ROBB-NARBUTT Ignacy

Urodzony 12 października 1912 w Warszawie; syn Jana Jakuba Rosenfarba, urzędnika, działacza socjalistycznego, i Heleny z Lewandowskich, krawcowej. W 1923-28 uczył się w Prywatnym Gimnazjum i Liceum Spółki z o.o. „Spójnia”. W tym czasie redagował szkolne pisemko „Spójniak”. Od października 1929 do czerwca 1931 studiował jako wolny słuchacz w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie. Od 1929 należał do Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i jednocześnie do Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej, potem do Organizacji Młodzieży Socjalistycznej „Życie”. W 1932 pracował krótko jako sprawozdawca i reporter w Polskim Radiu. Od 1933 był związany z Zespołem Literackim „Przedmieście” (członek korespondent tzw. Studium Przedmieścia). Brał udział w pracach zrzeszenia młodych filmowców Awangarda. W 1935 zdał eksternistycznie maturę w kuratorium szkolnym w Nieświeżu i w tymże roku został powołany do wojska; służbę odbywał w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie, następnie w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu i w 4. Pułku Ułanów w Wilnie. W 1935 został członkiem Komunistycznej Partii Polski. Debiutował w 1936 felietonem pt. Bieda dom, opublikowanym w „Dzienniku Popularnym” (nr 57; podpisany Ignacy Robb), w 1937 pracował w redakcji tego pisma (tu też reportaże, m.in. Koncert na Polusie, nr 53, podpisany Ignacy Robb). W następnych latach publikował artykuły, reportaże i prozę literacką w „Dzienniku Ludowym” (1938), „Głosie Powszechnym” (1938), „Robotniku” (1938-39) i „Głosie Niezależnych” (1939). W 1939 został członkiem Oddziału Lwowskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP). W czasie kampanii wrześniowej 1939 walczył w jednym z batalionów Obrony Narodowej. Kontuzjowany pod Gródkiem Jagiellońskim, przebywał w Stanisławowie, a od grudnia w zajętym przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Lwowie. Pracował w redakcji „Czerwonego Sztandaru” (w dziale rolnym), współpracował też z lokalnym radiem. Został członkiem Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy. Po publicznym proteście wobec aresztowania przez władze radzieckie grupy polskich pisarzy w styczniu 1940, został usunięty z pracy i ze związku pisarzy. Pracował w fabryce wyrobów cukierniczych, a po zajęciu Lwowa przez Niemców w czerwcu 1941, jako robotnik rolny na wsi pod Przemyślem i w Izabelinie pod Warszawą. Po przybyciu do Warszawy w lipcu 1942, wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej i Gwardii Ludowej (GL); mianowany komendantem oddziału partyzanckiego im. Ziemi Kieleckiej, w październiku tegoż roku przybył na Kielecczyznę. Od początku 1943 był też dowódcą Okręgu Radom GL, a od kwietnia dowódcą Okręgu GL Warszawa-Lewa Podmiejska. W tymże roku otrzymał stopień majora i został oficerem Wydziału I Operacyjnego Sztabu Głównego GL (używał pseudonimów: Narbutt, Kristian, Sławek). Odznaczony m.in. Krzyżem Virtuti Militari V klasy i Krzyżem Grunwaldu III klasy. Na skutek konfliktu z częścią oficerów Sztabu Głównego, w listopadzie 1943 został zdegradowany, zawieszony w czynnościach oficera Sztabu i przeniesiony na stanowisko dowódcy batalionu GL im. generała J. Bema. W lutym 1944 otrzymał dowództwo Okręgu Częstochowsko-Piotrkowskiego Armii Ludowej (AL), a w czerwcu tegoż roku został awansowany do stopnia kapitana i przeniesiony do dyspozycji Sztabu Głównego AL, jako pełnomocnik do spraw zrzutów broni w okręgu lubelskim. Od sierpnia 1944 służył w Wojsku Polskim w stopniu podpułkownika (od listopada pułkownika); był oficerem do zleceń Naczelnego Dowództwa, pełniącym obowiązki szefa sztabu 2. Armii, zastępcą dowódcy 8. Dywizji Piechoty Wojska Polskiego im. B. Głowackiego. Oskarżony o niewłaściwy stosunek do oficerów radzieckich i sympatie AK-owskie, został przeniesiony do rezerwy. Ożenił się z Franciszką Cytryn, plastyczką (w czasie okupacji niemieckiej używała nazwiska Leśniewska). Od stycznia 1945 pełnił funkcję pełnomocnika rządu na miasto stołeczne Warszawę, następnie krótko zastępcy do spraw polityczno-wychowawczych II wiceministra obrony narodowej, generała Karola Świerczewskiego. We wrześniu 1945 był współzałożycielem Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację (potem Związek Bojowników o Wolność i Demokrację, ZBoWiD), następnie członkiem jego komisji rewizyjnej. W tymże roku wszedł w skład komitetu redakcyjnego miesięcznika wojskowego „Bellona”. Został członkiem ZZLP (od 1949 Związek Literatów Polskich, ZLP). Od marca 1946 pełnił funkcję komendanta głównego Służby Ochrony Kolei, w maju tegoż roku został z tego stanowiska odwołany i 1 lipca zdemobilizowany. Powrócił do pracy literackiej, publikując (pod pseudonimami: Ignacy Narbutt, Ignacy Robb) fragmenty prozy, opowiadania i wspomnienia w „Nowinach Literackich” (1947-48), „Polsce Zbrojnej” (1947-48), „Głosie Ludu” (1948) i „Odrodzeniu” (1948). W kwietniu 1951 objął na krótko redakcję działu literackiego Polskiego Radia. W 1952 przeniósł się do Zakopanego, gdzie pracował w Muzeum Tatrzańskim jako pomocnik kustosza. W tym czasie rozpoczął pisanie dziennika. W 1955 powrócił do Warszawy. Zaangażował się w działalność ZLP i ZBoWiD. Publikował w „Nowej Kulturze” (częściej w 1956-58) i „Świecie” (1956). W 1958 uczestniczył w reaktywowaniu Zespołu Literackiego „Przedmieście”. Zmarł 26 lipca 1958 w Warszawie; pochowany tamże na cmentarzu Wojskowym na Powązkach.