BIO
Born on 30 October 1895[P] in Samara, Russia; daughter of the mathematics teacher and middle school headteacher Józef Szczepański, and the trained violinist Adelina Róża, née Dziubińska. Her family returned to Poland in 1900 and settled in Warsaw, where in 1905 she joined the private Jadwiga Sikorska Girls' School. Owing to her father's work, she moved to Płock in 1906, where she attended the Girls' Grammar School, which was run by Wanda Thunówna before Jadwiga Kotwicka took over a year later. She and her family lived in Włocławek from 1909, where she received private tuition from Aleksandra Aspis until 1911. She also received additional tuition in foreign languages and Polish, among other subjects. In 1912/13, she took courses run by Leonia Rudzka in Warsaw and qualified as a homeschooling teaching. She spent the next year in France, where she took a course in French language and literature for foreigners at the University of Nancy. With a paper on the Goncourt brothers, she was awarded the qualification certificat d'études françaises. During World War I, she spent a short period as a teacher of French and Polish at the Trade School in Włocławek. She was also active in illegal educational groups association with the Organization of Independent Youth. Between 1916 and 1918, she studied Polish philology at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. During her studies, she was a member of the student youth organization Zjednoczenie (Alliance). She and her family returned to Warsaw in 1918, where she continued her studies as an extramural student at the University of Warsaw (UW). She made her debut with the short story Bursztyny (Ambers), which appeared in 1918 in the periodical "Pro arte et studio" (vol. 13; under the name Maria Dołęga-Szczepańska). In 1919, she worked as a translator at the press department of the Ministry of Foreign Affairs, a role that saw her participate as an interpreter for the Polish delegation at the Paris Peace Conference. In 1921, she married Jerzy Kuncewicz, a lawyer and agrarian movement activist who later became a writer and philosopher. She was active as a writer, publishing short studies, column pieces and literary sketches in periodicals including "Bluszcz" (from 1923), "Kobieta Współczesna" (from 1927), "Wiadomości Literackie" (from 1928), and "Gazeta Polska" (from 1929). In 1926, she won a prize in a competition organized by the Maritime and River League for her short story Polska na fiszmarku (Poland at the fish market), which was published in "Morze" (1926, nos 3/4). She considered this piece to be her debut proper. She produced several translations from English, French, Russian and German. She trained as a singer for several years, taking courses in, among other things, classical opera at the Warsaw Conservatory (1925/26) and in Paris. She collaborated with Polish radio, with her achievements including writing the first radio play broadcast in Poland, Dni powszednie państwa Kowalskich (The Kowalskis' Everyday Life). She was involved in the Polish PEN Club, serving as its deputy chair from 1938, and in the Polish Writers' Trade Union (ZZLP), serving for a time on its board. From the late 1920s, she spent the summers in Kazimierz Dolny, where the construction of a family home was completed in 1936. In 1938, she was made an honorary citizen of the town in recognition of her books and short stories that were set there, in particular Dwa księżyce (Two Moons). She took several trips around Europe. She visited the Middle East in 1936, with her primary destination being Palestine. She described this journey in her travelogue Miasto Heroda (City of Herod). She was awarded the Literary Prize of the City of Warsaw in 1937 and the Golden Laurel of the Polish Academy of Literature the following year. Following the outbreak of World War II, she escaped in September 1939 to France via Romania, Yugoslavia and Italy. She was active in re-establishing the Polish PEN Club in Paris, serving as its chair during the war. Following the surrender of France in 1940, she managed to reach the United Kingdom, where she spent the rest of the war, remaining primarily in London. She was active in the PEN International and the Polish PEN Club, while also participating in literary events aimed at Poles and Britons. She published in periodicals based in Paris and then London, including "Polska Walcząca" (1940-44), "Wiadomości Polskie" (1940-42), and "Nowa Polska" (1942-44). She described her first years in exile in the volume Klucze (Keys; published 1943). Following the end of the war, she, her husband and son decided to remain in the UK. Between 1945 and 1947, she lived in Fowey in Cornwall before returning to London. She continued to write literature throughout this time. In 1949, she initiated an (ultimately unsuccessful) appeal to the UN calling for refugees to be granted world citizenship. She conceived, co-organized and served until 1955 as chair of the International PEN Club Center for Writers in Exile, which was founded in 1951. She was its honorary chair until 1957. She also wrote some works in English, including The Olive Grove (Polish: Gaj oliwny). She left for the USA in 1955, following her son Witold who had already crossed the Atlantic. She settled in New York and the same year travelled to Canada, giving readings as part of the Adam Mickiewicz Year. In 1956, she collaborated with Radio Free Europe (RFE), authoring the radio play Państwo Kowalscy na emigracji (The Kowalskis in Exile). In 1957, she again allowed her works to appear in periodicals and publishing houses in Poland, which meant that she abandoned her collaboration with RFE. In 1958, she travelled to Poland for the first time since the war for the International Congress of Translators in Warsaw. She became a naturalized US citizen in 1961, abandoning her hopes for world citizenship. She rejoined the Polish Writers' Union in 1962, remaining a member of the ZLP until its dissolution in 1983. From 1962, she lectured in Polish literature at the Department of Slavic Studies at the University of Chicago. She received a grant from The American Council for Learned Societies in 1963, which allowed her to start work on the volume Fantasia alla polacca. In the 1960s, she spent increasing amounts of time in Kazimierz Dolny, where she had regained her house. She combined visits to Poland with travelling around Europe, including in 1961 an extended stay in Spain, which was reflected in her book Don Kichote i niańki (Don Quixote and the Nannies) She published excerpts of her works in the Polish press, incluidng in "Kierunki", "Za i przeciw", "Twórczość" "Polska" (and in the monthly's international editions), "Kultura", "Literatura", and "Więź". She received the W. Pietrzak literary prize in 1966. After she stopped lecturing at the University of Chicago in 1968, she settled permanently in Kazimierz, with the exception of the winter months between 1970 and 1984, which she spent in Italy. She continued to travel around Europe, including trips to Sweden and Norway, which she conducted as part of her research towards a book on Stanisław Przybyszewski. She was awarded the Kościuszko Foundation medal in 1971 in recognition of her Services to Polish and US Culture, while in 1974 she received the State Prize, 1st class. In 1976, she supported protests against planned changes to the Constitution of the Polish People's Republic, sending a message regarding this matter to Stanisław Stomma, chair of the Znak Circle of Catholic Parliamentarians. In 1982, she was awarded the prize of the Polish Centre of the Society for European Culture (SEC), while in 1986 she received the Brother Albert Prize from the Christian Social Association. In 1989, she received an honorary doctorate from the Maria Curie-Skłodowska University {UMCS) in Lublin. She was awarded the Cross of Independence in 1931, the Gold Cross of Merit in 1938, and the Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta in 1982, accepting the honour only in 1987. She had a son, Witold (1922-2009), who was a businessman, horse breeder and farmer who moved to the USA in 1952. She died on 15 July 1989 in Kazimierz Dolny and is buried at the local cemetery. After 1989, the M & J Kuncewicz Foundation was founded by her son to manage the family home and museum in Kazimierz Dolny. The house was purchased by the Lublin Voivodeship Council in 2005 and incorporated into the Vistula River Museum (Muzeum Nadwiślańskie) as the Kuncewicz House literary museum.
Twórczość
1. Przymierze z dzieckiem. Powieść. „Bluszcz” 1926 nr 24-28. Przedruk zob. poz. ↑, ↑, ↑,.
Przekłady
francuski
słowacki
włoski
2. Tseu-Hi, władczyni bokserów. (1836-1909). [Opowieść dla młodzieży]. Warszawa: Rój 1926, 61 s.
3. Przymierze z dzieckiem. [Opowiadania]. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze J. Mortkowicza 1927, 134 s.
Zawartość
4. Twarz mężczyzny. Powieść. Warszawa: J. Mortkowicz 1928, 159 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
słowacki
włoski
5. Miłość panieńska. Sztuka w 4 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Mały 1932. Druk Warszawa: Rój 1932, 76 s.
6. Dwa księżyce. [Opowiadania]. Warszawa: Rój 1933, 276 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1938; wyd. 3 Londyn: Orbis 1954; Warszawa: Czytelnik 1960, tamże: wyd. 2 [!] 1967, wyd. 3 1974, wyd. 4 1977; wyd. 5 (Dzieła. Seria I) [poz. ↑]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1980 , wyd. 6 (Dzieła. Seria I) [poz. ↑] tamże 1986; wyd. 7 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ↑]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1989, wyd. 6 [właśc. 11] Warszawa: Prószyński i S-ka 1999.
Zawartość
Przekłady
białoruski
niemiecki
szwedzki
Adaptacje
filmowe
7. Dyliżans warszawski. [Felietony]. „Gazeta Polska” 1933 nr 285, 292, 306, 313, 1934 nr 20, 77, 88, 90, 121, 131, 145, 166, 201, 210, 264, 320, 334, 344, 359. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1935 [antydatowane 1934], 198 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1938; wyd. 3 zmienione i poprawione z przedmową M. Kuncewiczowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1958, tamże: wyd. 4 1974, wyd. 5 (Dzieła. Seria I.) [poz. ↑] 1981, wyd. 6 1997.
8. Cudzoziemka. [Powieść]. „Kurier Poranny” 1935 nr 90-183 [z przerwami]. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1936 [antydatowane 1935], 327 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1936, wyd. 3 1937, wyd. 4 1939; wyd. 4 [!] New York: Roy [1945]; wyd. 5 Warszawa: Wiedza 1948; wyd. 2 [!] Warszawa: Czytelnik 1957, tamże wyd. 2-7 1962-1979; wyd. 8 (Dzieła. Seria I) [poz. ↑] Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1980 ; Warszawa: Książka i Wiedza 1984; wyd. 10 Warszawa: Iskry 1987; wyd. 11 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ↑]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1989; Kraków: Wydawnictwo Literackie 1994; [wyd. 19] Warszawa: Książka i Wiedza 1995; Wrocław: Siedmioróg 1996; Warszawa: Prószyński i S-ka 2000, tamże: 2003, [2004], [2006]; Warszawa: Świat Książki 2007; Warszawa: Prószyński i S-ka [2008], tamże: 2009, 2011, 2012; Toruń: Literat 2012; Warszawa: Prószyński Media 2016; Posłowiem opatrzyła D. Sękalska. Warszawa: Marginesy 2023. Por. poz. ↑.
Inne formy wydań
Przekłady
angielski
bułgarski
czeski
estoński
fiński
francuski
hiszpański
niderlandzki
niemiecki
rosyjski
rumuński
słowacki
szwedzki
ukraiński
węgierski
włoski
Adaptacje
teatralne
radiowe
telewizyjne
9. Dni powszednie państwa Kowalskich. Powieść radiowa. 1936-1956.
[Cz. 1]. Dni powszednie państwa Kowalskich. Powieść mówiona. Polskie Radio 1936/1937 [30 odcinków]. Druk pt. Dni powszednie państwa Kowalskich. Powieść radiowa. Przedm.: E. Grocholska. Warszawa: Rój 1938 [antydatowane 1937], 295 s.
Adaptacje
radiowe
[Cz. 2]. Kowalscy się odnaleźli. Powieść mówiona. Polskie Radio 1937 [5 odcinków]. Druk „Świat” 1938 nr 1,2, 4-6. Wyd. osobne z podtytułem Uzupełnienie powieści radiowej „Dni powszednie państwa Kowalskich”. Warszawa: Rój 1938, 61 s.
[Cz. 3]. Państwo Kowalscy na emigracji: Kowalscy w Anglii [24 odcinki]; Kowalscy w Ameryce [20 odcinków]. Radio Wolna Europa, Nowy Jork 1956.
Wyd. łączne pt. Dni powszednie państwa Kowalskich: [cz. 1-2]: wyd. 2 uzupełnione Warszawa: Rój 1938, 355 s.; Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1960; [cz. 1-2 oraz Kowalscy w Anglii] wyd. 2 [!] poszerzone ze wstępem M. Kuncewiczowej tamże 1984, 250 s.
10. Serce kraju. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Rój 1939 [antydatowane 1938], 95 s.
Zawartość
11. Dialog o zmierzchu. Powieść mówiona [w 5 odcinkach]. Polskie Radio 1939. Druk pt. Pięć dialogów o zmierzchu. „Kurier Literacko–Naukowy” 1939 nr 18-22. Przedruk zob. poz. ↑.
Adaptacje
radiowe
12. Miasto Heroda. Notatki palestyńskie. Warszawa: Rój 1939 [antydatowane 1938], 198 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże [1939]; (Dzieła. Seria II) [poz. ↑]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1982.
13. Przyjaciele ludzkości. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Rój 1939 [antydatowane 1938], 86 s.
Zawartość
14. W domu i w Polsce. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Rój 1939, 87 s. Przedr. częściowy zob. poz. ↑.
Zawartość
15. Zagranica. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Rój 1939, 75 s.
Zawartość
16. Polskie żarna. [Opowieść]. Druk fragmentów w prasie: „Polska Walcząca”, Londyn 1941 nr 51/52, „Polska”, Kujbyszew 1942 nr 11, „Zew”, Teheran 1942 nr 9, „Kalendarz Związkowy”, Chicago 1943. Emisja radiowa: Radio BBC (Wielka Brytania) Sekcja Polska 1942 [7 lub 8 odcinków odczytanych przez M. Kuncewiczową].
Przekłady
angielski
niemiecki
szwedzki
17. Klucze. Londyn: „Nowa Polska” 1943, 217 s. Wyd. nast.; [wyd. zmienione] Warszawa: Wiedza 1948; wyd. 3 Warszawa: Czytelnik 1959; wyd. 4 Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1964, wyd. 5 (Dzieła. Seria I) [poz. ↑] tamże 1977; wyd. 6 Warszawa: Czytelnik 1989; (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ↑]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1990.
Inne formy wydań
Wersja angielska: The keys. A journey through Europe at war. London: Hutchinson's International Authors [1946], 176 s.
Przekłady
czeski
francuski
18. Modern Polish prose. [Szkic]. Birkenhead: Polish Publication Committee [1945], 16 s.
19. Zmowa nieobecnych. Powieść. T. 1. Londyn: Świat. Związek Polaków z Zagranicy 1946, 208 s. Wyd. łączne t. 1-2: Monachium: Express 1950, 168 + 131 s. Wyd. nast. t. 1-2: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1957, (Dzieła. Seria I) [poz. ↑] tamże 1978.
Przekłady
angielski
niemiecki
20. Thank you for the rose. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1951. Prapremiera: Reżyseria: W. Jay. Londyn, Teatr Sztuk Czytanych, Scena Klubowa Ogniska Polskiego 1956. Wersja polska zob. poz. ↑.
21. Leśnik. (Powieść). „Kultura”, Paryż 1952 nr 7/8 s. 112-238. Wyd. osobne: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1957, 209 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1962, wyd. 3 1972, wyd. 4 1977, wyd. 5 (Dzieła. Seria I) [ poz. ↑] 1983; wyd. 6 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, [wyd. 7] (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ↑]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1997.
Przekłady
angielski
Adaptacje
radiowe
22. Odkrycie Patusanu. Słowo wstępne: E. Szonert. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1958, 353 s. Wyd. nast. (Dzieła. Seria I) [poz. ↑] tamże 1983 .
Zawartość
23. W domu i w Polsce. Warszawa: Czytelnik 1958, 92 s.
Zawartość
24. Gaj oliwny. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1961, 253 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 z posłowiem M. Kuncewiczowej 1968, wyd. 3 1973, wyd. 4 (Dzieła. Seria I) [poz. ↑] 1978; (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ↑]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1990. Wersja angielska zob. poz. ↑.
Przekłady
czeski
niemiecki
słowacki
25. Dziękuję za różę. Sztuka w 3 atach (4 obrazach) z fantastycznymi wstawkami. „Dialog” 1963 nr 2 s. 20-46, errata tamże 1963 nr 5 s. 120. Prapremiera polska: Reżyseria: A. Moś-Kerger. Koszalin, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. J. Słowackiego 2019. Wersja angielska zob. poz. ↑.
26. The olive grove. [Przekł. i wstęp:] M. Kuncewiczowa. New York: Walker 1963, 240 s. Wersja polska zob. poz. ↑.
27. Don Kichote i niańki. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1965, 101 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1967, wyd. 3 (Dzieła. Seria I) [poz. ↑] 1979; wyd. 4 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ↑]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1990 .
28. Tristan 1946. Warszawa: Czytelnik 1967, 315 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1968, wyd. 3 1970, wyd. 4 1972, wyd. 5 1975, wyd. 6 1977, wyd. 7 (Dzieła. Seria I) [poz. ↑] 1979 , wyd. 7 [!] 1980, wyd. 9 1984; wyd. 10 Warszawa: Książka i Wiedza 1988; wyd. 11 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ↑]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1990; [wyd. 12] Warszawa: Świat Książki 1996; Warszawa: Prószyński i S-ka [2000]. Wersja angielska zob. poz. ↑.
Inne formy wydań
Przekłady
bułgarski
czeski
niemiecki
rosyjski
rumuński
słowacki
ukraiński
Adaptacje
radiowe
filmowe
telewizyjne
29. Twarz mężczyzny i trzy nowele. Przedm.: M. Kuncewiczowa. Warszawa: Czytelnik 1969, 224 s. Wyd. 2 (Dzieła. Seria I) [poz. ↑]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1986 .
Zawartość
30. Fantomy. [Wspomnienia]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1971, 253 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1975, wyd. 4 1975, wyd. 5 (Dzieła. Seria I) [poz. ↑] 1982 ; wyd. 6 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ↑]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1989.
Adaptacje
telewizyjne
31. Tristan. A novel. New York: Braziller 1974, 278 s. Wersja polska zob. poz. ↑.
32. Natura. [Wspomnienia]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1975, 247 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1976, wyd. 3 (Dzieła. Seria I) [poz. ↑] 1982; wyd. 4 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [ poz. ↑]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1989.
Adaptacje
telewizyjne
33. Dzieła. Seria I-II. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1978-1986.
Zawartość
34. Fantasia alla polacca. Warszawa: Czytelnik 1979, 169 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1982; wyd. 3 (Dzieła. Seria II) [poz. ↑]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1985.
35. Tamto spojrzenie. [Wybór opowiadań]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980, 85 s.
Zawartość
36. Nowele i bruliony prozatorskie. Wybór i posłowie: Helena Zaworska. Warszawa: Czytelnik 1985, 443 s.
Zawartość
37. Przeźrocza. Notatki włoskie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1985, 137 s. Wyd. nast.: [wyd. 2] (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ↑]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1997; Łódź: JK – Feeria Wydawnictwo 2010.
Zawartość
38. Cudzoziemka. Scenariusz filmowy na podstawie własnej powieści:: M. Kuncewiczowa. Reżyseria: A. Barański. Ekranizacja 1986. Por. poz. ↑.
Nagrody
39. Listy do Jerzego. [Posłowie:] H. Zaworska. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1988, 139 s. [Wyd. 2] (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ↑]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1997.
Inne formy wydań
40. Dzieła wybrane Marii i Jerzego Kuncewiczów pod patronatem Ministerstwa Kultury i Sztuki. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie. 1989-1997.
Zawartość
41. Przymierze z dzieckiem. [Opowiadania]. Warszawa: Prószyński i S-ka 1999, 116 s.
Zawartość
Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych
niderlandzki
niemiecki
szwedzki
włoski
Przekłady
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1956, 1957.