Goliński. Wieś 1951 nr 8.
Z. Greń: O „nowym” w sztuce teatralnej. Teatr 1951 nr 8.

Człowiek i ludzie

J. Dziarnowska. Nowe Książki 1957 nr 5.
J. Kajtoch: Powieściowy debiut dramaturga. Życie Literackie 1957 nr 18.
D. Kępczyńska: Panorama przedwrześniowej Warszawy. Trybuna Ludu 1957 nr 85.