KUDLIŃSKI Tadeusz

Urodzony 10 listopada 1898 w Krakowie; syn Ignacego Kudlińskiego, urzędnika Sądu Apelacyjnego, i Kazimiery z Wdówków. Od 1909 uczęszczał do Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Po wybuchu I wojny światowej i służbowej ewakuacji rodziny do Ołomuńca na Morawach, uczył się przez rok w polskim gimnazjum dla uchodźców, po czym powrócił do szkoły w Krakowie. Wiosną 1916 został powołany do armii austriackiej i wysłany do Szkoły Kadetów Kawalerii w Mödlingu pod Wiedniem, gdzie zdał zastępczą maturę, po czym został skierowany do Szkoły Oficerów Artylerii w Simmering. W lutym 1917 otrzymawszy urlop z wojska, zdał maturę w Krakowie. Następnie pełnił służbę jako podoficer obserwator w pułku ciężkiej artylerii na froncie austriacko-rosyjskim w Karpatach Wschodnich. Później walczył na froncie austriacko-włoskim. Po odniesieniu ran był niezdolny do czynnej służby i został przeniesiony do Krakowa. Od listopada 1918 służył jako podporucznik w Wojsku Polskim w pułku artylerii ciężkiej. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920. Jesienią tegoż roku podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po zdemobilizowaniu w 1922, zaczął równocześnie pracować w Bibliotece Jagiellońskiej. W 1923 ożenił się z Barbarą Miziewiczówną. W tymże roku uzyskał doktorat prawa i podjął pracę w Oddziale Krakowskim Banku Gospodarstwa Krajowego. Debiutował w 1927 opowiadaniem pt. Regaty, opublikowanym w „Gazecie Literackiej” (nr 12); w 1927 i w 1931-34 wchodził w skład redakcji tego pisma (tu też artykuły pod pseudonimem Kat). Był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich w Krakowie i z jego ramienia od 1929 wchodził w skład Komisji Teatru przy Radzie Miejskiej. W 1932-38 współpracował z redakcją tygodnika „Zet”, ogłaszając recenzje i artykuły na temat teatru; w 1936-37 opublikował serię felietonów pt. Mielizny teatralne na łamach „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”; drukował też m.in. w „Pionie” (1933-35). Odbywał podróże zagraniczne, m.in. w 1932 z grupą pisarzy do Czechosłowacji oraz wycieczkę morską dookoła Europy, a w 1934 podróżował do Francji i Niemiec. W 1934 zorganizował w Krakowie eksperymentalny teatr debiutantów Mikroscena. W 1934 otrzymał nagrodę literacką m. Krakowa, a w 1936 Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literackiej. W 1936 i 1937 prowadził wykłady z zakresu literatury i teatru w Wakacyjnym Instytucie Sztuki. Współorganizował, a później kierował Krakowską Konfraternią Teatralną (1938-39), przy której powstał rodzaj szkoły teatralnej Studio 39. W czasie okupacji niemieckiej nadal mieszkał w Krakowie i pracował jako wicedyrektor w Banku Gospodarstwa Krajowego. Brał udział w pracach konspiracyjnych jako członek katolickiej organizacji Unia, w której zajmował się sprawami kultury – przede wszystkim literatury i teatru. Od 1940 prowadził z ramienia krakowskiej Delegatury Rządu akcję pomocy materialnej dla pisarzy. Opiekował się różnymi zespołami i grupami teatralnymi (m.in. Teatrem Rapsodycznym). W styczniu 1944 został aresztowany przez gestapo i przez cztery miesiące był w więzieniu na ulicy Montelupich. Po wojnie kontynuował pracę zawodową w Oddziale Krakowskim Banku Gospodarstwa Krajowego (do przejścia na emeryturę w 1947) i literacką. Działał w Komisji Teatru Szkolnego przy Kuratorium Oświaty w Krakowie (do 1974). Prowadził wykłady na temat teatru dla różnych środowisk i instytucji, m.in. w 1945 w Studium Teatralnym przy Starym Teatrze. W 1945-48 był recenzentem teatralnym „Tygodnika Powszechnego”, publikował też w „Tygodniku Warszawskim”. W 1948 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W grudniu tegoż roku został aresztowany i oskarżony o nielegalną, antyustrojową działalność. Skazany na siedem lat więzienia, przebywał w zakładach we Wronkach, w Rawiczu, a od 1954 w Ośrodku Pracy w Potulicach. Po zwolnieniu z więzienia w 1955, wznowił pracę literacką. Współpracował jako recenzent teatralny i publicysta kulturalny m. in. z „Życiem Literackim” (w 1955 zatrudniony w dziale teatralnym), „Tygodnikiem Powszechnym” (od 1956, też pod pseudonimem Kat; 1957-59 członek redakcji), „Dziennikiem Polskim” (w 1959-66 prowadził dział teatralny; tu m.in. pisał od 1962 felietony do rubryki Tydzień teatralny). Publikował nadto m.in. w „Za i przeciw” (1958-69), „Dialogu” (1960-64), „Życiu i Myśli” (1962-71), „Życiu Literackim” (1965-75), „Kierunkach”1966-69), „Scenie” (1970-73). W 1958-66 był członkiem zarządu Polskiego PEN Clubu. W 1959 przebywał przez dwa miesiące na stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki w Paryżu. W tymże roku po rozprawie rewizyjnej został zrehabilitowany. W 1961 był wraz z Klubem Krytyki Teatralnej w Niemieckiej Republice Demokratycznej. Od 1962 działał aktywnie w Klubie Miłośników Teatru w Krakowie. Był członkiem Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI) oraz Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC). W 1967 otrzymał nagrodę Wojewódzkiej Rady Narodowej i Miejskiej Rady Narodowej (MRN) w Krakowie za upowszechnianie kultury. Od 1968 był członkiem Rady Muzealnej Muzeum Historycznego m. Krakowa. W 1969 podjął na nowo działalność pedagogiczną i popularyzatorską, prowadził wykłady z dziedziny teatru, m.in. na kursach działaczy kulturalno-oświatowych na Uniwersytecie Ludowym w Wierzchosławicach. W 1969 był organizatorem środowiska krakowskiego PEN Clubu, a później jego sekretarzem. W 1973 uczestniczył w reaktywowaniu Oddziału Grodzkiego Towarzystwa Kultury Teatralnej. W tymże roku otrzymał nagrodę im. W. Pietrzaka za całokształt twórczości. W 1973/74-1976/77 i od 1980 prowadził zajęcia na Międzywydziałowym Studium Kulturalno-Oświatowym. W 1974-80 pełnił funkcję kolejno kierownika literackiego i doradcy literackiego w Teatrze Kolejarza w Krakowie. W 1976 otrzymał nagrodę Wydziału Kultury MRN w Krakowie, w 1979 nagrodę m. Krakowa w dziedzinie upowszechniania kultury. W 1989 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Wyróżniony odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1963), Złotą Odznaką m. Krakowa (1966), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1975), odznaką honorową „Działacz Kultury Związku Zawodowego Kolejarzy” (1976), odznaką honorową „Zasłużony Popularyzator Wiedzy” (1978). Zmarł 7 października 1990 w Krakowie.