BIO

Born on 30 October 1895[P] in Samara, Russia; daughter of the mathematics teacher and middle school headteacher Józef Szczepański, and the trained violinist Adelina Róża, née Dziubińska. Her family returned to Poland in 1900 and settled in Warsaw, where in 1905 she joined the private Jadwiga Sikorska Girls' School. Owing to her father's work, she moved to Płock in 1906, where she attended the Girls' Grammar School, which was run by Wanda Thunówna before Jadwiga Kotwicka took over a year later. She and her family lived in Włocławek from 1909, where she received private tuition from Aleksandra Aspis until 1911. She also received additional tuition in foreign languages and Polish, among other subjects. In 1912/13, she took courses run by Leonia Rudzka in Warsaw and qualified as a homeschooling teaching. She spent the next year in France, where she took a course in French language and literature for foreigners at the University of Nancy. With a paper on the Goncourt brothers, she was awarded the qualification certificat d'études françaises. During World War I, she spent a short period as a teacher of French and Polish at the Trade School in Włocławek. She was also active in illegal educational groups association with the Organization of Independent Youth. Between 1916 and 1918, she studied Polish philology at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. During her studies, she was a member of the student youth organization Zjednoczenie (Alliance). She and her family returned to Warsaw in 1918, where she continued her studies as an extramural student at the University of Warsaw (UW). She made her debut with the short story Bursztyny (Ambers), which appeared in 1918 in the periodical "Pro arte et studio" (vol. 13; under the name Maria Dołęga-Szczepańska). In 1919, she worked as a translator at the press department of the Ministry of Foreign Affairs, a role that saw her participate as an interpreter for the Polish delegation at the Paris Peace Conference. In 1921, she married Jerzy Kuncewicz, a lawyer and agrarian movement activist who later became a writer and philosopher. She was active as a writer, publishing short studies, column pieces and literary sketches in periodicals including "Bluszcz" (from 1923), "Kobieta Współczesna" (from 1927), "Wiadomości Literackie" (from 1928), and "Gazeta Polska" (from 1929). In 1926, she won a prize in a competition organized by the Maritime and River League for her short story Polska na fiszmarku (Poland at the fish market), which was published in "Morze" (1926, nos 3/4). She considered this piece to be her debut proper. She produced several translations from English, French, Russian and German. She trained as a singer for several years, taking courses in, among other things, classical opera at the Warsaw Conservatory (1925/26) and in Paris. She collaborated with Polish radio, with her achievements including writing the first radio play broadcast in Poland, Dni powszednie państwa Kowalskich (The Kowalskis' Everyday Life). She was involved in the Polish PEN Club, serving as its deputy chair from 1938, and in the Polish Writers' Trade Union (ZZLP), serving for a time on its board. From the late 1920s, she spent the summers in Kazimierz Dolny, where the construction of a family home was completed in 1936. In 1938, she was made an honorary citizen of the town in recognition of her books and short stories that were set there, in particular Dwa księżyce (Two Moons). She took several trips around Europe. She visited the Middle East in 1936, with her primary destination being Palestine. She described this journey in her travelogue Miasto Heroda (City of Herod). She was awarded the Literary Prize of the City of Warsaw in 1937 and the Golden Laurel of the Polish Academy of Literature the following year. Following the outbreak of World War II, she escaped in September 1939 to France via Romania, Yugoslavia and Italy. She was active in re-establishing the Polish PEN Club in Paris, serving as its chair during the war. Following the surrender of France in 1940, she managed to reach the United Kingdom, where she spent the rest of the war, remaining primarily in London. She was active in the PEN International and the Polish PEN Club, while also participating in literary events aimed at Poles and Britons. She published in periodicals based in Paris and then London, including "Polska Walcząca" (1940-44), "Wiadomości Polskie" (1940-42), and "Nowa Polska" (1942-44). She described her first years in exile in the volume Klucze (Keys; published 1943). Following the end of the war, she, her husband and son decided to remain in the UK. Between 1945 and 1947, she lived in Fowey in Cornwall before returning to London. She continued to write literature throughout this time. In 1949, she initiated an (ultimately unsuccessful) appeal to the UN calling for refugees to be granted world citizenship. She conceived, co-organized and served until 1955 as chair of the International PEN Club Center for Writers in Exile, which was founded in 1951. She was its honorary chair until 1957. She also wrote some works in English, including The Olive Grove (Polish: Gaj oliwny). She left for the USA in 1955, following her son Witold who had already crossed the Atlantic. She settled in New York and the same year travelled to Canada, giving readings as part of the Adam Mickiewicz Year. In 1956, she collaborated with Radio Free Europe (RFE), authoring the radio play Państwo Kowalscy na emigracji (The Kowalskis in Exile). In 1957, she again allowed her works to appear in periodicals and publishing houses in Poland, which meant that she abandoned her collaboration with RFE. In 1958, she travelled to Poland for the first time since the war for the International Congress of Translators in Warsaw. She became a naturalized US citizen in 1961, abandoning her hopes for world citizenship. She rejoined the Polish Writers' Union in 1962, remaining a member of the ZLP until its dissolution in 1983. From 1962, she lectured in Polish literature at the Department of Slavic Studies at the University of Chicago. She received a grant from The American Council for Learned Societies in 1963, which allowed her to start work on the volume Fantasia alla polacca. In the 1960s, she spent increasing amounts of time in Kazimierz Dolny, where she had regained her house. She combined visits to Poland with travelling around Europe, including in 1961 an extended stay in Spain, which was reflected in her book Don Kichote i niańki (Don Quixote and the Nannies) She published excerpts of her works in the Polish press, incluidng in "Kierunki", "Za i przeciw", "Twórczość" "Polska" (and in the monthly's international editions), "Kultura", "Literatura", and "Więź". She received the W. Pietrzak literary prize in 1966. After she stopped lecturing at the University of Chicago in 1968, she settled permanently in Kazimierz, with the exception of the winter months between 1970 and 1984, which she spent in Italy. She continued to travel around Europe, including trips to Sweden and Norway, which she conducted as part of her research towards a book on Stanisław Przybyszewski. She was awarded the Kościuszko Foundation medal in 1971 in recognition of her Services to Polish and US Culture, while in 1974 she received the State Prize, 1st class. In 1976, she supported protests against planned changes to the Constitution of the Polish People's Republic, sending a message regarding this matter to Stanisław Stomma, chair of the Znak Circle of Catholic Parliamentarians. In 1982, she was awarded the prize of the Polish Centre of the Society for European Culture (SEC), while in 1986 she received the Brother Albert Prize from the Christian Social Association. In 1989, she received an honorary doctorate from the Maria Curie-Skłodowska University {UMCS) in Lublin. She was awarded the Cross of Independence in 1931, the Gold Cross of Merit in 1938, and the Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta in 1982, accepting the honour only in 1987. She had a son, Witold (1922-2009), who was a businessman, horse breeder and farmer who moved to the USA in 1952. She died on 15 July 1989 in Kazimierz Dolny and is buried at the local cemetery. After 1989, the M & J Kuncewicz Foundation was founded by her son to manage the family home and museum in Kazimierz Dolny. The house was purchased by the Lublin Voivodeship Council in 2005 and incorporated into the Vistula River Museum (Muzeum Nadwiślańskie) as the Kuncewicz House literary museum.

Twórczość

1. Przymierze z dzieckiem. Powieść. Bluszcz 1926 nr 24-28. Przedruk zob. poz. , , ,.

Przekłady

francuski

Conquête. [Przeł.] S. Erlich. Les Oeuvres Libres”, Paryż 1929 nr 95.

słowacki

Prímerie s diet'at'om . [Przeł.] M. Wlachovská. Wyd. łącznie z przekł. Twarz mężczyzny [poz.] pt. Prímerie s diet'at'om . Bratislava 1977.

włoski

Conqvista. [Przeł.] S. Lupa. Wyd. łącznie z przekł. Twarz mężczyzny [poz. ] pt. Il volto dell'uomo. Roma [1935].

2. Tseu-Hi, władczyni bokserów. (1836-1909). [Opowieść dla młodzieży]. Warszawa: Rój 1926, 61 s.

Na karcie tytułowej omyłkowo podpis: W. Kuncewiczowa.

3. Przymierze z dzieckiem. [Opowiadania]. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze J. Mortkowicza 1927, 134 s.

Zawartość

Przymierze z dzieckiem [ poz. ]; Tamto spojrzenie; Prawa i lewa ręka; Polska na fiszmarku.

4. Twarz mężczyzny. Powieść. Warszawa: J. Mortkowicz 1928, 159 s. Przedruk zob. poz. .

Przekłady

słowacki

Tvár muža. [Przeł.] M. Wlachovská. Wyd. łącznie z przekł. Przymierze z dzieckiem [poz. ] pt. Prímerie s diet'at'om . Bratislava 1977.

włoski

Il volto dell'uomo. [Przeł.] S. Lupa. Wyd. łącznie z przekł. Przymierze z dzieckiem [poz. ] pt. Il volto dell'uomo. Roma [1935].

5. Miłość panieńska. Sztuka w 4 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Mały 1932. Druk Warszawa: Rój 1932, 76 s.

6. Dwa księżyce. [Opowiadania]. Warszawa: Rój 1933, 276 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1938; wyd. 3 Londyn: Orbis 1954; Warszawa: Czytelnik 1960, tamże: wyd. 2 [!] 1967, wyd. 3 1974, wyd. 4 1977; wyd. 5 (Dzieła. Seria I) [poz. ]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1980 , wyd. 6 (Dzieła. Seria I) [poz. ] tamże 1986; wyd. 7 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1989, wyd. 6 [właśc. 11] Warszawa: Prószyński i S-ka 1999.

Zawartość

Dwa księżyce; Równość; Ślepy; Jest w domu; Ballada o pięknym dniu; Nienawiść; Wyspa; Szaleństwo; Dziwna Rachel; Szczęście; Turban i dzika; Majowe stadło; Sztuka miłosna; Dniówka; Eksploracje; Diabeł; Wiersz; Malwina; Może wszystko zgaśnie; Kłamstwo, – od wyd. 6 nadto cykl „Z kazimierskiej teki” [poz. KUNCEWICZOWA Maria: Thank you for the rose. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1951. Prapremiera: Reżyseria: W. Jay. Londyn, Teatr Sztuk Czytanych, Scena Klubowa Ogniska Polskiego 1956. Wersja polska zob. poz. ↑].].

Przekłady

białoruski

Dva mesâcy. [Przeł.] G. Žarko. Krakaǔ 2023.

niemiecki

Zwei Monde. Ein Roman in Erzählungen. [Przeł.] P.O. Loew. Berlin 2023.

szwedzki

De två månarna. [Przeł.] K. Berg. [Stockholm] 1979.

Adaptacje

filmowe

Scenariusz i reżyseria: A. Barański. Ekranizacja 1993.

7. Dyliżans warszawski. [Felietony]. Gazeta Polska 1933 nr 285, 292, 306, 313, 1934 nr 20, 77, 88, 90, 121, 131, 145, 166, 201, 210, 264, 320, 334, 344, 359. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1935 [antydatowane 1934], 198 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1938; wyd. 3 zmienione i poprawione z przedmową M. Kuncewiczowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1958, tamże: wyd. 4 1974, wyd. 5 (Dzieła. Seria I.) [poz. ] 1981, wyd. 6 1997.

8. Cudzoziemka. [Powieść]. „Kurier Poranny1935 nr 90-183 [z przerwami]. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1936 [antydatowane 1935], 327 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1936, wyd. 3 1937, wyd. 4 1939; wyd. 4 [!] New York: Roy [1945]; wyd. 5 Warszawa: Wiedza 1948; wyd. 2 [!] Warszawa: Czytelnik 1957, tamże wyd. 2-7 1962-1979; wyd. 8 (Dzieła. Seria I) [poz. ] Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1980 ; Warszawa: Książka i Wiedza 1984; wyd. 10 Warszawa: Iskry 1987; wyd. 11 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1989; Kraków: Wydawnictwo Literackie 1994; [wyd. 19] Warszawa: Książka i Wiedza 1995; Wrocław: Siedmioróg 1996; Warszawa: Prószyński i S-ka 2000, tamże: 2003, [2004], [2006]; Warszawa: Świat Książki 2007; Warszawa: Prószyński i S-ka [2008], tamże: 2009, 2011, 2012; Toruń: Literat 2012; Warszawa: Prószyński Media 2016; Posłowiem opatrzyła D. Sękalska. Warszawa: Marginesy 2023. Por. poz. .

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta Zofia Kucówna. Warszawa: Zakład Wydawnictw i Nagrań Polskiego Związku Niewidomych 1985, 10 kaset magnetofonowych, 1 płyta CD; Czyta E. Kijowska. Warszawa: Wydawnictwo Mazaika [2008], 1 płyta CD.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Marginesy 2023, plik w formacie EPUB, MOBI.

Przekłady

angielski

The stranger. [Przeł.] B.W.A. Massey. London 1944, wyd. nast.: tamże: [1944], 1945, New York 1945, London 1947.

bułgarski

Čuždenka. [Przeł.] V. Genovska. Sofiâ 1944.
Čuždenka. [Przeł.] M. Ivanova. Sofiâ 1985.

czeski

Cizinka. [Przeł.] H. Teigová. Praha 1937, wyd. nast.: wyd. 2 Praha 1946, Praha 1976.

estoński

Vőőramaalanna. [Przeł.] L. Skomorowska. Tartus 1938.

fiński

Muukalainen. [Przeł.] S. Haltsonen. Helsinki 1950.

francuski

L'étrangère. [Przeł.] C. Backvis. Paris 1945.

hiszpański

La extranjera. [Przeł.] A. McLean. Buenos Aires 1946.

niderlandzki

Scherwen. [Przeł.] S. van Praag. Amsterdam 1939.

niemiecki

Die Fremde. [Przeł.] R. Buschmann. Berlin 1974.

rosyjski

Čužezemka. [Przeł.] T. Lur'e. Moskva 1982, wyd. nast. łącznie z przekł. Tristan 1946 [poz. ] pt. Čužezemka. Sankt-Petersburg 1993.

rumuński

Străina. [Przeł.] O. Zaicik. Bucureşti 1974.

słowacki

Cudzinka. [Przeł.] M. Wlachovská. Bratislava 1972, wyd. nast. Bratislava 1974.

szwedzki

En främling. [Przeł.] Ch. Swahn. Stockholm 1976.

ukraiński

Čužezemka. [Przeł.] O. Meduščenko. Wyd. łącznie z przekł. poz. pt. Čužozemka; Tristan 1946. Kiïv 1989.

węgierski

Idegen nö. [Przeł.] E. Sebök. Budapest 1978.

włoski

La straniera. [Przeł.] R. Paggioli. Milano, Verona 1939, wyd. nast.: Milano 1940, tamże: 1941, 1942, Verona 1949; Milano 1960, tamże 1984.

Adaptacje

teatralne

Adaptacja: H. Zakrzewska, M. Komorowska. [Warszawa 1965], 50 s., maszynopis. Agencja Teatralna i Literacka P.W.P. Stowarzyszenie Autorów „ZAiKS”.
Cudzoziemka. Sztuka w 5 obrazach. Oprac. [J. Kuncewicz] Leonard. Powst. 1971, 71 s. [maszynopis w archiwum M. i J. Kuncewiczów. w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu].
Cudzoziemka. Sztuka w 1 akcie z epilogiem. Scenariusz i reżyseria: A. Lutosławska. Wystawienie: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego, Teatr Miniatura 1977.
Adaptacja: M. Komorowska. Reżyseria: S. Domańska. Wystawienie: Lublin, Teatr im. J. Osterwy, Scena Kameralna Reduta 70 1978.
Reżyseria: D. Delić. Łódź, Teatr Studyjny`83 im. J. Tuwima 1993 (monodram w wykonaniu J. Staneckiej).
Dramaturgia: K. Minkowska, T. Walesiak. Reżyseria: K. Minkowska. Wystawienie: Poznań, Teatr Polski 2021.

radiowe

Adapacja: M. Komorowska. Reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1969.
Adaptacja: E. Łukomska. Reżyseria: A. Zakrzewski. Polskie Radio 1997.

telewizyjne

Adaptacja: M. Komorowska. Reżyseria: J. Kulczyński. Telewizja Polska 1970. Druk „Teatr Polskiej Telewizji 1970 nr 4 s. 71-92.

9. Dni powszednie państwa Kowalskich. Powieść radiowa. 1936-1956.

[Cz. 1]. Dni powszednie państwa Kowalskich. Powieść mówiona. Polskie Radio 1936/1937 [30 odcinków]. Druk pt. Dni powszednie państwa Kowalskich. Powieść radiowa. Przedm.: E. Grocholska. Warszawa: Rój 1938 [antydatowane 1937], 295 s.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: W. Maciejewski. Polskie Radio 1979.

[Cz. 2]. Kowalscy się odnaleźli. Powieść mówiona. Polskie Radio 1937 [5 odcinków]. Druk „Świat1938 nr 1,2, 4-6. Wyd. osobne z podtytułem Uzupełnienie powieści radiowej „Dni powszednie państwa Kowalskich”. Warszawa: Rój 1938, 61 s.

[Cz. 3]. Państwo Kowalscy na emigracji: Kowalscy w Anglii [24 odcinki]; Kowalscy w Ameryce [20 odcinków]. Radio Wolna Europa, Nowy Jork 1956.

Większość odcinków zachowana w formie maszynopisu lub rękopisu w archiwum M. i J. Kuncewiczów w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Emisja serii „Kowalscy w Ameryce” została przerwana po zerwaniu przez rozgłośnię umowy z M. Kuncewiczową z powodu nawiązania przez pisarkę kontaktów z wydawnictwami krajowymi.

Wyd. łączne pt. Dni powszednie państwa Kowalskich: [cz. 1-2]: wyd. 2 uzupełnione Warszawa: Rój 1938, 355 s.; Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1960; [cz. 1-2 oraz Kowalscy w Anglii] wyd. 2 [!] poszerzone ze wstępem M. Kuncewiczowej tamże 1984, 250 s.

10. Serce kraju. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Rój 1939 [antydatowane 1938], 95 s.

Zawartość

Stolica; Miasto Królów. Z dziennika płocczanki; Miasto sukienek. Z dziennika warszawianki; Z Podwala na Wspólną; Piaskarze; Defilada.

11. Dialog o zmierzchu. Powieść mówiona [w 5 odcinkach]. Polskie Radio 1939. Druk pt. Pięć dialogów o zmierzchu. „Kurier Literacko–Naukowy” 1939 nr 18-22. Przedruk zob. poz. .

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: Z. Kopalko. Polskie Radio 1971.

12. Miasto Heroda. Notatki palestyńskie. Warszawa: Rój 1939 [antydatowane 1938], 198 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże [1939]; (Dzieła. Seria II) [poz. ]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1982.

13. Przyjaciele ludzkości. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Rój 1939 [antydatowane 1938], 86 s.

Zawartość

Pasteur; Maria Skłodowska-Curie; Słońce Finsena. (Podług Pawła de Kruifa); Przed wielkim druhem.

14. W domu i w Polsce. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Rój 1939, 87 s. Przedr. częściowy zob. poz. .

Zawartość

Ojciec i matka; Rodzeństwo; Nad morzem; Nad rzeką; W Łodzi; W Kazimierzu; Dzień wiejski.

15. Zagranica. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Rój 1939, 75 s.

Zawartość

Zagranica; Stare i nowe Włochy; Bożek winnic. (Z pamiętnika paryżanki); Jacek i Berti.

16. Polskie żarna. [Opowieść]. Druk fragmentów w prasie: Polska Walcząca”, Londyn 1941 nr 51/52, „Polska”, Kujbyszew 1942 nr 11, „Zew”, Teheran 1942 nr 9, „Kalendarz Związkowy”, Chicago 1943. Emisja radiowa: Radio BBC (Wielka Brytania) Sekcja Polska 1942 [7 lub 8 odcinków odczytanych przez M. Kuncewiczową].

Przekłady

angielski

Polish millstones. [Przeł. H.Ch. Stevens] S. Garry. London 1942.

niemiecki

Polnische Mühlsteine. W: Das kämpfende Polen. Zürich 1944.

szwedzki

Polska handkvarnar. W: Det kämpande Polen. Stockholm 1942.

17. Klucze. Londyn: Nowa Polska 1943, 217 s. Wyd. nast.; [wyd. zmienione] Warszawa: Wiedza 1948; wyd. 3 Warszawa: Czytelnik 1959; wyd. 4 Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1964, wyd. 5 (Dzieła. Seria I) [poz. ] tamże 1977; wyd. 6 Warszawa: Czytelnik 1989; (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1990.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta H. Łabonarska. Warszawa : Zakład Nagrań i Wydawnictw ZN 1995, 9 kaset magnetofonowych.
Wspomnienia z pierwszych lat II wojny światowej.

Wersja angielska: The keys. A journey through Europe at war. London: Hutchinson's International Authors [1946], 176 s.

Przekłady

czeski

Klíče. [Przeł.] H. Teigová. Praha 1948.

francuski

Les clefs. [Przeł. T. Jeleńska] R. Bayard. Paris 1946.

18. Modern Polish prose. [Szkic]. Birkenhead: Polish Publication Committee [1945], 16 s.

19. Zmowa nieobecnych. Powieść. T. 1. Londyn: Świat. Związek Polaków z Zagranicy 1946, 208 s. Wyd. łączne t. 1-2: Monachium: Express 1950, 168 + 131 s. Wyd. nast. t. 1-2: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1957, (Dzieła. Seria I) [poz. ] tamże 1978.

Przekłady

angielski

The conspiracy of the absent. [Przeł.:] M. Miachael, H. Stevens. London;New York 1950.

niemiecki

Die Verschwörung der Abwesenden. [Przeł.] R. Matwin-Buschmann. Berlin 1989.

20. Thank you for the rose. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1951. Prapremiera: Reżyseria: W. Jay. Londyn, Teatr Sztuk Czytanych, Scena Klubowa Ogniska Polskiego 1956. Wersja polska zob. poz. .

21. Leśnik. (Powieść). Kultura”, Paryż 1952 nr 7/8 s. 112-238. Wyd. osobne: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1957, 209 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1962, wyd. 3 1972, wyd. 4 1977, wyd. 5 (Dzieła. Seria I) [ poz. ] 1983; wyd. 6 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, [wyd. 7] (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1997.

Powieść powstawała od 1939, pierwotny tytuł: Mąż Róży.

Przekłady

angielski

The forester. [Przeł.] H.Ch. Stevens. London 1954, wyd. nast. New York 1954.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja i reżyseria: T. Byrski. Polskie Radio 1977.

22. Odkrycie Patusanu. Słowo wstępne: E. Szonert. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1958, 353 s. Wyd. nast. (Dzieła. Seria I) [poz. ] tamże 1983 .

Zawartość

Zawiera szkice, felietony i opowiadania drukowane w prasie i w książkach zbiorowych w latach 1924-1957: Teatrum rozmaitości: Lanifica Domiseda; Zwycięstwo; Kurgast marienbadzki; Miasta i kobiety; Madame i Żożo; Pięć dialogów o zmierzchu [poz. 11]; Papa Stefan; Ostatni telefon; Miasto Szekspira [o H. Modrzejewskiej]; Dom. Wizja przyszłego fin de sièclu. – Z kazimierskiej teki: Najdonioślejsza sprawa lata; Rezerwat dzikości; Burmistrzować czy malować?; Alfred wie rzeczy inne; Wieczór na rynku; Plein Air; Twarz polityka; Bruliony; Korona kwiatów; O Kazimierzu w Nowym Jorku. Przemówienie. – Książki: Ludzie i książki; Czy trudniej?; Autor i krytyk; Czy powieści orientują w życiu?; Bunt przeciwko fikcji literackiej; Mickiewicz – humanista; Gdzie Magdalena Brzeska? [bohaterka „Emancypantek” B. Prusa]; Z Żeromskim; O miłości Krystyny [dot.: S. Undset: Krystyna, córka Lavransa]; Literatura na Capri; Odkrycie Patusanu [dot. J. Conrada]; Wbrew czasowi pogardy [dot.: R. West: Black lamb and grey falcon, M. Storm Jameson: Cloudless May, F. Werfel: Das Lied von Bernadette].

23. W domu i w Polsce. Warszawa: Czytelnik 1958, 92 s.

Zawartość

Polska na fiszmarku [poz. ], – z poz. : Miasto Królów; Miasto sukienek; Z Podwala na Wspólną, – z poz. : Ojciec i matka; Rodzeństwo, W Łodzi; W Kazimierzu; Dzień wiejski.

24. Gaj oliwny. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1961, 253 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 z posłowiem M. Kuncewiczowej 1968, wyd. 3 1973, wyd. 4 (Dzieła. Seria I) [poz. ] 1978; (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1990. Wersja angielska zob. poz. .

Przekłady

czeski

Olivový háj. [Przeł.] H. Teigová. Praha 1971.

niemiecki

Der Olivenhain. [Przeł.] K. Wolff. Berlin 1978, wyd. nast. Berlin 1987.

słowacki

Olivový háj . [Przeł.] M. Wlachovská. Bratislava 1984.

25. Dziękuję za różę. Sztuka w 3 atach (4 obrazach) z fantastycznymi wstawkami. Dialog 1963 nr 2 s. 20-46, errata tamże 1963 nr 5 s. 120. Prapremiera polska: Reżyseria: A. Moś-Kerger. Koszalin, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. J. Słowackiego 2019. Wersja angielska zob. poz. .

26. The olive grove. [Przekł. i wstęp:] M. Kuncewiczowa. New York: Walker 1963, 240 s. Wersja polska zob. poz. .

Wersja angielska powstawała z przerwami od 1954 r.

27. Don Kichote i niańki. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1965, 101 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1967, wyd. 3 (Dzieła. Seria I) [poz. ] 1979; wyd. 4 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1990 .

Wspomnienia z podróży po Hiszpanii.

28. Tristan 1946. Warszawa: Czytelnik 1967, 315 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1968, wyd. 3 1970, wyd. 4 1972, wyd. 5 1975, wyd. 6 1977, wyd. 7 (Dzieła. Seria I) [poz. ] 1979 , wyd. 7 [!] 1980, wyd. 9 1984; wyd. 10 Warszawa: Książka i Wiedza 1988; wyd. 11 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1990; [wyd. 12] Warszawa: Świat Książki 1996; Warszawa: Prószyński i S-ka [2000]. Wersja angielska zob. poz. .

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Adaptacja tekstu: B. Prządka. Czytają: M. Benoit, E. Kijowska. Warszawa: Wydawnictwo RTW 2000, 4 kasety magnetofonowe. Wyd. nast. Warszawa: Wydawnictwo Mozaika [2007], 1 płyta CD. Książka Audio.

Przekłady

bułgarski

Tristan 1946. [Przeł.] L. Račeva. Plovdiv 1983.

czeski

Tristan 1946. [Przeł.] H. Teigová. Praha 1971.

niemiecki

Adieu Tristan. [Przeł.] E. Werfel. Wien 1974.

rosyjski

Tristan 1946. [Przeł.] G. Âzykova. Moskva 1977, wyd. nast. łącznie z Cudzoziemka [poz. ] pt. Čužezemka. Sankt-Petersburg 1993.

rumuński

Tristan 1946. [Przeł.] M. Vircioroveanu. Bucureşti 1974.

słowacki

Tristan 1946. [Przeł.] M. Wlachovská. Bratislava 1971, wyd. 2 Bratislava 1972.

ukraiński

Tristan 1946. [Przeł.] O. Meduščenko. Wyd. łącznie z przekł. Cudzoziemka [poz. ] pt. Čužozemka; Tristan 1946. Kiïv 1989.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: M. Komorowska. Polskie Radio 1968. Druk „Teatr Polskiego Radia 1969 nr 1 s. 5-32.
Adaptacja: H. Szof. Reżyseria: H. Rozen. Polskie Radio 1996.

filmowe

The Tristan spell. Scenariusz: J. Lejtes, R. Goldstone. Powst. 1971 [maszynopis w archiwum M. i J. Kuncewiczów w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu].

telewizyjne

Adaptacja i reżyseria: J. Majewski. Telewizja Polska 1971. Druk „Teatr Polskiej Telewizji” 1972 nr 2 s. 91-117.

29. Twarz mężczyzny i trzy nowele. Przedm.: M. Kuncewiczowa. Warszawa: Czytelnik 1969, 224 s. Wyd. 2 (Dzieła. Seria I) [poz. ]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1986 .

Zawartość

Twarz mężczyzny: cz. 1. Twarz mężczyzny [poz. ], cz. 2. Przymierze z dzieckiem [poz. ], – z poz. : Tamto spojrzenie; Prawa i lewa ręka; Polska na fiszmarku.

30. Fantomy. [Wspomnienia]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1971, 253 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1975, wyd. 4 1975, wyd. 5 (Dzieła. Seria I) [poz. ] 1982 ; wyd. 6 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1989.

Część 2 zob. poz. .

Adaptacje

telewizyjne

Adaptacja w formie monodramu: Dz. Połtorzycka. Reżyseria: K. Łastawiecki. Telewizja Polska 1972 (wykonanie: H. Słojewska).

31. Tristan. A novel. New York: Braziller 1974, 278 s. Wersja polska zob. poz. .

32. Natura. [Wspomnienia]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1975, 247 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1976, wyd. 3 (Dzieła. Seria I) [poz. ] 1982; wyd. 4 (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [ poz. ]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1989.

Część 1 zob. Twórczość poz. .

Adaptacje

telewizyjne

na podstawie fragmentów drukowanych w prasie: Plączą się czasy, miejsca, nagrody, klęski.... Scenariusz: H. Słojewska, K. Łastawiecki. Reżyseria: K. Łastawiecki. Telewizja Polska 1973. Druk „Teatr Polskiej Telewizji 1973 nr 4 s. 63-68.

33. Dzieła. Seria I-II. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1978-1986.

Zawartość

Seria I: zob. poz. , , , , , , , , , . – Seria II: zob. poz. , .

34. Fantasia alla polacca. Warszawa: Czytelnik 1979, 169 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1982; wyd. 3 (Dzieła. Seria II) [poz. ]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1985.

Esej biograficzny poświęcony S. Przybyszewskiemu.

35. Tamto spojrzenie. [Wybór opowiadań]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980, 85 s.

Zawartość

Tamto spojrzenie [poz. ], – z poz. : Majowe stadło; Diabeł; Malwina.

36. Nowele i bruliony prozatorskie. Wybór i posłowie: Helena Zaworska. Warszawa: Czytelnik 1985, 443 s.

Zawartość

Twarz mężczyzny (1928) [poz. ]: Wśród braciszków; Koledzy; Rzeczy ważne. – Z tomu „Przymierze z dzieckiem” (1927) [poz. ]: Przymierze z dzieckiem; Tamto spojrzenie; Polska na fiszmarku. – Z tomu „Dwa księżyce” (1933) [poz. ]: Równość; Nienawiść; Szczęście; Majowe stadło; Diabeł; Kłamstwo. – Z tomu „Odkrycie Patusanu” (1958) [poz. ]: Miasto Szekspira; Alfred wie rzeczy inne ; Wieczór w Rynku; Plein air; Bruliony; Korona Kwiatów; Ostatni telefon; Dom. Wizja przyszłego fin de siècle'u. – Bruliony prozaiczki (1959). – Z tomu „Fantomy” (1971) [poz. ]. – Z tomu „Natura” (1975) [poz. ]. – Święty Antoni od zgubionych rzeczy (1981). – Z tomu „Przeźrocza”(1985) [poz. ]: Kohorty i snobizmy; Wielkanoc w Rzymie.

37. Przeźrocza. Notatki włoskie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1985, 137 s. Wyd. nast.: [wyd. 2] (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1997; Łódź: JK – Feeria Wydawnictwo 2010.

Wcześniejsze wersje tytułu: „Przeźrocza rzymskie”, „Notatki włoskie”, „Notatki rzymskie”. Od wyd. 2 pt. Przezrocza.

Zawartość

Salerno-Falerno: Amalfi; Wielka medycyna; Wielkie miłosierdzie; Villa Sciarra; Na własnych nogach; Piękny pobyt. – Epifania: Przyczyna; Dalej miasteczko. – Mniszki: Irmina; Melania; Orient; Urszula; Klementyna; Apolonia; Kolomba; Stare i nowe. – Na ulicy: Rouge et noir; Muzeum; Przyroda i miasto; Dzieci; Młodzież; Głos Piotra; Kohorty i snobizmy; Figle historii; Ischia; Ministerstwo Łaski i Sprawiedliwości; Nic się nie stanie; Sen. – Wojna domowa: Postać syntetyczna; Instynkt życia; Normalność; Żart; Mercato; Głęboki mrok; Klasyczna promenada; Sztuka życia; Sekunda ciszy. – Znowu mesjanizm: Intronizacja; Urbi et orbi; Treuga Dei; Różne pogody; Listopad – niebezpieczna pora; Piazza Navona; Żywa woda; Być u siebie; Obiad. – Dlaczego oni to zrobili? – Niepodległość Libanu: Karnawał; Całopalenie papugi; Jeszcze klatki; Buon giorno; Elegancja. – Wielki Post. – Skruszeni żałujący: Wieczność; Powszechność; Mafia; Oda do młodości; Mistyka broni; Wyroki; Parco Ninfa; Persefona; Grzeczność; Szaweł – Paweł; Spotkanie Polaków. – Rok święty: Symbole; Trzecie spotkanie; Wielkanoc.

38. Cudzoziemka. Scenariusz filmowy na podstawie własnej powieści:: M. Kuncewiczowa. Reżyseria: A. Barański. Ekranizacja 1986. Por. poz. .

Nagrody

Nagroda Specjalna Jury na XI Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku w 1986.

39. Listy do Jerzego. [Posłowie:] H. Zaworska. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1988, 139 s. [Wyd. 2] (Dzieła wybrane M. i J. Kuncewiczów) [poz. ]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1997.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta Z. Kucówna. Warszawa: Zakład Wydawnictw i Nagrań PZN 1989, 5 kaset magnetofonowych.
Wspomnienia w formie listów do zmarłego męża, Jerzego Kuncewicza.

40. Dzieła wybrane Marii i Jerzego Kuncewiczów pod patronatem Ministerstwa Kultury i Sztuki. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie. 1989-1997.

Zawartość

Zob. poz. , , , , , , , , , , .

41. Przymierze z dzieckiem. [Opowiadania]. Warszawa: Prószyński i S-ka 1999, 116 s.

Zawartość

Zawiera poz. 2 oraz fragmenty lub poszczególne utwory z poz. , .

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

niderlandzki

Poolse verhalen. [Red.] G. Hagenau. [Przeł.] Z.S. Herman. Utrecht; Antwerpen 1965.

niemiecki

Das kämpfende Polen. [Red.:] N. Zaba. Zürich 1944.

szwedzki

Det Kämpande Polen. [Red.: N. Żaba]. Stockholm 1942.

włoski

Viaggio sulla cima della notte. Racconti polacchi dal 1945 a oggi. [Red. i przekł.] P. Statuti. Roma 1988.

Przekłady

1. J. London: Gra. [Opowiadania]. Warszawa: Biblioteka Dzieł Wyborowych 1923, 139 s. Wyd. nast.: Warszawa: Rój 1927, tamże 1931; Warszawa: Biblioteka „Echa Polskiego 1931.
2. J. London: Podła kobieta. (The wicked woman). Warszawa: [Towarzystwo Wydawnicze Bluszcz] 1923, 15 s.
3. I. Erenburg: Lato. R. 1925. [Powieść]. Z upoważnienia autora przełożyła M. Kuncewiczowa. (Wydanie zbiorowe. T. 6). Warszawa: Rój 1927, 191 s.
4. J. London: Arcybestia. [Opowiadanie]. Przekład autoryzowany M.K. Warszawa: Rój 1926, 117 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1928; Kościana: [druk] Prasa Polska 1946.
W wyd. 1 M. Kuncewiczowa podpisana: M.K.
5. J. Giraudoux: Bella. Powieść. Z upoważnienia autora przeł. [i przedmową opatrzyła] M. Kuncewiczowa. Warszawa: Rój 1929, 216 s. Wyd. nast. ze słowem wstępnym M. Żuławskiego Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965.
6. S. Undset: Pani Hjelde. [Powieść]. Z upoważnienia autora przeł. [z niemieckiego] M. Kuncewiczowa. Warszawa: Rój 1931, 229 s. Przedruk zob. poz. (w wyd. 2-3).
7. S. Undset: Macierzyństwo. [Powieść]. [Przeł. z niemieckiego] M. Kuncewiczowa. Warszawa: Rój 1933, 162 s. Wyd. nast.: Rzym: Polska YMCA 1946, tamże 1947. Przedruk zob. poz..
8. S. Undset: Macierzyństwo. [Wybór utworów].Tłum. z niemieckiego: W. Kragen, S. Gronowski, M. Kuncewicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1955, 277 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 poprawione i poszerzone 1957, 416 s., wyd. 3 1976.
Tu w tłum. M. Kuncewiczowej w wyd. 1-3 Macierzyństwo [poz. ], a w wyd. 2-3 także Pani Hjelde [poz. ].

Prace redakcyjne

1. The modern Polish mind. An anthology of stories and essays by writers living in Poland today. [Oprac. i wstęp:] M. Kuncewiczowa. Boston, Toronto: Little Brown and Company 1962, 440 s. Wyd. nast.: London: Secker and Warburg 1963; New York: Grasset and Dunlop 1963.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 1956, 1957.

Wywiady

Rozmowy z Marią Kuncewiczową. Wybór, oprac. i posł.: H. Zaworska. Warszawa: Czytelnik 1983, 276 s. [zawiera wybór wywiadów z M. Kuncewiczową z lat 1932-1981].
K. Dymel: Jedna jest tylko synogarlica moja, czyli Marii i Jerzego Kuncewiczów sztuka życia. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydawnicza 1985, 13 s. Wyd. jako dokument dźwiękowy: Jedna jest tylko synogarlica moja czyli M[arii] i J[erzego] Kuncewiczów sztuka życia. Czyta Marek Prałat. [Warszawa]: Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych, [1996], 1 kaseta magnetofonowa.

Słowniki i bibliografie

E. Pieńkowska: Maria Kuncewiczowa. W: Literatur Polens 1944 bis 1985. Berlin 1990.
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
[D. Welsh] DW. W: Columbia Dictionary of Modern European Literature. New York 1980.
K. Korzon: Inwentarz rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. T. 14. Rękopisy 16801-17050. Archiwum Marii i Jerzego Kuncewiczów. Pod red. W. Soniak. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum 1995, 177 s.
H. Kneip. W: Metzler Autorinnen Lexicon. Stuttgart [1998].
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (D. Knysz-Tomaszewska).
Słownik badaczy literatury polskiej. T. 3. Łódź 2000 (A. Szałagan).
Marquis Who Was Who in America 1985-present. Berkeley Heights, NJ 2016.

Ogólne

Książki

S. Żak: Maria Kuncewiczowa. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1971, 33 s. PAN Oddział w Krakowie.
S. Żak: Maria Kuncewiczowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973, 197 s.
B. Kazimierczyk: Dyliżans księżycowy. Opowieść o twórczości Marii Kuncewiczowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1977, 206 s.
W stronę Kuncewiczowej... Studia i szkice pod red. W. Wójcika. Katowice: Uniwersytet Śląski 1988, 128 s.

Zawartość

W. Wójcik: Dialog biegunów. (Kilka uwag o twórczości literackiej Marii Kuncewiczowej); M. Kisiel: „Z gapiostwa, z ekstazy i z niebycia. O niektórych aspektach światopoglądu Marii Kuncewiczowej”; A. Węgrzyniakowa: Kobieta – Fantom, czyli prawda Kuncewiczowej o kobiecie; Z. Marcinów: O „Kluczach” Marii Kuncewiczowej; B. Gutkowska: Poetyka i problematyka „Przeźroczy” Marii Kuncewiczowej; Z. Mokranowska: „...zbudować fikcję prawdziwszą od życia”. Uwagi o poetyce autobiograficznych opowieści Marii Kuncewiczowej; I. Skwarek: Nie było roku bez Kuncewiczowej; T. Kłak: Legenda Kazimierza w twórczości Marii Kuncewiczowej.
A. Szałagan: Maria Kuncewiczowa. Monografia dokumentacyjna 1895-1989. Warszawa: Wydawnictwo IBL 1995, 479 s. IBL PAN.
O twórczości Marii Kuncewiczowej. Pod red. L. Ludorowskiego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 1997, 183 s.

Zawartość

Cz. I. W hołdzie Marii Kuncewiczowej– doktorat honoris causa UMCS: Recenzje: I. Sławińska. J. Trzynadlowski. A. Aleksandrowicz. Cz. Kłak; Przemówienie JM Rektora UMCS; Laudacja Promotora; Przemówienie Marii Kuncewiczowej; Dyplom.– Cz. II. O twórczości Marii Kuncewiczowej: H. Turkiewicz: „Cudzoziemka” jako powieść nie tylko psychologiczna; J. Plisiecki: „Cudzoziemka” w filmie Ryszarda Bera; S. Valea: „Tristan 1946” – Mythe et réalité; W. Tichomirowa: Zagadnienie prefiguracji w powieści „Tristan 1946”; L. Ludorowski: Glosa do „Fantomów”; E. Tyszecka-Grygorowicz: Elementy autobiograficzne i rozważania o sztuce w „Fantomach” i „Naturze” Marii Kuncewiczowej; T. Świętosławska: Ostatni „dyliżans” Marii Kuncewiczowej; A. Chruszczyński: Kilka uwag o „Dniach powszednich państwa Kowalskich” Marii Kuncewiczowej; Z. Mokranowska: Maria Kuncewiczowa. o twórcach, literaturze i o... sobie; A. Szałagan: Wykłady chicagowskie Marii Kuncewiczowej; I. Paprocka: Kazimierskie fascynacje w życiu i twórczości Marii Kuncewiczowej; L. Ludorowski: Dzieło żywe; S. Żak: Kalendarium życia i twórczości Marii Kuncewiczowa].
Maria Kuncewiczowa. Świadectwo wieku XX. Lublin: Wydawnictwo Lubel. 2006, 127 s.

Zawartość

E. Balawejder: Wstęp.– L. Ludorowrski: Rozważania o życiu i twórczości Marii Kuncewiczowej; A. Szałagan: Okres II wojny światowej w twórczości Marii Kuncewiczowej; S. Żak: Konfrontacja mitów z rzeczywistością w powojennej twórczości Marii Kuncewiczowej; E. i R. Bibersztajnowie: Portrety kobiet w twórczości Marii Kuncewiczowej; A. Kochańczyk: Kazimierz Marii Kuncewiczowej; E. Tyszecka-Gregorowicz: Elementy autobiograficzne i rozważania o sztuce w „Fantomach” i „Naturze” Marii Kuncewiczowej.
K. Szeloch: Kuncewiczówka. Dom ponad czasem. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Agawa” [2007], 175 s.
Kuncewiczowie. Praca zbiorowa. Pod red. J. Termera i M.A. Zarębskiego. Kielce etc.: Świętokrzyskie Towarzystwo Regionalne etc. 2010, 109 s. Biblioteka Świętokrzyska, 270 s.
Materiały konferencyjne z sesji 26 IX 2009, Kielce.

Zawartość

Tu o M. Kuncewiczowej m.in.: J. Zaręba-Wronkowska: Literatura w Kazimierskich cyniach; Z.T. Łączkowski: Wielka Dama polskiej literatury; W. Olbrych: Maria Kuncewiczowa – pisarka i Europejka; S. Rogala: Czy pisarka dla młodzieży.
I. Gołębiewska: Obraz starości w prozie Marii Kuncewiczowej = The image of old age in Maria Kuncewiczowa's prose. Kraków: Wydawnictwo Miniatura 2013, 222 s.
A. Szałagan: Maria Kuncewiczowa – przybliżenia. Szkice biograficzne. Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna; Wydawnictwo IBL PAN 2015, 262 s.
A.E. Banot: W rytmie księżyca. Problemy tożsamości kobiecej w twórczości Marii Kuncewiczowej. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno-Humanistycznej 2016, 211 s.

Artykuły

T. Breza: Realizm mieszczańskiego błogostanu. Kurier Poranny 1935 nr 89.
S. Podhorska-Okołów: Maria Kuncewiczowa. W tejże: Kobiety piszą... Sylwetki i szkice. Warszawa 1938.
K. Troczyński: Indywidualizm bez przesłanek. Na marginesie twórczości Marii Kuncewiczowej. Tęcza 1938 nr 6, przedruk w tegoż: Zoil. Kraków 2003.
A. Zahorska: Pokorne winobranie. Kultura”, Poznań 1938 nr 6.
S. Lichański: Książka pełna wdzięku; Dwie powieści Kuncewiczowej. „Nowe Książki 1957 nr 13, 17, przedruk pt. Sztuka czystej prozy w tegoż: Wśród mówiących prozą. Warszawa 1971 [dot.: Leśnik; Cudzoziemka; Zmowa nieobecnych].
E. Szonert: Świat i człowiek Marii Kuncewiczowej. Życie i Myśl 1962 nr 11/12.
S. Lichański: Maria Kuncewiczowa. Tygodnik Kulturalny 1963 nr 41.
M. Dąbrowski: Mitologia Marii Kuncewiczowej. Literatura 1972 nr 32.
S. Żak: Szukanie prawdy o człowieku. W: Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Warszawa 1972.
M. Czermińska: Maria Kuncewiczowa. Literatura 1974 nr 28.
H. Jerzmański: Komentarz do dziejów człowieka. (O twórczości Marii Kuncewiczowej) „Życie i Myśl1974 nr 6.
B. Rogatko: O pisarstwie Marii Kuncewiczowej. Miesięcznik Literacki 1974 nr 7.
M. Janion: Świat jako pamięć„. Literatura 1975 nr 34, przedruk w tejże: Odnawianie znaczeń. Kraków 1980, Tragizm, historia, prywatność. (Prace wybrane. T. 2). Kraków 2000.
M. Zieliński: Indywidualizm i wartości. O twórczości Marii Kuncewiczowej. Tygodnik Powszechny 1976 nr 7, przedruk w tegoż: Kilka niewzruszonych przekonań. Kraków 1987.
A.Z. Makowiecki: Praca Marii Kuncewiczowej w paru przekrojach. Argumenty 1980 nr 23.
K. Narutowicz (A. Grajewska): Kuncewiczowa. W: Konstelacje. Warszawa 1980.
H. Kirchner: Klucze wyobraźni. Literatura 1981 nr 40.
E. Pieńkowska: Trwałość a przemijanie. Miesięcznik Literacki 1983 nr 2.
I. Szypowska: „Szczyt w ojczyźnie wewnętrznej” – Warszawa Marii Kuncewiczowej. Kronika Warszawy 1983 nr 4.
J. Skarbowski: Klęska muzyki – triumf pisarki. O muzycznych motywach prozy Marii Kuncewiczowej. Literatura 1985 nr 3.
M. Czermińska: Ja i fantomy. W tejże: Autobiografia i powieść czyli pisarz i jego postacie. Gdańsk 1987.
H. Zaworska: W stronę utopii. Nad książkami Marii Kuncewiczowej. Odra 1987 nr 9, przedruk w tejże: Wczoraj i dzisiaj. Poznań 1992.
B. Kazimierczyk: W stronę pełni. (O twórczości Marii Kuncewiczowej). Kultura, Oświata, Nauka 1988 nr 7/8.
B. Mamoń: Maria Kuncewiczowa nie żyje. Tygodnik Powszechny 1989 nr 31.
W. Sadkowski: Życie przemyślane. Polityka 1989 nr 31.
J. Tomkowski: Nieobecność Marii Kuncewiczowej. Przegląd Katolicki 1989 nr 33/34.
E. Łoch: Autorska wizja narratora i bohatera we wczesnej nowelistyce Marii Kuncewiczowej. W tejże: Między autorem – narratorem – bohaterem a czytelnikiem. Lublin 1991.
A. Nasiłowska: Natura jako źródło cierpień. Teksty Drugie 1993 nr 4/6, przedruk w tejże: Persona liryczna. Warszawa 2000.
T. Kłak: Ogród świata. Proza Marii Kuncewiczowej. W tegoż: Ogród świata. Katowice 1995.
W. Wójcik: Pisarstwo Marii Kuncewiczowej jako „dziennik podróży”. W tegoż: Skamandryci i inni nad Sekwaną. Katowice 1995.
E. Kraskowska: Od fizjologii do filozofii macierzyństwa. Kresy 1996 nr 4 [m.in. dot. M. Kuncewiczowej].
A. Roćko: Hybrydy gatunkowe Marii Kuncewiczowej. W: Gatunki literackie. Olsztyn 1996.
A. Kochańczyk: Kazimierz Marii Kuncewiczowej. Akcent 1997 nr 4.
B. Mansfeld: Od krajobrazu list i sztuka. Listy Marii Kuncewiczowej do Jerzego Gnatowskiego. PAL Przegląd Artystyczno-Literacki 1998 nr 3.
E. Balawajder: Dom ponad czasem. Spotkania z Zabytkami 1999 nr 9 [dot. domu Kuncewiczów w Kazimierzu Dolnym].
E. Kraskowska: Piórem niewieściem. Z problemów prozy kobiecej dwudziestolecia międzywojennego. Poznań 1999, passim.
I.E. Adalegejm: Polskaja proza mežvoennogo dvadcatiletja. Meždu Zapadom i Rossiej. Fenomen psichologičeskogo jazyka. Moskva 2000, passim.
A. Szałagan: On the promotion of utopia, or the idea of world citizenship in the life and work of Maria Kuncewiczowa. [Przeł.] M. Bańkowski. Dialog and Universalism”, Warszawa 2000 nr 1/2.
B. Umińska: Marii KuncewiczowejTurban i dzika”. Żydostwo, płeć, alienacja. W tejże: Postać z cieniem. Warszawa 2001.
E. Balawajder: Kuncewiczówka – dokument przeszłości. Zeszyty Społeczne KIK 2004 nr 12.
A. Klecka: Problem autorskiej tożsamości w powojennym pisarstwie Marii Kuncewiczowej. Perspektywa genderowa. Ruch Literacki 2005 z. 4/5.
J. Tomkowski: Nieobecność Marii Kuncewiczowej. W tegoż: Don Juan we mgle. Warszawa 2005.
A. Szałagan: Ciężar obecności. Dopełnienia autobiograficznych wątków twórczości Marii Kuncewiczowej w listach do męża (1944-1958). Pamiętnik Literacki 2006 z. 4.
M. Wierzbiański: Dom zbudowany na książkach. Nowy Dziennik” , Nowy Jork 2006 nr z 23 VI dod. „Przegląd Polski”.
O. Dawidowicz-CHymkowskA: Narracja i tożsamość – analiza brulionów „Fantomów” Marii Kuncewiczowej. W tejże: Przez kreślenie do kreacji. Analiza procesu twórczego zapisanego w brulionach dzieł literackich. Warszawa 2007.
A. Galant: Potłuczone klisze ?. Eseistyka Marii Kuncewiczowej. W: Prywatne/publiczne. Gatunki pisarstwa kobiecego. Szczecin 2008.
J.S. Majewski: Silniki silne jak Ursus, kot pisarki i ekscesy poety. Gazeta Wyborcza 2008 nr 15 dod. „Gazeta Stołeczna” [dot. także m.in. A. Sterna].
J. Dużyk: Maria Kuncewiczowa i poetki dwudziestolecia międzywojennego o Capri. (Z niewydanej książki). Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie 2011.
B. Latawiec: Gorzkie domy. W tejże: Zegary nie do zatrzymania. Literackie portrety, listy, szkice. Mikołów 2012 [dot. M. i J. Kuncewiczów oraz ich domu w Kazimierzu Dolnym].
A.E. Banot: Świadectwo umierania. O projekcie autobiograficznym Marii Kuncewiczowej. Świat i Słowo 2013 nr 1.
M. Kisiel: O „Rozmowach z Marią Kuncewiczową. W tegoż: Critica varia. Katowice 2013.
A. Szałagan: Maria Kuncewiczowa w podróży. Pamiętnik Literacki 2014 z. 3.
M. Maczel: Językowe przedstawienie śmierci przez Marię Kuncewiczową (na podstawie utworów autobiograficznych). W: Język doświadczenia religijnego T. 8. Gorzów Wielkopolski 2015.
M. Maczel: Wojna we wspomnieniach Marii Kuncewiczowej. Język, Religia, Tożsamość 2015 [t.] 11.
A. Szałagan: Niespełniony „American Dream. Maria Kuncewiczowa w Stanach Zjednoczonych. W: Od New Orleans do Mississauga. Polscy pisarze w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie po II wojnie światowej (najnowsze badania). Warszawa 2015.
A.E. Banot: Maria Kuncewiczowa czyli Kazimierski fantom. W: Sporne postaci polskiej krytyki feministycznej po 1989 roku. Gdańsk 2016.
J. Górny: To samo od nowa. Pisarstwo kobiet w oczach polskiej i niemieckiej krytyki literackiej końca XIX i początku XX wieku. W: Karły na ramionach olbrzymów? Kultura niemieckiego obszaru językowego w dialogu z tradycją. T. 2. Warszawa 2016 [dot. też Z. Nałkowskiej i F. zu Reventlow].
M. Januszek-Surdacka: Dom pod Wiewiórką. Spotkania z Zabytkami 2016 nr 9/10.
B. Szymczak-Maciejczyk: Odkrywanie ostatnich kart życia – starość i śmierć w późnej prozie Marii Kuncewiczowej. W: Oblicza kobiecej starości. Literatura i historia. Kraków 2016.
H. Kocur: Écriture féminine w dwudziestoleciu międzywojennym. Śląskie Studia Polonistyczne 2017 nr 2.
M. Maczel: Dzieciństwo we wspomnieniach Marii Kuncewiczowej. W: Współczesny i dawny obraz dziecka w języku. Szczecin 2017.
M. Kampert: Przekład autorski. Między literaturą narodową a „obywatelstwem światowym”. (Na przykładzie Marii Kuncewiczowej i Janusza Głowackiego). Przekładaniec 2018 nr 37.
D. Sękalska: Cudzoziemka czy dama Rzeczypospolitej. (Fragment większej całości). Podgląd 2018 nr 4.
D. Sękalska: Maria i Witold. Przymierze z synem. Podgląd 2019 nr 3.
M. Maczel: Wizerunek matki w twórczości Marii Kuncewiczowej (na podstawie wybranych utworów). Język, Religia, Tożsamość 2020 nr 1/2.
D. Prola: Dove abitano il tempo, il silenzio e la voce delle chiese. La Roma di Maria Kuncewiczowa. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka 2020 [t.] 39.
M. Romanowski: Schulz pod ścianą. Czytanie wspomnienia. Schulz Forum 2020 [nr] 15.
M. Januszek-Surdacka: Medal Niepodległości i inne nagrody Marii Kuncewiczowej w świetle jej prozy. W: Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie VII. Ziemianie w walce i pracy na rzecz polskości i niepodległości w XIX i XX w. Kozłówka; Lublin; Warszawa 2021.
M. Januszek-Surdacka: Z (nie tylko literackiej) szafy Marii Kuncewiczowej = From (not only literary) wardrobe of Maria Kuncewiczowa. „Studia i Materiały Lubelskie2021 t. 23.
A. Łebkowska: Problem antropologicznej samowiedzy. O „Kanapowych krajach” Marii Kuncewiczowej. W: Sztuka inwencji. Ryszarda Nycza praktykowanie humanistyki. Rozmowy, inspiracje, kontynuacje. Kraków 2021.
D. Sękalska: Maria Kuncewiczowa jako pisarka i ambasadorka swojej ojczyzny w czasie wojny – wbrew czasowi pogardy. W: Powrześniowa emigracja niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej. Paryż, Londyn, Monachium, Nowy Jork. T. 3. Wybitne postacie kobiece XX – wiecznego wychodźstwa. Białystok 2021.
A. Szałagan: Emigracyjne role Marii Kuncewiczowej. Penclubowa Passionaria, smętna matrona z Forrest Hill, profesor University of Chicago. W: Powrześniowa emigracja niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej. Paryż, Londyn, Monachium, Nowy Jork. T. 3. Wybitne postacie kobiece XX – wiecznego wychodźstwa. Białystok 2021.
M. Domagała: Willa Kuncewiczów bogatsza o pamiątki zza oceanu. „Gazeta Wyborcza2023 nr 10.
K. Masłoń: Wielkie pióro w małym Kazimierzu. W tegoż: Klątwa sprzeczności. Sylwetki dwudziestowiecznych pisarzy. Poznań 2023.
A.E. Banot: Cloths studies na przykładzie „Dwóch księżyców” Marii Kuncewiczowej. W tejże Nie(do)czytane. Pisarki nowoczesności przełomu XIX i XX wieku. Kraków 2024.

Przymierze z dzieckiem

W. Borudzka. „Gazeta Literacka1927 nr 8.
E. Breiter. „Robotnik”, Warszawa 1927 nr 31 [właściwie 33].
S. Napierski: Niezwykły debiut. Wiadomości Literackie 1927 nr 16.
L. Pomirowski. „Głos Prawdy1927 nr 36.
J. Kubiak: Macierzyństwo. „Przymierze z dzieckiem” Marii Kuncewiczowej. Tytuł 2000 nr 3.
J. Masumbuku: Macierzyństwo w kleszczach stylu. Polonistyka 2004 nr 8 s. 30-33.
A. Klamecka: Trauma ciąży i macierzyństwa. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza 2007 [dot. też: M. Gretkowska: Polka; Z. Nałkowska: Niecierpliwi].
M. Maczel: O macierzyństwie w „Przymierzu z dzieckiem” Marii Kuncewiczowej. W: Współczesny i dawny obraz kobiety w języku i literaturze. Szczecin 2015.

Miłość panieńska

A. Chałupnik: Mrówki i anioły. Dialog 2021 nr 3 [dot. także: M. Grabowska: Sprawiedliwość; M. Pawlikoska-Jasnorzewska: Mrówki).
T. Boy-Żeleński. „Ilustrowany Kurier Codzienny1932 nr 129, przedruk w tegoż: Okno na życie. Warszawa 1933, Pisma. T. 24. Warszawa 1966.
A. Słonimski. „Wiadomości Literackie1932 nr 20.
A.E. Banot: Problem, który nie ma nazwy. Kwestia aborcji w „Miłości panieńskiej” Marii Kuncewiczowej. W: Czytanie Dwudziestolecia. 4 t. 2. Częstochowa 2016.

Dwa księżyce

J. Kaden-Bandrowski. „Gazeta Polska1933 nr 111.
W. Kragen: Książka o dziwnym miasteczku. Nowy Dziennik 1933 nr 146.
J.N. Miller: Pijana prawda wśród trzeźwych fałszerzy. Robotnik”, Warszawa 1933 nr 196.
L. Piwiński. „Wiadomości Literackie1933 nr 21.
A. Sobolewska: Ballada o pięknym dniu. Kino 1994 nr 1 [dot. ekranizacji].
I. Glatzel: Poszukiwanie „prawdy życia”. Środowisko „ludzi stamtąd” w „Dwóch księżycach” Marii Kuncewiczowej. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska1999 z. 53.
A. Trześniewska: Wokół kazimierskiego ekosystemu. Na podstawie „Dwóch księżyców” i „Listów do Jerzego” Marii Kuncewiczowej. W: Ludzkie, nie-ludzkie, arcy-zwierzęce: animalocentryzm? Siemianowice Śląskie 2016.
B. Szymczak-Maciejczyk: Ludzie w otoczeniu przyrody. O „Dwóch księżycach” Marii Kuncewiczowej. W: Motywy fauny i flory w literaturze i kulturze. Łódź 2018.
A.E. Banot: Clothes studies na przykładzie „Dwóch księżyców” Marii Kuncewiczowej. W tejże: Nie (do)czytane. Pisarki nowoczesności przełomu XIX i XX wieku. Kraków 2024.

Dyliżans warszawski

E. Breiter: Felietony Marii Kuncewiczowej. Wiadomości Literackie 1935 nr 6.
W. Kubacki. „Gazeta Polska1935 nr 124, przedruk w tegoż: Lata terminowania. Kraków 1963; polemika: L. Tauman: Niewdzięczny pasażer „Dyliżansu warszawskiego”; W. Kubacki: Niewdzięczny pasażer „Dyliżansu warszawskiego” ma głos. „Gazeta Polska” 1935 nr 179.
Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny1935 nr 3.
K. Troczyński: Dwa tory współczesności literackiej. Na marginesie „Dyliżansu warszawskiego” Marii Kuncewiczowej. Dziennik Poznański 1935 nr 289.
A. Kruszyńska: Zagadnienie świadomości czasu w „Dyliżansie warszawskim” Marii Kuncewiczowej. Pamiętnik Literacki 2015 z. 2.

Cudzoziemka

J. Andrzejewski: Ostateczny rozrachunek. Prosto z Mostu 1936 nr 5.
B. Schulz: Aneksja podświadomości; U wspólnej mety. (Marii Kuncewiczej i Karin Michaelis). Pion 1936 nr 17, 1937 nr 35, przedruk w tegoż: Proza. Kraków 1964, wyd. nast. Kraków 1973.
B. Schulz: Nowa książka Kuncewiczowej. „Tygodnik Ilustrowany 1936 nr 3, przedruk w tegoż: Proza. Kraków 1964, wyd. nast. Kraków 1973.
[Z. Nałkowska] j.b. „Studio1936 nr 1, przedruk w tejże: Widzenia bliskie i dalekie. Warszawa 1957.
L. Fryde. „Droga1937 nr 11, przedruk w tegoż: Wybór pism krytycznych. Warszawa 1966.
K.W. Zawodziński: Artyzm w powieści i powieść w artyzmie. W tegoż: Blaski i nędze realizmu powieściowego w latach ostatnich. Warszawa 1937.
J. Muszkowska. „Books Abroad”, Oklahoma City 1938 vol. 12 nr 4.
B. Bevan. „The Weekly Review”, Londyn 1944 nr 12.
C.M. Franzero: A poetical novel. Free Europe”, Londyn 1944 nr 133.
J. Hampson: Fiction. The Spectator”, Londyn 1944 nr 6079.
R. Heppenstall: New novels. Time and Tide”, Londyn 1944 nr z 2 XII.
E. Muir. „The Listener”, Londyn 1944 nr z 7 XII.
J. Balensi. „Mondes”, Paryż 1945 nr z 1 VII.
S. Ballot: Un roman polonais. Reforme”, Paryż 1945 nr z 19 VII.
T. Caldwell. „The Sunday Herald Tribune Book Week”, Chicago 1945 nr z 16 IX.
C. Malraux. „Paysage Dimanche”, Paryż 1945 nr z 1 VII.
P. Morelle: Éducation Européenne. Volontés”, Paryż 1945 nr z 29 VIII.
P. Morelle: L'étrangère et les patriotes. Franc Tireur 1945 nr z 28 VIII.
R. Page. „The New York Times Book Review1945 nr z 5 VIII.
V. Peterson: The grievous time of war. New York Herald Tribune Weekly Book Review 1945 nr z 5 VIII.
R. Pick: Unhappy woman. Saturday Review of Literature”, Nowy Jork 1945 nr 31.
O. Prescott: Outstanding novels. The Yale Review”, New Haven 1945 nr 1.
M. Pieczyński: Proza Kuncewiczowej. Na marginesie wznowienia „Cudzoziemki” i wydania „Gaju oliwnego”. Nowa Kultura 1962 nr 34 [dot. też: Leśnik].
M. Gordon: Klucze do „Cudzoziemki. W tegoż: Katedra. Londyn 1964.
A. Tatarkiewicz: Róża i Barbara. Życie Literackie 1967 nr 42, przedruk w tejże: W labiryncie. Warszawa 1974 [dot. też: M. Dąbrowska: Noce i dnie].
S. Żak: Narracja w „Cudzoziemce” Marii Kuncewiczowej. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie.Prace Historycznoliterackie1968 z. 33 nr 4.
S. Żak: O kompozycji „Cudzoziemki” Marii Kuncewiczowej. Ruch Literacki 1970 nr 1.
M. Lubelska: Cudzoziemka” – fotografia niemodnej piękności. (Zarys kompozycji powieści). W: W kręgu przemian polskiej prozy XX w. Wrocław 1978.
J. Speina: Słowo uprzedmiotowione, czyli kreacja językowa postaci literackiej. (Na przykładzie „CudzoziemkiMarii Kuncewiczowej) W: Teksty i fabuła. Wrocław 1979.
A. Szałagan: Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej. Powstanie, dzieje wydawnicze, recepcja. Pamiętnik Literacki 1986 z. 3.
H. Janaszek-Ivaničková: La relation entre le sien et l'étrange dans L'Étrangère de Maria Kuncewiczowa et La Terre d'Urlo de Miłosz. „Actes du XIIe Congrés de l' Association Internationale de Litterature Comparée. Espace et Frontières”, Monachium 1988 vol. 2.
R. Anczykowska: Maria Kuncewiczowa – „Cudzoziemka. Warszawa: Fabryka Pomocy Naukowych 1991, 29 s.
W. Maciąg: Człowieczeństwo niespełnione. „Cudzoziemka” – Marii Kuncewiczowej. W tegoż: Nasz wiek XX. Wrocław 1992.
M. Rutkowski: Forma i funkcja określeń predykatywnych w powieści Marii Kuncewiczowej „Cudzoziemka. Język Polski 1992 nr 2/3.
I. Kaluta: Róża i Barbara. Teksty Drugie 1995 nr 3/4 [dot. też: M. Dąbrowska: Noce i dnie].
T. Nowacka: Streszczenia, problematyka: dwudziestolecie międzywojenne. Warszawa 1995, Lektury szkoły średniej, wyd. 2 poprawione tamże 2000 [m.in. dot.: Cudzoziemka].
H. Janaszek-Ivaničková: Przestrzeń swoja i obca w „Cudzoziemce” Marii Kuncewiczowej i „Ziemi Ulro” Czesława Miłosza w kontekście europejskim. W tejże: Od modernizmu do postmodernizmu. Katowice 1996.
M. Kawka: Cudza mowa w „Cudzoziemce” Marii Kuncewiczowej. Stylistyka 1997 [t.] 6.
J. Speina: Psychologiczna kreacja językowa postaci literackich. (Na przykładzie „Cudzoziemki” Marii Kuncewiczowej). W tegoż: Literatura w perspektywie psychologii. Toruń 1998.
K. Bratkowska: Kłamstwo muzyczne w Cudzoziemce Marii Kuncewiczowej. W: Ciało, płeć, literatura. Warszawa 2001.
A. Jurga-Rychlińska: Cztery razy „Cudzoziemka. Polonistyka 2001 nr 6.
M. Lubański: Obcość” bohaterki „Cudzoziemki” Marii Kuncewiczowej w psychoanalitycznej interpretacji Brunona Schulza. W: Swojskość i obcość. Olsztyn 2004.
P. Sykulski: Uwięziona, uwiedziona... Cudzoziemka. W: Czytane na nowo. Warszawa 2004.
U. Lementowicz: Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej. Lublin: Biblios 2006, 49 s. Biblioteczka Opracowań, z. 88. Wyd. nast. tamże: 2009, 2014.
K. Weber: Kim jest obca w „Cudzoziemce” Marii Kuncewiczowej?Colloquia Communia2008 t. 1/2.
Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej. Toruń : Wydawnictwo Literat [2010], 154 s. Lektury Wszech Czasów. Streszczenie, analiza, interpretacja, 64. Wyd. nast. tamże [2016].
K. Hawryszków, K. Michałkiewicz: Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej. Literacko-muzyczny dialog z przeszłością. Konteksty Kultury 2011 [nr] 7, toż „Mêlée” 2011 nr 1.
P. Dybel: Bruno Schulz i psychoanaliza. Teksty Drugie 2013 nr 6 [dot. także: W. Gombrowicz: Ferdydurke].
A. Tenczyńska: Tekst muzyczny w tekście literackim. Dwa przypadki. Przegląd Humanistyczny 2013 nr 4 [dot. też: J. Iwaszkiewicz: Xenie i elegie].
M. Sokalska: Ich grolle nicht” w „Cudzoziemce” Marii Kuncewiczowej. O pieśni z perspektywy interdyscyplinarnej. Studia Europaea Gnesnensia 2014 nr 9.
W. M. Osadnik: Jak Bernard W.A. Massey „zdradził” Marię Kuncewiczową, czyli Co można zrobić z „Cudzoziemką. W: Tłumacz i zdrada. Katowice 2015.
A. Cywińska: Życie w sferze marzeń i iluzji. (1-2). Akant 2016 nr 12-13.
A. Jezierska: Macierzyństwo a gwałt. Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej i trylogia wałbrzyska Joanny Bator. „Conversatoria Litteraria 2016.
U. Kopeć: Językowo-kulturowe obrazy mężczyzn w „Cudzoziemce” Marii Kuncewiczowej. W: Współczesny i dawny obraz mężczyzny w języku. Szczecin 2016.
A. Wojda: Intermedialność jako forma tożsamości hybrydycznej. O aporiach tożsamościowych w „Cudzoziemce” Marii Kuncewiczowej. W: Transpozycje. Muzyka w nowoczesnej literaturze europejskiej. Kraków 2016.
A. Wojda: Du spectacle du bovarysme au roman méloforme. Scène de l'opéra chez Flaubert („Madame Bovary”) et Kuncewiczowa („L'Étrangère”). 1-re partie-2-re partie. [Cz. 1-2]. Cahiers ERTA 2016 nr 9-10.
U. Wykurz: Wspomnienia w futerale. Maria Kuncewiczowa „Cudzoziemka”. Język Polski w Szkole Ponadpodstawowej 2017 nr 1.
M.K. Piekarska: Każdy zna jakąś Różę. Książki. Magazyn Literacki 2018 nr 9.
M. Stoch: Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej czytana współcześnie. W stronę konsensualnej interpretacji tekstu literackiego. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura 2018 [t.] 10 [nr] 2.
P. Hendrysiak: O histerycznej naturze Róży Żabczyńskiej. „Progress. Journal of young researchers2021 [nr] 9/10.
G. Supady: Cudzoziemcy w „Cudzoziemce” i w innych powieściach Marii Kuncewiczowej. „Bibliotekarz Podlaski2022 nr 4.
M.I. Niemczyńska: Matka Polka jest wkurwiona. „Książki. Magazyn do Czytania2023 nr 3.

Dni powszednie państwa Kowalskich

Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny1937 nr 12.
K. Wyka: Przemądrzałe wróbelki. Gazeta Polska 1937 nr 345.
E. Breiter: Powieść mówiona. Wiadomości Literackie 1938 nr 26.
Z. Brzuchowska: Wyzwolenie przez pracę i jego pozory. Z problematyki międzywojennej prozy kobiecej. W : Epoka przemian. Rzeszów 2005, passim.

Miasto Heroda

M. Hoffman: Cudzoziemka w Palestynie. Nowy Dziennik 1939 nr 28.
S. Józefowicz: Książka o Ziemi Obiecanej. Myśl Narodowa 1939 nr 4.
H. Michalski: Dyskrecja stylu pisarskiego. Gazeta Polska 1939 nr 76.
K. Pruszyński. „Kurier Literacko–Naukowy1939 nr 2.
A. Rzepakowska: Kolor w opisie podróży do Palestyny. Na podstawie „Miasta Heroda” Marii Kuncewiczowej. Litteraria Copernicana 2012 nr 2.
B. Szymczak-Maciejczyk: Świętość jest straszna. Poszukiwanie transcendencji w „Mieście Heroda” Marii Kuncewiczowej. „Świat i Słowo2019 nr 2.

Klucze

Z. Broncel: Dyliżans wojenny. W drodze”, Jerozolima 1943 nr 10.
J. Olechowski: Klucze do zburzonego domu. „Dziennik Żołnierza APW”, Bliski Wschód 1943 nr 9.
M. Schwarz: Business as usual. Nasza Trybuna”, Nowy Jork 1943 nr 8.
P. Debray: Le reportage contre le roman. La France Catholique 1946 nr z 18 X.
Dussanne: Le silencieux plasir de la lecture. Bonjour Dimanche”, Paryż 1946 nr z 27 X.
Flight through Europe. The Times Literary Supplement”, Londyn 1946 nr 2299.
E. Korzeniewska: Nieprzydatne klucze. Kuźnica 1948 nr 40.
H. Vogler: Klucze, które nie otwierają. Nowiny Literackie 1948 nr 24.
B. Czeszko: Pamiętnik intelektualisty. Przegląd Kulturalny 1959 nr 19.
H. Kirchner-Ładyka: Klucz do kufra wyobraźni. Nowa Kultura 1959 nr 36.
A. Kieżuń: Doświadczenie wojny w twórczości Marii Kuncewiczowej (o zapiskach wojennych w „Kluczach” z dystansu). W: Wspólnota wyobrażona. Pisarki Europy Środkowej wobec problemów literackich, społecznych i politycznych lat 1914-1945. Warszawa 2017.

Zmowa nieobecnych

S. Szurlej-Kossowska. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1946 nr 295.
• [S. Baliński] Stanisław Bal.: Nowa powieść Marii Kuncewiczowej. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1950 nr 265.
J. Hanley: Uprooted lives. The Recorder”, Londyn 1950 nr z 16 IX.
J. Holroyd: Underground in Poland. Catholic Herald”, Londyn 1950 nr z 3 IX.
E. Jenkins: New novels. Manchester Guardian 1950 nr 32.
A. MacRea: Caught by the tide of war. Glasgow Citizen 1950 nr z 6 X.
G. Herling-Grudziński: Gabinet figur woskowych. „Wiadomości”, Londyn 1951 nr 9, przedruk w tegoż:: Wyjścia z milczenia. Warszawa 1998, Dzieła zebrane. T. 2. Recenzje, szkice, rozprawy literackie. Kraków 2010.
J.F. Nims: In nightmare world of war and tragedy. Chicago Tribune 1951 nr z 7 I.
J. Błoński: Anatomia patriotyzmu. Przegląd Kulturalny 1958 nr 10 [dot. też: Leśnik].
M. Brzóstowicz: Rodzina w ujęciu antropologicznym: „Zmowa nieobecnych. W tejże: Wizerunek rodziny w polskiej prozie współczesnej. Poznań 1998.

Leśnik

J. Bielatowicz. „Życie”, Londyn 1953 nr 7.
S. Westfal: Leśnik z Polesia. „Wiadomości”, Londyn 1953 nr 40.
R. Church: The Polish scene. „John O'London's Weekly1954 nr z 12 II.
J.H. Stubbs: „Time & Tide”, Londyn 1954 nr z 13 II.
J. Taggart. „The Star”, Londyn 1954 nr z 5 II.
H. Bereza: Koniec błogostanu. Orka 1957 nr 13.
M. Głowiński: Historyzm czy psychologia. Twórczość 1957 nr 12.
J. Iwaszkiewicz: Syn Elizy i Melchiora. Życie Warszawy 1957 nr 292, polemika: A. Piotrowski: Odpowiadając Jarosławowi Iwaszkiewiczowi. „Słowo Powszechne” 1957 nr 294, List Marii Kuncewiczowej do Jarosława Iwaszkiewicza. „Życie Warszawy” 1958 nr 17, J. Iwaszkiewicz: Odpowiedź Marii Kuncewiczowej, tamże nr 27, M. Dąbrowska: W płaszczu „Leśnika”. „Życie Warszawy” 1958 nr 47.
[A. Kijowski] A. Kij.: Syzyfowe prace” i Freud. Przegląd Kulturalny 1957 nr 42.
S. Lichański: Książka pełna wdzięku. Nowe Książki 1957 nr 13, przedruk pt. Sztuka czystej prozy w tegoż: Wśród mówiących prozą. Szkice literackie. [Warszawa] 1971.
J. Błoński: Anatomia patriotyzmu. Przegląd Kulturalny 1958 nr 10 [dot. też: Zmowa nieobecnych].
J. Kołłątaj: Za parawanem bernawczyckiej historii. Tygodnik Powszechny 1958 nr 3.
M. Pieczyński: Proza Kuncewiczowej. Na marginesie wznowienia „Cudzoziemki” i wydania „Gaju oliwnego”. Nowa Kultura 1962 nr 34 [dot. też: Leśnik].
E. Szonert: Samotność i ojczyzna. Kierunki 1963 nr 10.
M. Szpiczakowska: O pewnym przypadku akania w dialekcie północnokresowym – osobliwa forma narzędnika liczby pojedynczej rodzaju żeńskiego. LingVaria 2008 nr 1.
A. Szałagan: Maria Kuncewiczowa i „Leśnik” w kręgu paryskiej „Kultury. Pamiętnik Literacki 2010 z. 1.
M. Maczel: Obraz ojca i syna w „Leśniku” Marii Kuncewiczowej. Język, Religia, Tożsamość 2018 nr 1.

Gaj oliwny

E. Szonert: Niewinność i zbrodnia. Kierunki 1961 nr 23.
Z. Kozarynowa: Zbrodnia w słońcu południa. Wiadomości”, Londyn 1962 nr 1.
M. Pieczyński: Proza Kuncewiczowej. Na marginesie wznowienia „Cudzoziemki” i wydania „Gaju oliwnego”. Nowa Kultura 1962 nr 34 [dot. też: Leśnik].

The olive grove

O.K. Burger: Murder in Provence. New York Times 1963 nr z 11 VIII.
H. Hale: The momentum of murder. Saturday Review”, New York 1963 nr z 22 VI.
L. Hart: Suspenseful story of a slaughter. The Sunday Sun”, Baltimore 1963 nr z 3 VII.
E.B. Hungeford: Subliminal ills of human conscience superbly probed. Chicago Tribune 1963 nr z 2 VI.
B. Lease: Crude version of great betrayal. Chicago Sunday Times 1963 nr z 16 VI.
H.T. Moore: A master work of intrigue. Boston Herald 1963 nr z 7 VII.
M. Murray: Good novels elude ebbtide of summer. Washington Post 1963 nr z 23 VI.
M. Neville: A hauntingly poetic tale. By a Polish visitor. Chicago Daily News 1963 nr z 29 V.

Tristan 1946

S. Kossowska: Straszydło 1967. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1967 nr 50 dod. „Tydzień Polski”.
W. Natanson: Miłość. Za i Przeciw 1967 nr 48, przedruk w tegoż: Moje przygody literackie. Poznań 1972.
J. Pieszczachowicz: Tristan i Izolda XX wieku. Twórczość 1967 nr 12, przedruk w: O literaturze polskiej. Cz. 2. Warszawa 1976 oraz w tegoż: Smutek międzyepoki. Kraków 2000.
J. Przyboś: Podwojony Tristan. Życie Warszawy 1967 nr 256.
H. Zaworska: Tristan, czyli smutek. Nowe Książki 1967 nr 22.
A. Bukowska: Powtórzenie mitu. Miesięcznik Literacki 1968 nr 1.
A. Lisiecka: Opowieść o miłości i śmierci. Polityka 1968 nr 10.
S. Melkowski: Zwierzęta w stanie łaski. Tygodnik Kulturalny 1968 nr 7, przedruk w tegoż: Powód czytania. Warszawa 1982.
M. Sprusiński: Teatr Tristana i Izoldy. W: Proza, poezja. Warszawa 1968, przedruk w tegoż: Między prawdą a zmyśleniem. Kraków 1978.
X. Gąsiorowska. „Books Abroad”, Oklahoma City, OK 1969 nr 1.
P. Jokostra: Isolde wird zum Superstar. Die Welt”, Hamburg 1974 nr z 24 X.
M. Nowak: Tristan und Isolde mit vertauschten Rollen. Zu einem Roman der polnischen Authorin Maria Kuncewicz. Tages-Anzeiger”, Zurych 1974 nr z 13 VIII.
H. Rhode: Ein polnischer Tristan in Nachkriegs – England. Erlebnis story für heimliche Romantiker. Bücherkommentare”, Freiburg 1974 nr z V.
H. Zaworska: Czy można dziś umrzeć z miłości?Literatura1974 nr 43.
S. Ziegler: Tristan 1946. Romantik ohne Masche. „Die Presse”, Wien 1974 nr z 14 VIII.
H. Janaszek-Ivaničková: La contemporanéité et les archétypes ou le mythe de Tristan et iseut dans l'œuvre de Maria Kuncewiczowa. „Neohelicon”, Budapest 1975 nr 3-4.
I. Łossowska: Maria Kuncewiczowa, „Tristan 1946. W tejże: Śladami moich lektur. Warszawa 2012.
E. Trębaczkiewicz: Mythos von Tristan und Isolde, Mythos Wagner oder Mythos Familie? Überlegungen am Beispiel des Schaffens von Thomas Mann und Maria Kuncewiczowa („Tristan” und „Tristan 1946”). Zeszyty Naukowe. Uniwersytet Szczeciński. Colloquia Germanica Stetinensia 2013 nr 21.
B. Karwowska: Exile in postwar Polish women's prose. Polish Review”, Nowy Jork 2014 nr 1 [dot. także: J. Kowalska: Pogranicza, D. Mostwin: Córki].
Ł. Kucharczyk: Samotne kobiece ja wyrażone w monologu wewnętrznym: „Tristan 1946” Marii Kuncewiczowej. W: Samotność – wybór czy los. Literatura i kultura. Kraków 2016.

Fantomy

A. Bukowska: Fantomy i rzeczywistość. Miesięcznik Literacki 1971 nr 12.
B. Kazimierczyk: O człowieku i historii współczesnej. Wrocławski Tygodnik Katolicki 1971 nr 44.
W. Maciąg: Świat jako fantom. Życie Literackie 1971 nr 47.
M. Pieczyński: Antypamiętniki Kuncewiczowej. „Polityka 1971 nr 45.
W. Sadkowski. „Współczesność1971 nr 24.
W. Tkaczuk: Zgoda czy przymierze. Za i Przeciw 1971 nr 50.
M. Dobkowa. „Orzeł Biały”, Londyn 1972 nr 95.
W. Guenther: Ułuda życia. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1972 nr 16 dod.Tydzień Polski”.
T. Katelbach: Metamorfozy i fantomy Kuncewiczowej. Kultura”, Paryż 1972 nr 6.
B. Kejna-Sharratt. „Études Slaves et Est-Européennés”, Québec 1972 t. 17.
A. Lisiecka: Cudzoziemka. „Wiadomości”, Londyn 1972 nr 18, przedruk pt. „Fantom” Marylka. W tejże: Przewodnik po literaturze krajowej. Londyn 1975.
H. Zaworska: Żyć u siebie. Twórczość 1972 nr 2, przedruk w tejże: Spotkania. Warszawa 1973.
B. Bartnicka: O języku „Fantomów” i „Natury” Marii Kuncewiczowej. Poradnik Językowy 1978 nr 6.
M. Sprusiński: Cytaty i inkrustacje z życia. W tegoż: Między prawdą a zmyśleniem. Kraków 1978 [dot. też: Natura].
A. Borawska: Autobiograficzność „Fantomów” Marii Kuncewiczowej i „Innego świata” Gustawa Herling-Grudzińskiego. W: Gatunki literackie. Olsztyn 1996.
E. Woźnicka: Fragment jako forma autobiografii. „Fantomy” i „Natura” Marii Kuncewiczowej. Pamiętnik Literacki 2002 z. 2.
M. Boniecka: Fikcja, która ocala. O Fantomach Marii Kuncewiczowej. W: Zamieranie fikcji. Katowice 2014.
N. Waśko: Inność i zadomowienie, czyli od domu do bezdomności. Szkice Humanistyczne 2016 nr 3 [dot. też N. Hawthorne’a].

Tristan. A novel

M. Levin: Tristan. New York Tomes Book Review 1974 nr z 3 III.
Ph. Whiteman: Complex retelling of legendary love story. Chicago Sun Times Week Book 1974 nr z 17 II.

Natura

[A. Grajewska] K. Narutowicz. „Życie i Myśl1975 nr 11.
Z. Lichniak. „Słowo Powszechne1975 nr 144.
K. Nowicki: Poza anegdotą. Fakty 1975 nr 42.
J. Walc: Natura pisarki. Polityka 1975 nr 38.
H. Zaworska: Stylizacja życia. Twórczość 1975 nr 10.
M. Danilewicz Zielińska. Kultura”, Paryż 1976 nr 1/2.
R. Stone. „World Literature Today”, Oklahoma City 1977 vol. 51 nr 1.
B. Bartnicka: O języku „Fantomów” i „Natury” Marii Kuncewiczowej. Poradnik Językowy 1978 nr 6.
M. Sprusiński: Cytaty i inkrustacje z życia. W tegoż: Między prawdą a zmyśleniem. Kraków 1978 [dot. też: Fantomy].
E. Woźnicka: Fragment jako forma autobiografii. „Fantomy” i „Natura” Marii Kuncewiczowej. Pamiętnik Literacki 2002 z. 2.

Fantasia alla polacca

M. Cechnicka: Mit „Cudzoziemki” raz jeszcze. Życie Literackie 1979 nr 48.
B. Kazimierczyk. „Słowo Powszechne1979 nr 287.
T. Walas: Sztuka wskrzeszania. Nowe Książki 1979 nr 22.
L. Bugajski: Fantazja. Odra 1980 nr 5.
A. Łaszowski: Filozofia dekadencji. Kierunki 1980 nr 4.
E. Rothert. „Dialectics and Humanism”, Warszawa 1980 vol. 7 nr 2.
S. Tomala: Przybyszewski po latach. Miesięcznik Literacki 1980 nr 3.

Przeźrocza

T. Błażejewski: Piękny, niedobry świat. „Miesięcznik Literacki" 1985 nr 10/11.
M. Bednarek: Strzępy, tropy i przezrocza minionego świata (Iłłakowiczówna, Baranowicz, Kuncewiczowa). W tejże: (M)ikrokosmos literacki. Przestrzeń genologiczna małych form narracyjnych w prozie polskiej lat 1945-1989. Poznań 2013 [dot. także: K. Iłłakowiczówna: Z rozbitego fotoplastykonu; Jan Baranowicz: Zielone ścieżki].
B. Kazimierczyk: Pejzaż naszego świata. Kierunki 1985 nr 33.
K. Narutowicz: Konstrukcje. Kierunki 1985 nr 42.
H. Zaworska: Upór. Twórczość 1985 nr 10.
P. Legutko: Od fizjologii do metafizyki. Tygodnik Powszechny 1986 nr 7.
P. Szewc: Dyliżans włoski. Znak 1986 nr 9.
B. Gutkowska: Pogodzona ze światem. O „Przeźroczach” Marii Kuncewiczowej. W tejże: Odczytywanie śladów. Katowice 2005.
M. Manczel: Wizerunki mniszek w „Przeźroczach” Marii Kuncewiczowej. W: Język doświadczenia religijnego. T. 7. Gorzów Wielkopolski 2014.
D. Lisak-Gębala: Esej, kobieta, autobiografia. Hipotezy na marginesie analizy „Przeźroczy” Marii Kuncewiczowej. Autobiografia 2018 nr 1.
P. Gębala: Sztuka wpisana w życie, czyli „Przeźrocza. Notatki włoskie” Marii Kuncewiczowej. W: Literatura i rzeczywistość. Studenckie zmagania z literaturą. Częstochowa 2019.
P. Rudzka: Sztuka wpisana w życie, czyli „Przeźrocza. Notatki włoskie” Marii Kuncewiczowej. W: Literatura i rzeczywistość. Studenckie zmagania z literaturą. Częstochowa 2019.
A.M. Manek: Maria Kuncewiczowa, Sándor Márai. Późny wiek – późna twórczość. Interakcje. Materiały do studiów nad psychologią starości. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2023, 172 s. [dot.: Przeźrocza oraz S. Márai: Dziennik (Teljes napló), Trzydzieści srebrników (Harminc ezüstpénz)].

Listy do Jerzego

T. Swat. „Kierunki1988 nr 47.
B. Kazimierczyk: Pejzaż naszego świata. Wokół „Listów do Jerzego” Marii Kuncewiczowej. Odrodzenie 1989 nr 21.
Z. Konty: My zawsze podróżujemy razem. Akcent 1989 nr 2.
S. Stanik: Pożegnanie dwóch światów. Nowe Książki 1989 nr 10.
P. Szewc: Wyznania szeptem. Tygodnik Powszechny 1989 nr 5.
A. Trześniewska: Marii Kuncewiczowej rozrachunek ze starością na podstawie „Listów do Jerzego. W: Między literaturą a medycyną. Cz. 8. Starość i inne problemy egzystencjalne w badaniach interdyscyplinarnych. Lublin 2014.
A. Trześniewska: Wokół kazimierskiego ekosystemu. Na podstawie „Dwóch księżyców” i „Listów do Jerzego” Marii Kuncewiczowej. W: Ludzkie, nie-ludzkie, arcy-zwierzęce: animalocentryzm? Siemianowice Śląskie 2016.
A. Demkowicz: I tak żyliśmy, takeśmy podróżowali. Miłość wobec przemijania i śmierci, na podstawie „Listów do Jerzego” Marii Kuncewiczowej; Ja zawsze chcę być z tobą. „Listy do Jerzego” Marii Kuncewiczowej jako „wielki hymn na chwałę życia” W: Motywy miłości, kobiety i rodziny w wybranych dziedzinach nauki. Lublin 2021.

The modern Polish mind

S. Coblenz: The iron courtain samples illuminate slavic soul. Los Angeles Times 1962 nr z 13 VIII.
J. Hughes: Problems and pleasures in an international sampler of new writing. The Christian Science Monitor”, Boston 1962 nr z 19 VII.
V. Peterson: In the face of disilusion, a stubborn refusal to despair. New York Times Book Review 1962 nr 25.
T. Snores: Antologia współczesnej myśli polskiej. Kultura”, Paryż 1962 nr 9.
F. Tuchy: Frosty glitter. The Spectator”, Londyn 1962 nr z 8 II.
W. Weintraub: Stripe of a satellite. Saturday Review”, Nowy Jork 1962 nr z 4 VIII.
J. Alvarez. New Statesman”, Londyn 1963 nr z 8 III.
A. Gillon. „The Polish Review”, Nowy Jork 1963 nr 1.
Z. Grabowski. „The Tablet”, Londyn 1963 nr z 20 IV.
M. Kustow: Poland without tears. The Tribune”, Londyn 1963 nr z 8 III.
M. McLaren: The Polish spirit. The Scotsman”, Edynburg 1963 nr 37337.
J. Peterkiewicz: Ideology v. experience. The Sunday Times”, Londyn 1963 nr z 27 I.
O. Sherer-Virski. „Slavic Review”, Waszyngton 1963 nr 2.