ROGOZIŃSKI Julian

Urodzony 24 kwietnia 1912 w Kamieńsku (Piotrkowskie); syn Juliana Rogozińskiego, dyrektora fabryki mebli w Skarżysku-Kamiennej, i Anny z Kirchnerów, księgowej. Dzieciństwo i młodość spędził w Kielcach, gdzie uczęszczał do Gimnazjum im. J. Śniadeckiego. Po maturze w kieleckim Gimnazjum im. M. Reja w 1932, od 1933 studiował polonistykę, a następnie romanistykę na Uniwersytecie Warszawskim (z roczną przerwą w 1937/38 z powodu złego stanu zdrowia). Debiutował w 1936 jako tłumacz w krakowskim piśmie „Nasz Wyraz” (nr 10), ogłaszając przekłady wierszy P. Reverdy’ego Coeur a coeur, Poeci i Grandeur nature, a w 1938 jako krytyk literacki, zabierając głos (obok Jerzego Andrzejewskiego) na temat twórczości Jerzego Zagórskiego (artykuł pt. Dwugłos o Zagórskim) na łamach miesięcznika „Ateneum” (nr 2). Następnie w 1938-39 pełnił funkcję sekretarza redakcji tego pisma. Rozwijając twórczość krytycznoliteracką i przekładową, publikował m.in. w czasopismach „Pion” (1936-39), „Kamena” (1937, 1939), „Kurier Poranny” (1938), „Pióro” (1938). Był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich; ZLP). W 1939 ożenił się z Heleną Bieniecką (rozwód 1947). W czasie II wojny światowej początkowo przebywał w Warszawie, następnie w Kielcach, a od wiosny 1940 we wsi Lisów pod Kielcami, w majątku rodziny żony, i zajmował się pracą przekładową. Na tajnym Uniwersytecie Warszawskim uzyskał magisterium u prof. Juliana Krzyżanowskiego. Po wojnie podjął pracę w Wojewódzkim Urzędzie Kultury w Kielcach. Następnie od września 1945 pełnił funkcję radcy kulturalnego Poselstwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) w Brukseli. Był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1947 powrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie. Przez kilka miesięcy był zatrudniony w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, po czym poświęcił się wyłącznie pracy literackiej. Powstałe w tym czasie artykuły literackie oraz tłumaczenia z literatury francuskiej publikował m.in. w „Tygodniku Powszechnym” (1945-47, 1952; podpisany Quidam), „Nowinach Literackich” (1947-49; podpisany też j.r.), „Dziś i jutro” (1952; podpisany Tadeusz Bukowski). W 1947 ożenił się z Izabellą z Remiszewskich Jędrzejowską, tłumaczką literatury francuskiej. W 1950 został członkiem Sekcji Tłumaczy przy Polskim PEN Clubie, a w 1955 członkiem Polskiego PEN Clubu. W 1956 otrzymał nagrodę Polskiego PEN Clubu za twórczość przekładową. W 1959-61 był redaktorem działu poetyckiego tygodnika „Nowa Kultura”; w piśmie tym publikował (też pod kryptonimami: er, J.R., R, R.J.) liczne artykuły i recenzje literackie (1960-61; m.in. cykle felietonów pt. Z książką w ręku i Poeci). Jednocześnie jako tłumacz i krytyk literacki współpracował z wieloma czasopismami, m.in. z „Dialogiem” (1956-70, z przerwami), „Życiem Literackim” (1956, 1961, 1966-68, 1970, 1972), „Nowymi Książkami” (1957-58, 1961-63, 1967), „Rocznikiem Literackim” (tu w 1958-60, 1963-72 opracowanie działu Literatura francuska; w 1964 także Historia literatury powszechnej, w 1974-76 opracowanie działu Esej. Szkic. Krytyka literacka. Felieton) oraz „Przeglądem Kulturalnym” (1959-63). Napisał wiele haseł w Małym słowniku pisarzy francuskich, belgijskich i prowansalskich (wyd. 1965). Działał w ZLP (w 1962-65 członek Zarządu Głównego, 1972-75 członek Sądu Koleżeńskiego, 1975-78 członek Komisji Kwalifikacyjnej). W 1965-72 kierował Redakcją Polskiej Literatury Współczesnej w Państwowym Instytucie Wydawniczym. Kontynuował twórczość krytycznoliteracką i przekładową, publikując m.in. w czasopismach „Współczesność” (1963-67; tu w 1965 cykl felietonów pt. Z dobrodziejstwem inwentarza), „Tygodnik Kulturalny” (1963-69; tu w 1965 cykl haseł słownikowych pisarzy współczesnych), „Itd” (1965-67, 1970), „Miesięcznik Literacki” (1966-67; w 1978-79 cykl pt. U poetów). W 1966-72 był członkiem zespołu redakcyjnego miesięcznika „Poezja”; tu też publikował liczne przekłady i recenzje literackie (1966-76; w 1969-72 cykl szkiców literackich pt. Preteksty). Następnie od 1972 do śmierci pracował w redakcji tygodnika „Literatura”, gdzie kontynuował cykl Preteksty (1972-74, 1977-79). W 1976 należał do sygnatariuszy Memoriału 25, wyrażającego protest przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji PRL. W 1978 otrzymał nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku za przekłady z literatury francuskiej, a w 1979 nagrodę Stowarzyszenia Autorów „Zaiks” za przekłady na język polski. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1955), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969). Zmarł 6 stycznia 1980 w Warszawie.