KUMANIECKI Kazimierz Feliks

Urodzony 18 maja 1905 w Krakowie; syn Kazimierza Władysława Kumanieckiego, profesora prawa administracyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ), i Marii z domu Osika. Uczęszczał do III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie. Po zdaniu matury w 1923 studiował filologię klasyczną, archeologię klasyczną i historię starożytną na UJ. W 1926 uzyskał doktorat na podstawie rozprawy Quo temporis ordine Vergilius singulos Aeneidos libros elaboraverit (wydanej w serii „Archiwum Filologiczne PAU” w 1926); w tymże roku opublikował pierwsze prace w czasopismach „Eos” i „Pamiętnik Literacki”. W 1926-27 kontynuował studia na uniwersytecie w Berlinie. Odbywał też podróże naukowe do Rzymu, Florencji i Wenecji (1927-28) oraz Paryża (1928). Od 1928 pracował jako nauczyciel łaciny w VI Gimnazjum im. T. Kościuszki w Krakowie (do 1930) i równocześnie jako asystent Katedry Filologii Klasycznej UJ. W 1930 habilitował się na UJ na podstawie rozprawy De consiliis personarum apud Euripidem agentium i otrzymał stanowisko docenta w II Katedrze Filologii Klasycznej. W tymże roku został członkiem Komisji Filologicznej Polskiej Akademii Umiejętności (PAU). W 1931 odbył podróż naukową do Grecji. Od 1936 mieszkał Warszawie, gdzie mianowany profesorem nadzwyczajnym, został kierownikiem III Katedry Filologii Klasycznej na Uniwersytecie Warszawskim (UW); w rok później wybrany został na członka korespondenta Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Wyjeżdżał parokrotnie w celach naukowych do Włoch (1936-38). Podczas okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i wykładał na tajnym UW. Od końca 1939 do 1941 był członkiem konspiracyjnej organizacji o orientacji chrześcijańskiej Znak, w której zajmował się działalnością odczytową i wydawniczą. Następnie należał do Armii Krajowej (AK, pseudonim: Kozakiewicz); od sierpnia 1942 pracował w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK, pełniąc funkcję szefa Centralnej Redakcji, zajmującej się dywersyjną akcją „N”. Współredagował przeznaczone dla żołnierzy Wehrmachtu gazetki „Der Hammer” (1941-42), „Der Durchbruch” (1942), „Der Klabauteremann” (1942), opracował broszurę Der Windmacher (1943). W czasie powstania warszawskiego 1944 kierował przygotowywaniem tekstów ulotek wzywających żołnierzy niemieckich do poddawania się powstańcom, pracował w rozgłośni Błyskawica w dziale nasłuchów i audycji w języku niemieckim. Został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po upadku powstania przebywał w Krakowie i, kontynuując działalność konspiracyjną, należał do redakcji „Biuletynu Informacyjnego” (grudzień 1944-styczeń 1945). Po wojnie powrócił do pracy na UW na stanowisku kierownika I Katedry Filologii Klasycznej. W 1945 został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i członkiem korespondentem PAU. Prowadził działalność polityczną; był członkiem zarządu Stronnictwa Pracy (1945-47), posłem do Krajowej Rady Narodowej (1945-46). Wchodził w skład najpierw zarządu, a następnie Rady Naczelnej Ligi do Walki z Rasizmem. Od 1946 był redaktorem miesięcznika „Meander” (do 1977) i serii wydawniczych tego czasopisma Auctarium Meandreum i Biblioteka Meandra oraz członkiem kolegium redakcyjnego kwartalnika „Eos”. W 1948 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego; od tegoż roku do 1950 był też prorektorem UW. W 1950 został członkiem czynnym PAU oraz prezesem Polskiego Towarzystwa Filologicznego (do 1977); należał do członków założycieli Sekcji Czytania Autorów Greckich Koła Warszawskiego tego towarzystwa. Kontynuował badania historycznoliterackie nad różnymi okresami literatury greckiej, łacińskiej, bizantyjskiej, polsko-łacińskiej, krytykę i egzegezę tekstów, a także twórczość przekładową. Za pracę naukową otrzymał w 1952 nagrodę Ministra Szkolnictwa Wyższego. Od 1954 wchodził w skład zarządu Polskiego PEN Clubu. Od marca tegoż roku przewodniczył (używając pseudonimu Aesticamplanus) Sodalitas Crocodiliana, nieformalnemu stowarzyszeniu filologów klasycznych – wykładowców UW, którego spotkania, nawiązujące do antycznych sympozjonów, odbywały się w Warszawie w staromiejskim lokalu Krokodyl. W 1956 został członkiem korespondentem, a w 1961 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk (PAN); był przewodniczącym Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej (1957-77). Kierował Zakładem Nauk o Kulturze Antycznej PAN (1957-60); tu założył i redagował serię edytorską Bibliotheca Latina Medii et Recentioris Aevi oraz wspólnie z Wiktorem Steffenem redagował serię Auctorum Graecorum et Latinorum Opuscula Selecta. W 1957 powołał w PAN serię Biblioteka Przekładów z Literatury Antycznej. W tymże roku był redaktorem naczelnym „Przeglądu Humanistycznego”, następnie wchodził w skład komitetu redakcyjnego pisma. Od 1958 redagował serię Archiwum Filologiczne. Był prezesem Conseil International de la Philosophie et des Sciences Humaines przy UNESCO (1961-65), delegatem PAN do Union Académique Internationale w Brukseli, która wybrała go kolejno na członka Biura Wykonawczego (1962-68) i prezesa (1968-77); z ramienia Unii był członkiem Comité International pour Sciences Humaines pod patronatem UNESCO. Otrzymał doktoraty honoris causa Uniwersytetu im. L. Kossutha w Debreczynie (1968), Uniwersytetu Warszawskiego (1970), Uniwersytetu we Fryburgu Bryzgowijskim (1973). Był członkiem wielu zagranicznych akademii i towarzystw naukowych, m.in. Mediolańskiej Akademii Nauk, Królewskiej Flamandzkiej Akademii Nauk, Literatury i Sztuki (od 1969), Saksońskiej Akademii Nauk w Lipsku, Centro di Studi Ciceroniani w Rzymie (od 1969), Centro Internationale di Studi Oraziani w Rzymie (od 1970 członek zarządu). W 1971-74 wchodził w skład Prezydium PAN. Za osiągnięcia w dziedzinie badań naukowych otrzymał Nagrodę Państwową (1964), nagrodę Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego I stopnia (1969), nagrodę Sekretarza Naukowego PAN (1977). Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim (1954) i Krzyżem Komandorskim (1966) Orderu Odrodzenia Polski, włoskim złotym medalem Cultura di Roma (1975). Zmarł 8 czerwca 1977 w Warszawie.