BIO
Urodzona 25 marca 1928 w Łodzi w rodzinie inteligenckiej; córka Alfreda i Wandy z Landsbergów. Dzieciństwo spędziła w Łodzi, skąd po wybuchu II wojny światowej została wraz z rodziną wysiedlona jesienią 1939. Mieszkała kolejno w Warszawie i Milanówku, ponownie w Warszawie, a po upadku powstania warszawskiego w Podkowie Leśnej. Po wojnie powróciła do Łodzi i kontynuowała naukę. W 1945 zamieściła w dwutygodniku „Przyjaciel” bajkę wierszem dla dzieci Historyjka cała, jak muszka w polewce pływała (nr 1, podpisana J. Cichocka). Po ukończeniu w 1947 liceum humanistycznego dla dorosłych, studiowała przez rok historię sztuki na Uniwersytecie Łódzkim, a od 1948 aktorstwo w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej (PWSA) w Łodzi; w 1952 uzyskała dyplom. Od trzeciego roku studiów pracowała w Teatrze Powszechnym w Łodzi jako aktorka i asystentka reżysera. Przez dwa lata była przewodniczącą Koła Artystycznego przy PWSA. W 1952 wyszła za mąż za Jana Kulmę, reżysera. W tymże roku debiutowała jako poetka wierszem Nasza piosenka, ogłoszonym w „Expressie Wieczornym” (nr 128, podpisana J. Cichocka); za właściwy debiut uważa poemat Notatnik zakopiański, opublikowany w 1954 w „Nowej Kulturze” (nr 15); w piśmie tym zamieszczała wiersze do 1956. W 1953 przeniosła się do Warszawy, gdzie studiowała na Wydziale Reżyserskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej; w 1955 uzyskała absolutorium. W czasie studiów pracowała przez rok jako asystentka reżysera w Teatrze Współczesnym, a następnie przez dwa lata pełniła tę funkcję w Teatrze Narodowym. Od 1954 należała do Związku Artystów Scen Polskich. Po ukończeniu studiów przez kilka lat pracowała jako reżyser w Teatrze Ziemi Łódzkiej, w teatrach Poznania i Koszalina, w Teatrze Wybrzeża w Gdańsku i w Warszawie (Scena Kameralna Filharmonii Narodowej). Równocześnie rozwijała twórczość literacką; wiersze dla dzieci publikowała od 1954 w „Płomyczku”, a od 1959 w „Płomyku” i „Świerszczyku”, utwory poetyckie, m.in. w „Kronice” (1955-57), „Życiu Literackim” (stale w 1957-68), współpracowała też ze „Szpilkami” (od 1955). Od 1959 była członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1961 osiadła na stałe we wsi Strumiany pod Stargardem Szczecińskim, w Puszczy Goleniowskiej. W 1961-74 uczestniczyła wraz z mężem w pracach utworzonego przez nich Kolegium Artystycznego Sceny Kameralnej Filharmonii Narodowej (późniejszej Warszawskiej Opery Kameralnej). Publikowała wiersze i prozę poetycką, m.in. w „Tygodniku Kulturalnym” (1966-77), „Spojrzeniach” (1971-75), „Głosie Szczecińskim” (1976-79). W 1977 otrzymała nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość artystyczną dla dzieci. Od tegoż roku była konsultantem literackim w szczecińskim Teatrze Lalek „Pleciuga”. W 1982 zorganizowała przy parafii św. Michała w Poczerninie pod Szczecinem, i do 1987 prowadziła wraz z mężem, dziecięcy zespół teatralny, który występował w kościołach kilkunastu miast, m.in. w Warszawie w ramach Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. W 1984 została członkiem Związku Polskich Autorów i Kompozytorów Utworów Rozrywkowych, w 1989 członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Polskiego PEN Clubu. Za całokształt twórczości literackiej otrzymała w 1988 nagrodę Komitetu Kultury Niezależnej, a w 1990 nagrodę Wojewody Szczecińskiego. W 1990-92 współpracowała z Rozgłośnią Szczecińską Polskiego Radia jako autorka cyklu audycji Listy ze Strumian. We wrześniu 1996 opuściła Strumiany i powróciła do Warszawy. W tymże roku została prezesem zarządu Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Za twórczość dla dzieci i młodzieży otrzymała Order Uśmiechu (2000), medal International Board on Books for Young People (IBBY, 2001) oraz nagrodę Prezydenta Rzeczpospolitej (2004). Odznaczona m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1975), Medalem Korczakowskim (1978), Złotym Krzyżem Zasługi (1980), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998). Zmarła 17 czerwca 2018 w Warszawie.
Twórczość
1. Historyjka cała, jak muszka w polewce pływała. [Wiersz]. „Przyjaciel” 1945 nr 1 s. 16.
Adaptacje
sceniczne
2. Katar świętego Mikołaja. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Prapremiera: Łódź, Państwowa Wyższa Szkoła Aktorska 1948. Druk „Świat Młodych” 1956 nr 99 s. 2-4.
Adaptacje
telewizyjne
3. Przygoda z ogłoszenia. Wodewil w 2 aktach. Muzyka: W. Kazanecki. Prapremiera: Łódź, Łódzki Teatr Objazdowy 1952. Wyd. z uwagami inscenizacyjnymi: J. Kulmowa. Dekoracje projektował Z. Strzelecki. Warszawa: Czytelnik 1953, 213 s.
4. Fatum na zakręcie. [Wiersze]. Warszawa: Iskry 1957, 53 s.
Zawartość
Adaptacje
teatralne
5. Stukam, pukam. [Wiersze]. Warszawa: Iskry 1959, 50 s.
Zawartość
6. Co piszczy w trawie? [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1961, 21 s.
7. Boże umieranie. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1962, 101 s.
Zawartość
8. Stacja Nigdy w życiu. [Powieść dla dzieci]. Powst 1962. Wyd. Warszawa: Nasza Księgarnia 1967, 359 s.
9. Amfitryjon polski czyli Odprawa bogów greckich. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Scena Kameralna Filharmonii Narodowej 1963.
10. Breweryje czartowski czyli Diabeł diabłu nie kumoter. Komedia ludowa z przyśpiewkami w 3 aktach. Prapremiera: Bydgoszcz, Teatr Polski 1964. Telewizja Polska 1964.
11. Lokomotywiątko. [Opowieść wierszem dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1964, [24] s.
12. Deszczowa muzyka. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1965, [8] k. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1971, wyd. 2 [właśc. 3] 1974.
13. Kameleon. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1965, [12] s.
14. Wio, Leokadio! [Powieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1965 [właśc. 1964], 210 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1974, wyd. 3 1981; [wyd. 4] Poznań: G&P 2005.
Przekłady
niemiecki
węgierski
Adaptacje
teatralne
radiowe
filmowe
15. Zielony Amadeo. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Powst. 1965. Telewizja Polska 1967.
Nagrody
16. Cykuta. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1967, 75 s.
Zawartość
17. Jonasz, czyli Miara epoki. [Wiersze satyryczne]. Warszawa: Iskry 1967, 94 s.
Zawartość
18. Śpiew lasu. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1967, [12] s.
19. Zimowe słowiki. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1967, [18] k. Wyd. 2 tamże 1988.
20. Młode listki. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1968, [8] s.
21. Gdyby. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1969, 26 s.
22. Parnassus reformowany czyli Apollo prawodawca. [Utwór dramatyczny]. Muzyka: G. Raphael. Prapremiera: Warszawa, Teatr na Wyspie w Łazienkach 1969.
23. Serce wiolonczeli. Kaprys na aktora, ręce, liść i wiolonczelę. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Powst. 1969. Prapremiera: Zielona Góra, Scena Lalkowa Lubuskiego Teatru im. L. Kruczkowskiego 1974. Druk „Scena” 1974 nr 7/8 s. 88-92. Przedruk w: Teatr baśniowy. Warszawa 1983 s. 5-22. Por. poz. ↑.
Nagrody
24. Szaleństwa starości czyli Pazzia senile. [Utwór dramatyczny]. Muzyka: A. Banchieri. Prapremiera: Bydgoszcz, Filharmonia Bydgoska 1969.
25. Trochę więcej, trochę mniej. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Prapremiera: Toruń, Teatr Baj Pomorski 1969.
26. Ja, czarownica. [Poemat sceniczny]. Powst. 1970. Druk „Morze i Ziemia” 1978 nr 11 s. 20-24.
Nagrody
27. Wiersze dla Kaji. [Dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1970, 24 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1973; wyd. 3 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1977.
Przekłady
czeski
niemiecki
rosyjski
węgierski
28. Aporemy czyli Rozmyślania przed lustrem. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1971, 93 s.
29. Kain. [Utwór dramatyczny w 1 akcie]. „Dialog” 1971 nr 12 s. 16-18.
30. Misterium męki człowieczej. [Monodram]. Telewizja Polska 1971.
31. Różne rzeczy Hilarego. [Powieść dla dzieci]. Powst. 1971. Wyd. Warszawa: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa – Książka – Ruch 1973, 77 s. Wyd. nast. Szczecin: Glob 1988.
Nagrody
32. Trzy. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1971, 206 s.
33. Ballada o niesłychanej wojnie kaszanej. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Szczecin, Teatr Lalek „Pleciuga” 1972.
Nagrody
34. Karmaniola czyli od Sasa do Lasa. Libretto do muzyki S. Moniuszki. Wystawienie: Warszawa, Opera Kameralna 1972.
35. Pałac Lucypera. Libretto do muzyki K. Kurpińskiego. Wystawienie: Poznań, Opera im. S. Moniuszki. 1972.
36. Zasypianki. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1972, [14] k. Wyd. 2 tamże 1980.
Przekłady
węgierski
37. In medio vero omnium residet sol. [Libretto baletowe]. Współautor: J. Kulma. Sceny poetyckie J. Kulmowa. Muzyka: J. Maksymiuk. Prapremiera: Warszawa, Opera Kameralna 1973.
38. Jak to Panjezusek Cierniowy po świecie przepatrywał. [Poemat]. Litografia: J. Duda-Gracz. [B.m.w:] Nakład autorów 1973, [24] s. Przedruk zob. poz. ↑.
39. Kolory. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1973, [26] k.
40. Moje wiersze. [Dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1973, [22] k.
Zawartość
Adaptacje
radiowe
41. Oratorium o św. Ottonie. [Współautor:] J. Kulma. Prapremiera: Szczecin, Katedra pod wezwaniem św. Jakuba 1974.
42. Król, osioł i błazen. [Utwór dramatyczny dla dzieci w 1 akcie]. Powst. 1975.
43. Plama. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1975, [12] s.
44. Żalnice. [Utwór dramatyczny w 3 aktach]. Powst. 1975.
Nagrody
45. Bałwan i róża. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Powst. 1976. Prapremiera: Słupsk, Teatr Lalek „Tęcza” 1989.
Przekłady
niemiecki
Adaptacje
radiowe
46. Łokietek czyli Mazurek Dąbrowskiego. [Utwór dramatyczny; współautor:] J. Kulma. Powst. 1976. Prapremiera: pt. Łokietek czyli Ballada o żołnierzu co go diabeł wodził. Wrocław, Teatr Lalek 1986.
47. O tym jak lew oswoił człowieka. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Powst. 1976. Prapremiera: Trypolis, Szkoła przy Ambasadzie Polskiej w Libii, 1983.
48. Dyrektor teatru. [Komedia do muzyki W.A. Mozarta]. Prapremiera: Słupsk, Teatr Muzyczny 1977.
49. Fiksacje Amora czyli la finta giardiniera. [Libretto]. Muzyka: W.A. Mozart. Prapremiera: Warszawa, Opera Kameralna 1977.
50. Mysz jak nie mysz. [Bajka dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1977, [8] s. Przedruk zob. poz. ↑.
Nagrody
51. Świerszczynowy świerszcz. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Powst. 1977. Druk w: Drzewo jabłoni na wiosnę. Warszawa 1979 s. 25-39. Prapremiera: w adaptacji M. Majewskiej. Opole, Teatr Lalki i Aktora 1983.
Przekłady
niemiecki
Adaptacje
radiowe
52. Krześlaki z rozwianą grzywą. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1978, [18] k. Wyd. 2 tamże 1984.
53. Trefnisiem będąc. [Wiersze satyryczne]. Warszawa: Czytelnik 1978, 65 s.
Zawartość
54. Wielki Mały Król. [Utwór dramatyczny w 3 aktach]. Prapremiera: Lublin, Teatr im. J. Osterwy, Duża Scena 1978.
Nagrody
Przekłady
francuski
rosyjski
55. Historia o ptaku Cis. [Utwór dramatyczny]. „Scena” 1979 nr 12 s. 40-47. Prapremiera: Bielsko-Biała, Teatr Lalek „Banialuka” 1981. Przedruk w: Osiem sztuk w poszukiwaniu teatru. Warszawa 1982 s. 93-136.
56. Moje próżnowanie. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1979, [24] k. Wyd. 2 tamże 1983.
Nagrody
Zawartość
57. Zawiązki. [Wiersze]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1979, 88 s.
Zawartość
58. Na ten słodki czas. [Wiersze satyryczne]. Szczecin: Akademicka Agencja Wydawnicza* 1981, 62 s.
Zawartość
59. Pra pra pra i wcale nie babcia. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Powst. w 1981.
Nagrody
60. Zasypianki nowe. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1981, 30 s.
61. Jasełka. Misterium religijne. Prapremiera: Kościół pod wezwaniem św. Michała w Poczerninie koło Szczecina 1982. Wyd. Katowice: Księgarnia św. Jacka 1990, 20 + [4] s.
62. Rzeczy niepotrzebne. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1982, [48] s.
Zawartość
63. Gorzkie żale dzieci Chrystusowych. [Misterium religijne]. Oprac. muzyczne: J. Kulma. Wystawienie: poza cenzurą w kościołach Szczecinie, Częstochowy, Łodzi, Warszawy i in. 1984.
64. O bartniku, diabełku i wojsku z pierników. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Powst. 1984. Prapremiera: Toruń, Teatr Lalki i Aktora Baj Pomorski 1987.
Nagrody
65. Robal. Igraszka lalkowa z chórem greckim. [Dla dzieci]. Powst. 1984. Druk „Scena” 1986 nr 3 s. 37-41.
Nagrody
66. Serce jak złoty gołąb. [Baśnie prozą]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1984, 80 s. Wyd. 2 tamże 1991.
Nagrody
Zawartość
Adaptacje
teatralne
67. Arka imć pana Noego. [Utwór dramatyczny]. Muzyka: J. Kulma. Wystawienie: poza cenzurą w kościołach województwa szczecińskiego i w Warszawie w 1985.
68. A nad nami anioły. [Utwór dramatyczny w 3 aktach]. Powst. 1986. Druk „Dialog” 1990 nr 9 s. 5-26.
69. Niebo nad miastem. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1986, [32] s.
70. Kłamstwo gołębie. [Wiersze 1980-1982]. Berlin Zachodni: Nakład przyjaciół 1987, 80 s. Wyd. nast. Szczecin: Szczecińska Oficyna Solidarności* 1988.
Zawartość
71. Suplement mój. [Wiersze]. Powst. 1987. Wyd. Poznań: W drodze 1990, 110 s.
Nagrody
Zawartość
72. Szukam. Gra w 3 aktach. Powst. 1987. Druk „Dialog” 1988 nr 4 s. 5-35. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwo Teatru Polskiego 1988.
Nagrody
73. Kto? [Wiersze dla dzieci]. Poznań: W drodze 1988, [32] s.
74. Wiersze wybrane. 1954-1979. Warszawa: Czytelnik 1988, 327 s.
Zawartość
75. Zagapienie. [Wiersze dla dzieci]. Szczecin: Glob 1988, [40] s.
Nagrody
76. Błękit. [Wiersze dla dzieci]. Ilustracje: J. Kulmowa. Szczecin: Oficyna Drukarska Książnicy Szczecińskiej 1990, [12] s.
77. Zgubione światełko. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1990, 44 s.
78. Bajki skrzydlate. [Baśnie prozą dla dzieci]. Szczecin: Glob 1991, 156 s.
Zawartość
79. Mirra, kadzidło, złoto. Apokryf betlejemski. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Powst. 1992. Prapremiera: Będzin, Teatr Dzieci Zagłębia 1993.
Nagrody
80. Siedemset piętnaście zaginął. [Utwór sceniczny dla dzieci]. Druk w: Nowe sztuki dla dzieci i młodzieży. Poznań: Ogólnopolski Ośrodek Sztuki dla Dzieci i Młodzieży 1992. Z. 1 s. 151-177. Wystawienie: pt. Pociąg do Betlejem, czyli 7.15 zaginął. Prapremiera: Wrocław, Wrocławski Teatr Lalek 1993.
81. Garbata modlitwa. [Wiersze dla dzieci]. Szczecin: Ottonianum 1993, 34 s.
82. Wewnątrz snów. [Wiersze]. Szczecin: Książnica Szczecin 1993, 55 s.
83. Apokryfiady. [Wiersze]. Wrocław: Providentia 1994, 24 s. Por. poz. ↑.
84. Ciułanie siebie. [Wspomnienia]. Warszawa: „Twój Styl” 1995, 345 s.
85. Niewielki niemały król. Wystawienie: Bielsko-Biała, Teatr Polski 1996.
86. Kradzione. Pięć poematów. Szczecin: Książnica Pomorska 1998, 56 s.
87. Psalm toastu. [Wiersze]. Szczecin: Książnica Pomorska 1998, 107 s.
88. Joanna skrzydlata. [Musical poetycki]. Muzyka: G. Menet. Prapremiera: Lublin, Teatr im. H.Ch. Andersena 2000.
89. Moja pełnia, czyli Wiersze lubiane. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2000, 175 s.
90. Wybór wierszy dla dzieci. Wrocław: Siedmioróg 2000, 63 s.
91. Topografia myślenia. [Wspomnienia]. Red.: M. Słysz. Warszawa: Iskry 2001, 140 s.
92. Strumieńskie wędrowanie. [Wspomnienia]. Sejny: Pogranicze 2004, 189 s.
93. Niefruwak Piechotny. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 2005, 20 s.
94. Co sie komu śni, a nawet i nie śni. [Wiersze]. Warszawa: Ezop 2006, 43 s.
95. Czemu? [Wiersze]. Warszawa: Nowy Świat 2006, 80 s.
Teksty piosenek do przedstawień teatralnych
Wydania osobne tekstów piosenek z nutami, m.in.
Słuchowiska radiowe, m.in.
Scenariusze telewizyjne
Wybory utworów literackich w przekładach
Przekłady i przeróbki
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1966, 1973, 1978, 1989.
• Marzenie jako pierwsze. Rozm. R. Wachowiak. „Sztuka dla Dzieci” 1990 nr 4.
• A ja jestem epigonką siebie. Rozm. U. Chęcińska. „Polonistyka” 1993 nr 9.
