RAFAŁOWSKA Barbara

Urodzona 11 listopada 1899 w Łodzi; córka Elji Halbersztadta i Pissy z Szenwiców. Dzieciństwo spędziła w Łodzi, gdzie uczęszczała najpierw do Gimnazjum M. Szrubko, a od 1916 do Gimnazjum Żeńskiego im. E. Orzeszkowej; w 1919 zdała maturę. Następnie do 1924 studiowała germanistykę i historię literatury polskiej na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Od 1925 pracowała jako nauczycielka w gimnazjach warszawskich (dyplom nauczycielski uzyskała w 1929). W 1926 doktoryzowała się na UW na podstawie rozprawy pt. Studia nad kompozycją „Buch der Lieder” Heinego (promotor profesor Zygmunt Łempicki). Przed 1927 wyszła za mąż za Rafałowskiego. Debiutowała w 1936 artykułem pt. Gojawiczyńska nagrodzona, zamieszczonym w „Lewarze” (nr 1; podpisana Janina Janowska). Współpracowała z wydawnictwem Wiedza i Życie. Po wybuchu II wojny światowej, przebywała od listopada 1939 w zajętym przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) Białymstoku, gdzie pracowała jako nauczycielka, następnie od kwietnia 1940 w Kazachstanie. W marcu 1941 powróciła do Białegostoku i zajęła się ponownie nauczaniem. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w czerwcu 1941, ewakuowała się w głąb Związku Radzieckiego i pracowała nadal jako nauczycielka. W 1943 została wezwana przez Związek Patriotów Polskich do Moskwy i skierowana do pracy w Wydziale Literatury. Redagowała tomy Biblioteczki Związku Patriotów Polskich, współpracowała z Komitetem do Spraw Dzieci Polskich w ZSRR jako autorka podręczników szkolnych, recenzentka wypisów szkolnych oraz uczestniczka zespołu programowego. Publikowała też artykuły i recenzje literackie w „Nowych Widnokręgach” (Moskwa-Kujbyszew, 1942, 1944-45). Została członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). W 1946 powróciła do kraju i objęła funkcję zastępcy redaktora naczelnego Spółdzielni Wydawniczej „Książka”, później redaktora naczelnego Spółdzielni Wydawniczej Książka i Wiedza. Współpracowała jako tłumaczka i krytyk literacki z „Kuźnicą” (1946-48). W 1950-58 pełniła obowiązki zastępcy redaktora naczelnego „Twórczości”; drukowała tu szkice, artykuły i recenzje (także podpisane B.R.). W 1951-54 pracowała w Instytucie Badań Literackich (IBL) Polskiej Akademii Nauk, od lutego 1952 kierowała Działem Literatury Współczesnej. Od tegoż roku wchodziła w skład Rady Naukowej IBL. Zajmowała się metodyką nauczania, a także pracą przekładową i redakcyjną w zakresie współczesnej literatury polskiej i radzieckiej. Równocześnie wykładała w Instytucie Kształcenia Kadr Naukowych. Ogłaszała artykuły poświęcone zagadnieniom oświatowym w „Polonistyce” (1960-61, 1963, 1965-66). Zmarła 23 marca 1993 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Komunalnym Północnym.