Print

BIO

Born on 12 November 1934 in Warsaw; daughter of the geophysicist and geologist Tadeusz Olczak, and the poet and prose-writer Hanna Mortkowicz-Olczakowa. She is the granddaughter of the children's author and translator Janina, and Jakub Mortkowicz. Both of her maternal grandparents were also booksellers and publishers. During the Nazi occupation of Poland, she, her mother and grandmother went into hiding in Podkowa Leśna, Żbikówka (near Pruszków) and Piastów. She was then placed in the care of the Sisters of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary in Warsaw. She lived in Krakow after the war. In 1953, she started a law degree at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. In her fourth year she abandoned her studies and became involved in the emerging cabaret group Piwnica pod Baranami (which was based at the eponymous bar in the city). In 1956 she married Ludwik Zimmerer, a West German journalist and translator based in Poland. She and her husband subsequently moved to Warsaw. In subsequent years she wrote texts and lyrics for Piwnica pod Baranami. She made her debut in print in 1966 with the play Ja – Napoleon albo o potędze wyobraźni (I, Napoleon, or: On the power of the imagination), which appeared in the theatre journal "Dialog" (no. 9). After divorcing Zimmerer, she settled permanently again in Krakow. From 1981 to 1983, she was literary director of the Bagatela Theatre in Krakow, while from 1989 to 1998 she served in the same role at the Ludowy Theatre in Nowa Huta. She was also executive producer on several documentary films, feature films and television series. She received the prestigious Nike Literary Prize in 2002 for her family novel W ogrodzie pamięci (In the Garden of Memory). She has a daughter from her first marriage, Katarzyna (b. 1961), who is a journalist and translator. She later married the translator, film director and producer Michał Ronikier. She lives in Krakow.

Twórczość

1. Ja – Napoleon albo O potędze wyobraźni. Komedia w 3 aktach. „Dialog” 1966 nr 9 s. 13-50. Prapremiera: Reżyseria: A. Szczepkowski. Warszawa, Teatr Dramatyczny 1968.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

2. Wystawa ku czci Gabrieli Zapolskiej. [Monodram]. Prapremiera: Reżyseria: M. Stebnicka. Kraków, Stary Teatr im. H. Modrzejewskiej 1977.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

3. Z biegiem lat, z biegiem dni… [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: A. Wajda, A. Polony. Kraków, Stary Teatr im. H. Modrzejewskiej 1978; radiowa: Adaptacja i reżyseria: A. Wajda, A. Polony i R. Bobrowska. Polskie Radio 1978. Por. poz. ↑.

Części: I. Eviva l'arte!; II. Ach! Powietrza! Tchu!; III. Co dalekie było – blisko.
Scenariusz na motywach utworów: M. Bałuckiego, J. Kadena-Bandrowskiego, M. Dąbrowskiej, Z. Kaweckiego, J. A. Kisielewskiego, S. Przybyszewskiego, A. Struga, G. Zapolskiej, T. Boya-Żeleńskiego.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

4. Zapolska. [Utwór dramatyczny]. Współautor: A.J. Dąbrowski. Prapremiera: Reżyseria: A.J. Dąbrowski. Zielona Góra, Lubuski Teatr im. L. Kruczkowskiego 1978.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

5. Ku czci Ambrożego Grabowskiego. [Scenariusz przedstawienia]. Prapremiera: Reżyseria: P. Skrzynecki. Kraków, „Piwnica pod Baranami” 1979.

6. Z biegiem lat, z biegiem dni… [Scenariusz serialu telewizyjnego w 8 odcinkach]. Reżyseria: A. Wajda. Telewizja Polska 1980. Por. poz. ↑.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument audiowizualny: Warszawa Telewizja Polska 2017, 3 dyski optyczne DVD.

7. Piwnica pod Baranami. [Album]. Tekst: J. Olczak-Ronikier. Rysunki: K. Madej. Fotografie: M. Olewicz. Kraków: [b.w. 1986], 16 s.

Album jubileuszowy wydany z okazji 30. rocznicy powstania kabaretu.

8. Człowiek z marmuru – początek i koniec. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Reżyseria: K. Orzechowski. Kraków, Teatr Ludowy 1989.

Widowisko teatralne inspirowane filmem A. Wajdy „Człowiek z marmuru”.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

9. Piwnica pod Baranami, czyli Koncert ambitnych samouków. Warszawa: Tenten 1994, 332 s. Wyd. nast.: wyd. 2 poprawione i uzupełnione tamże 1995; [wyd. 3] Warszawa: Pruszyński i S-ka 1997, 349 s., [wyd. 4] tamże 2002.

Historia działalności kabaretu Piwnica pod Baranami ze wspomnieniami związanych z nią artystów.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

10. Pokochaj mnie… Pierwszy w dziejach serial kabaretowy pod Nieznanym Jeszcze Tytułem. Odcinek pierwszy. Prapremiera: Reżyseria: B. Krasińska. Kraków, Teatr Ludowy, Scena „Pod Ratuszem” 1996. Por. poz. ↑.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

11. Nocne tańce Wieczystego. Pierwszy w dziejach serial kabaretowy pod Nieznanym Jeszcze Tytułem. Odcinek drugi. Prapremiera: Reżyseria: K. Orzechowski. Kraków, Teatr Ludowy, Scena „Pod Ratuszem” 1997. Por. poz. ↑ .

12. Piotr. [Biografia]. Współautorka: J. Drużyńska. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998, 205 s. [Wyd. 2] tamże 2007.

Dot. P. Skrzyneckiego.

Nagrody

Nagroda literacka im. M. Ginter w 1999.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

13. Kredyt i debet. Andrzej Wajda o sobie. Scenariusz filmu dokumentalnego. Reżyseria: A. Wajda. Telewizja Polska 1999.

14. W ogrodzie pamięci. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2001, 357 s. Wyd. nast..: dodruki: 2002, 2003, 2004; [wyd. 2] Warszawa: Świat Książki 2004; dodruki Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2007, 2008; wyd. 2 [właśc. 3] Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2012.

Opowieść o rodzinie Autorki.

Nagrody

Nagroda Literacka Nike w 2002, włoska nagroda Premio Acerbi w 2011.

Przekłady

angielski

In the garden of memory. A family memoir. [Przeł.] A. Lloyd-Jones. London 2004.

francuski

Dans le jardin de la mémoire. [Przeł.] R. Bourgeois. Montricher 2005.

hebrajski

B-gan ha-ziykarŵn. [Przeł.] U. Freidkin. Tel-'Abiyb 2012.

niderlandzki

In de tuin van het geheugen. [Przeł.] E. Hart. Breda 2004.

niemiecki

Im Garten der Erinnerung. Eine europäische Jahrhundertfamilie. [Przeł.] K. Wolff. Berlin 2006, wyd. 2 tamże 2007.

rosyjski

V sadu pamâti. [Przeł.] E.S. Tverdislova. Moskva 2006.

serbski

U vrtu secanja. [Przeł.:] M. Duškov, O. Duškov. Beograd 2007.

szwedzki

I minnets trädgård. [Przeł.] I. Grönberg. Stockholm 2008, wyd. nast. jako dokument dźwiękowy: Czyta B. Örnehed. Enskede 2009, 1 płyta CD.

włoski

Nel giardino della memoria. [Przeł.] S. De Fanti. Udine 2009.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

15. Anielskie pióra. [Scenariusz filmu dla młodzieży]. Powst. przed 2007.

Nagrody

II nagroda w konkursie na scenariusz filmu dla młodego widza, Gdynia 2006.

16. Korczak. Próba biografii. Warszawa: W.A.B. 2011, 478 s. Fortuna i Fatum. Wyd. nast. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 2012. Wielkie Biografie.

Nagrody

Nagroda Klio w kategorii varsaviana przyznana przez Porozumienie Wydawców Książki Historycznej w 2011, nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 2012, Nagroda im. J. Turowicza w 2013.

Przekłady

bułgarski

Korčak. Opit za biografiâ. [Przeł.] O. Genčeva. Sofiâ 2013.

czeski

Korczak. Pokus o biografii. [Przeł.] I. Lexová. Praha 2019, wyd. jako dokument elektroniczny tamże w formacie EPUB, MOBI 2019.

hebrajski

Ḳorts'aḳ. Nisayon le-biyografyah. [Przeł.] M. Borenshṭain. Yehuda 2013.

rosyjski

Korčak. Opyt biografii. [Przeł.] A. Fruman. Moskva 2015.

ukraiński

Ânuš Korčak. Storinkami biografiĭ. [Przeł.] A. Pavlišin. Kiïv 2012.

węgierski

Korczak. Életrajzi vázlat. [Przeł.] P. Hermann. Budapest 2019.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

17. Wtedy. O powojennym Krakowie. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2015, 345 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta E. Kijowska. Warszawa: Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „LARIX” 2016, plik elektroniczny (czytak).

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 2016.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Adaptacje

• H. Mniszkówna: Trędowata. Wystawienie: Reżyseria: M. Prus. Kalisz, Teatr im. W. Bogusławskiego 1970.
• A. Mickiewicz: Kurhanek Maryli. Scenariusz i układ tekstu: J. Olczak-Ronikier, K. Wiśniak. Wystawienie: Reżyseria: E. Lassek. Kraków, Teatr Bagatela im. T. Boya-Żeleńskiego 1981.
• J. Korczak: Król Maciuś I. Wystawienie: Reżyseria: R. Olesiński. Kraków, Teatr Bagatela im. T. Boya-Żeleńskiego 1982.
• B. Prus: Emancypantki. Adaptacja pt. Szaleństwa panny Magdaleny. Adaptacja: J. Olczak-Ronikier, W. Nurkowski. Wystawienie: Reżyseria: W. Nurkowski. Kraków, Teatr Bagatela im. T. Boya-Żeleńskiego 1983.
• H.Ch. Andersen: Królowa Śniegu. Tłum. S. Beylin. Adaptacja: J. Olczak-Ronikier, W. Nurkowski. Wystawienie: Reżyseria: W. Nurkowski. Kraków, Teatr Ludowy 1990.

Prace redakcyjne

1. Na rynku w Krakowie, czyli o sprawach ważnych i mniej ważnych, które się tu wydarzyły w latach 1257-1939. Wybrała i oprac.: J. Ronikier. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 148 s.

Omówienia i recenzje

Autor o sobie

• Umowa z Bogiem. „Dziennik Polski” 1996 nr 262.

Wywiady

• Zimne koty tańczą w Piwnicy trzęsiono-bujanego. Rozm. A. Traczewska. „Szkice” 1992 nr 1.
• W piwnicznej ciżbie. Rozm. S. Mancewicz. „Gazeta Wyborcza” 1994 nr 136.
• Głowa do góry. Rozm. J. Strzałka. „Przekrój” 2001 nr 51/52 [dot.: W ogrodzie pamięci].
• Kraków daje mi poczucie trwałości. Rozm. P. Szewc. „Nowe Książki” 2001 nr 11.
• Łagodnieję z biegiem lat. Rozm. K.T. Nowak. „Twój Styl” 2001 nr 12.
• Dzieło w toku. Rozm. T. Fiałkowski „Tygodnik Powszechny” 2002 nr 38.
• Spacer po ogrodzie pamięci. Rozm. D. Nowicka. „Nowa Trybuna Opolska” 2003 nr 126 [dot.: W ogrodzie pamięci].
• Nie opowiadaj głupstw, doktorku. Rozm. A. Bikont. „Gazeta Wyborcza” 2011 nr 137 dod. „Książki” nr 1 [dot.: Korczak].
• Pusty pociąg „Korczak”. Rozm. M.I. Niemczyńska. „Gazeta Wyborcza” 2012 nr 160.
• Idź, Doktoru, z mojego domu. Rozm. J. Mikołajewski. „Gazeta Wyborcza” 2014 nr 125 [dot.: Korczak].
• Wywoływanie duchów. Rozm. A. Kuźniak. „Gazeta Wyborcza” 2015 nr 296 [dot.: Wtedy].

Ogólne

Artykuły

• M. KRYTOWSKA: Bio(geo)grafia kobieca. Przestrzenny wymiar doświadczenia. „Autobiografia” 2016 nr 2 [dot. też: E. Kuryluk, A. Tuszyńska].
• M. BOLIŃSKA: Listy na strychu. Nagłowice we wspomnieniach Joanny Olczak-Ronikier (Wtedy. O powojennym Krakowie). W: Sztuka w Świętokrzyskiem. Studia z historii kultury i sztuki w XIX i XX wieku. Kielce 2019.
• M. ROMANOWSKI: Biograficzne punctum. Pisarstwo biograficzne Joanny Olczak-Ronikier w perspektywie tożsamościowej. „Teksty Drugie” 2019 nr 1.

Ja – Napoleon albo O potędze wyobraźni

• [W. NATANSON] W.N.: Rozmowa z lalką. „Teatr” 1968 nr 8.
• [A. WRÓBLEWSKI] A.W.: Przyjęcie u Ludwików. „Panorama Północy” 1968 nr 13.
• [E. ŻMUDZKA] (EL.ŻM.) Ja – Napoleon. „Zwierciadło” 1968 nr 10.
Go back to position Wróć do pozycji

Wystawa ku czci Gabrieli Zapolskiej

• J. BOBER: Sceny i scenki Pani Gabrieli. „Gazeta Południowa” 1977 nr 34.
• J. KUNA: Listy strasznej babuni. „Dziennik Polski” 1977 nr 32.
• J. OPALSKI: Zapolska! „Teatr” 1977 nr 14.
• M. SZYBIST: Wystawa ku czci… „Echo Krakowa” 1977 nr 66.
Go back to position Wróć do pozycji

Z biegiem lat, z biegiem dni…

• B. BELUSIAK: Cyganeria i mydlarze. „Razem” 1978 nr 23.
• M. FIK: Cały Kraków spokrewniony. „Polityka” 1978 nr 15.
• A. HAUSBRANDT: Spektakle-maratony. „Widnokręgi” 1978 nr 8.
• B. HENKEL: Co dalekie – blisko. „Sztandar Młodych” 1978 nr 83.
• Z. JASTRZĘBSKA: Eviva l'arte! Niech żyje sztuka!. „Filipinka” 1978 nr 11.
• J. KONIECPOLSKI: Gestem! „Student” 1978 nr 25/26.
• A. MAŁACHOWSKI. „Kultura” 1978 nr 16.
• B. MAMOŃ. „Tygodnik Powszechny” 1978 nr 16.
• B. OSTERLOFF: Saga spod Wawelu. „Teatr” 1978 nr 12.
• K. PLEŚNIAROWICZ: Andrzeja Wajdy „Teatr Nieustający”. „Dziennik Polski” 1978 nr 78.
• B. ROMANOWICZ: Na trzy wieczory, albo jedną noc. „Życie Warszawy” 1978 nr 89.
• M. SIENKIEWICZ: Jedna noc, albo trzy wieczory. „Kultura” 1978 nr 20.
• M. SZYBIST. „Echo Krakowa” 1978 nr 81.
• R. SZYDŁOWSKI: Stary Kraków na scenie. „Trybuna Ludu” 1978 nr 88.
• E. WYSIŃSKA: Krakowska saga rodzinno-teatralna. „Dialog” 1978 nr 6.
• J. BOBER: Pospolitość niepospolita? „Gazeta Południowa” 1979 nr 104.
• M. JODŁOWSKI: Czas jako bohater. „Opole” 1979 nr 6.
• J. KŁOSSOWICZ: Że też im się chciało… „Literatura” 1979 nr 3.
• H. KUBICKI. „Trybuna Robotnicza” 1979 nr 67.
• A. SOBAŃSKA. „Zwierciadło” 1979 nr 4.
• T. SOBOLEWSKI: Wajda i moderna. „Film” 1979 nr 37.
• K. WOLICKI: Coś nowego w teatrze. „Dialog” 1979 nr 3.
Go back to position Wróć do pozycji

Człowiek z marmuru – początek i koniec

• W. CYBULSKI: Marmur i cegła. „Film” 1990 nr 11.
• L. CZAPLIŃSKI: Upiory w muzeum rewolucji. „Wprost” 1990 nr 19.
• K. GACEK: Teatr to jest życie. (Pewien spektakl w Nowej Hucie). „Trybuna Ludu” 1990 nr 5.
• K. KANIA: Początek i koniec epoki. „Słowo Powszechne” 1990 nr 100.
• J. SIERADZKI: Nasze małe apokalipsy. „Polityka” 1990 nr 6.
• B. WINNICKA: Obcas propagandy. „Życie Literackie” 1990 nr 1.
• L. WÓJCIK: Na miarę czasów. „Teatr” 1990 nr 3.
Go back to position Wróć do pozycji

Piwnica pod Baranami, czyli Koncert ambitnych samouków

• E. BANIEWICZ: „Ta nasza młodość co z czasu drwi...”. „Twórczość” 1994 nr 10.
• J. DRZEWUCKI: Okolicznościowa laurka. „Rzeczpospolita” 1994 nr 120.
• [T. FIAŁKOWSKI] LEKTOR: Pomniki Krakowa. „Tygodnik Powszechny” 1994 nr 23.
• R.M. GROŃSKI: W Piwnicznej izbie. „Polityka” 1994 nr 25.
• J. JAREMOWICZ: Księga Piwnicy. „Nowe Książki” 1994 nr 9.
• K. MASŁOŃ: Wzrusza, bawi i ośmiela. „Rzeczpospolita” 1994 nr 120.
• K. PIECHOWICZ: Przychodzimy, odchodzimy. „Życie Warszawy” 1994 dod. „Ex Libris” nr 54.
• M. ROSTWOROWSKI: „To nie mrówki wyszły na ludzi”. „Tygodnik Powszechny” 1994 nr 31.
• M. WYKA: Koncert ambitnych samouków. „Dekada Literacka” 1994 nr 14/15.
• M. ZIELIŃSKA: Dezyderata. „Teatr” 1994 nr 7/8.
• L. ŻULIŃSKI: Z piwnicznej izby. „Wiadomości Kulturalne” 1994 nr 5.
• S. SALMONOWICZ: „Piwnica pod Baranami”, czyli w poszukiwaniu utraconego czasu. „Przegląd Artystyczno-Literacki” 1995 nr 1/2.
• [T. FIAŁKOWSKI] LEKTOR: Portret i elegie. „Tygodnik Powszechny” 1997 nr 51/52.
Go back to position Wróć do pozycji

Pokochaj mnie…

• Ł. DREWNIAK: Pokochaj mnie. „Didaskalia” 1996 nr 1.
• M. TOPOREK: Pokochaj mnie... maszkaronie. „Trybuna” 1996 nr 62.
Go back to position Wróć do pozycji

Piotr

• [T. FIAŁKOWSKI] LEKTOR: Portret. „Tygodnik Powszechny” 1998 nr 50.
• H. BALTYN: Pan Piotr. „Nowe Książki” 1999 nr 3.
• J. KOTT: Peter Pan krakowskiej Piwnicy. „Rzeczpospolita” 1999 nr 67.
• H. ZAWORSKA: Zabawa jako ratunek. „Gazeta Wyborcza” 1999 nr 15.
• M. ZIELIŃSKA: Piotr Pan. „Gazeta Wyborcza” 1999 nr 10.
Go back to position Wróć do pozycji

W ogrodzie pamięci

• M. BARANOWSKA: Rodzina. „Gazeta Wyborcza” 2001 nr 224.
• T. FIAŁKOWSKI: Powieść prawdziwa. „Tygodnik Powszechny” 2001 nr 45.
• H. ZAWORSKA: Radość i ból wspominania. „Nowe Książki” 2001 nr 11.
• T. FIAŁKOWSKI: Pamięć i talent. „Tygodnik Powszechny” 2002 nr 41.
• J. JEDLICKI: Ród. „Zeszyty Literackie” 2002 nr 1.
• T. MECHTENBERG: „Ein Glück, dass wir alle diese Bedrohungen überlebt haben”. „Zbliżenia Polska-Niemcy” 2002 nr 1.
• W. WŁADYKA: Przywrócona pamięć. „Res Publica Nowa” 2002 nr 1.
• M. BRZÓSTOWICZ: Uchylić drzwi do przeszłości. „Polonistyka” 2003 nr 5.
• K. KOŹNIEWSKI: W czarnym lesie pamięci. „Myśl Socjaldemokratyczna” 2003 nr 1.
• K. KRALKOWSKA-GĄTKOWSKA: Duma i wstyd. „Śląsk” 2003 nr 8.
• S. LEWIN: Jeżeli nie ty, to kto? Jeżeli nie teraz, to kiedy? „Znak” 2003 nr 9.
• A. ZAMOYSKI: In the garden of memory, by Joanna Olczak-Ronikier. „The Spectator”, Londyn 2005 nr 9205, przekł. polski: Dzieje pewnej rodziny. „Forum” 2005 nr 4.

Zob. też Wywiady.

Go back to position Wróć do pozycji

Korczak

• A. BIKONT. „Zeszyty Literackie” 2011 nr 1.
• I. GRUDZIŃSKA-GROSS: Rentgen nie zna litości. „Książki” 2011 nr 1.
• J. KLECHTA. „Przegląd Powszechny” 2011 nr 11.
• J. LEOCIAK: Człowiek, który przemawiał do wszy. Korczak: legenda ożywa. „Tygodnik Powszechny” 2011 nr 20.
• I. NYC: Obsesje i lęki bohatera. „Wprost” 2011 nr 15.
• J. SOBOLEWSKA: Za murem. „Polityka” 2011 nr 24.
• E. SZYBOWICZ: Zapomnij o świętym Korczaku [on-line] „dwutygodnik.com” 2011 nr 59. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 3 lutego 2014].
• J. TOKARSKA-BAKIR: Korczaka portret niesentymentalny. „Gazeta Wyborcza” 2011 nr 148.
• K. WALEWSKA: „Korczak”. Próba recenzji. „Nowe Książki” 2011 nr 11.
• A. WITKOWSKA: Biografia spełniona. „Cwisz[y]n” 2011 nr 4.
• A. KOLA: Korczak odczytany na nowo. „Praca Socjalna” 2012 nr 2.
• B. ROGATKO: O Korczaku w cieniu Zagłady. „Kraków” 2012 nr 2.

Zob. też Wywiady.

Go back to position Wróć do pozycji

Wtedy

• B. CHOMĄTOWSKA: Spotkanie z sobą. „Tygodnik Powszechny” 2015 nr 47.
• T. FIAŁKOWSKI: Niekończąca się opowieść. „Gazeta Wyborcza” 2015 nr 280.
• B. KASPRZYK: Historia rodziny z książką w tle. „Nowe Książki” 2016 nr 3.

Zob. też Wywiady.

Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO